Διακόσμηση

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η διακόσμηση είναι τόσο περίπλοκη ως έννοια και επάγγελμα, όσο και η ταυτότητα και οι ανάγκες του ανθρώπου.

Θα μπορούσε κανείς να περιγράψει την διακόσμηση ως ζωντανό οργανισμό. Ανανεώνεται και εξελίσσεται μαζί μας. Επηρεάζει και επηρεάζεται από την εποχή και τις ανάγκες του ανθρώπινου είδους από το ξεκίνημα του μέχρι και σήμερα, επειδή όπως προσδιορίζεται παρακάτω, εξαρτάται από την έννοια της Αισθητικής.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γι’ αυτό και τα πρώτα δείγματα είναι γνωστά από την παλαιολιθική εποχή. Από τις πρώτες δηλαδή κατοικίες του ανθρώπινου είδους, τις σπηλιές με τις σπηλαιογραφίες και τα γλυπτά, ανάγλυφα σε οστά και κέρατα ζώων, που πιθανότατα εξυπηρετούσαν την ανάγκη τους να αφηγηθούν και να μεταβιβάσουν τις γνώσεις τους. Σίγουρα όμως υπήρχε και μία υποτυπώδης διαρρύθμιση. έστω και αν στο ίδιο μέρος κοιμόντουσαν και μαγείρευαν, εξοικονομώντας ενέργεια γύρω από την Πυρεστία (πυροστιά). Πάντα και πάνω απ’ όλα οι ανάγκες και η προσωπικότητα μας είναι αυτές που καθορίζουν την διακόσμηση του χώρου μας.

Αυτό έγινε πολύ πιο αισθητό και πιο συνειδητό μετά το 4000 π.χ με δείγματά από την Μεσοποταμία, την Αίγυπτο, την Μινωική Κρήτη και τις Μυκήνες.

Με το πέρασμα των αιώνων η διακόσμηση ορίστηκε ως τέχνη. Στην κλασσική Ελλάδα η διακόσμηση ήταν μία από τις μεγάλες καλές τέχνες.

Τον 18ο αιώνα η εμφάνιση της Αισθητικής ως κλάδος της φιλοσοφίας, ενέσκηψε κυρίως στην τέχνη και έτσι επιχειρήθηκε και ο διαχωρισμός των τεχνών σε άμεσης και έμμεσης παράστασης αλλά και σε μουσικές ή εικαστικές. Την διακόσμηση την κατέταξαν στις έμμεσες και εικαστικές.

Ορισμοί της διακόσμησης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η διακοσμητική (εσωτερική αρχιτεκτονική) όπως την γνωρίζουμε σήμερα, είναι η «ψυχή» ή το έσω της αρχιτεκτονικής (interior design) και την κατατάσσουμε στις εφαρμοσμένες τέχνες. Διέπεται από αρχές και κανόνες και απαιτούνται ειδικές γνώσεις πάνω σε πολλά τεχνικά θέματα, πέραν βέβαια της αισθητικής που είναι απαραίτητη.

Οπότε η διακόσμηση είναι τέχνη, τρόπος έκφρασης ή τεχνική που εξυπηρετεί τις ανάγκες μας;;

Σύμφωνα με τον E.H. Gombrich, στην πραγματικότητα, η τέχνη δεν υπάρχει. Υπάρχουν μόνο οι καλλιτέχνες.

Το διακοσμητικό αποτέλεσμα μιας δουλειάς μπορεί να θεωρηθεί καλλιτέχνημα, η δουλειά του διακοσμητή όμως δεν ανήκει στις Καλές Τέχνες. Αν και μιλάμε για «Καλή» η «απλή» τέχνη, μιλάμε όμως επίσης και εντοπίζουμε καθημερινά «καλή» και «κακή» διακόσμηση,βάσει της διαχρονικής αξίας της.

Οι επαγγελματίες διακοσμητές γνωρίζουν ότι η διακόσμηση αυτή καθ’ αυτή εκφράζει και ανταποκρίνεται στις ανάγκες του πελάτη (που περιλαμβάνουν, η όχι, και την κοινωνική αναγνωρισιμότητα) και την προσωπικότητα του. Η επιτυχία λοιπόν μιας διακόσμησης εξαρτάται από το πόσο καλά κατάλαβε ο διακοσμητής τον πελάτη του προκειμένου να εφαρμόσει τις τεχνικές γνώσεις με τέτοιο τρόπο, ώστε ο χώρος του να είναι πρακτικός και λειτουργικός πέρα από καλαίσθητος.

