Εφηβικός ύπνος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Ο εφηβικός ύπνος είναι συνήθως ελλιπής σε διάρκεια και ποιότητα. Η διάρκεια και η ποιότητα του ύπνου μειώνονται σε κατώτερα επίπεδα, ενώ η μεταβλητότητα του ύπνου και ο λανθάνων χρόνος έναρξης του REM αυξάνονται κατά την εφηβεία.[1] Οι ειδικοί θεωρούν ότι οι έφηβοι πρέπει να κοιμούνται 8-10 ώρες τη νύχτα. Επιπλέον, υπάρχει μια μετατόπιση στον κιρκάδιο ρυθμό του σώματος έτσι ώστε οι χρόνοι ύπνου και αφύπνισης να μεταφέρονται αργότερα κατά την εφηβεία.[2] Η τεχνολογία, κάποιοι κοινωνικοί παράγοντες και η σωματική ανάπτυξη πιστεύεται ότι συμβάλλουν στον κακό ύπνο στη διάρκεια αυτής της περιόδου. Η κακή διάρκεια και ποιότητα ύπνου στους εφήβους έχει συνδεθεί με αλλοιώσεις στη λειτουργία και την ανάπτυξη του εγκεφάλου, κακή ψυχική και σωματική υγεία, καθώς και υψηλότερα ποσοστά ασθενειών και θνησιμότητας.[3] Οι ανησυχίες σχετικά με τον κακό ύπνο κατά την εφηβεία έχουν συγκεντρώσει την προσοχή του κοινού, ειδικά σε σχέση με τις ώρες έναρξης του σχολείου.[4]

Αναπτυξιακές αλλαγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο ύπνος των εφήβων επιδεινώνεται με την ηλικία. Συγκεκριμένα, διαχρονικές έρευνες δείχνουν ότι η διάρκεια του ύπνου μειώνεται κατά τη μετάβαση από το λύκειο στο πανεπιστήμιο.[5] Επιπλέον, η αποτελεσματικότητα του ύπνου (ο χρόνος που δαπανάται για ύπνο όταν βρίσκεται κανείς στο κρεβάτι) μειώνεται στη διάρκεια αυτής της μετάβασης. Παραάλληλα, η καθημερινή μεταβλητότητα στη διάρκεια του ύπνου αυξάνεται, υποδηλώνοντας ότι η διάρκεια του εφηβικού ύπνου γίνεται λιγότερο σταθερή με το πέρασμα του χρόνου. Μια ποικιλία κοινωνικών, φυσικών, βιολογικών και ψυχολογικών παραγόντων αλλάζουν κατά την εφηβεία, γεγονός που συμβάλλει στην επιδείνωση του ύπνου.[6] Συγκεκριμένα, εκκρίνεται η ωχρινοτρόπος ορμόνη (LH) κατά τη διάρκεια του ύπνου στην έναρξη της εφηβικής ωρίμανσης, υποδεικνύοντας σημαντική σχέση μεταξύ του ύπνου και της εφηβικής ανάπτυξης.[7]

Ιδανικός ύπνος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Εθνικό Ίδρυμα Ύπνου των ΗΠΑ συνιστά στους έφηβους (14-17 ετών) να κοιμούνται 8 έως 10 ώρες,[8] ενώ λιγότερες από 7 ώρες και περισσότερες από 11 ώρες ύπνου μπορεί να είναι επιβλαβείς. Επιπρόσθετα, συνιστάται στους νέους ενήλικες (18–25 ετών) να κοιμούνται 7 έως 9 ώρες και να αποφεύγουν να κοιμούνται λιγότερες από 6 ώρες και περισσότερες από 11 ώρες.

Μια έρευνα (2019) εξέτασε ένα δείγμα Αμερικανών εφήβων και διαπίστωσαν ότι οι νεότεροι έφηβοι, ειδικά εκείνοι με αυξημένα επίπεδα εσωτερικοποιημένων συμπτωμάτων, χρειάζονται περισσότερο ύπνο για να βιώσουν τα βέλτιστα επίπεδα θετικής διάθεσης την επόμενη μέρα.[9]

Πάντως, απαιτείται περισσότερη έρευνα για να κατανοηθούν οι ατομικές διαφορές στη διάρκεια του ύπνου κατά την εφηβεία.[10]

