Ελληνικοί οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης

Προσθήκη συνδέσεων
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αυτό το λήμμα έχει προταθεί για διαγραφή σύμφωνα με την πολιτική διαγραφής της Βικιπαίδειας.

Παρακαλούμε δείτε την αιτιολόγηση, επισκεπτόμενοι την καταχώριση της σελίδας στη σελίδα διαγραφών και εκφράστε εκεί τη γνώμη σας γι' αυτό.
Είστε ευπρόσδεκτοι να επεξεργαστείτε τη σελίδα, αλλά παρακαλούμε μη διαγράφετε το περιεχόμενο ή την παρούσα σημείωση, καθώς εξελίσσεται η διαδικασία.

Προς τον χρήστη που προτείνει τη διαγραφή: Δημιουργήστε την καταχώριση εξηγώντας την αιτιολογία διαγραφής.
Διαχειριστές: διαγραφή
Αυτό το λήμμα δεν ανήκει σε καμία κατηγορία. Μπορείτε να βοηθήσετε προσθέτοντας μία ή περισσότερες κατηγορίες σε αυτό.
Αφαιρέστε αυτό το πρότυπο μόλις προσθέσετε κατηγορίες στη σελίδα.
Αυτό το λήμμα τεκμηριώνεται κυρίως με πρωτογενείς πηγές. Παρακαλούμε βελτιώστε το προσθέτοντας δευτερογενείς ή τριτογενείς πηγές.
Αυτό το λήμμα χρειάζεται επιμέλεια ώστε να ανταποκρίνεται σε υψηλότερες προδιαγραφές ορθογραφικής και συντακτικής ποιότητας ή μορφοποίησης.
Αίτιο: μορφοποίηση, σύνδεσμοι
Για περαιτέρω βοήθεια, δείτε τα λήμματα πώς να επεξεργαστείτε μια σελίδα και τον οδηγό μορφοποίησης λημμάτων.

Οι οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης (αλλιώς οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας) λειτουργούν υποχρεωτικά με έγκριση του Υπουργού Πολιτισμού και αναλαμβάνουν τη διαχείριση και την προστασία των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας των μελών τους.

Ιστορικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ανάγκη για την ανάθεση της διαχείρισης του περιουσιακού δικαιώματος των δημιουργών σε οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης προέκυψε λόγω της αδυναμίας των δημιουργών να παρακολουθήσουν όλες τις περιπτώσεις χρήσης των έργων τους ανά τον κόσμο, να διαπραγματεύονται τους όρους για τη χρήση αυτή και να εισπράττουν τη σχετική αμοιβή. Οι πρώτοι οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης στην Ελλάδα ιδρύθηκαν στις αρχές του 20ου αιώνα στο χώρο των θεατρικών και μουσικών έργων. Η Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Πνευματικής Ιδιοκτησίας – ΑΕΠΙ δημιουργήθηκε το 1930 με σκοπό την προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων των δημιουργών ενώ από το 1993 και μετά, όπου και δημιουργήθηκε ο νόμος 2121/1993 και θεσμοθέτησε την προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων, άρχισαν να δημιουργούνται όλο ένα και περισσότεροι τέτοιοι οργανισμοί.

Σκοπός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το άρθρο 54 παρ. 1 εδ. α΄ του Ν.2121/1993 προβλέπει ότι «οι δημιουργοί μπορούν να αναθέτουν σε οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης και προστασίας, που έχουν αποκλειστικά αυτόν το σκοπό, τη διαχείριση ή/και την προστασία του περιουσιακού τους δικαιώματος ή εξουσιών που απορρέουν από αυτό. Το ίδιο ισχύει και για τους δωρεοδόχους των δημιουργών, καθώς και για τους καθολικούς ή αιτία θανάτου διαδόχους, όπως επίσης και για το ίδρυμα που συνιστά ο δημιουργός».

Τι είναι οι οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατά τη δημιουργία του Ν.2121/1993 θεσμοθετήθηκε η προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων συναντάται για πρώτη φορά η χρήση του όρου οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης. Πρόκειται για οργανισμούς που δρουν εκ μέρους και προς το συμφέρον των δημιουργών-μελών τους, των ιδιοκτητών δηλαδή των πνευματικών δικαιωμάτων του εκάστοτε έργου. Οι δημιουργοί, ως έχοντες την πατρότητα των καλλιτεχνικών τους έργων, ιδίως μουσικών, δικαιούνται αμοιβή από κάθε έναν που εκτελεί τα έργα αυτά δημόσια και καρπώνεται οικονομικό όφελος από την αναπαραγωγή τους. Επειδή, όμως, δεν είναι εύκολο να γνωρίζει ο εκάστοτε καλλιτέχνης να κάποιος εκμεταλλεύεται τα έργα του σε κάποιο άλλο μέρος της Ελλάδας (και όχι μόνο) δημιουργήθηκαν οι ως άνω φορείς, στους οποίους οι καλλιτέχνες αναθέτουν την διαχείριση αυτών ακριβώς των πνευματικών και περιουσιακών δικαιωμάτων.

