Γράμματα από το Ίβο Τζίμα

Γράμματα από το Ίβο Τζίμα (Letters from Iwo Jima)
Κινηματογραφική αφίσα
Σκηνοθεσία	Κλιντ Ίστγουντ
Παραγωγή	Κλιντ Ίστγουντ, Στίβεν Σπίλμπεργκ και Ρόμπερτ Λόρεντζ
Σενάριο	Iris Yamashita και Πολ Χάγκις
Πρωταγωνιστές	Κεν Γουατανάμπι, Kazunari Ninomiya, Yuki Matsuzaki, Luke Eberl, Tsuyoshi Ihara, Ρίο Κασέ, Σιντόου Νακαμούρα, Eijiro Ozaki, Jeremy Glazer, Μαρκ Μόζες, Ροξάν Χαρτ, Ryan Carnes, Mathew Botuchis, Ryan Kelley και Nori Bunasawa
Μουσική	Κάιλ Ιστγουντ
Φωτογραφία	Τομ Στερν
Μοντάζ	Τζόελ Κοξ
Εταιρεία παραγωγής	Dreamworks S.K.G., Malpaso Productions, Amblin Entertainment και Warner Bros.
Διανομή	InterCom και Netflix
Διάρκεια	141 λεπτά
Προέλευση	Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής
Γλώσσα	Ιαπωνικά και Αγγλικά
Προηγείται	Flags of Our Fathers
δεδομένα ()

Το Γράμματα από το Ίβο Τζίμα (αγγλικά: Letters from Iwo Jima‎‎) είναι ταινία του 2006 σε σκηνοθεσία Κλιντ Ίστγουντ, η οποία πραγματεύεται το θέμα της Μάχης της Ίβο Τζίμα κατά τη διάρκεια του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου από τη σκοπιά του ιαπωνικού στρατού.

Η ταινία συμπληρώνει το προηγούμενο έργο του σκηνοθέτη, Οι σημαίες των προγόνων μας, το οποίο εξετάζει την ίδια μάχη από την οπτική γωνία του αμερικανικού στρατού. Η ιστορία βασίζεται στο μυθιστόρημα Picture Letters from Commander in Chief του Τανταμίτσι Κουριμπαγιάσι. Το Γράμματα από το Ίβο Τζίμα και το Οι σημαίες των προγόνων μας αντιπροσωπεύουν τον φόρο τιμής που ήθελε να αφιερώσει ο Ίστγουντ στους πεσόντες και από τις δύο πλευρές.

Η ταινία κυκλοφόρησε στην Ιαπωνία στις 9 Δεκεμβρίου 2006 και έλαβε περιορισμένη κυκλοφορία στις Ηνωμένες Πολιτείες στις 20 Δεκεμβρίου 2006 προκειμένου να γίνει επιλέξιμη για τα 79α Βραβεία Όσκαρ, για τα οποία έλαβε τέσσερις υποψηφιότητες, μεταξύ των οποίων της Καλύτερης Ταινίας και κέρδισε το Οσκαρ Καλύτερου Μοντάζ Ήχου. Στη συνέχεια κυκλοφόρησε σε περισσότερες περιοχές των Η.Π.Α. στις 12 Ιανουαρίου 2007 και κυκλοφόρησε στις περισσότερες πολιτείες στις 19 Ιανουαρίου. Μια μεταγλωττισμένη αγγλική έκδοση της ταινίας έκανε πρεμιέρα στις 7 Απριλίου 2008. Μετά την ευρεία κυκλοφορία της, η ταινία κέρδισε την αποδοχή των κριτικών και αν και είχε ελαφρώς καλύτερες εισπράξεις στο box office από την Οι σημαίες των προγόνων μας, ήταν πολύ πιο επιτυχημένη σε σύγκριση με τον προϋπολογισμό της.

