Η ανακάλυψη του Νότου (μυθιστόρημα)

Η ανακάλυψη του Νότου

Ο γάμος του γιου του Βικτορέν, εικονογράφηση της πρώτης έκδοσης (1781)
Συγγραφέας	Νικολά Εντμ Ρεστίφ ντε Λα Μπρετόν
Εικονογράφος	Louis Binet
Ημερομηνία δημοσίευσης	1781
Μορφή	μυθιστόρημα
δεδομένα ()

Η ανακάλυψη του Νότου από έναν Ιπτάμενο Άνθρωπο, ή Ο Γάλλος Δαίδαλος (γαλλικός τίτλος: La Découverte australe par un homme volant, ou Le Dédale français) είναι ουτοπικό μυθιστόρημα του Ρεστίφ ντε Λα Μπρετόν που εκδόθηκε σε 4 τόμους το 1781.

Ο ήρωας αυτού του πολύ-φιλοσοφικού μυθιστορήματος (υπότιτλος του συγγραφέα) σχεδιάζει μια ιπτάμενη μηχανή και απαγάγει την αγαπημένη του για να ζήσουν στον παράδεισο του Απρόσιτου Όρους. Από εκεί, θα πετάξουν στο Νότιο ημισφαίριο όπου δημιουργούν το βασίλειο της ουτοπίας, όπου επικρατούν κοινοκτημοσύνη και ισότητα για όλους.

Υπόθεση

Από το Απρόσιτο όρος στο νησί Κριστίν

Ο ήρωας Βικτορέν είναι ένας νεαρός, ερωτευμένος με την Κριστίν, κόρη του τοπικού άρχοντα: καθώς ο ίδιος δεν είναι αριστοκράτης, αυτός ο έρωτας εμφανίζεται αδύνατος. Όμως, με τη βοήθεια ενός ευρηματικού υπηρέτη σχεδιάζει μια ιπτάμενη μηχανή. Στη συνέχεια, βρίσκει το Απρόσιτο όρος, μια κορυφή στο Ντωφινέ όπου μπορεί να φτάσει κανείς μόνο πετώντας. Φέρνει εκεί φυτά, φρούτα και λαχανικά, γεωργικά εργαλεία, οικόσιτα ζώα, υπηρέτες του πατέρα της Κριστίν, ακόμη και έναν ιερέα για να δημιουργήσει ένα είδος κράτους.

Στη συνέχεια, απαγάγει την Κριστίν και εγκαθίσταται μαζί της στο Απρόσιτο όρος. Την παντρεύεται και μαζί σχηματίζουν μια μικρή κοινωνία της οποίας αποτελούν την αριστοκρατία. Αποκτούν τρία παιδιά, τα οποία επίσης μαθαίνουν να πετούν. Η κοινότητα, με επικεφαλής τον πεφωτισμένο δεσπότη, έφτασε τελικά στα 300 άτομα. Μετά από 20 χρόνια, θέλοντας να επεκτείνει την επικράτειά του και να κάνει τη σύζυγό του βασίλισσα ενός πραγματικού βασιλείου, ο Βικτορέν πετάει μακριά με τον μικρότερο γιο του, Αλέξανδρο, στις Νότιες Θάλασσες. Ελπίζει να ανακαλύψει νέα εδάφη εκεί και να αναπτύξει ένα είδος αποικιακής αυτοκρατορίας.

Ο Βικτορέν και ο γιος του ανακαλύπτουν έτσι το νησί των Ανθρώπων της νύχτας. Ο Βικτορέν το μετονόμασε σε νησί Κριστίν και εισήγαγε εκεί τους κατοίκους και τους νόμους του Απρόσιτου όρους. Οι κάτοικοι του νησιού τελικά εξημερώνονται. Οι Χριστιανοί έρχονται σε επαφή με τους Παταγόνες, καλοσυνάτους γίγαντες που κατοικούν σε ένα γειτονικό νησί και δημιουργούν καλές εμπορικές σχέσεις μαζί τους.

Ο γάμος του γιου του Βικτορέν και οι φυλές των φανταστικών όντων

Άνθρωπος-γάιδαρος, εικονογράφηση του 1781

Ο μεγαλύτερος γιος του Βικτορέν παντρεύεται μια Παταγονή. Μια σχετική ισότητα επικρατεί μεταξύ των Χριστιανών, η οικογένεια του Βικτορέν βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση καθώς μόνο αυτή έχει το προνόμιο να πετάει: η εξερεύνηση και ο αποικισμός γειτονικών εδαφών διεξάγονται αποκλειστικά από τον Βικτορέν και τους γιους του.

