Χρήστης:Pnlx/πρόχειρο
 |
Αυτή η σελίδα είναι το κύριο «πρόχειρο χρήστη» του Pnlx. Ένα «πρόχειρο χρήστη» είναι υποσελίδα της προσωπικής σελίδας του χρήστη στη Βικιπαίδεια. Εξυπηρετεί ως χώρος πειραματισμών και ανάπτυξης σελίδων και δεν είναι εγκυκλοπαιδικό λήμμα. Επεξεργαστείτε ή δημιουργήστε το δικό σας πρόχειρο εδώ ή κάνετε δοκιμές στο κοινόχρηστο Πρόχειρο Βικιπαίδειας. |
Ορφανοτροφείο "Μέγας Αλέξανδρος" Θεσσαλονίκης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το κτήριο που στέγαζε το ορφανοτροφείο Μέγας Αλέξανδρος στην Τούμπα Θεσσαλονίκης έμελλε να αποτελέσει ένα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα οικιστικού κοινού. Από την πρώτη κατάληψή του το 2005 εως και την κατεδάφισή του το 2016, στέγασε στους χώρους του αφενός τα όνειρα και τις επιδιώξεις ανθρώπων που αναζητούσαν μια διαφορετική μορφή συμβίωσης και διάδρασης, αφετέρου, στάθηκε φιλόξενο καταφύγιο για τους πρόσφυγες της τελευταίας μεγάλης προσφυγικής ροής του 2015[1]. Μέσα από μια μεγάλη πορεία στο χρόνο, το κτήριο του ορφανοτροφείου Μέγας Αλέξανδρος αλλάζοντας χρήσεις, ιδιοκτήτες και διαχειριστές, αποτέλεσε έναν ζωντανό καμβά όπου αποτυπώθηκαν οι διαφορετικές οπτικές των κοινωνικών ομάδων γύρω από το ζήτημα της στέγασης, της φιλοξενίας και της αλληλεγγύης.
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κατασκευάζεται το 1934 με σκοπό να στεγάσει τα ορφανά κορίτσια που κατέφθαναν στην πόλη της Θεσσαλονίκης, εγκταλείποντας τις εστίες τους εξαιτίας της Μικρασιατικής Καταστροφής. Λειτουργεί ως το 2000 όπου και πλέον εγκαταλείπεται η χρήση του λόγω του μικρού αριθμού των τροφίμων. Από το 2000 ως το 2005 παραμένει εγκαταλελειμένο υπό την ιδιοκτησία του ελληνικού κράτους και συγκεκριμένα του Υπουργείου Υγείας. Το 2005, μια ομάδα που ανήκε στον αναρχικό/αντιεξουσιαστικό χώρο καταλαμβάνει το κτήριο με σκοπό να "[...]στεγάσουμε την καθημερινότητα μας με πιο ανταγωνιστικούς προς το υπάρχον όρους"[2]. Η κατάληψη διαρκεί ως το 2011 όταν και ο τότε Δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης αιτήθηκε στο Υπουργείο Υγείας τη δωρεά του κτηρίου στην Εκκλησία της Ελλάδας.[2] Το 2015, με την προσφυγική κρίση να βρίσκεται σε ανεξέλεγκτη φάση[1], το κτήριο επανακαταλαμβάνεται με σκοπό να αποτελέσει στέγη για τους πρόσφυγες που καταφθάνουν μαζικά[3] στα βόρεια σύνορα της Ελλάδας με σκοπό να προωθηθούν σε χώρες της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης. Το κτήριο κατεδαφίζεται τελικά το 2016 κατόπιν ενεργειών της Ιεράς Μητρόπολης Θεσσαλονίκης[4]. Σχετικά πρόσφατα, το 2019, προτάθηκε η δημιουργία πάρκου ΑμΕΑ[5].