Νομοθεσία-Νομολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αρμοδιότητες:

  1. Σύμφωνα με το άρθρο 5 παρ. 1 οι οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης έχουν την αρμοδιότητα να καταρτίζουν συμβάσεις με τους χρήστες για τους όρους εκμετάλλευσης των έργων, καθώς και για την οφειλόμενη αμοιβή. Επίσης έχουν δικαίωμα να προβαίνουν σε κάθε διοικητική ή δικαστική ή εξώδικη ενέργεια για τη νόμιμη προστασία των δικαιωμάτων των δημιουργών ή των δικαιοδόχων τους.
  2. Σύμφωνα με το άρθρο 3 του Ν.2435/1996 κάθε οργανισμός συλλογικής διαχείρισης έχει το δικαίωμα να ζητήσει οποτεδήποτε από οποιονδήποτε οφειλέτη να δηλώσει εγγράφως και υπευθύνως (δήλωση του Ν.1599/1986) α) τη συνολική αξία των συσκευών εγγραφής ήχου ή/και εικόνας, των υλικών φορέων ήχου ή/και εικόνας, των φωτοτυπικών μηχανημάτων, του χαρτιού του κατάλληλου για φωτοτυπίες, των ηλεκτρονικών υπολογιστών ή άλλων συναφών μέσων τα οποία κατά περίπτωση παρήγαγε, εισήγαγε, διέθεσε ή πώλησε και β) ότι αυτή είναι πράγματι η συνολική αξία χωρίς καμία απόκρυψη. Οι οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης δεν δικαιούνται να ζητήσουν από τον ίδιο οφειλέτη την υποβολή νέας υπεύθυνης δήλωσης πριν παρέλθουν έξι (6) τουλάχιστον μήνες από την υποβολή της αμέσως προηγούμενης δήλωσης. Επιπλέον οι οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης έχουν το δικαίωμα να ζητήσουν με δικές τους δαπάνες τον έλεγχο της ακρίβειας του περιεχομένου της υπεύθυνης δήλωσης του οφειλέτη από έναν ορκωτό λογιστή που ορίζεται από τον Οργανισμό Πνευματικής Ιδιοκτησίας.
  3. Σύμφωνα με το άρθρο 56 του Ν.2121/1993 οι χρήστες για την εκμετάλλευση των έργων θα πρέπει να πάρουν την άδεια των δημιουργών ή των οργανισμών συλλογικής διαχείρισης, (εφόσον έχει ανατεθεί στους τελευταίους το περιουσιακό δικαίωμα ή ορισμένες εξουσίες από αυτό). Σύμφωνα με την παρ. 2 του ίδιου άρθρου οι οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης δεν μπορούν χωρίς να συντρέχει σπουδαίος λόγος να αρνηθούν την κατάρτιση συμβάσεων με τους χρήστες για τους όρους της εκμετάλλευσης των έργων και για την οφειλόμενη αμοιβή.

Εύλογη αμοιβή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δικαιούχοι της εύλογης αμοιβής που εισπράττεται σύμφωνα με τις προαναφερθείσες διατάξεις είναι: α) για την παραγωγή ή την εισαγωγή ή την πώληση φωτοτυπικών μηχανημάτων, χαρτιού που είναι κατάλληλο για φωτοτυπίες και ηλεκτρονικών υπολογιστών, οι πνευματικοί δημιουργοί και οι εκδότες εντύπων σε ποσοστό 50% ο καθένας, β) για την παραγωγή ή εισαγωγή ή πώληση συσκευών εγγραφής και υλικών φορέων ήχου ή/και εικόνας, οι πνευματικοί δημιουργοί οι ερμηνευτές ή εκτελεστές καλλιτέχνες και οι παραγωγοί υλικών φορέων ήχου ή/και εικόνας σε ποσοστό 55% στους πρώτους, 25% στους δεύτερους και 20% στους τρίτους. Η είσπραξη της εύλογης αμοιβής ανατίθεται υποχρεωτικά σε οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης που καλύπτουν εν όλω ή εν μέρει την ενδιαφερόμενη κατηγορία δικαιούχων. Επίσης οι οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης έχουν δικαίωμα επιλογής του οφειλέτη μεταξύ εκείνων υποχρέωση καταβολής, δηλαδή των παραγωγών, εισαγωγέων ή εμπόρων των προϊόντων αναπαραγωγής