Πλοκή

2005. Μια ομάδα Ιαπώνων αρχαιολόγων που πραγματοποιούν ανασκαφές στα σπήλαια του νησιού Ίβο Τζίμα βρίσκουν μια στρατιωτική τσάντα θαμμένη στην άμμο.

1944. Ο στρατηγός Τανταμίτσι Κουριμπαγιάσι στέλνεται να διοικήσει το μικρό ιαπωνικό απόσπασμα στο νησί Ίβο Τζίμα, το οποίο είχε γίνει πρόσφατα συνοριακή γραμμή μετά την απώλεια των ιαπωνικών κυριαρχιών στον Νότιο Ειρηνικό. Το απόσπασμα περιλαμβάνει πολλούς νεαρούς στρατιώτες, οι περισσότεροι από τους οποίους στρατολογήθηκαν βίαια και δεν έχουν σχεδόν καμία εμπειρία μάχης. Μεταξύ αυτών είναι ο στρατιώτης Σάιγκο, ένας νεαρός αρτοποιός που άφησε την έγκυο γυναίκα του στο σπίτι, και τον φίλο του Κασιβάρα. Ενώ σκάβουν τα χαρακώματα που προορίζονται για την προστασία της παραλίας, οι Σάιγκο και Κασιβάρα κάνουν μερικά αρνητικά σχόλια για την πορεία του πολέμου και την ανάγκη να δώσουν τη ζωή τους για να υπερασπιστούν ένα νησί προφανώς τόσο μικρής αξίας. Χαρακτηρισμένοι ως αντιπατριώτες, ξυλοκοπούνται από τον ανώτερό τους, αλλά σώζονται από μία περαιτέρω τιμωρία με την παρέμβαση του στρατηγού.

Ο Κουριμπαγιάσι, ένας άνθρωπος με μεγάλη ηθική υπόσταση και με βαθύ σεβασμό τόσο για τον εχθρό όσο και για τις ζωές των ανδρών του, έχει επίγνωση του γεγονότος ότι ο πόλεμος έχει πλέον χαθεί, αλλά ως στρατιώτης του αυτοκράτορα είναι αποφασισμένος να υπερασπιστεί το νησί για όσο το δυνατόν περισσότερο, ώστε να δοθεί η ευκαιρία στις πίσω γραμμές να οχυρώσουν το αρχιπέλαγος ενόψει μιας πιθανής επικείμενης εισβολής των ΗΠΑ στην Ιαπωνία. Ο στρατηγός Κουριμπαγιάσι, διατάζει να εγκαταλείψει το σκάψιμο χαρακωμάτων για να επικεντρωθεί στη δημιουργία υπόγειων σπηλαίων που προορίζονται να συνδέσουν όλα τα σημεία του Ίβο Τζίμα μαζί και να εγγυηθούν, εκτός από την ταχεία και ασφαλή κινητικότητα, και τη δυνατότητα φροντίζοντας συνεχείς ενέδρες εναντίον στρατιωτών των ΗΠΑ. Το επίκεντρο των ιαπωνικών επιχειρήσεων στο νησί θα είναι το όρος Σουριμπάσι, το οποίο είναι βαριά οχυρωμένο και για την υπεράσπιση του οποίου έχει ανατεθεί, μεταξύ άλλων, ο Σάιγκο, ο οποίος στο μεταξύ βλέπει τον φίλο του Κασιβάρα να πεθαίνει λόγω της δυσεντερίας από την οποία πάσχουν πολλοί στρατιώτες.

