Μεταφορά με αγωγούς

Ένα επεδάφιο τμήμα του Υπεραλασκικού Αγωγού.

Μεταφορά με αγωγούς (αγγλικά pipeline transport) είναι η μεταφορά αγαθών, άλλων υλικών και διαφόρων μορφών ενέργειας (με τη γενικότερη έννοια). Το 2014, το συνολικό μήκος των αγωγών σε 120 χώρες του πλανήτη μας ανερχόταν σε ελάχιστα λιγότερο από 3,5 εκατομμύρια χιλιόμετρα. Από αυτό το συνολικό μήκος οι ΗΠΑ κατείχαν το 65%, η Ρωσία το 8% και ο Καναδάς το 3%. Άρα, οι τρεις παραπάνω αναφερόμενες χώρες κατείχαν το 75% του συνολικού μήκους των αγωγών.

Διάφορα υγρά και αέρια υλικά μεταφέρονται με αγωγούς. Κάθε χημικά σταθερή ουσία (ή και μίγμα ουσιών) μπορεί να σταλεί στον προορισμό της μέσω δικτύου αγωγών (δηλαδή σωληνώσεων), αρκεί βέβαια να υπάρχει ή να μπορεί να κατασκευαστεί το συγκεκριμένο δίκτυο. Αγωγοί μεταφοράς υπάρχουν για τη μεταφορά αργού πετρελαίου, ρευστών διυλισμένων παραγώγων του, υποκατάστατών του (όπως είναι τα βιοκαύσιμα), φυσικού αερίου, αλλά και άλλων ρευστών, όπως νερού, αποβλήτων, μπύρας ή και άλλων ρευστών προϊόντων. Οι κλειστοί αγωγοί μπορούν να είναι χρήσιμοι για τη μεταφορά πόσιμου νερού για οικιακή κατανάλωση ή άρδευση αγρών σε μεγάλες αποστάσεις, συνήθως όταν πρέπει να μεταφερθούν μέσω υψωμάτων ή γενικότερα σε οποιαδήποτε περίπτωση τα οικονομικότερα ανοικτά κανάλια αποτελούν ανεπαρκείς επιλογές, αφού επιτρέπουν την εξάτμιση, τη μόλυνση ή γενικότερα κάθε ανεπιθύμητη αλληλεπίδραση με το περιβάλλον τους. «Πνευματικοί αγωγοί», με τη χρήση συμπιεσμένου αέρα επιτρέπουν και τη μεταφορά ορισμένων στερεών.

Οι αγωγοί πετρελαίου φτιάχνονται από χαλύβδινους ή πλαστικούς σωλήνες, που είναι συνήθως θαμμένοι. Το πετρέλαιο ρέει μέσα στους αγωγούς αυτούς με τη βοήθεια αντλιοστασίων κατά μήκος των αγωγών αυτών. Το φυσικό αέριο (και παρόμοια αέρια καύσιμα) μεταφέρονται μέσω διάλυσης με ελαφρά συμπίεση σε υγρά γνωστά ως υγρά φυσικού αερίου (Natural Gas Liquids - NGLs). Οι αγωγοί φυσικού αερίου είναι φτιαγμένοι από ανθρακοχάλυβα (δηλαδή κράμα χάλυβα και άνθρακα). Η πολύ τοξική αμμωνία είναι θεωρητικά το πιο επικίνδυνο υλικό που μεταφέρεται με μεγάλης απόστασης αγωγούς μεταφοράς, αλλά τα σχετικά ατυχήματα είναι σπάνια. Οι αγωγοί μεταφοράς υδρογόνου μεταφέρουν υδρογόνο με αγωγούς μεταφοράς. Κάποια συστήματα τηλεθέρμανσής χρησιμοποιούν δίκτυα θερμομονωμένων αγωγών για τη μεταφορά θερμού νερού, υπέρθερμου νερού ή και ατμού σε πελάτες.

Οι αγωγοί που μεταφέρουν εύφλεκτα ή εκρηκτικά υλικά, όπως το φυσικό αέριο ή το αργό πετρέλαιο, αποτελούν λόγους ειδικής ανησυχίας ασφάλειας και έχουν γίνει με αυτούς διάφορα ατυχήματα. Οι αγωγοί αυτοί, μπορούν, ακόμη, να γίνουν στόχοι διαφόρων βανδαλισμών, δολιοφθορών ή και τρομοκρατικών επιθέσεων. Σε περίπτωση, μάλιστα, ανοικτού πολέμου, οι αγωγοί αυτοί γίνονται συχνά στόχοι στρατιωτικών επιθέσεων κάθε διαθέσιμου είδους.