Με το νεύμα του αντίχειρα
με το νεύμα του αντίχειρα προέρχεται από μια λατινική φράση Pollice verso ή verso pollice, που σημαίνει "με γυρισμένο αντίχειρα", η οποία χρησιμοποιείται στο πλαίσιο της μονομαχία μονομάχων. Αναφέρεται σε μια χειρονομία με το χέρι ή νεύμα του αντίχειρα που χρησιμοποιούσαν τα πλήθη της Αρχαίας Ρώμης για να κρίνουν έναν ηττημένο μονομάχο.
Η ακριβής χειρονομία που περιγράφεται από τη φράση ''pollice verso'', καθώς και το νόημά της, αποτελούν αντικείμενο επιστημονικής συζήτησης.
Σύμφωνα με τον Anthony Corbeill, καθηγητή κλασικών σπουδών που έχει ερευνήσει εκτενώς την πρακτική, ο αντίχειρας σηματοδοτούσε τη δολοφονία του μονομάχου ενώ «μια κλειστή γροθιά με έναν περιτυλιγμένο αντίχειρα» σήμαινε ότι του έδινε έλεος. [1] [2]
Αρχαία Ρώμη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η ακριβής χειρονομία που περιγράφεται από τη φράση pollice verso είναι ασαφής. Από ιστορικές, αρχαιολογικές και λογοτεχνικές πηγές δεν είναι βέβαιο αν ο αντίχειρας ήταν γυρισμένος προς τα πάνω ή προς τα κάτω, σε οριζόντια θέση ή κρυμμένος μέσα στο χέρι για να υποδηλώσει θετική ή αρνητική άποψη.[3][4][5]
Ο Γιουβενάλης χρησιμοποιεί το verso pollice στις Σάτιρες:
Quondam hi cornicines et municipalis harenae |
Αυτοί οι άνδρες ήταν κάποτε σαλπιγκτές που έκαναν το γύρο κάθε επαρχιακής παράστασης, |
Ο Προυντέντιος αναφέρει τη χειρονομία του αντίχειρα (converso pollice), που χρησιμοποιείται από την Βεσταλίνα που απολαμβάνει τις αιματοχυσίες:
|
|
Στη λαϊκή κουλτούρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η έννοια του σήματος του αντίχειρα pollice verso ήρθε στη σύγχρονη λαϊκή επικαιρότητα από έναν πίνακα του 1872 του Γάλλου ιστοριογράφος Jean-Léon Gérôme με τίτλο Pollice Verso (συνήθως μεταφράζεται στα αγγλικά ως Thumbs Down). Πρόκειται για έναν μεγάλο καμβά που απεικονίζει τις Βεσταλίνες να διατάζουν έναν μυρμιρίλο (είδος μονομάχου) το θάνατο ενός πεσόντος μονομάχου στην αρένα. Ο πίνακας αγοράστηκε από τον Αμερικανό μεγιστάνα πολυκαταστημάτων Alexander Turney Stewart, ο οποίος τον εξέθεσε στη Νέα Υόρκη, και τώρα βρίσκεται στο Μουσείο Τέχνης του Φοίνιξ στην Αριζόνα.
Ο πίνακας πυροδότησε σχεδόν αμέσως μια διαμάχη σχετικά με την ακρίβεια της χειρονομίας του αντίχειρα προς τα κάτω από τους θεατές στο Κολοσσαίο. Ένα 26σέλιδο φυλλάδιο που δημοσιεύτηκε το 1879, "Pollice Verso": To the Lovers of Truth in Classic Art, This is Most Respectfully Addressed, αναδημοσίευσε στοιχεία υπέρ και κατά της ακρίβειας του πίνακα, συμπεριλαμβανομένης μιας επιστολής με ημερομηνία 8 Δεκεμβρίου 1878 από τον ίδιο τον ζωγράφο.[9] Ο πίνακας του Gérôme διέδωσε σε μεγάλο βαθμό την ιδέα ότι οι αντίχειρες προς τα πάνω σηματοδοτούσαν το χάρισμα της ζωής του, και οι αντίχειρες προς τα κάτω το θάνατο, για έναν ηττημένο μονομάχο.
Η χειρονομία χρησιμοποιείται σε πολλές ταινίες για την Αρχαία Ρώμη από τις κλασσικές των δεκαετιών 1950-60 όπως Quo vadis (1951), Ben Hur (1959), Σπάρτακος (1960), Βαραββάς (1961) έως την ταινία του 2000 Ο Μονομάχος, στην οποία ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Κόμμοδος χρησιμοποιεί τον αντίχειρα προς τα πάνω για να χαρίσει τη ζωή στον ήρωα της ταινίας, Μάξιμος.[10]. [11]
Βιβλιογραφικές αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Koerner, Brendan (28 Μαρτίου 2003). «What does a "thumbs up" mean in Iraq?». Slate Magazine (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2020.
- ↑ Where Does the 'Thumbs-Up' Gesture Really Come From?, Time
- ↑ html James Grout: The Gladiator and the Thumb, μέρος της Encyclopædia Romana
- ↑ Desmond Morris, Peter Collett, Peter Marsh, and Marie O'Shaughnessy, 1979 Webified by Bernd Wechner: Gestures: Their Origin and Meanings, The Thumb Up
- ↑ «DID THE ROMANS TURN THUMBS DOWN ON GLADIATORS?». www.news.ku.edu. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιουνίου 2012. Ανακτήθηκε στις 28 Μαρτίου 2023.
- ↑ Juvenal, Satirae 3.34-37
- ↑ Juvenal Satires, μετάφραση George Gilbert Ramsay (1839-1921)
- ↑ Prudentius. Reply to Symmachus, Book II, in Prudentius Volume II, translated by H. J. Thomson, Loeb Classical Library 398, pp. 93-95.
- ↑ "Pollice Verso": To the Lovers of Truth in Classic Art, This is Most Respectfully Addressed, φυλλάδιο με ημερομηνία 10 Απριλίου 1879, Παρίσι.
- ↑ Spier, Christine (6 Αυγούστου 2010). «Thumbs Up or Thumbs Down? Εξετάζοντας το "Pollice Verso" του Gérôme». blogs.getty.edu/iris. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2019.
- ↑ Spier, Christine (6 Αυγούστου 2010). «Thumbs Up or Thumbs Down? Looking at Gérôme's "Pollice Verso"». blogs.getty.edu/iris. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2019.