Η διοίκηση των τεθωρακισμένων δυνάμεων, κυρίως παλαιών οχημάτων τύπου 95 και τύπου 97, ανατέθηκε στον χαρισματικό αντισυνταγματάρχη Τακέιτσι Νίσι, ο οποίος είχε ενημερώσει προηγουμένως τον Κουριμπαγιάσι ότι το ναυτικό, έχοντας βγει ηττημένο από πρόσφατες μάχες, δεν έχει πρόθεση να στείλει ενισχύσεις στο Ίβο Τζίμα, πάνω από 1000 μακριά χλμ στο εχθρικό στρατόπεδο. Μια μικρή ομάδα ανδρών καταφθάνει για να ενισχύσει ελαφρώς τις τάξεις του στρατού που βρίσκεται στο νησί, τους μοναδικούς που η διοίκηση του Τόκιο έχει συμφωνήσει να στείλει. Μεταξύ αυτών είναι ο αντικαταστάτης του Κασιβάρα, ο Σιμίζου, ο οποίος ως μέλος των Κεμπετάι υποπτεύεται από τους συντρόφους του ότι στάλθηκε εκεί για να αποθαρρύνει, ενόψει της επικείμενης μάχης, φαινόμενα δειλίας και λιποταξίας. Αργότερα θα ανακαλυφθεί ότι ο Σιμίζου καταδιώχθηκε από τη στρατιωτική αστυνομία και τον έστειλε στο μέτωπο επειδή, κατά την πρώτη του περιπολία, δεν είχε το θάρρος να σκοτώσει το σκυλί μιας οικογένειας που, σύμφωνα με τον ανώτερό του, ενοχλούσε τις επικοινωνίες με το γάβγισμα του.

Η μάχη ξεκινά στις 19 Φεβρουαρίου 1945 . Η τακτική του Κουριμπαγιάσι φαίνεται αρχικά να λειτουργεί, με χιλιάδες πεζοναύτες να αποδεκατίζονται από εχθρικές θέσεις κρυμμένους υπογείως ή έξυπνα καμουφλαρισμένους. Μακροπρόθεσμα, ωστόσο, η αριθμητική υπεροχή των Αμερικανών και ο αδιάκοπος αεροναυτικός βομβαρδισμός κατέληξαν να φθείρουν την άμυνα των Ιαπωνών, ειδικά στο Σουριμπάτσι. Ο στρατηγός διατάζει τους λίγους εναπομείναντες στρατιώτες που υπερασπίζονται το βουνό να υποχωρήσουν, αλλά ο διοικητής του τμήματος και πολλοί από τους άνδρες του αρνούνται να υποχωρήσουν και αυτοκτονούν τελετουργικά με χειροβομβίδες. Μόνο ο Σάιγκο, ο Σιμίζου και μερικοί άλλοι υπάκουσαν στη διαταγή, καταφέρνοντας, μετά από μια μακρά και δύσκολη νυχτερινή πορεία, να επανενωθούν με το μεγαλύτερο μέρος των εναπομεινάντων ιαπωνικών δυνάμεων.

Τις μέρες που ακολουθούν, τα πεπρωμένα πολλών άλλων ανθρώπων εκπληρώνονται, ενώ οι Ιάπωνες βλέπουν τον εαυτό τους να εκμηδενίζεται όλο και περισσότερο. Ο υπολοχαγός Ίτο, παρακούοντας τις εντολές του στρατηγού, τον οποίο χαρακτηρίζει ως «αμερικανό συμπαθή», τρελαμένος από την αποφασιστικότητά του, προσπαθεί να πραγματοποιήσει μια επίθεση αυτοκτονίας μαζί με τους άνδρες του, οι οποίοι ωστόσο αρνούνται να σπαταλήσουν τη ζωή τους με τόσο παράλογο τρόπο και στο τέλος της μάχης, εκτός του ότι δεν έχει πετύχει τις προθέσεις του, θα υποστεί και τον εξευτελισμό της αιχμαλωσίας. Ο αντισυνταγματάρχης Νίσι, ο οποίος κατά τη διάρκεια της μάχης είχε επίσης προσπαθήσει να σώσει τη ζωή ενός νεαρού τραυματισμένου Αμερικανού στρατιώτη κάνοντας μια σύντομη και συγκινητική συνομιλία μαζί του πριν τον δει να πεθαίνει, τυφλώνεται από την έκρηξη μιας χειροβομβίδας και αυτοκτονεί μετά από εντολή στους άντρες του να πέσουν πίσω.

