Εντελβάις
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
| Εντελβάις | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Άνθος εντελβάις
| ||||||||||||||||
| Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
| Διώνυμο | ||||||||||||||||
| Leontopodium alpinum (Λεοντοπόδιον το αλπικόν) Cass., 1822 |
Το εντελβάις (επιστημονική ονομασία: Leontopodium alpinum, Λεοντοπόδιον το αλπικόν) είναι μικρό, άσπρο και χνουδωτό φυτό με άοσμα άνθη, που υπάγεται στην οικογένεια των συνθέτων. Όταν καλλιεργείται σε πεδινά εδάφη, τα κοτσάνια του γίνονται μακρύτερα και η ανάπτυξή του άχαρη γιατί χάνει το συμπαγές σχήμα του και τη χνουδωτή υφή στα πέταλα του. Οι δύο κύριες ποικιλίες αυτού του λουλουδιού είναι το Gnaphalium leontopodium και το Leontopodium alpinum. Αντιπροσωπεύεται από τριάντα και πλέον είδη, από τα οποία μόνο δύο υπάρχουν στην Ευρώπη.
Όνομα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το όνομα Edelweiss (ορθός γερμανικός τονισμός έντελβαϊς) χρονολογείται από το 1784 και προέρχεται από τις γερμανικές λέξεις edel (ευγενές) και weiss (λευκό). Το επιστημονικό του όνομα είναι Leontopodium alpinum - Λεοντοπόδιον το αλπικόν (στα ελληνικά «πόδι του λιονταριού, λεοντόποδο, λιονταρόποδο»).
Προστασία/καλλιέργεια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το εντελβάις φυτρώνει ψηλά σε βραχώδεις γκρεμούς της Αυστρίας και των Βαυαρικών Άλπεων. Λόγω των οικολογικών προβλημάτων της Ευρώπης και ιδιαίτερα των Άλπεων το εντελβάις συγκαταλέγεται ανάμεσα στα είδη που κινδυνεύουν με εξαφάνιση. Εξαιτίας αυτού το προβλήματος, από το φθινόπωρο του 1990 ένας αριθμός φυτών εντελβάις μεταφέρθηκε στη Νέα Ζηλανδία, σε ένα νέο προστατευμένο χώρο για διατήρηση και αναπαραγωγή του είδους.
Προέλευση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το λουλούδι έγινε δημοφιλές τον 19ο αιώνα. Φυτρώνει ψηλά σε βραχώδεις γκρεμούς της Αυστρίας και των Βαυαρικών Άλπεων. Τελευταίες έρευνες όμως, έφεραν στην επιφάνεια ένα βιβλίο που χρονολογείται από το 1910 και το οποίο αναφέρει ότι το λουλούδι εντελβάις στην πραγματικότητα έφθασε στην Ευρώπη από την Ασία σε κάποιον από τους προηγούμενους αιώνες.
Θρύλοι/λαογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το εντελβάις ονομάζεται και Βασίλισσα των Πάγων ή Αιώνιο Λουλούδι των Άλπεων. Έχει γίνει σύμβολο των βουνοκορφών και της προστασίας της φύσης. Στη γλώσσα των φυτών συμβολίζει τη δύναμη. Είναι γνωστό επίσης ως αστέρι των Άλπεων. Υπάρχουν πολλοί μύθοι σχετικά με την προέλευση του. Σύμφωνα με έναν από αυτούς το αστέρι που οδηγούσε τους Τρεις Μάγους διαλύθηκε σε αμέτρητα μικρότερα πεφταστέρια που σκορπίστηκαν στις πλαγιές των Άλπεων, όπου φυτρώνουν τώρα τα «Αστέρια των Πάγων». Ένας άλλος μύθος ισχυρίζεται ότι φύτρωσαν από τα δάκρυα της Βασίλισσας του Χιονιού, την πρώτη φορά που ένιωσε οίκτο. Είναι κοινό στοιχείο ιστοριών αγάπης και τραγωδίας, ως σύμβολο αληθινής αγάπης και αξιών. Η λαϊκή παράδοση εξηγεί ότι ένας νέος άντρας θα σκαρφαλώσει στους απότομους γκρεμούς, θα αποσπάσει ένα εντελβάις και θα το φέρει στην πολυαγαπημένη του. Σύμφωνα με λαϊκές παραδόσεις της περιοχής λέγεται ότι «μόνο οι εκλεκτοί μπορούν να πιάσουν το εντελβάις». Αυτό υπονοεί ότι μόνο οι έμπειροι ορειβάτες (οι εκλεκτοί) έχουν τη δυνατότητα να προσεγγίσουν τις απόκρημνες περιοχές που φυτρώνει αυτό το λουλούδι.
Συμβολική χρήση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Εμφανίζεται στα Αυστριακά νομίσματα των 2 cents, όπως και των 2 euro.
- Είναι το ανεπίσημο εθνικό λουλούδι της Ελβετίας.
- Χρησιμοποιείται στα ονόματα τουριστικών και αεροπορικών εταιρειών, όπως Edelweiss Air και Swiss national tourism organisation.
- Χρησιμοποιείται ως λογότυπο από διάφορες αλπινιστικές λέσχες, όπως οι Deutscher Alpenverein, Austrian Alpine Club και UIMLA.
- Χρησιμοποιήθηκε ως έμβλημα, κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου από πολλές στρατιωτικές μονάδες, τόσο από τα Ναζιστικά στρατεύματα όσο και από τις Συμμαχικές δυνάμεις.
- Η μπύρα Edelweiss Weissbier πήρε το όνομα της από το λουλούδι.
- Στην ταινία Η μελωδία της ευτυχίας υπάρχει τραγούδι αφιερωμένο στο εντελβάις.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Leontopodium nivale subsp. alpinum στο Wikimedia Commons
Λεξιλογικός ορισμός του εντελβάις στο Βικιλεξικό
