Παλάτι του Μυστρά

Παλάτι του Μυστρά
Άποψη του παλατιού.
Είδος	ανάκτορο
Αρχιτεκτονική	βυζαντινή αρχιτεκτονική
Γεωγραφικές συντεταγμένες	37°4′29″N 22°22′0″E
Διοικητική υπαγωγή	Μυστράς
Χώρα	Ελλάδα
Πολυμέσα
δεδομένα (π)

Το Παλάτι του Μυστρά, επίσης γνωστό ως Ανάκτορο των Δεσποτών, είναι παλάτι χρονολογούμενο στη βυζαντινή περίοδο των Δεσποτών του Μορέως, στο Μυστρά της Ελλάδας. Αποτελεί τμήμα του ευρύτερου αρχαιολογικού τόπου του Μυστρά, ο οποίος είναι χαρακτηρισμένος ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO.

Άποψη του Παλατιού του Μυστρά από το ύψος της αυλής του.

Εξωτερική άποψη του Παλατιού του Μυστρά.

Το παλάτι του Μυστρά αποτελούσε κατοικία του δεσπότη του Μυστρά και του Μορέα ή Πελοποννήσου, ο οποίος και κυβερνούσε την ευρύτερη περιοχή του Μορέα, μαζί με άλλα μέλη της οικογένειάς του, κατά τη διάρκεια της βυζαντινής περιόδου. Συνήθως, ο δεσπότης ήταν υιός ή αδερφός του Βυζαντινού Αυτοκράτορα. Παράλληλα, το συγκεκριμένο παλάτι χρησίμευε ως κατοικία του αυτοκράτορα κατά το διάστημα παρουσίας του εντός των τειχών της πόλεως. Η ανέγερση του παλατιού ξεκίνησε κατά τη διάρκεια του 13ου αιώνα υπό τον Γουλιέλμο Β΄ Βιλλεαρδουίνο, αμέσως μετά την ίδρυση της ίδιας της πόλεως του Μυστρά, αποτελώντας, αρχικώς, κατοικία του τοπικού Φράγκου ηγεμόνα, γεγονός το οποίο πιστοποιείται μέσω των αρχιτεκτονικών ομοιοτήτων που το τελευταίο παρουσιάζει με ανάλογες φραγκικές κτιριακές κατασκευές, όπως, μεταξύ άλλων, του Χλεμουτσίου. Στη συνέχεια, ωστόσο, κατελήφθη από τους Βυζαντινούς. Η σημερινή μορφή του παλατιού χρονολογείται στον 15ο αιώνα.

Αργότερα, το παλάτι κατεστράφη μαζί με το σύνολο της υπόλοιπης καστροπολιτείας, πιθανότητα το 1464, κατά τη διάρκεια της επιδρομής του Σιγισμόνδου Μαλατέστα. Εργασίες αποκατάστασης του παλατιού ξεκίνησαν το 1984, ενώ περαιτέρω σημαντικές εργασίες αναστήλωσής του πραγματοποιήθηκαν μεταξύ του 1995 και της δεκαετίας του 2010. Απώτερος σκοπός είναι η μετατροπή του συγκεκριμένου χώρου σε μουσείο. Το παλάτι του Μυστρά αποτελεί μοναδικό παράδειγμα βυζαντινού ανακτόρου το οποίο να έχει διασωθεί πλήρως έως σήμερα.

Το ανάκτορο, στην πραγματικότητα, είναι συγκρότημα αριθμού διαφορετικών κτιρίων επί της βόρειας πλαγιάς του λόφου του Κάστρου του Μυστρά, όπου και δεσπόζει στην άνω πόλη. Οι δύο πτέρυγες του παλατιού, γνωστές με τις ονομασίες των ηγεμονικών οικογενειών, αποτελούν τα σημαντικότερα τμήματα του παλατιού. Η μία εξ'αυτών, γνωστή ως πτέρυγα των Καντακουζηνών, ανεγέρθηκε κατά τις απαρχές του 14ου αιώνα, ενώ η δεύτερη εξ'αυτών, γνωστή ως πτέρυγα των Παλαιολόγων, ανεγέρθηκε κατά τη διάρκεια του 15ου αιώνα. Το κάτω επίπεδο της τελευταίας αυτής πτέρυγας περιελάμβανε αποθηκευτικούς χώρους, το δεύτερο επίπεδό της περιελάμβανε χώρους διαβίωσης αποτελούμενους από οκτώ δώματα και το τελευταίο επίπεδο περιελάμβανε, μεταξύ άλλων, την αίθουσα του θρόνου, γνωστής ως χρυσοτρίκλινου, μήκους 36,30 μέτρων και πλάτους 10,50 μέτρων. Τα περιμετρικά του συγκεκριμένου συγκροτήματος κτίρια αποτελούσαν κατοικία άλλων ευγενών του Μυστρά, συμπεριλαμβανομένων διαφόρων αξιωματούχων. Το ύψος των συγκεκριμένων κτιρίων κυμαινόταν μεταξύ δύο και τεσσάρων επιπέδων.

Πηγές

• (Γαλλικά) Décarreaux, Jean (1959). «En Péloponnèse: Mistra, merveille de la Morée». Revue des Deux Mondes (1829-1971) (Revue des Deux Mondes): 324–337. ISSN 22664734 00351962, 22664734. http://www.jstor.org/stable/44587928. 
• (Αγγλικά) Nicol, Donald M. (1998). «Byzantine Mistra—Sparta in the mind». British School at Athens Studies (British School at Athens) 4: 157–159. ISSN 21594996. http://www.jstor.org/stable/40960268. 
• (Γαλλικά) Puech, Vincent (2020). «La demeure urbaine aristocratique à Byzance (IVe-XVe siècles)». Histoire urbaine 1 (57): 133-155. doi:10.3917/rhu.057.0133. 
• Χατζηδάκης, Μανόλης, επιμ. (1999). Μυστράς. Η μεσαιωνική πολιτεία και το κάστρο: Πλήρης οδηγός των παλατιών, των εκκλησιών και του κάστρου. Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών. ISBN 960-213-197-7.