Η διακόσμηση είναι στην ουσία, η διαμόρφωση του περιβάλλοντος διαβίωσης ενός ή περισσότερων ανθρώπων προσπαθώντας να εξυπηρετηθούν όσο το δυνατόν καλύτερα οι ανάγκες τους μέσα από τους κανόνες της λειτουργικότητας αλλά και της αισθητικής που πάντα πρέπει να συμβαδίζουν αρμονικά.

Ετυμολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η αλήθεια βρίσκεται στην ίδια την λέξη «διακόσμηση» που έχει πανάρχαια ιστορία.

Η λέξη «κόσμος» από τον καιρό του Ομήρου ήδη, σημαίνει «τάξη», σημαίνει «σωστή κατάταξη» και «διαρρύθμιση» και «οργάνωση». Αυτός που «κοσμεί», ο «κοσμητής / κοσμήτωρ», είναι ο οργανωτής και συντηρητής της τάξης. Η λέξη «διακοσμώ» στην Ιλιάδα (Β’ 476) σημαίνει τακτοποιώ, παρατάσσω, συντάσσω, ρυθμίζω, δημιουργώ τάξη. Υπάρχουν πολλές αναφορές στα αρχαία κείμενα με την ίδια ακριβώς ερμηνεία. Ενδεικτικά αναφέρω Οδύσσεια (Χ 457) «παν μέγαρον διεκοσμήσαντο»: τακτοποίησαν όλο το παλάτι. Πλάτων, Συμπόσιο (209Α) «διακόσμησιν οικήσως», Νόμους (853Α) «διακόσμησιν νόμων». Θουκυδίδης «διάκοσμος» εννοώντας την τάξη στην μάχη. Δημόκριτος: «Μέγας και Μικρός διάκοσμος» και οι Πυθαγόρειοι που χρησιμοποίησαν την λέξη «διάκοσμο» ως φιλοσοφικό όρο για την εύρυθμη και αρμονική διάταξη του σύμπαντος.

Τη σημασία «στολίδι» την πήρε η λέξη «διάκοσμος» πολύ αργότερα, στους Αλεξανδρινούς χρόνους. Όταν ο Σοφοκλής λέει στον «Αίαντα» (293): «Γύναι, γύναιξί κόσμον η σιγή φέρει» εννοεί «Γυναίκα, η σιωπή φέρνει τιμή στις γυναίκες». Σχετική είναι και η σημασία του «κόσμιος» και «κοσμία διαγωγή» που σημαίνει την οργανωμένη και συνεπή συμπεριφορά που εκτιμάται. Οι Αλεξανδρινοί ονόμασαν «κόσμο» την «οικουμένη» δηλαδή την κατοικημένη γη, ενώ στα Ευαγγέλια χρησιμοποιείται η λέξη κόσμος με τη σημασία του συνόλου των κατοίκων της γης, της ανθρωπότητας, του «κοσμάκη», όπως λέμε σήμερα.

Η εξέλιξη της διακόσμησης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον ίδιο καιρό λόγω του ότι η γυναίκα εξελίχθηκε σε κύριο ρυθμιστή και συντηρητή του κόσμου, της τάξης στο σπίτι και την κοινωνία της πόλης, το κάθε τι που προσθέτει στο κύρος και στην ομορφιά της, ονομάστηκε «κόσμος» και τα αντικείμενα που την στόλιζαν ονομάστηκαν «κοσμήματα».

Αργότερα, τον καιρό του Βυζαντίου και της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, δημιουργήθηκε το επάγγελμα του «κοσμηματογράφου». Έτσι λεγόταν ο μάστορας που διαρρύθμιζε τους εσωτερικούς χώρους και τους ευπρέπιζε με χρηστικά και διακοσμητικά στοιχεία. Ήταν ο άνθρωπος που συμβούλευε τον νοικοκύρη του σπιτιού, σκεφτόταν μαζί του, προσπαθούσε να τον κάνει να εκφράσει ξεκάθαρα το τι ακριβώς ήθελε, τι χρειαζόταν και τι του άρεσε για να ζει άνετα και να αισθάνεται καλά στο σπίτι του ή στο μαγαζί του. Ταυτόχρονα τον πληροφορούσε για τα τεχνικά προβλήματα που δημιουργούσαν όλα αυτά που ήθελε να γίνουν στον χώρο του καθώς και για το κόστος τους.

Οι κοσμηματογράφοι είναι αυτοί που έφτιαξαν όλα τα αριστουργήματα της λαϊκής διακοσμητικής που μας κληροδοτήθηκαν από το 17ο, 18ο και 19ο αιώνα, αρχοντικά και σπίτια απλών νοικοκυραίων και μαγαζιά, σε όλες τις ελληνικές πόλεις που άνθισαν με την άνοδο του νέου ελληνισμού. Τέτοιος ήταν κι ο Θεόφιλος, ένας από τους πιο μεγάλους τις ελληνικής ζωγραφικής. Ήταν επαγγελματίας και από οικογενειακή παράδοση κοσμηματογράφος, δηλαδή διακοσμητής εσωτερικών χώρων.