Το κτήριο ως οικιστικό κοινό - ένα άλλο μοντέλο συμβίωσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σε δύο περιπτώσεις το κτήριο του ορφανοτροφείου μετατράπηκε, μέσω κατάληψης, σε αστικό οικιστικό κοινό. Οι πόλεις, κατεξοχήν πεδία συνάντησης αλλά και σύγκρουσης πολλών και διαφορετικών κοινωνικών ομάδων, εγκολπώνουν άτομα που οραματίζονται διαφορετικά τη σχέση τους με τους γύρω τους αλλά και με τον ίδιο τον εαυτό τους[6]. Μέσα από αυτό τον πλουραλισμό των νοηματοδοτήσεων δεν θα μπορούσε να μείνει ανεπηρέαστο το ζήτημα της κατοικίας. Στην περίπτωση του ορφανοτροφείου Μέγας Αλέξανδρος, η πρώτη προσπάθεια επανανοηματοδότησης της έννοιας της οικίας, επιχειρήθηκε το 2005 από μέλη του αναρχικού/αντιεξουσιαστικού χώρου. Στόχος τους ήταν, όχι μόνο να καλύψουν στεγαστικές ανάγκες, αλλά και να εφαρμόσουν στην πράξη ένα διαφορετικό μοντέλο συμβίωσης, αλληλεγγύης και συντροφικότητας. Όπως εύστοχα αναγραφόταν στο υλικό των συμμετεχόντων της κατάληψης «στη γενικευμένη κυριαρχία του μοντέλου της απομόνωσης και της πυρηνικής οικογένειας επιδιώκουμε το πέρασμα στη συλλογική ζωή»[7]. Το κτήριο ως οικιστικό κοινό, διετέλεσε το πεδίο εντός του οποίου συγκεκριμένες ομάδες ατόμων, έχοντας ένα εναλλακτικό πρόταγμα διαβίωσης και συμβίωσης, βρήκαν χώρο έκφρασης και δράσης. Μετατρέποντας ένα κενό, εγκαταλελειμένο χώρο, σε ζωντανό κύτταρο άμεσης εφαρμογής εναλλακτικών μοντέλων αστικής συμβίωσης, οι καταληψίες του ενέταξαν εαυτούς απέναντι σε ένα ισοπεδωτικό σύστημα ομοιομορφίας και τυποποίησης. Το τέλος αυτής της πρώτης προσπάθειας δεν αποτέλεσε και τέλος της συμβολής του κτηρίου σε θέματα αστικών κοινών.
Το κτήριο ως οικιστικό κοινό - το κίνημα, το κοινό και το δίδαγμα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 2015, το κτήριο του ορφανοτροφείου ανακαταλαμβάνεται, αυτή τη φορά απο το κίνημα αλληλεγγύης που έχει δημιουργηθεί[8] για να συμπαρασταθεί στους πρόσφυγες και μετανάστες που φθάνουν στην Ελλάδα, κυρίως από τη Συρία αλλά και άλλες χώρες της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής. Η νέα κατάληψη επιδιώκει και σε ένα σημαντικο βαθμό καταφέρνει να αποτελέσει ένα χώρο όχι μόνο στέγασης αλλά και εκπαίδευσης, σίτισης, υγειονομικής φροντίδας αλλά και νομικής υποστήριξης των προσφύγων[2]. Περισσότερο από όλα όμως, η νέα κατάληψη του ορφανοτροφείου αποτέλεσε μία ενδεικτική μελέτη περίπτωσης για τη συλλογική δράση, την ισότητα, την κοινωνική αναπαραγωγή μοντέλων αλληλοβοήθειας, φροντίδας και αλληλεγγύης. Ομάδες ατόμων, περίοικων, συλλογικότητες λειτουργούν μέσα σε νέα πλαίσια, αντιλαμβανόμενοι το χώρο ως τόπο όχι μόνο οικιστικό μα, περισσότερο, ως τόπο έμπρακτης συμμετοχής, παροχής φροντίδας, συνεργασίας, διαλόγου και επίλυσης προβλημάτων. Οι μαρτυρίες των επισκεπτών και φίλων της νέας κατάληψης[9], κάνουν λόγο για ένα ζωντανό πολυπολιστιμικό κύτταρο που δίνει μια ζωντανή και φρέσκια απάντηση στην ερώτηση που απασχόλησε και τον ίδιο τον Chriastian Liaone για το αν και με ποιον τρόπο τα κοινά μπορούν να βοηθήσουν στην ένταξη μεταναστών στις κοινωνίες υποδοχής[10]. Οι συμμετέχοντες στη νέα κατάληψη του ορφανοτροφείου, κατάφεραν