Επιδαυρία

Η Επιδαυρία ήταν σημαντική αρχαία παράλια χώρα της ΒΑ Πελοποννήσου, επί της ευρύτερης Αργολικής και του Νότιου Σαρωνικού Κόλπου. Οριζόταν δυτικά της αρχαίας Τροιζηνίας και Ερμιονίδας και ανατολικά της Αργολίδας, έχοντας επίκεντρο την αρχαία Επίδαυρο. Φυσικά όρια της Επιδαυρίας με την Αργολίδα αποτελούσαν τα όρη Αραχναίο, Τίθιο, Κυνόρτιο και Κορυφαίο. Το δε ανάπτυγμα των ακτών της επί του Σαρωνικού έφθανε τα 30 στάδια (κατά τον αρχαίο γεωγράφο Ψευδο-Σκύλακα).

Γενικά το έδαφος της Επιδαυρίας ήταν ορεινό παρουσιάζοντας ελάχιστες κοιλάδες πλην όμως ιδιαίτερα καλλιεργήσιμες με πλούσιους αμπελώνες υδροδοτούμενες κυρίως από πηγαία ύδατα, εξ ου και τα ιερά ύδατα του Ασκληπιείου. Από τους αμπελώνες της χαρακτηριζόταν από εποχής Ομήρου "αμπελόεσσα". Από τα ιδιάζοντα ζώα που διατρέφονταν στην αρχαία αυτή χώρα ήταν ο περίφημος "επιδαύριος ίππος" καθώς και τα "ξανθά ζώα" που διέτρεχαν τα ιερά της χώρας, "ήμερα τοις ανθρώποις" (αίγαγροι, ελάφια, κ.λπ), χωρίς βέβαια να εκλείπουν και μυθολογούμενοι δράκοντες.
Την ονομασία της η χώρα έλαβε από τον πρώτο διοργανωτή αυτής τον από Διός ημίθεο Επίδαυρο, και εξ αυτού και οι κάτοικοί της καλούνταν Επιδαύριοι. Το επίσημο όνομα της Επιδαυρίας ήταν "Ιερά χώρα της Επιδαύρου", από το ιδιαίτερα περισπούδαστο ιερό "Ασκληπιείο" της, περισσότερο φημισμένο και από εκείνο της νήσου Κω, αλλά και της Αθήνας. Η παροχή πλούσιας ξυλείας από τα γύρω βουνά σε συνδυασμό με την ανάπτυξη των ακτών της έστρεψε από τους μυθικούς ακόμα χρόνους τους κατοίκους της προς τη θάλασσα γενόμενοι οι Επιδαύριοι επιδέξιοι ναυτικοί συμμετέχοντας στον Τρωικό πόλεμο αλλά και δημιουργώντας πολλές αποικίες όπως π.χ. στην Αίγινα, τη Σάμο, την Ιωνία καθώς και στις ακτές της Πελοποννήσου, όπως ήταν η Επίδαυρος Λιμηρά.

Η ακμή της Επιδαυρίας φέρεται να ξεκίνησε λίγους αιώνες πριν την εμφάνιση της Αθηναϊκής δημοκρατίας και που συνέχισε όμως για πολλούς ακόμα αιώνες μετά την κατάλυση αυτής, φθάνοντας μέχρι και τους βυζαντινούς χρόνους. Στη μακραίωνη αυτή ιστορία της, ιδιαίτερα πλούσια σε δράσεις, φέρεται πολλές φορές οι αρχαίοι Αθηναίοι να προσπάθησαν να την καταλάβουν με παντίους τρόπους πλην όμως δεν το επέτυχαν εκτός από μία περίπτωση όπου κατάφεραν συμμαχώντας με τους Αργείους, μόνιμους εχθρούς των Επιδαυρίων, να καταλάβουν και να λεηλατήσουν το ένα τρίτο της χώρας. Η αισχρή εκείνη συμμαχία των αρχαίων Αθηναίων εξανάγκασε τελικά τους Επιδαυρίους να στραφούν στην αρχαία Σπάρτη και να αναδειχθούν στους πιστότερους σύμμαχους των Σπαρτιατών όχι μόνο στη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου αλλά και για πολύ μακρύ χρόνο αργότερα.

Την Επιδαυρία μνημονεύει κυρίως ο Παυσανίας καθώς και πολλοί άλλοι ιστορικοί και γεωγράφοι της αρχαιότητας.

Πηγές

• "Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια" τομ.ΙΑ', σελ.336