Διάρκεια ύπνου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η διάρκεια του ύπνου μειώνεται από τις αρχές της δεκαετίας του '90 σύμφωνα με έρευνες.[11] Τα στοιχεία δείχνουν επίσης ότι οι έφηβες γυναίκες, οι έφηβοι από εθνοτικές μειονότητες και εκείνοι με χαμηλό κοινωνικοοικονομικό επίπεδο βιώνουν τη χαμηλότερη διάρκεια. Η εφηβεία θεωρείται ότι συμβάλλει στον κακό ύπνο καθώς οι έφηβοι βιώνουν σωματική και κοινωνική ωρίμανση.[12] Ένας αναπτυσσόμενος τομέας έρευνας εστιάζει στην κατανόηση της συμβολής της χρήσης της τεχνολογίας στον κακό ύπνο των εφήβων.[13] Σχετικές έρευνες δείχνει ότι οι μειώσεις στη διάρκεια του εφηβικού ύπνου είναι χαρακτηριστικές σε όλο τον κόσμο.[14]

Εγκέφαλος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η κακή διάρκεια ύπνου έχει βρεθεί ότι σχετίζεται με αλλοιώσεις στην ανάπτυξη του εγκεφάλου κατά την εφηβεία. Σύμφωνα με μια έρευνα (2015), οι έφηβοι με μεγαλύτερη καθημερινή μεταβλητότητα στη διάρκεια του ύπνου τους είχαν χαμηλότερη πυκνότητα φαιάς ουσίας έναν χρόνο αργότερα.[15] Αυτό το αποτέλεσμα παρέμεινε κατά τον έλεγχο της διάρκειας του ύπνου, γεγονός που υποδηλώνει ότι η μεταβλητότητα του ύπνου μπορεί να είναι πιο σημαντική για την ανάπτυξη του εγκεφάλου των εφήβων. Μια άλλη μελέτη διαπίστωσε ότι η διάρκεια του ύπνου συσχετίζεται έντονα με τον όγκο της φαιάς ουσίας του ιππόκαμπου σε ένα δείγμα υγιών παιδιών και εφήβων.[16]

Συναισθήματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μια πληθώρα ερευνών δείχνουν ότι η χαμηλή διάρκεια ύπνου συνδέεται με την κακή διάθεση.[17] Επιπλέον, οι νέοι που αναφέρουν χαμηλή διάρκεια ύπνου παρουσιάζουν δυσκολίες στον έλεγχο των συναισθημάτων τους.[18] Αυτό προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία επειδή οι έφηβοι βιώνουν διακυμάνσεις στη διάθεση ως αποτέλεσμα της εφηβικής ωρίμανσης, ωστόσο, η κακή διάρκεια ύπνου επιδεινώνει τη διάθεση και την ικανότητα ελέγχου καθιστώντας αυτούς τους εφήβους ευάλωτους.

Ποιότητα ύπνου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εμπειρικά στοιχεία δείχνουν ότι η ποιότητα του ύπνου είναι κακή κατά την εφηβεία.[19] Η κακή ποιότητα του εφηβικού ύπνου έχει συνδεθεί με ποικίλες αρνητικές συμπεριφορές και αποτελέσματα. Για παράδειγμα, έχει αποδειχθεί ότι σχετίζεται με συμπτώματα εφηβικού άγχους και κατάθλιψης.[20] Έρευνες της νευροεπιστήμης (fMRI) διαπίστωσαν ότι η κακή ποιότητα ύπνου σχετίζεται με αύξηση της ριψοκίνδυνης συμπεριφοράς.[21]

Τεχνολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έρευνες υποδεικνύουν επιδείνωση του εφηβικού ύπνου λόγω της χρήσης τεχνολογιών

Έχει αυξηθεί το ενδιαφέρον για την κατανόηση της σχέσης μεταξύ ύπνου και χρήσης τεχνολογιών μεταξύ των εφήβων. Στην εποχή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, υπάρχει αυξανόμενη ανησυχία για την ακτινοβολία που εκπέμπεται και που μπορεί να παρεμβαίνει στην ικανότητα των εφήβων για ξεκούραστο και επαρκή ύπνο.[22] Η χρήση τεχνολογιών (π.χ. τηλεόραση, κινητό τηλέφωνο, υπολογιστής/φορητός υπολογιστής) σχετίζεται με αύξηση στον χρόνο που χρειάζεται κάποιος για να αποκοιμηθεί και με μικρότερη διάρκεια τους εφηβικού ύπνου.[23] Η χρήση τεχνολογιών από εφήβους έχει επίσης συνδεθεί με υπερβολική υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας και την υπερκατανάλωση καφεΐνης.[24] Απαιτείται περισσότερη διαχρονική έρευνα με μεγαλύτερα δείγματα για να αποσαφηνιστούν οι μηχανισμοί που διέπουν τη σχέση μεταξύ της χρήσης τεχνολογιών και του εφηβικού ύπνου.

