Σαΐτ Αγάς

Ο Σαΐτ αγάς ή Σαΐταγας, (άλλες γραφές του ονόματος του είναι Σεΐντ, Σεήδ, Σαήδ) ανήκε σε μια από τις πιο σπουδαίες τούρκικες οικογένειες της Πελοποννήσου.

Βιογραφία

Ο περιηγητής Ξαβιέ Σκροφάνι το 1794 αναφέρεται σε αυτόν. Είχε εκτάσεις στην Ηλεία αλλά και στην Κ. Αχαΐα κατά των οποίων «επέδραμεν ο Κολοκοτρώνης».

Επανάσταση 1821

Ο Σαΐτ αγάς έμεινε στην ιστορία της Πάτρας, διότι γύρω από τον Πύργο του διεξήχθη μια από τις πιο σπουδαίες μάχες της Επανάστασης του 1821. Ο Ληνός (πύργος) του Σαΐτ αγά με τα αμπέλια του, βρίσκεται αριστερά της μονής Γηροκομείου, πιθανότατα πλησίον του Νοσοκομείου Νοσημάτων Θώρακος της Πάτρας και ήταν το θέατρο όπου εξελίχθηκε σημαντικό μέρος της Μάχης του Γηροκομείου στις 9 Μαρτίου 1822. Τον Ληνό του Σαΐτ αγά είχε καταλάβει και υπερασπιζόταν «ο Γεώργιος Σέκερης με τους Τριπολιτσιώτες». Στον Ληνό μαζί τους «κλείστηκε και ο Γενναίος Κολοκοτρώνης» μετά την αντεπίθεση των Τούρκων.

Το σπίτι του στην Πάτρα βρισκόταν στην αρχή της οδού Μπουκαούρη (Περιβόλια Σκαμπαρδώνη), όπου κατά τον Τριανταφύλλου, το 1980 σωζόταν ακόμα «το οχυρό της περιτείχισμα».

Ο Ανδρέας Καλαμογδάρτης σε επιστολή του το 1819, προς Ασημάκη Ζαΐμη και Ανδρέα Λόντο αναφέρει το θάνατο του «ενάρετου Σαΐτ Αγά», εκ του οποίου συμπεραίνεται ότι ήταν αγαπητός στην Πάτρα.

Ο γιος του Χαλίλ, κατά την Επανάσταση κατέφυγε στην Τριπολιτσά. Το όνομά του Σαΐτ αγά αναφέρεται και σε δημοτικό τραγούδι που άκουσε η Γεωργία Ταρσούλη στο Βασιλίτσι Πυλίας και καταγράφεται στο βιβλίο της «Μωραΐτικα τραγούδια».

Βιβλιογραφία

• ΘΩΜΟΠΟΥΛΟΥ, ΣΤΕΦΑΝΟΥ Ν. (1999) Λάζαρη, Βασίλη, επιμ. ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΤΩΝ ΠΑΤΡΩΝ ΑΠΟ ΑΡΧΑΙΟΤΑΤΩΝ ΧΡΟΝΩΝ ΜΕΧΡΙ ΤΟΥ 1821. Πάτρα: Αχαϊκές Εκδόσεις. ISBN 960-7960-09-2.
• Ιστορικό Λεξικό των Πατρών Κώστα Τριανταφύλλου, Β΄ έκδοση (1980). Πάτρα.
• Ιστορία του Ελληνικού Έθνους. ΙΒ. Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών. 1975 . ISBN 960-213-095-4