Αναλογική εκπροσώπηση

Η αναλογική εκπροσώπηση χαρακτηρίζει τα εκλογικά συστήματα στα οποία η δύναμη κάθε παράταξης του εκλογικού σώματος αντικατοπτρίζεται αναλογικά στις έδρες που καταλαμβάνει στο εκλεγμένο σώμα. Για παράδειγμα, αν ένα κόμμα συγκεντρώσει το 25% των ψήφων, καταλαμβάνει και το 25% των εδρών της βουλής. Τα συστήματα αναλογικής εκπροσώπησης εφαρμόζονται αποκλειστικά σε πολυεδρικές περιφέρειες (είναι ακατάλληλα για τις μονοεδρικές). Χαρακτηριστικό τους είναι ότι όλες οι ψήφοι συνεισφέρουν στο αποτέλεσμα, και όχι μόνο της πλειοψηφίας, δηλαδή καμία ψήφος δεν πάει χαμένη. Έτσι, ευνοείται η εκπροσώπηση των μικρών κομμάτων στη Βουλή και προάγεται ο πολυκομματισμός.

Για παράδειγμα, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κάθε κράτος μέλος έχει έναν αριθμό εδρών (περίπου) ανάλογο με τον πληθυσμό του, ένα παράδειγμα γεωγραφικής εκπροσώπησης. Εάν το ν% του εκλογικού σώματος υποστηρίζει ένα συγκεκριμένο πολιτικό κόμμα ή ένα σύνολο υποψηφίων, τότε περίπου το ν% των εδρών θα διανεμηθεί σε αυτό το κόμμα ή σε αυτούς τους υποψήφιους.

Οι πιο ευρέως χρησιμοποιούμενες οικογένειες των εκλογικών συστημάτων αναλογικής εκπροσώπησης είναι η αναλογική εκπροσώπηση με λίστα κομμάτων, η μεταφερόμενη μονοσταυρία (ΜΜ) και η αναλογική εκπροσώπηση μικτών μελών (ΑΕΜΜ).

Με την αναλογική εκπροσώπηση με λίστα κομμάτων, τα πολιτικά κόμματα ορίζουν λίστες υποψηφίων και οι ψηφοφόροι ψηφίζουν μια λίστα. Η σχετική ψηφοφορία για κάθε λίστα καθορίζει πόσοι υποψήφιοι εκλέγονται. Οι λίστες μπορούν να είναι «κλειστές» ή «ανοιχτές». Οι ανοιχτές λίστες επιτρέπουν στους ψηφοφόρους να υποδεικνύουν τις ατομικές προτιμήσεις των υποψηφίων και να ψηφίζουν για ανεξάρτητους υποψηφίους.

Η μεταφερόμενη μονοσταυρία χρησιμοποιεί περιφέρειες πολλαπλών μελών, με τους ψηφοφόρους να υποβάλλουν μόνο μία ψήφο ο καθένας αλλά να κατατάσσουν μεμονωμένους υποψηφίους κατά σειρά προτίμησης (παρέχοντας εφεδρικές προτιμήσεις). Κατά τη διάρκεια της μέτρησης, καθώς οι υποψήφιοι εκλέγονται ή αποκλείονται, το πλεόνασμα ή οι απορριφθείσες ψήφοι που αλλιώς θα ακυρώνονταν μεταφέρονται σε άλλους υποψηφίους σύμφωνα με τις προτιμήσεις, σχηματίζοντας ομάδες που εκλέγουν υποψήφιους που απομένουν. Η ΜΜ δίνει τη δυνατότητα στους ψηφοφόρους να ψηφίζουν πέρα από τα κόμματα, να επιλέγουν τους προτιμότερους από τους υποψηφίους ενός κόμματος και να ψηφίζουν ανεξάρτητους υποψηφίους, γνωρίζοντας ότι εάν ο υποψήφιος δεν εκλεγεί, η ψήφος του πιθανόν να μην χαθεί εάν ο ψηφοφόρος σημείωσε εφεδρικές προτιμήσεις.

Η αναλογική εκπροσώπηση μικτών μελών (ΑΕΜΜ), που ονομάζεται επίσης σύστημα πρόσθετων μελών (ΑΠΜ), είναι ένα μικτό εκλογικό σύστημα δύο επιπέδων που συνδυάζει τοπικές μη αναλογικές πολυφωνίες / πλειοψηφικές εκλογές και αντισταθμιστικές εκλογές αναλογικής εκπροσώπησης για περιφερειακές ή εθνικές λίστες. Οι ψηφοφόροι έχουν συνήθως δύο ψήφους, μία για την μονομελή περιοχή τους και μία για τη λίστα κομμάτων, η ψηφοφορία στη λίστα κομμάτων καθορίζει την ισορροπία των κομμάτων στο εκλεγμένο σώμα.

Σύμφωνα με το δίκτυο εκλογικής γνώσης του ACE, κάποια μορφή αναλογικής εκπροσώπησης χρησιμοποιείται για τις εθνικές εκλογές στην κατώτερη βουλή σε 94 χώρες. Η αναλογική εκπροσώπηση με λίστα κομμάτων, που χρησιμοποιείται σε 85 χώρες, είναι η πιο ευρέως χρησιμοποιούμενη. Η ΑΕΜΜ χρησιμοποιείται σε επτά κατώτερες βουλές. Η ΜΜ χρησιμοποιείται μόνο σε δύο: την Ιρλανδία, από την ανεξαρτησία το 1922, [7] και τη Μάλτα, από το 1921. Η ΜΜ χρησιμοποιείται επίσης στην Αυστραλιανή Γερουσία.

Κοινές παραλλαγές της απλής αναλογικής εκπροσώπησης είναι η απλή αναλογική με εκλογικό όριο, και η απλή αναλογική με ενισχυμένη εκπροσώπηση της πλειοψηφίας.