Ηπειρώτικη μουσική

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Bridge of Arta 126
Το Γεφύρι της Άρτας, θέμα πολλών τραγουδι'ων της Ηπειρώτικης μουσικής

Η μουσική της Ηπείρου εντοπίζεται γεωγραφικά κατά κύριο λόγο στην ευρύτερη περιοχή της Ηπείρου στη βορειοδυτική Ελλάδα, αλλά, ως ένα βαθμό, και στην υπόλοιπη Ελλάδα και στα ελληνικά νησιά του Αιγαίου Πελάγους. Απαρτίζεται, εκτός από τα κομμάτια οργανικής μουσικής, από δημοτικά τραγούδια με χαρακτηριστικά γνωρίσματά τους την σχεδόν αποκλειστική χρήση πεντατονικών κλιμάκων και την παρδοσιακού τύπου πολυφωνία, που τραγουδιούνται από φωνητικά σύνολα αντρών και γυναικών.[1]

Τα τραγούδια της ηπειρώτικης μουσικής χωρίζονται σε μοιρολόγια, ποιμενικά (το οργανικό μέρος των ποιμενικών αποκαλείται σκάρος) και καθιστικάτης τάβλας).[1] Το κλαρίνο είναι το συχνότερα χρησιμοποιούμενο μουσικό όργανο στην μουσική της Ηπείρου. Χρησιμοποιείται κυρίως για τη συνοδεία αργών και «βαρύθυμων» χορών, όπως ο «μενούσης»,[2] το φυσούνι, ο πωγωνίσιος συρτός στα δύο, ο συρτός στα τρία, ο ζαγορίσιος, ο κοφτός και ο τσάμικος.[3] Άλλα όργανα της ηπειρώτικης μουσικής είναι το παραδοσιακό βιολί, η φλογέρα και το στεριανό λαούτο.[4] Στους αξιόλογους ερμηνευτές της μουσικής της Ηπείρου συγκαταλέγονται κλαρινίστες όπως ο Τάσος[5] και ο Πετρολούκας Χαλκιάς,[6] τραγουδιστές όπως οι Αλέκος Κιτσάκης,[7] Κώστας Τζίμας, Σάββας Σιάτρας,[8] και, πιο πρόσφατα, ο λαουτιέρης Βασίλης Κώστας.[9]

Το πολυφωνικό τραγούδι της Ηπείρου συνιστά μια πολυμελετημένη μουσική παράδοση[10][11] με διάδοση πέραν των γεωγραφικών και πολιτισμικών ορίων του Ελληνισμού,[12] Εκτός από την πεντατονία του, η πολύ παλαιά καταγωγή του πιστοποιείται από τον πολυφωνικό, συλλογικό, διαλεκτικό και τροπικό χαρακτήρα του.[13]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 Mark Ellingham, World Music: The Rough Guide by Simon Broughton (στα αγγλικά), 1999, (ISBN 1-85828-635-2), σελ.127
  2. Λαμπρινή, Κουζέλη (8 Ιουλίου 2011). ««Ο Μενούσης»: Eνα τραγούδι με ιστορία». Ειδήσεις - νέα - Το Βήμα Online. Ανακτήθηκε στις 16 Φεβρουαρίου 2023. 
  3. «Ήπειρος». micro-kosmos.uoa.gr. Ανακτήθηκε στις 16 Φεβρουαρίου 2023. 
  4. «Θησαυρός ελληνικής δημοτικής μουσικής». Δόμνα Σαμίου. Ανακτήθηκε στις 16 Φεβρουαρίου 2023. 
  5. Συκκά, Γιώτα. ««Το πιο γλυκό φύσημα της Ηπείρου»». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 16 Φεβρουαρίου 2023. 
  6. Γιώργος, Σκίντσας (16 Σεπτεμβρίου 2016). «Η Απειρος Ηπειρος του Πετρολούκα Χαλκιά». Ειδήσεις - νέα - Το Βήμα Online. Ανακτήθηκε στις 16 Φεβρουαρίου 2023. 
  7. Συκκά, Γιώτα. «Το αηδόνι της Ηπείρου». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 16 Φεβρουαρίου 2023. 
  8. «Σιάτρας Σάββας». Ψηφιακό Δίκτυο Παράδοσης & Πολιτισμού | Adeti. 2 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 16 Φεβρουαρίου 2023. 
  9. Φωτιάδη, Ιωάννα. «Πάθος για το λαούτο». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 16 Φεβρουαρίου 2023. 
  10. «Christopher C King compiles Epirotic folk songs - The Wire». The Wire Magazine - Adventures In Modern Music (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 16 Φεβρουαρίου 2023. 
  11. Petrusich, Amanda (2014-09-24). «Hunting for the Source of the World’s Most Beguiling Folk Music» (στα αγγλικά). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/2014/09/28/magazine/hunting-for-the-source-of-the-worlds-most-beguiling-folk-music.html. Ανακτήθηκε στις 2023-02-16. 
  12. Ζώης, Νικόλας. «Το Kennedy Center «ακούει» ηπειρώτικα». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 16 Φεβρουαρίου 2023. 
  13. Jane C. Sugarman, Engendering Song: Singing and Subjectivity at Prespa(στα αγγλικά), 1997, (ISBN 0-226-77972-6), σελ 356

Περαιτέρω βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]