Εύλογη και ενιαία αμοιβή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το άρθρο 49 παρ. 1 του Ν.2121/1993 καθιερώνει ένα δικαίωμα εύλογης και ενιαίας αμοιβής υπέρ των ερμηνευτών ή εκτελεστών καλλιτεχνών και των παραγωγών, όταν ο υλικός φορέας ήχου ή/και εικόνας που έχει νόμιμα εγγραφεί χρησιμοποιείται για ραδιοτηλεοπτική μετάδοση. Η αμοιβή αυτή είναι ενιαία από την άποψη ότι πληρώνεται μια φορά από το χρήστη και κατανέμεται μεταξύ των δύο κατηγοριών δικαιούχων και μάλιστα κατά το ήμισυ όπως ορίζεται στην παρ. 3 του άρθρου 49. Η παρ. 3 του ίδιου άρθρου προβλέπει ότι το δικαίωμα αμοιβής είναι ανεκχώρητο με την επιφύλαξη της υποχρεωτικής ανάθεσης της είσπραξης και διαχείρισης στους οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης. Ειδικότερα, στο άρθρο 49 παρ. 1 ρητά ορίζεται ότι η εύλογη αμοιβή καταβάλλεται υποχρεωτικά σε οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης, οι οποίοι πρέπει να διαπραγματεύονται, να συμφωνούν τις αμοιβές, να προβάλλουν τις σχετικές αξιώσεις και να εισπράττουν την αμοιβή από τους χρήστες. Δικαίωμα εύλογης αμοιβής καθιερώνει το άρθρο 49 παρ. 4 υπέρ των ερμηνευτών ή εκτελεστών καλλιτεχνών για τη ραδιοτηλεοπτική αναμετάδοση της ερμηνείας ή εκτέλεσής τους. Για την προστασία των καλλιτεχνών το δικαίωμα αυτό είναι ανεκχώρητο, ενώ είναι δυνατή μόνο η ανάθεση της είσπραξης σε οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης.

Δευτερεύουσα καλωδιακή μετάδοση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Με τον ίδιο τρόπο οι οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης είναι αρμόδιοι και για τη διαχείριση της δευτερεύουσας καλωδιακής μετάδοσης ραδιοτηλεοπτικών προγραμμάτων (άρθρο 54 παρ. 2 του Ν.2121/1993).

Διαδικασία ανάθεσης πνευματικών δικαιωμάτων σε οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ανάθεση της διαχείρισης από τους δικαιούχους πνευματικής ιδιοκτησίας στους οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης μπορεί να γίνει με δύο τρόπους:

  1. με μεταβίβαση του περιουσιακού δικαιώματος ή ορισμένων εξουσιών από αυτό και
  2. με παροχή πληρεξουσιότητας (άρθρο 54, παρ. 3).

Διάρκεια ανάθεσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ανάθεση γίνεται εγγράφως και για ορισμένο χρονικό διάστημα. Ο χρόνος ανάθεσης δεν μπορεί να υπερβαίνει τα τρία έτη και αφορά όλα τα έργα του δημιουργού που είναι κατάλληλα για την εκμετάλλευση με την εξουσία στην οποία αναφέρεται η ανάθεση. Οι δημιουργοί ή οι δικαιούχοι συγγενικών δικαιωμάτων διατηρούν πάντοτε την ελευθερία τους ως προς το να αναθέσουν ή όχι τα δικαιώματά τους σε οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης, ακόμη και αν η μη ανάθεση συνεπάγεται βλάβη των συμφερόντων τους.

Μελλοντικά έργα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ενώ το άρθρο 13 παρ. 5 του Ν.2121/1993 προβλέπει ότι «η σύμβαση ή η άδεια εκμετάλλευσης δεν μπορεί ποτέ να περιλαμβάνει το σύνολο των μελλοντικών έργων του δημιουργού...» και συνεπώς θα πρέπει να είναι θεμιτή η συμφωνία για ένα ή το πολύ για δύο μελλοντικά έργα περιορισμένης χρονικής διάρκειας (όπως γίνεται στην έντυπη έκδοση και τα εικαστικά έργα που γίνονται με παραγγελία), για τη συλλογική διαχείριση σύμφωνα με το άρθρο 54 παρ. 3 εδάφ. δ΄ του Ν.2121/1993 ορίζεται ότι σε περίπτωση αμφιβολίας ως προς την έκταση της ανάθεσης, η ανάθεση διαχείρισης τεκμαίρεται ότι αφορά όλα τα έργα, συμπεριλαμβανομένων και των μελλοντικών, για χρονικό διάστημα όμως που δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερο των τριών χρόνων.

Συμβάσεις εκπροσώπησης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αρκετοί από τους ελληνικούς οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης έχουν υπογράψει συμβάσεις εκπροσώπησης με αντίστοιχες εταιρείες σε χώρες του εξωτερικού έτσι ώστε τα έργα των μελών τους να μπορούν να προστατευτούν και στο εξωτερικό.

Ελληνικοί οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ελληνικοί_οργανισμοί_συλλογικής_διαχείρισης&oldid=10465415"