Εξέγερση του Κιλελέρ
 |
Αυτό το λήμμα χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Η εξέγερση του Κιλελέρ έλαβε χώρα στο Κιλελέρ της Θεσσαλίας, κατά τη διάρκεια του Βασιλείου της Ελλάδος, τον Μάρτιο του 1910, όταν ντόπιοι αγρότες ξεκίνησαν μαζικές διαμαρτυρίες ενάντια στα διευρυμένα προνόμια των γαιοκτημόνων και τον περιορισμό των δικαιωμάτων των ιδίων. Η διαμαρτυρία κατάληξε άδοξα, στις 6 Μαρτίου 1910, όταν οι χωροφύλακες πυροβόλησαν εν ψυχρώ τους αγρότες. Πάνω από τέσσερις διαδηλωτές σκοτώθηκαν, και πολλοί περισσότεροι τραυματίστηκαν.
Ιστορικό υπόβαθρο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παρόλο που η κυρίως αγροτική επαρχία της Θεσσαλίας προσαρτήθηκε από την Οθωμανική Αυτοκρατορία στο Βασίλειο της Ελλάδος, μέσω της Συνθήκης της Κωνσταντινουπόλεως το 1881, 460 από τα 658 νεοπροσαρτηθέμενα χωριά, συνέχισε να ρυθμίζεται για πολλά χρόνια μέσω του θεσμού του Τσιφλικιού, ο οποίος προερχόταν από την Οθωμανική περίοδο.[1] Ενώ οι τσιφλικάδεςορισμός είχαν ένα ημιφεουδαρχικό καθεστώς και λάμβαναν μέρος της γεωργικής παραγωγής του τσιφλικιού τους, ήταν υποχρεωμένοι να παρέχουν στέγαση στους αγρότες τους και η καταναγκαστική εργασία δεν επιτρεπόταν. Το 1881, ακόμη μία εξέγερση των εργατών ξέσπασε στο κοντινό χωριό Σκλατινα (το σημερινό Ρίζωμα). Καθώς οι συνθήκες διαβίωσης και εργασίας των αγροτών επιδεινώθηκαν, οι διαμαρτυρίες έγιναν πιο συχνές, ιδίως μετά τη δολοφονία προσωπικοτήτων, όπως ο ακτιβιστής Μαρίνος Αντύπας. Οι υποσχέσεις του Ελευθέριου Βενιζέλου, κατά την εκλογική του εκστρατεία του 1910, σχετικά με τη γεωργική μεταρρύθμιση, εξόργισαν περαιτέρω τον κόσμο.[1][2][3]
Εξέγερση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αυτό το γεγονός, οδήγησε τους αγρότες σε μία εκ νέου μεγαλύτερης κλίμακας μαζικής διαμαρτυρίας στη Λάρισα, τον Μάρτιο του 1910, με την συνδρομή πια και χωρικών από τα γύρω χωριά, οι οποίοι ταξίδεψαν στη πόλη για να συμμετάσχουν στις διαμαρτυρίες.[4]
Η εξέγερση του Κιλελέρ ξεκίνησε όταν εκατοντάδες αγρότες προσπάθησαν να ταξιδέψουν με τρένο στη Λάρισα χωρίς να αγοράσουν εισιτήρια. Όταν το αίτημά τους για μετακίνηση δίχως εισητήρια απορρίφθηκε, οι αγρότες τελικά συγκρούστηκαν με τον σταθμάρχη, ο οποίος ζήτησε την παρέμβαση της Χωροφυλακής. Οι χωροφύλακες επιτέθηκαν στους αγρότες, σκοτώνοντας δύο και τραυματίζοντας πολλούς άλλους. Όταν το τρένο έφτασε στον σταθμό του Τσουλαρ (σήμερα Μέλια), δεν σταμάτησε να πάρει τους τραυματίες αγρότες ούτε τους δύο νεκρούς εξ αυτών. Καθώς οι ειδήσεις για τις δολοφονίες εξαπλώθηκαν στη Λάρισα, οι συγκρούσεις μεταξύ χωροφυλάκων και διαδηλωτών επεκτάθηκαν.[1][4]
Επακόλουθα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πολλοί από τους αγρότες δικάστηκαν για τα τεκταινόμενα των διαδηλώσεων, ωστόσο κανένας δεν καταδικάστηκε.Τελικά, η ανάγκη της κεντρικής κυβέρνησης να χρησιμοποιήσει τους αγρότες ως νεοσύλλεκτους στρατιώτες και, μετά το 1922, η εγκατάσταση Ελλήνων προσφύγων από τη Μικρά Ασία στην Ελλάδα, κατόπιν της Μικρασιατικής Καταστροφής, οδήγησαν στην εφαρμογή ενός νόμου το 1917 σχετικά με την αναδιανομή της γης.[1][5]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Πατρώνης, Βασίλης (2015). «4. Το Αγροτικό Ζήτημα ΙΙ, Μέρος ΙΙ – Η Μεγάλη Γαιοκτησία: Η περίπτωση των τσιφλικιών στη Θεσσαλία, 1881-1923». Στο: Υερβογιάννη, Αθηνά. Ελληνική Οικονομική Ιστορία Οικονομία, Κοινωνία και Κράτος στην Ελλάδα (18ος-20ος αιώνας). τεχνική επεξεργασία από τον Μιχάλη Φωτεινόπουλο. Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Ηρώων Πολυτεχνείου 9, 15780 Ζωγράφου: Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών. σελ. 97. ISBN 978-960-603-316-2. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2024.
Σε κάθε χωριό συνήθως αντιστοιχούσε ένα τσιφλίκι, τα μεγαλύτερα χωριά μοιράζονταν σε δύο τσιφλίκια, ενώ ανάλογα με την περιοχή υπήρχαν και λίγα «ελεύθερα» κεφαλοχώρια, όπου κυριαρχούσαν οι μικροϊδιοκτήτες καλλιεργητές. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 1881 που προσαρτήθηκε η Θεσσαλία στην Ελλάδα, σε σύνολο 658 χωριών, τα 460 ήταν τσιφλίκια και μόνο τα 198 «ελεύθερα» κεφαλοχώρια. Η μεγάλη πλειοψηφία των τσιφλικιών βρισκόταν στις επαρχίες Καρδίτσας, Λάρισας και Τρικάλων.
- ↑ Reinders, Reinder. Pharos: Journal of the Netherlands Institute at Athens: Volume VXI (2008. Uitgeverij Van Gorcum. σελ. 88. ISBN 9780013802242.
- ↑ «Η άγνωστη πρώτη εξέγερση των αγροτών πριν το Κιλελέρ. Οι επιστάτες κατηγορούσαν τους αγρότες για αναρχικές τάσεις και οι χωρικοί τους ιδιοκτήτες ότι "κόλλησαν πολιτική ψώρα"». ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ. 29 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 5 Δεκεμβρίου 2022.
- ↑ 4,0 4,1 «Kιλελέρ: Η αιματοβαμμένη εξέγερση των αγροτών». ΤΟ ΒΗΜΑ. 6 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2024.
- ↑ Lazaridis, Gabriella (24 Σεπτεμβρίου 2008). Women's work and lives in rural Greece: appearances and realities. Ashgate Publishing, Ltd. σελ. 13. ISBN 9780754612124. Ανακτήθηκε στις 5 Μαρτίου 2012.