Χρονότυπος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η εφηβεία χαρακτηρίζεται από μια προτίμηση των εφήβων να κοιμούνται αργά και να ξυπνούν αργά.[25][26] Ο βραδινός χρονότυπος είναι μοναδικός στην περίοδο της εφηβείας σε σύγκριση με την παιδική ηλικία και την ενήλικη ζωή που χαρακτηρίζονται από πρωινό χρονοτύπο. Το βράδυ κατά την εφηβεία συνδέεται με αυξημένη χρήση ουσιών,[27] χειρότερη διάθεση,[28] κακή διατροφή,[29] αυξημένα συμπτώματα κατάθλιψης,[30] αυξημένα συμπτώματα άγχους,[31] διαταραχές ελλειμματικής προσοχής[32] και κακό έλεγχο των συναισθημάτων.[33]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ Crowley, Stephanie J.; Wolfson, Amy R.; Tarokh, Leila; Carskadon, Mary A. (August 2018). «An update on adolescent sleep: New evidence informing the perfect storm model». Journal of Adolescence 67: 55–65. doi:10.1016/j.adolescence.2018.06.001. PMID 29908393. 
  2. ↑ Roenneberg, Till; Kuehnle, Tim; Pramstaller, Peter P.; Ricken, Jan; Havel, Miriam; Guth, Angelika; Merrow, Martha (December 2004). «A marker for the end of adolescence». Current Biology 14 (24): R1038–R1039. doi:10.1016/j.cub.2004.11.039. PMID 15620633. https://pure.rug.nl/ws/files/6682390/2004CurrBiolRoennebergSupp.pdf. 
  3. ↑ Lam, L. T.; Yang, L. (13 August 2007). «Short Duration of Sleep and Unintentional Injuries among Adolescents in China». American Journal of Epidemiology 166 (9): 1053–1058. doi:10.1093/aje/kwm175. PMID 17698504. 
  4. ↑ Pinsker, Joe (19 September 2018). «The Curse of America's Illogical School-Day Schedule». The Atlantic. https://www.theatlantic.com/education/archive/2018/09/school-day-sleep-workday/570658/. 
  5. ↑ Park, Heejung; Chiang, Jessica J.; Irwin, Michael R.; Bower, Julienne E.; McCreath, Heather; Fuligni, Andrew J. (2019-08-01). «Developmental trends in sleep during adolescents' transition to young adulthood». Sleep Medicine 60: 202–210. doi:10.1016/j.sleep.2019.04.007. ISSN 1389-9457. PMID 31186213. 
  6. ↑ Crowley, Stephanie J.; Wolfson, Amy R.; Tarokh, Leila; Carskadon, Mary A. (2018-08-01). «An update on adolescent sleep: New evidence informing the perfect storm model». Journal of Adolescence 67: 55–65. doi:10.1016/j.adolescence.2018.06.001. ISSN 0140-1971. PMID 29908393. 
  7. ↑ Boyar, Robert; Finkelstein, Jordan; Roffwarg, Howard; Kapen, Sheldon; Weitzman, Elliot; Hellman, Leon (1972-09-21). «Synchronization of Augmented Luteinizing Hormone Secretion with Sleep during Puberty». New England Journal of Medicine 287 (12): 582–586. doi:10.1056/NEJM197209212871203. ISSN 0028-4793. PMID 4341276. 
  8. ↑ Hirshkowitz, Max; Whiton, Kaitlyn; Albert, Steven M.; Alessi, Cathy; Bruni, Oliviero; DonCarlos, Lydia; Hazen, Nancy; Herman, John και άλλοι. (December 2015). «National Sleep Foundation's updated sleep duration recommendations: final report». Sleep Health 1 (4): 233–243. doi:10.1016/j.sleh.2015.10.004. PMID 29073398. 
  9. ↑ Fuligni, Andrew J.; Bai, Sunhye; Krull, Jennifer L.; Gonzales, Nancy A. (18 August 2017). «Individual Differences in Optimum Sleep for Daily Mood During Adolescence». Journal of Clinical Child & Adolescent Psychology 48 (3): 469–479. doi:10.1080/15374416.2017.1357126. PMID 28820607. 
  10. ↑ Fuligni, Andrew J.; Bai, Sunhye; Krull, Jennifer L.; Gonzales, Nancy A. (2017-08-18). «Individual Differences in Optimum Sleep for Daily Mood During Adolescence». Journal of Clinical Child & Adolescent Psychology 48 (3): 469–479. doi:10.1080/15374416.2017.1357126. ISSN 1537-4416. PMID 28820607. 
