Πολύευκτος Μελιτηνής
| Άγιος Πολύευκτος | |
|---|---|
 | |
| Γέννηση | |
| Κοίμηση | 259 Μελιτηνή |
| Τιμάται από | Ορθόδοξη Εκκλησία Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία |
| Εορτασμός | 9 Ιανουαρίου |
| δεδομένα () | |
Ο Άγιος Πολύευκτος της Μελιτηνής (γνωστός και ως Πολυεύκτης, 3ος αιώνας μ.Χ.) ήταν Χριστιανός μάρτυρας ελληνικής καταγωγής, που τιμάται ως άγιος της Ορθόδοξης και της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.
Βίος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σύμφωνα με την παράδοση, ο Πολύευκτος ήταν ένας εύπορος αξιωματικός του ρωμαϊκού στρατού και υπήρξε ο πρώτος στην ιστορία Χριστιανός που μαρτύρησε στην πόλη Μελιτηνή, τη σημερινή Μαλάτεια της Τουρκίας, που τότε ανήκε στο υποτελές στους Ρωμαίους Βασίλειο της Αρμενίας.[1] Αυτό έγινε όταν Ρωμαίος Αυτοκράτορας ήταν ο Βαλεριανός (Ουαλεριανός), και συγκεκριμένα κατά το αγιολόγιο στις 10 Ιανουαρίου 259.
Ο Συμεών ο Μεταφραστής γράφει ότι ο Πολύευκτος, παρακινημένος από τον ζήλο του φίλου του Αγίου Νεάρχου, είχε ασπασθεί δημόσια τον Χριστιανισμό: «Φλεγόμενος από ζήλο, ο Άγιος Πολύευκτος πήγε στην πλατεία της πόλεως και έσχισε το διάταγμα που απαιτούσε από όλους να λατρεύουν τα είδωλα. Λίγο αργότερα συνάντησε μια λιτανεία που μετέφερε δώδεκα είδωλα ανά τις οδούς της πόλεως. Ορμώντας, έρριξε τα είδωλα στο έδαφος και τα ποδοπάτησε.»[2]
Βασανίσθηκε από τις αρχές αγνοώντας τα κλάματα και τις διαμαρτυρίες της συζύγου του Παυλίνας, των παιδιών τους και του πεθερού του. Τελικώς αποκεφαλίσθηκε.
Τιμώντας τη μνήμη του[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
.jpg)
Το σώμα του Αγίου τάφηκε στη Μελιτηνή και αργότερα ένας ναός ανεγέρθηκε και αφιερώθηκε στη μνήμη του εκεί: Αναφέρεται στη χριστιανική παράδοση ότι οι μετέπειτα γονείς του Αγίου Ευθυμίου του Μέγα, Παύλος και Διονυσία, προσευχήθηκαν με αίτημα την απόκτηση ενός γιου στον ναό του Αγίου Πολυεύκτου στη Μελιτηνή.
Μετέπειτα, ένας άλλος ναός, σε ρυθμό βασιλικής, ανεγέρθηκε στη μνήμη του στην Κωνσταντινούπολη από την Ανικία Ιουλιανή το 524-527. Οι ανασκαφές της δεκαετίας του 1960 απεκάλυψαν ότι επί δεκαετία και πλέον αποτελούσε τον μεγαλύτερο ναό στην Πόλη, μέχρι την ανέγερση της Αγίας Σοφίας, και ότι ήταν πλούσια και φανταχτερά διακοσμημένος, για παράδειγμα με επίχρυσα ανάγλυφα παγωνιών και πολλές ανατολίτικες λεπτομέρειες.
Η ημέρα που εορτάζεται η μνήμη του ήταν η 7η Ιανουαρίου στα αρχαία αρμενικά ημερολόγια και αυτή παρέμεινε η ημέρα της εορτής του στη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, μαζί με τις 13 Φεβρουαρίου. Στο Ορθόδοξο μηνολόγιο η εορτή του μετακινήθηκε στις 9 Ιανουαρίου. Ο Πολύευκτος θεωρείται στον δυτικό κόσμο ο προστάτης άγιος των υποσχέσεων και των συμφωνιών.[3]
Ο Άγιος Πολύευκτος στον πολιτισμό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Γάλλος κλασικός δραματουργός Κορνήλιος, εμπνευσμένος από την αφήγηση του μαρτυρίου του Αγίου Πολυεύκτου, ενσωμάτωσε στοιχεία από την ιστορία του στην ομώνυμη πεντάπρακτη τραγωδία του Πολύευκτος (1642). Το 1878 αυτή η τραγωδία έγινε ομώνυμη όπερα από τον Σαρλ Γκουνό, με τη βοήθεια του λιμπρετίστα Ζυλ Μπαρμπιέ.
Υπάρχουν επίσης άλλα έργα βασισμένα στο αρχικό του Κορνηλίου: ένα χορόδραμα από τον Μαρκ-Αντουάν Σαρπαντιέ (1679) και η όπερα Πολιούτο (1838) του Ντονιτσέττι σε λιμπρέτο του Σαλβαντόρε Καμμαράνο που λογοκρίθηκε από τις αρχές (το 1840 προσαρμόσθηκε με τον Εζέν Σκριμπ στο Les martyrs). Τέλος, ο Πωλ Ντυκά συνέθεσε την ουβερτούρα Polyeucte (1891, παγκόσμια πρεμιέρα τον Ιανουάριο του 1892).
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «Martyr Polyeuctus of Melitene, in Armenia». oca.org. Ανακτήθηκε στις 7 Απριλίου 2019.
- ↑ «Lives of the Saints».
- ↑ «Lives of the Saints», Orthodox Church in America
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- «Saint Polyeuctus» στο Catholic Online
- Martyr Polyeuctus of Melitene
- Santiebeati: Saint Polyeuctus
- Ο βίος του αγίου στον Ορθόδοξο συναξαριστή
|