Ο Θεός γεννιέται
| Ο Θεός γεννιέται | |
|---|---|
 Σκηνή της Γεννήσεως της Πολωνίας. Κούνια στο Κατοβίτσε | |
| Πολωνικά χριστουγεννιάτικα κάλαντα | |
| Στίχοι | Φραντσίσεκ Καρπίνσκι |
| Συνθέτης | άγνωστος |
| Γράφτηκε | 1792 |
Το Bóg się rodzi (προφέρεται: [Μπουκ σιε ρόντζι]), στα ελληνικά Ο Θεός γεννιέται, είναι πολωνικό χριστουγεννιάτικο τραγούδι για κάλαντα, με στίχους που έγραψε ο Φραντσίσεκ Καρπίνσκι το 1792.[1] Η εντυπωσιακή μελωδία του (ο συνθέτης δεν έχει καθοριστεί) είναι παραδοσιακά γνωστή ότι είναι μια στέψη πολωνέζας για τους Πολωνούς βασιλιάδες που χρονολογείται από την εποχή της βασιλείας του Στέφανου Μπάτορυ τον 16ο αιώνα. Το τραγούδι θεωρείται από ορισμένους ως ο εθνικός ύμνος των Χριστουγέννων της Πολωνίας[2] και, για μικρό χρονικό διάστημα, θεωρήθηκε επίσης ως εθνικός ύμνος, για παράδειγμα από τον ποιητή Γιαν Λέχον.[3][4] Έχει ονομαστεί επίσης «ένα από τα πιο αγαπημένα πολωνικά χριστουγεννιάτικα τραγούδια».
Το τραγούδι δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά σε μια συλλογή των έργων του Καρπίνσκι με τίτλο Pieśni nabożne (Τραγούδια ευσέβειας) το 1792.[5] Το βιβλίο τυπώθηκε από τυπογραφείο μοναχών στο Σουπράσλ.[6] Ωστόσο, ο ύμνος είχε παρουσιαστεί δημόσια ήδη λίγα χρόνια νωρίτερα, στην Παλιά Βασιλική του Μπιαουίστοκ, καθώς ο Καρπίνσκι ζούσε στο Παλάτι Μπρανίτσκι του Μπιαουίστοκ κατά τα έτη 1785-1818.[7] Η πρώτη παρουσίαση του ύμνου τιμάται τώρα με μια πλάκα, που βρίσκεται στον τοίχο της εκκλησίας. Η ταμπλέτα γράφει: Σε αυτήν την εκκλησία, για πρώτη φορά, εκτελέστηκαν τα τραγούδια ευσέβειας του Φραντσίσεκ Καρπίνσκι. Ο αρχικός τίτλος του ύμνου είναι Pieśń o Narodzeniu Pańskim (Στη Γέννηση του Θεού[8] ή Άσμα της γέννησης του Κυρίου μας).
Δομή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο ύμνος αποτελείται από πέντε στίχους, κάθε στίχος με οκτώ γραμμές και κάθε γραμμή με οκτώ συλλαβές. Ο ύμνος μπορεί να χαρακτηριστεί ως ρητορική ταυτολογία, η οποία είναι ορατή κατά την ανάλυση του κειμένου (Ο Θεός γεννιέται, η δύναμη τρέμει: Ο Κύριος του Ουρανού απογυμνώθηκε/εκτέθηκε. Η πήξη/στερεοποίηση της φωτιάς, η διαύγεια/λαμπρότητα σκοτεινιάζει, το άπειρο/ατελείωτο έχει όρια). Αυτά τα φαινομενικά οξύμωρα σχήματα λόγου χρησιμοποιούνται σκόπιμα, για να τονίσουν τη σημασία του θαύματος που έγινε στη φάτνη. Οι στίχοι του ύμνου υποστηρίζονται επίσης από παράθεση από το Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον. Επιπλέον, ο Καρπίνσκι εισήγαγε ένα πατριωτικό μήνυμα, καθώς ο πέμπτος στίχος ξεκινά με μια έκκληση προς το Θείο Βρέφος (Σήκωσε το χέρι σου τώρα, Παιδί της Δόξας, ευλόγησε την πατρίδα μας τώρα και για πάντα).
Το «Bóg się rodzi» ήταν ο ύμνος πάνω στον οποίο ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β΄ στήριξε την ομιλία του κατά τη διάρκεια της παραδοσιακής ανταλλαγής χαιρετισμών των Χριστουγέννων στις 23 Δεκεμβρίου 1996 στο Αμφιθέατρο του Παύλου ΣΤ΄.[9] Ο Πάπας ανέφερε τα λόγια του ύμνου λέγοντας: «Ο ποιητής παρουσίασε το μυστήριο της Ενσάρκωσης του Υιού του Θεού, χρησιμοποιώντας αντιθέσεις για να εκφράσει ό,τι είναι ουσιαστικό για το μυστήριο: υποθέτοντας την ανθρώπινη φύση, ο άπειρος Θεός ανέλαβε ταυτόχρονα τους περιορισμούς του ένα πλάσμα».
Ο ύμνος έχει ερμηνευτεί από πολλούς δημοφιλείς Πολωνούς καλλιτέχνες, όπως οι Άννα Μάρια Γιόπεκ, Βιολέτα Βίλας, Μίχαου Μπάγιορ, Κσίστοφ Κράφτσικ και Ελένη Τζόκα. Το τραγούδησαν Πολωνοί κρατούμενοι του στρατοπέδου συγκέντρωσης του Άουσβιτς. Μια αφήγηση ενός κρατούμενου ονόματι Γιούζεφ Γέντριχ, που φυλάσσεται στις συλλογές του Μουσείου του Άουσβιτς, περιγράφει πώς «ξεκίνησε το τραγούδι των γερμανικών καλάντων και μετά σαν τα κύματα της θάλασσας ήρθαν τα δυνατά λόγια [από τα πολωνικά κάλαντα] «Ο Θεός γεννιέται, οι δυνάμεις τρέμουν».[10]
Στη λαϊκή κουλτούρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μια οργανική διασκευή αυτού του τραγουδιού παρουσιάζεται στο πακέτο επέκτασης «Brave New World» του Civilization V. Είναι το θέμα του πολωνικού πολιτισμού, του οποίου ηγείται ο Καζίμιρ Γ΄ ο Μέγας.
Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Παστέρκα, αποκορύφωμα των Χριστουγέννων στην Πολωνία
- Χριστουγεννιάτικα τραγούδια
- Ύμνος
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «Franciszek Karpiński at Polish Book Institute». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Οκτωβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 16 Δεκεμβρίου 2008.
- ↑ Maria Hubert von Staufer: Christmas Carols from Poland
- ↑ A. G. Piotrowska, Γιαγκιελόνιο Πανεπιστήμιο, Ινστιτούτο Μουσικολογίας, Polish songs performing national anthem function Αρχειοθετήθηκε 2011-07-18 στο Wayback Machine.
- ↑ «Waldemar Smaszcz, A komuż, jak nie Ewie Lipskiej, Civitas Christiana». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουλίου 2022.
- ↑ Hymn About the Birth of the Lord - analysis and interpretation
- ↑ Spirit of Suprasl
- ↑ Radio Bialystok[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ «Stanislaw Cieslak, Religiosity in Polish Literature». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Μαρτίου 2015. Ανακτήθηκε στις 16 Δεκεμβρίου 2008.
- ↑ "Christmas carols have shaped our history", Pope John Paul II
- ↑ Christmas Eve in Auschwitz as Recalled by Polish Prisoners. Internet Archive.
|