Επιστολή του Μανάπα Ταρχούντα
Η Επιστολή του Μανάπα Ταρχούντα ήταν ένα αποσπασματικό Χιττίτικο κείμενο από τον 13ο αιώνα π.Χ. Ο αποστολέας ήταν ο Μανάπα Ταρχούντα Υποτελής βασιλιάς στην Γη του Ποταμού Σεχά από τους Χετταίους. Στην επιστολή φαίνονται καθαρά οι προσπάθειες των Χετταίων να καταλάβουν την περιοχή της Βιλούσας στην βορειοδυτική Μικρά Ασία που ταυτίζεται με την Ομηρική Τροία. Ο Μανάπα Ταρχούντα ήταν σύμφωνα με τα Χιττίτικα έγγραφα βασιλιάς όταν ανέβηκε στον θρόνο ο Μουρσίλις Β΄ (1321 π.Χ.), παρέμεινε επί της βασιλείας του και εκθρονίστηκε από τον γιο και διάδοχο του Μουβατάλις Β΄ (1295 π.Χ.-1272 π.Χ.). Δεν είναι ξεκάθαρο το όνομα του βασιλιά των Χετταίων με τον οποίο εκθρονίστηκε αλλά οι περισσότεροι μελετητές συμφωνούν ότι είναι ο Μουβατάλις Β΄.[1] Η επιστολή ξεκινάει με την φράση του βασιλιά Μουβατάλις "όλα πήγαν καλά". Στην συνέχεια αναφέρεται σε εκστρατεία που πραγματοποίησε ο Μουβατάλις Β΄ στην Βιλούσα περνώντας από την Γη του Ποταμού Σεχά. Ο Μανάπα Ταρχούντα δεν συμμετείχε και ο Χετταίος βασιλιάς τον επιπλήτει, ο ίδιος δικαιολογήθηκε με αδυναμία λόγω ασθένειας.[2] Μετά από κάποιο κενό φαίνεται ότι η Γη του ποταμού Σεχά δέχτηκε επίθεση από κάποιον "τυχοδιώκτη" τον Πιγιάμα Ραντού, τον όρο αυτό χρησιμοποιούσαν οι Χετταίοι για όλους τους πολέμαρχους που δρούσαν για λογαριασμό των Αχιγιάβα. Ο Πιγιάμα Ραντού τοποθέτησε μετά την επίθεση νέο βασιλιά τον σύζυγο της κόρης του Άτπα που ήταν έως τότε υποτελής βασιλιάς των Αχιγιάβα στην Μιλαβάτα.[3] Μια ομάδα Λέσβιων τεχνιτών δραπέτευσε από το Βασίλειο της Μίρας το οποίο διοικούσε ο Κουπάντα Κουρούντα στον Άτπα, ο ίδιος ωστόσο με διαπραγματεύσεις πέτυχε την επιστροφή τους.[4]
Ιστορικές ερμηνείες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα γεγονότα δείχνουν έναν ψυχρό πόλεμο που επικρατούσε ανάμεσα στους Χετταίους και το βασίλειο των Αχιγιάβα, αν και δεν καταγράφεται το όνομα τους στην επιστολή φαίνεται ξεκάθαρα από άλλες όπως η Επιστολή Ταβαγκαλάβα ότι οι ίδιοι άνθρωποι ήταν σύμμαχοι τους. Οι αναφορές στην πόλη της Βιλούσας ερμηνεύονται ιστορικά με τα γεγονότα που είναι γνωστά στην Αρχαία ελληνική μυθολογία ως Τρωικός πόλεμος και την Ιλιάδα του Ομήρου. Οι Αχιγιάβα επιτέθηκαν κάποια στιγμή και την Βιλούσα αλλά η συγκεκριμένη επιστολή σχετίζεται μόνο με επίθεση στην Γη του ποταμού Σεχά, καταγράφει μόνο την Βιλούσα που βρισκόταν στα βόρεια. Ο ιστορικός Τρέβορ Ρ. Μπράις επιβεβαίωσε ότι ολόκληρο το περιεχόμενο της επιστολής δεν έχει καμιά σχέση με τα Τρωικά.[5][6] Η ενσωμάτωση του νησιού της Λέσβου στην Γη του ποταμού Σεχά δείχνει ότι το υποτελές βασίλειο βρισκόταν στην απέναντι Μικρασιατική ακτή, νότια της Βιλούσας. Το πέρασμα του Κάραβελ όπου βρίσκεται το γνωστό ανάγλυφο βρισκόταν στα νότια σύνορα της χώρας με το Βασίλειο της Μίρας. Οι ιστορικοί μελέτησαν προσεκτικά τις επιστολές για να καθορίσουν τα όρια των βασιλείων. Ο ιστορικός Μαξ Γκάντερ προτείνει ότι το βασίλειο του ποταμού Σεχά επεκτεινόταν και πιο νότια, περιείχε και την κοιλάδα του ποταμού Μαιάνδρου.[7][8]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Beckman, Gary; Bryce, Trevor; Cline, Eric (2012). The Ahhiyawa Texts. Brill. σσ. 140–144
- ↑ Beckman, Gary; Bryce, Trevor; Cline, Eric (2012). The Ahhiyawa Texts. Brill. σσ. 140–144
- ↑ Beckman, Gary; Bryce, Trevor; Cline, Eric (2012). The Ahhiyawa Texts. Brill. σσ. 140–144
- ↑ Beckman, Gary; Bryce, Trevor; Cline, Eric (2012). The Ahhiyawa Texts. Brill. σσ. 140–144
- ↑ Bryce, T. (2005). The Trojans and their Neighbours. Taylor & Francis. σσ. 184–185
- ↑ Beckman, Gary; Bryce, Trevor; Cline, Eric (2012). The Ahhiyawa Texts. Brill. σσ. 143–144
- ↑ Max Gander (2014), An Alternative View on the Location of Arzawa. Hittitology today: Studies on Hittite and Neo-Hittite Anatolia in Honor of Emmanuel Laroche’s 100th Birthday. Alice Mouton, ed. σσ. 163-190
- ↑ Bryce, T. (2005). The Trojans and their Neighbours. Taylor & Francis. σσ. 86, 184–185
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Eric H. Cline, Gary M. Beckman, Trevor Bryce, eds (2012), The Ahhiyawa Texts. Brill ISBN 9789004219717 (9004219714)
- Forrer, Forsch. I/1 ('26) 90ff., AU ('32) 170 n.1
- Houwink ten Cate, JEOL 28 (1985) 33-79;
- Steph. JAOS 84:27 n. 35