  11. ↑ Keyes, Katherine M.; Maslowsky, Julie; Hamilton, Ava; Schulenberg, John (1 March 2015). «The Great Sleep Recession: Changes in Sleep Duration Among US Adolescents, 1991–2012». Pediatrics 135 (3): 460–468. doi:10.1542/peds.2014-2707. PMID 25687142. 
  12. ↑ Carskadon, Mary A.; Vieira, Cecilia; Acebo, Christine (1 May 1993). «Association between Puberty and Delayed Phase Preference». Sleep 16 (3): 258–262. doi:10.1093/sleep/16.3.258. PMID 8506460. 
  13. ↑ Bowers, Jennifer M.; Moyer, Anne (2020). «Adolescent sleep and technology-use rules: results from the California Health Interview Survey». Sleep Health 6 (1): 19–22. doi:10.1016/j.sleh.2019.08.011. PMID 31732441. 
  14. ↑ Gradisar, Michael; Gardner, Greg; Dohnt, Hayley (2011-02-01). «Recent worldwide sleep patterns and problems during adolescence: A review and meta-analysis of age, region, and sleep». Sleep Medicine 12 (2): 110–118. doi:10.1016/j.sleep.2010.11.008. ISSN 1389-9457. PMID 21257344. 
  15. ↑ Telzer, Eva H.; Goldenberg, Diane; Fuligni, Andrew J.; Lieberman, Matthew D.; Gálvan, Adriana (1 August 2015). «Sleep variability in adolescence is associated with altered brain development». Developmental Cognitive Neuroscience 14: 16–22. doi:10.1016/j.dcn.2015.05.007. PMID 26093368. 
  16. ↑ Taki, Yasuyuki; Hashizume, Hiroshi; Thyreau, Benjamin; Sassa, Yuko; Takeuchi, Hikaru; Wu, Kai; Kotozaki, Yuka; Nouchi, Rui και άλλοι. (1 March 2012). «Sleep duration during weekdays affects hippocampal gray matter volume in healthy children». NeuroImage 60 (1): 471–475. doi:10.1016/j.neuroimage.2011.11.072. PMID 22197742. 
  17. ↑ Owens, Judith A.; Dearth-Wesley, Tracy; Lewin, Daniel; Gioia, Gerard; Whitaker, Robert C. (1 December 2016). «Self-Regulation and Sleep Duration, Sleepiness, and Chronotype in Adolescents». Pediatrics 138 (6): e20161406. doi:10.1542/peds.2016-1406. PMID 27940688. 
  18. ↑ Baum, Katherine T.; Desai, Anjali; Field, Julie; Miller, Lauren E.; Rausch, Joseph; Beebe, Dean W. (February 2014). «Sleep restriction worsens mood and emotion regulation in adolescents». Journal of Child Psychology and Psychiatry 55 (2): 180–190. doi:10.1111/jcpp.12125. PMID 24889207. PMC 4047523. https://archive.org/details/sim_journal-of-child-psychology-and-psychiatry_2014-02_55_2/page/180. 
  19. ↑ Dahl, Ronald E; Lewin, Daniel S (2002-12-01). «Pathways to adolescent health sleep regulation and behavior». Journal of Adolescent Health. Health Futures of Youth II: Pathways to Adolescent Health 31 (6, Supplement): 175–184. doi:10.1016/S1054-139X(02)00506-2. ISSN 1054-139X. PMID 12470913. 
  20. ↑ Raniti, Monika B.; Allen, Nicholas B.; Schwartz, Orli; Waloszek, Joanna M.; Byrne, Michelle L.; Woods, Michael J.; Bei, Bei; Nicholas, Christian L. και άλλοι. (2017-05-04). «Sleep Duration and Sleep Quality: Associations With Depressive Symptoms Across Adolescence». Behavioral Sleep Medicine 15 (3): 198–215. doi:10.1080/15402002.2015.1120198. ISSN 1540-2002. PMID 26744783. 
  21. ↑ Telzer, Eva H.; Fuligni, Andrew J.; Lieberman, Matthew D.; Galván, Adriana (2013-05-01). «The effects of poor quality sleep on brain function and risk taking in adolescence». NeuroImage 71: 275–283. doi:10.1016/j.neuroimage.2013.01.025. ISSN 1053-8119. PMID 23376698. 
  22. ↑ Twenge, Story by Jean M. (September 2017). «Have Smartphones Destroyed a Generation?». The Atlantic. ISSN 1072-7825. https://www.theatlantic.com/magazine/archive/2017/09/has-the-smartphone-destroyed-a-generation/534198/. Ανακτήθηκε στις 2019-12-09. 