Το τέλος των κοσμηματογράφων και της παράδοσης του ντόπιου γούστου ήρθε μετά τον 19ο αιώνα με την κυριαρχία της προχειρότητας και τον μιμητισμό της ξενομανίας που εμφανίστηκε πρώτα στο Μεσοπόλεμο και σε περιορισμένο κύκλο με ξενόφερτες συνταγές από το Παρίσι και το Λονδίνο και την εμφάνιση του «decorateur» από το ρήμα «decorer» που σημαίνει στολίζω. Ο «decorateur» έπαιρνε τόσο κύρος από τις ευρωπαϊκές συνταγές του που δε σήκωνε κουβέντα από την μεριά του νοικοκύρη.

Τη δεκαετία του ’60 με το μεγάλο κύμα των ανθρώπων από την περιφέρεια που αναζητώντας εργασία άπλωσε τη μικρή Αθήνα σε ολόκληρο το λεκανοπέδιο και αφού λύθηκε το οικιστικό πρόβλημα, δημιουργήθηκε και πάλι η ανάγκη των ανθρώπων για οργάνωση του χώρου τους και καλύτερη ποιότητα ζωής.

Μαζί με αυτή τους την ανάγκη ήρθε και η γενιά των διακοσμητών. Χρυσός κανόνας της: η ανάλυση των εξειδικευμένων αναγκών του χρήστη και η διαμόρφωση του χώρου του (κατοικία, γραφείο, κατάστημα) ώστε να εξυπηρετεί την χρήση για την οποία προορίζεται με λειτουργικότητα, ποιότητα και αισθητική.

Η διακόσμηση σήμερα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα τελευταία χρόνια, η διακόσμηση έχει εξελιχθεί σε μία από τις πιο αγαπημένες ασχολίες όλων μας. Τα μηνιαία περιοδικά που ασχολούνται με τη διακόσμηση έχουν αυξηθεί δραματικά, εκπομπές στην τηλεόραση, ένθετα σε εφημερίδες αλλά και η επισκεψιμότητα σε site και blogs σχετικά με την διακόσμηση είναι εντυπωσιακά μεγάλη.

Η έμφυτη ανάγκη του ανθρώπου να οργανώνει τον χώρο του, να τον κάνει πιο λειτουργικό και πιο όμορφο είναι κάτι που σίγουρα «πουλάει» και αυτό ακριβώς εκμεταλλεύονται όλα αυτά τα μέσα επικοινωνίας για την επιβίωση τους με τον καταναλωτή τελικά να κατακλύζεται από διαφημίσεις, προϊόντα και λύσεις που δεν ανταποκρίνονται στις δικές του πραγματικές ανάγκες αλλά στις ανάγκες που ορίζει το κάθε «Lifestyle» που ανά περιόδους προβάλλεται από όλα αυτά τα μέσα επικοινωνίας.

Η διακόσμηση δεν είναι μόδα! Σίγουρα επηρεάζεται και από αυτήν αλλά δεν είναι αυτό!

Διακόσμηση είναι η τεχνική που αναβαθμίζει το περιβάλλον διαβίωσης ή εργασίας και εξυπηρετώντας τις ανάγκες μας, μας προσφέρει μια καλύτερη ποιότητα ζωής και η ποιότητα στη ζωή μας μπορεί κατα περίπτωση να σημαίνει μόδα ή στόλισμα.επειδή όπως στην αρχή αναφέρεται, επηρεάζει και επηρεάζεται από την εποχή και τις ανάγκες του ανθρώπινου είδους, τείνοντας να υπερβεί το χρόνο, όπως να επηρεάσει δυνάμει, με τις σπηλαιογραφικές ευδόκιμες κυνηγετικές αναπαραστάσεις του,τα πραγματικά κυνηγετικά του αποτελέσματα (δίκην εξορκισμού των θηραμάτων του) Διακόσμηση είναι η παρατήρηση και η κατανόηση των αναγκών όπου μέσα από την καταγραφή τους ξεκινάει η έρευνα και η σωστή σχεδίαση ώστε να βρεθεί η εξειδικευμένη λύση που να συνδυάζει την αισθητική με τη λειτουργικότητα.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]


Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Vintage Διακόσμηση[1]
  1. «Vintage Διακόσμηση σε 6 Βήματα». echodeco.gr. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουνίου 2021.