Τα επόμενα χρόνια, ανακαλύπτουν περίπου 20 νησιά στο αρχιπέλαγος, μέρος του οποίου ήταν το νησί Κριστίν. Σε καθένα από αυτά τα νησιά ζουν φυλές φανταστικών όντων, μισοί-άνθρωποι, μισά-ζώα: πίθηκοι, αρκούδες, σκυλάνθρωποι, γουρούνια, ταύροι, πρόβατα, κάστορες, κατσίκες, άλογα, γαιδάνθρωποι, βατραχάνθρωποι, φιδάνθρωποι, ελέφαντες, λιοντάρια και τίγρεις, πουλιά και ακόμη και άνθρωποι-στρείδια!... Κατά τη διάρκεια κάθε εξερεύνησης, ένα ζευγάρι από το υβριδικό είδος απάγεται, το μεταφέρουν για να το εκπαιδεύσουν και να το εκπολιτίσουν στο νησί Κριστίν, να μειώσουν τη ζωική μορφή του και αργότερα να μπορέσουν να εξαπλώσουν την Αυτοκρατορία τους στο Νότιο ημισφαίριο.

Η Μεγαπαταγονία και οι αρχές της

Γύρω στο 1770, οι απόγονοι του Βικτορέν - μεταξύ των οποίων και ο Ερμαντέν - συνεχίζουν τις εξερευνήσεις και ανακαλύπτουν τη Μεγαπαταγονία, στους αντίποδες της Ευρώπης της οποίας είναι ένα είδος αντανάκλασης.

Ο Νοφύμπ, ένας τοπικός άρχοντας, εισάγει τους ιπτάμενους ανθρώπους στο κοσμολογικό και μεταφυσικό σύστημα των Μεγαπαταγόνων που βασίζεται στις αρχές της Φύσης, ενός ζωντανού, παλιγγενετικού (περιοδικά ανανεούμενου) και ισότιμου κόσμου. Η ανθρωπότητα δεν είναι εκεί το κέντρο του σύμπαντος, που είναι αδιάφορο για την ύπαρξή της. Ακόμη και το ανθρώπινο είδος είναι ένα συνεχές δημιούργημα: δεν έχει καταγωγή, προέρχεται μόνο από μια προοδευτική κυτταρική διαφοροποίηση μεταξύ στοιχειωδών μορφών ζωής. Η προφανής συνέπεια είναι ότι η ανθρωπότητα δεν είναι ένα ξεχωριστό είδος, παρά μόνο μια μορφή που επιβιώνει σε μια σειρά εξελίξεων της «Μεγάλης Αλυσίδας του Είναι». Οι φιλόσοφοι της Μεγαπαταγονίας παραπέμπουν στους φιλοσόφους του Διαφωτισμού: ο Ντιντ-ταανά (Ντιντερό), ο Βολταανά (Βολταίρος) και ο Ρουφταανά (Ρουσσώ). Η μεγαπατονική ηθική βασίζεται στην αρχή ότι κανένα ον δεν έχει το δικαίωμα να τοποθετεί τον εαυτό του πάνω από ένα άλλο σε μια ιεραρχική κλίμακα.

Οι Μεγαπαταγόνες καταδικάζουν την αλαζονεία των λαών του βορείου ημισφαιρίου και μεταδίδουν στους Χριστιανούς τα θεμέλια της ηθικής τους και της πολιτικής τους οργάνωσης: δικαιοσύνη απέναντι στους ανθρώπους και τα ζώα, ισότητα για όλους - αλλά οι νέοι είναι λίγο λιγότερο ίσοι από τους ηλικιωμένους που ηγούνται αυτής της Δημοκρατίας - κοινοκτημοσύνη... Οι γυναίκες ανήκουν λίγο πολύ σε όλους εκεί, οι γάμοι επαναδιαπραγματεύονται κάθε δύο χρόνια, ελεύθερο διαζύγιο, παιδιά υπό την επιμέλεια του Κράτους κ.λπ.

Έτσι συντάσσεται νέο Σύνταγμα με σκοπό τη μεταμόρφωση του χριστιανικού βασιλείου. Οι αρχές του είναι οι εξής: η ισότητα μεταξύ των ανθρώπων είναι η πηγή της ευτυχίας, και κατά συνέπεια της αρετής. Οι κάτοικοι γίνονται αδέρφια, όλοι ίσοι και δημοκράτες που δεν θα έχουν πλέον δική τους περιουσία, θα τρώνε μαζί, θα πληρώνονται ανάλογα με τις πραγματικές ανάγκες του εργάτη και του καλλιτέχνη και όχι την αξία του έργου. Οι γυναίκες θα ντύνονται όλες το ίδιο, οι δικαστές θα εκλέγονται, κανένα προνόμιο, τίτλος ή αξίωμα δεν θα είναι κληρονομικό. Μόνο οι απόγονοι του Βικτορέν διατηρούν το αποκλειστικό και πατρογονικό δικαίωμα να φορούν φτερά και να πετούν.

Κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού πάνω από τις Ινδίες, ο Ερμαντέν πετάει πάνω από την πορτογαλική αποικία της Γκόα, σώζει Μουσουλμάνους, Εβραίους και Προτεστάντες από θάνατο στην πυρά και εκφωνεί μια οικουμενική ομιλία που αφήνει τους Πορτογάλους άναυδους.