Λιτσιτάρ
Τα λιτσιτάρ (κροατικά: Licitar) είναι διακοσμημένα με πολύχρωμα μπισκότα από ζύμη γλυκού μελιού που αποτελούν μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς της Κροατίας. Είναι ένα παραδοσιακό σύμβολο της κροατικής πρωτεύουσας του Ζάγκρεμπ. Χρησιμοποιούνται ως διακοσμητικό δώρο, το οποίο συχνά δίνεται σε εορτασμούς αγάπης, όπως σε γάμους και την Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου. Στις γιορτές των Χριστουγέννων, η πόλη του Ζάγκρεμπ και το χριστουγεννιάτικο δέντρο στην κεντρική πλατεία ειδικότερα είναι διακοσμημένα με χιλιάδες καρδιές λιτσιτάρ.
Το 2010, η UNESCO πρόσθεσε τα λιτσιτάρ από τη Βόρεια Κροατία στον «Αντιπροσωπευτικό κατάλογο της άϋλης πολιτιστικής κληρονομιάς» για τον πολιτισμό της Κροατίας.[1]
Ιστορία και παράδοση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η παράδοση της κατασκευής και της παράδοσης των Λιτσιτάρ χρονολογείται από τον 16ο αιώνα. Οι δημιουργοί των Λιτσιτάρ, γνωστοί ως Μεντιτσάρι, είχαν υψηλό σεβασμό στην κοινωνία, και έγιναν περιζήτητα πολύ αργότερα (τα λιτσιτάρ ήταν πιο συναισθηματικά από ένα μπουκέτο τριαντάφυλλα). Ακόμη και σήμερα η παράδοση διατηρείται ζωντανή από μερικούς που συνεχίζουν την τέχνη σε οικογενειακή μυστικότητα και οι μέθοδοι παραγωγής τους δεν έχουν αλλάξει.[2] Ένα Λιτσιτάρ συνεχίζει να διαρκεί περισσότερο από ένα μήνα.
Τα λιτσιτάρ έγιναν γνωστά λόγω της πώλησής τους στο ιερό Μαριάν στο Μάριγια Μπιστρίτσα (κοντά στο Ζάγκρεμπ) στο οποίο προσκυνητές επισκέφθονταν την Αγία Μαρία της Μπιστρίτσας για την Κοίμηση της Θεοτόκου ή την Ημέρα της Αγίας Μαργαρίτας. Παρόλο που δεν ήταν θρησκευτικό σύμβολο, τα λιτσιτάρ συχνά αγοράζονταν για το σπίτι ως υπενθύμιση για το μακρύ και μερικές φορές επίπονο ταξίδι τους στο Ζαγκόριε. Το απλό σχήμα, το ελκυστικό χρώμα και οι διακοσμήσεις των λιτσιτάρ ήταν ένα έντονο αναμνηστικό για να δείξουν στις οικογένειες και τους γείτονές τους όταν επέστρεφαν.
Τα λιτσιτάρ είναι επίσης γνωστοί στη γειτονική Σλοβενία. Τα παλαιότερα εργαστήρια λιτσιτάρ μπορούν να βρεθούν στο Σλοβένι Γκράντετς (ιδρύθηκε το 1757) και στη Ραντόβλγιτσα (που ιδρύθηκε το 1766). Αμφότερα τα εργαστήρια εξακολουθούν να παράγουν λιτσιτάρ μέχρι σήμερα και το ένα στο Ραντόβλγιτσα είναι ανοιχτό για τους τουρίστες.
Συστατικά και προετοιμασία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα λιτσιτάρ παρασκευάζονται με παραδοσιακά υλικά, μεθόδους και αφοσίωση. Τα συστατικά τους είναι απλά (μέλι, αλεύρι, αυγά, νερό και φυσικά χρώματα), αλλά η παρασκευή τους είναι μεγάλης διάρκειας. Η ζύμη ωριμάζει για λίγες μέρες, στη συνέχεια σχηματίζεται, ψήνεται και αφήνεται για δύο εβδομάδες να στεγνώσει. Ο χρωματισμός είναι το επόμενο βήμα μετά από το οποίο αφήνεται να στεγνώσει ξανά για δύο εβδομάδες. Μόλις στεγνώσουν τα λιτσιτάρ διακοσμούνται και αφήνονται πάλι να στεγνώσουν για μια εβδομάδα.
Παραδοσιακά, τα λιτσιτάρ είναι εντελώς χειροποίητα, διακοσμημένα με στροβιλισμένο περίγραμμα, μικρά λουλούδια και ένα μικρό καθρέφτη. Είναι φτιαγμένο από ζύμη μελιού και φυσικά προϊόντα. Επίσης μπορούν να καταναλωθούν ως τρόφιμο.
Τα λιτσιτάρ αναφέρονται ως μελόψωμο, αν και στην πραγματικότητα δεν περιέχουν πιπερόριζα.
Σημερινές χρήσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στη σύγχρονη εποχή, τα λιτσιτάρ είναι παραδοσιακά κροατικά αναμνηστικά (και μπορούν να βρεθούν σε όλα τα κροατικά αεροδρόμια και σε πολλά καταστήματα σουβενίρ), διακοσμήσεις χριστουγεννιάτικων δέντρων, γαμήλιες ευχές για τους επισκέπτες και επιχειρηματικά δώρα. Επίσης έχουν πολλές άλλες διακοσμητικές χρήσεις. δείχνοντας την στοργή προς ένα αγαπημένο πρόσωπο κάποιου.