  23. ↑ Arora, Teresa; Broglia, Emma; Thomas, G. Neil; Taheri, Shahrad (2014-02-01). «Associations between specific technologies and adolescent sleep quantity, sleep quality, and parasomnias». Sleep Medicine 15 (2): 240–247. doi:10.1016/j.sleep.2013.08.799. ISSN 1389-9457. PMID 24394730. 
  24. ↑ Calamaro, Christina J.; Mason, Thornton B. A.; Ratcliffe, Sarah J. (2009-06-01). «Adolescents Living the 24/7 Lifestyle: Effects of Caffeine and Technology on Sleep Duration and Daytime Functioning» (στα αγγλικά). Pediatrics 123 (6): e1005–e1010. doi:10.1542/peds.2008-3641. ISSN 0031-4005. PMID 19482732. https://pediatrics.aappublications.org/content/123/6/e1005. 
  25. ↑ Roenneberg, Till; Kuehnle, Tim; Pramstaller, Peter P.; Ricken, Jan; Havel, Miriam; Guth, Angelika; Merrow, Martha (29 December 2004). «A marker for the end of adolescence». Current Biology 14 (24): R1038–R1039. doi:10.1016/j.cub.2004.11.039. PMID 15620633. https://pure.rug.nl/ws/files/6682390/2004CurrBiolRoennebergSupp.pdf. 
  26. ↑ Νικόπουλος, Χαράλαμπος (24 Ιανουαρίου 2019). «Τα μυστήρια του εφηβικού ύπνου». ygeiamou.gr (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2023. 
  27. ↑ Negriff, Sonya; Dorn, Lorah D.; Pabst, Stephanie R.; Susman, Elizabeth J. (28 February 2011). «Morningness/eveningness, pubertal timing, and substance use in adolescent girls». Psychiatry Research 185 (3): 408–413. doi:10.1016/j.psychres.2010.07.006. PMID 20674040. 
  28. ↑ Díaz-Morales, Juan Francisco; Escribano, Cristina; Jankowski, Konrad S. (2 January 2015). «Chronotype and time-of-day effects on mood during school day». Chronobiology International 32 (1): 37–42. doi:10.3109/07420528.2014.949736. PMID 25153134. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2017-09-22. https://web.archive.org/web/20170922023741/http://eprints.ucm.es/32635/1/Diaz_Morales_Escribano_Jankowski_2015_chronotype_timeofday_mood_CI_eprint.pdf. Ανακτήθηκε στις 2023-08-20. 
  29. ↑ Fleig, Daniel; Randler, Christoph (2009-04-01). «Association between chronotype and diet in adolescents based on food logs». Eating Behaviors 10 (2): 115–118. doi:10.1016/j.eatbeh.2009.03.002. ISSN 1471-0153. PMID 19447353. 
  30. ↑ Dagys, Natasha; McGlinchey, Eleanor L.; Talbot, Lisa S.; Kaplan, Katherine A.; Dahl, Ronald E.; Harvey, Allison G. (2012). «Double trouble? The effects of sleep deprivation and chronotype on adolescent affect» (στα αγγλικά). Journal of Child Psychology and Psychiatry 53 (6): 660–667. doi:10.1111/j.1469-7610.2011.02502.x. ISSN 1469-7610. PMID 22188424. PMC 3311740. https://archive.org/details/sim_journal-of-child-psychology-and-psychiatry_2012-06_53_6/page/660. 
  31. ↑ Alvaro, Pasquale K.; Roberts, Rachel M.; Harris, Jodie K. (2014-08-01). «The independent relationships between insomnia, depression, subtypes of anxiety, and chronotype during adolescence». Sleep Medicine 15 (8): 934–941. doi:10.1016/j.sleep.2014.03.019. ISSN 1389-9457. PMID 24958244. 
  32. ↑ «Διαταραγμένος εφηβικός ύπνος». healthpost.gr. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2023. 
  33. ↑ Owens, Judith A.; Dearth-Wesley, Tracy; Lewin, Daniel; Gioia, Gerard; Whitaker, Robert C. (2016-12-01). «Self-Regulation and Sleep Duration, Sleepiness, and Chronotype in Adolescents» (στα αγγλικά). Pediatrics 138 (6): e20161406. doi:10.1542/peds.2016-1406. ISSN 0031-4005. PMID 27940688. https://pediatrics.aappublications.org/content/138/6/e20161406. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Εφηβικός_ύπνος&oldid=10286910"