μέσα σε ελάχιστο χρόνο να επιδοθούν τόσο στις τεχνικές εργασίες που απαιτούνταν για την ασφαλή υποδοχή των προσφύγων όσο και στην κοινή διατύπωση ενός συστήματος κανόνων που ρύθμιζαν τη συμβίωση και τη διάδραση και αλληλεπίδραση των ενοίκων και των αλληλέγγυων[9]. Μέσα στο πλαίσιο της συλλογικής προσπάθειας διαχείρισης ενός κοινού, οι κανόνες που ορίστηκαν αφορούσαν την ισότιμη συμμετοχή στις εργασίες συντήρησης του χώρου, στις εργασίες καθαριότητας, παρασκευής τροφής, περιφρούρησης, χωρίς διακρίσεις. Στη βάση της μη ανοχής διακρίσεων με βάση το φύλο, τη φυλή, τη θρησκεία ή το χρώμα οι συμμετέχοντες της διαχείρισης του κοινού έθεταν καθημερινά τις βάσεις όχι μόνο για την ανακούφιση των προσφύγων αλλά και για την αναπαραγωγή ενός μοντέλου που περιλαμβάνει άτομα στη βάση μιας συγκεκριμένης συμφωνίας που δεν βασίζεται στην οικονομική συναλλαγή (ενοίκιο) αλλά στην αποδοχή της διαφορετικότητας, στην ανάπτυξη της συνεργασίας, και στο σεβασμό του άλλου. Πέρα από ένα μέρος που αποτέλεσε στέγη για κατατρεγμένους πρόσφυγες, το ορφανοτροφείο αναδείχθηκε σε χώρο μετακένωσης γνώσης, πρακτικών και νέων οπικών, ανατροφοδοτώντας το κίνημα που το δημιούργησε[11].
Πηγές - Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 «Προσφυγικό 2015: Χρονικό μιας προαναγγελθείσας κρίσης | Boell Seed Greek». Heinrich-Böll-Stiftung. Ανακτήθηκε στις 11 Μαΐου 2021.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 «Ιερές μπίζνες και καταστολή: Γιατί εκκένωσαν τις καταλήψεις και γκρέμισαν το Ορφανοτροφείο». Το Περιοδικό. 27 Ιουλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 11 Μαΐου 2021.
- ↑ «Of Hope. Hungary and the long Summer of Migration | bordermonitoring.eu» (στα Γερμανικά). Ανακτήθηκε στις 11 Μαΐου 2021.
- ↑ Voria.gr. «Θεσσαλονίκη: Καρέ Καρέ η κατεδάφιση του Ορφανοτροφείου στην Λαμπράκη». Θεσσαλονίκη: Καρέ Καρέ η κατεδάφιση του Ορφανοτροφείου στην Λαμπράκη. Ανακτήθηκε στις 11 Μαΐου 2021.
- ↑ «Θεσσαλονίκη: Δημιουργία Πάρκου ΑμεΑ στο ορφανοτροφείο Μέγας Αλέξανδρος | Cityportal.gr». 8 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 11 Μαΐου 2021.
- ↑ Harvey, David (2013). Εξεγερμένες πόλεις. Από το δικαίωμα στην πόλη στην επανάσταση της πόλης. Αθήνα: ΚΨΜ. σελ. 137. ISBN 978-960-6750-73-1.
- ↑ parallaxi (5 Φεβρουαρίου 2017). «Ποιο είναι το μέλλον του ιστορικού Ορφανοτροφείου που ισοπεδώθηκε;». Parallaxi Magazine (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 11 Μαΐου 2021.
- ↑ «Οι πρόσφυγες, η κυβέρνηση, οι ΜΚΟ και το κίνημα αλληλεγγύης :: Rproject». rproject.gr. Ανακτήθηκε στις 11 Μαΐου 2021.
- ↑ 9,0 9,1 «"Στάση Ορφανοτροφείο": Αλληλεγγύη κάπου στη μέση ενός μακρινού ταξιδιού...». Το Περιοδικό. 26 Ιανουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 11 Μαΐου 2021.
- ↑ «Η πόλη ως μέρος των Κοινών». ΚΟΙΤΑ ΤΟΝ ΟΥΡΑΝΟ. Ανακτήθηκε στις 11 Μαΐου 2021.
- ↑ Karaliotas, Lazaros; Kapsali, Matina (2020-07-04). «Equals in Solidarity: Orfanotrofio’s Housing Squat as a Site for Political Subjectification Across Differences Amid the “Greek Crisis”». Antipode 53 (2): 399–421. doi:. ISSN 0066-4812. http://dx.doi.org/10.1111/anti.12653.