Μετάβαση στο περιεχόμενο

Πρώτος υπουργός

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Ο πρώτος υπουργός (αγγλικά: first minister‎‎) είναι μορφή αρχηγού κυβέρνησης. Ο όρος έχει κυριολεκτικά την ίδια σημασία με τον «πρωθυπουργό», αλλά συνήθως επιλέγεται για να διακρίνει τον κάτοχο του αξιώματος από έναν ανώτερο πρωθυπουργό.[1] Επί του παρόντος, ο τίτλος του πρώτου υπουργού χρησιμοποιείται για τον πολιτικό ηγέτη μιας αυτοτελούς εθνικής κυβέρνησης, όπως οι αυτοτελείς κυβερνήσεις της Σκωτίας, της Ουαλίας και της Βόρειας Ιρλανδίας ή μιας εξαρτημένης επικράτειας.[2][3]

Στον Καναδά, πρώτος υπουργός είναι οποιοσδήποτε από τους Καναδούς πρώτους υπουργούς του Στέμματος, αλλιώς γνωστοί ως αρχηγοί κυβερνήσεων, συμπεριλαμβανομένου του Πρωθυπουργού του Καναδά και των επαρχιακών και εδαφικών πρωθυπουργών (premiers).[4] Ο τίτλος χρησιμοποιείται σε τύπους όπως "συνεδριάσεις πρώτων υπουργών".[5]

Στη Νέα Γη και Λαμπραντόρ, η αυτοδιοικούμενη περιοχή των Ινουίτ του Νουνατσιαβούτ προβλέπει έναν πρώτο υπουργό υπεύθυνο για τη Συνέλευση του Νουνατσιαβούτ.[6]

Ο αρχηγός της κυβέρνησης της Νορβηγίας ονομαζόταν πρώτος υπουργός (νορβηγικά: førstestatsråd) μεταξύ 1814 και 1873, ενώ η χώρα βρισκόταν σε ένωση με τη Σουηδία. Το 1893, 12 χρόνια πριν από τη διάλυση της ένωσης, άλλαξε σε πρωθυπουργό (statsminister).[7]

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο όρος πρώτος υπουργός χρησιμοποιήθηκε κάποτε εναλλακτικά με τον πρωθυπουργό, όπως όταν ο Ουίνστον Τσώρτσιλ δήλωσε: "Δεν έγινα πρώτος υπουργός της Αυτού Μεγαλειότητας για να επιβλέψω την διάλυση της Βρετανικής Αυτοκρατορίας!"[8]

Σήμερα, ο όρος χρησιμοποιείται για να περιγράψει τους ηγέτες των αυτοτελών κυβερνήσεων της Σκωτίας, της Ουαλίας και της Βόρειας Ιρλανδίας. Βλέπε:

Άλλες περιπτώσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στην Αυστραλία, οι πρωθυπουργοί και οι επικεφαλής υπουργοί είναι οι πρώτοι υπουργοί των πολιτειών και των εδαφών αντίστοιχα.[9]

Στη Γερμανία, ο πρώτος υπουργός σε κάθε ομοσπονδιακό κράτος είναι γνωστός ως Υπουργός Πρόεδρος (Ministerpräsident).[εκκρεμεί παραπομπή]

Στη Μαλαισία, ο πρώτος υπουργός για κάθε πολιτεία είναι γνωστός ως Menteri Besar. Εν τω μεταξύ, οι αρχηγοί κυβερνήσεων στις τέσσερις πολιτείες χωρίς μονάρχη ονομάζονται επικεφαλής υπουργοί.

Ο Τζορτζ Πράις κατείχε το αξίωμα του Πρώτου Υπουργού της Βρετανικής Ονδούρας από το 1961 έως το 1964, όταν έγινε αυτοδιοικούμενο κράτος και ο τίτλος άλλαξε σε Πρωθυπουργός (Premier). Συνέχισε ως πρωθυπουργός αφού η αποικία άλλαξε τα όνομά της σε Μπελίζ, και στη συνέχεια ως Πρωθυπουργός μετά την πλήρη ανεξαρτησία της Μπελίζ το 1981.[10]

  1. «The Prime Minister and the First Minister - Democracy in Scotland - National 5 Modern Studies Revision». BBC Bitesize (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2022. 
  2. «First Minister». dictionary.cambridge.org. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2022. 
  3. «first-minister». oxfordlearnersdictionaries.com. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2022. 
  4. «Prime Minister of Canada | The Canadian Encyclopedia». www.thecanadianencyclopedia.ca. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2022. 
  5. «First Ministers Conferences | The Canadian Encyclopedia». www.thecanadianencyclopedia.ca. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2022. 
  6. «The Labrador Inuit Constitution» (PDF). assembly.nl.ca. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2022. 
  7. «Førstestatsråd i Christiania (Oslo)». Regjeringen.no (στα Νορβηγικά). 22 Ιουνίου 2011. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2022. 
  8. Wheatcroft, Geoffrey (2014-08-15). «Imperial Son» (στα αγγλικά). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/2014/08/17/books/review/churchill-and-empire-by-lawrence-james.html. Ανακτήθηκε στις 2022-05-31. 
  9. «Media speaking points». lgnsw.org.au. Local Government NSW. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2022. 
  10. «Caribbean Elections Biography | George Cadle Price». www.caribbeanelections.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Μαΐου 2022. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2022.