Ο Σιμίζου, αφού διηγείται την ιστορία του, καταφέρνει να αυτομολήσει και να παραδοθεί στον εχθρό, αλλά σκοτώνεται δόλια από τον ίδιο πεζοναύτη που του έχει ανατεθεί να τον φυλάξει. Με μια τραγική τροπή της μοίρας, τα πτώματά τους, που βρέθηκαν από μια περίπολο που περιλαμβάνει επίσης τον Σάιγκο, θα χρησιμοποιηθούν ως προειδοποίηση για να δείξουν σε όλους τι μοίρα επιφυλάσσουν οι Αμερικανοί σε αυτούς που παραδίδονται, αποθαρρύνοντας περαιτέρω λιποταξίες και ωθώντας τους Ιάπωνες να πολεμήσουν με περισσότερη αποφασιστικότητα και θέρμη από πριν.

Μέχρι τις 26 Μαρτίου, η μάχη χάθηκε. Ο στρατηγός Κουριμπαγιάσι, έχοντας επίγνωση του γεγονότος ότι όλα έχουν τελειώσει, αλλά αποφασισμένος να εκπληρώσει το καθήκον του μέχρι το τέλος, διατάζει μια γιγαντιαία επίθεση αυτοκτονία εναντίον της κύριας βάσης των ΗΠΑ με όλους τους εναπομείναντες στρατιώτες. Η μονάδα των Ιαπώνων είναι γενναία και αποφασιστική, και σχεδόν τους οδηγεί να εισβάλουν στη βάση, αλλά στο τέλος σχεδόν όλοι τους σφαγιάζονται. Την αυγή ο Κουριμπαγιάσι, τραυματισμένος και ετοιμοθάνατος, ζητά από τον συνοδό του Φουτζίτα να τον βοηθήσει να εκτελέσει το σεπούκου, αλλά - πριν προλάβει να εκπληρώσει την επιθυμία του διοικητή του - ο Φουτζίτα σκοτώνεται από έναν ελεύθερο σκοπευτή.

Λίγο αργότερα καταφθάνει ο Σάιγκο, έχοντας επιζήσει από την επίθεση επειδή τον άφησαν στις σπηλιές για να καταστρέψει έγγραφα και άλλο υλικό και αφού είδε τον θάνατο του στρατηγού, θάβει το σώμα του. Εν τω μεταξύ, μια ομάδα πεζοναυτών φτάνει στην παραλία και όταν ο Σάιγκο παρατηρεί ότι ένας από αυτούς έχει πάρει το όπλο του στρατηγού ως τρόπαιο, ένα δώρο που είχε λάβει ο Κουριμπαγιάσι κατά τη διάρκεια επίσημης επίσκεψης στις Ηνωμένες Πολιτείες, εκδηλώνει μια βίαιη αντίδραση. Ωστόσο, οι πεζοναύτες δεν τον σκοτώνουν, μόνο περιορίζονται να τον ζαλίσουν και μετά να τον μεταφέρουν στο νοσοκομείο μαζί με τους λίγους άλλους επιζώντες Ιάπωνες.

Στη συνέχεια, η σκηνή επιστρέφει στο παρόν, όπου οι αρχαιολόγοι, έχοντας ανοίξει την τσάντα (την οποία ο ίδιος ο Σάιγκο είχε θάψει λίγο πριν τη σύλληψή του), βρίσκουν μέσα τις εκατοντάδες επιστολές που έγραψαν Ιάπωνες στρατιώτες στα αγαπημένα τους πρόσωπα στην πατρίδα τους.

Υποδοχή

Κριτικές

Ο κριτικός κινηματογράφου Σταύρος Γανωτής έδωσε 4/5 αστέρια στην κριτική του που δημοσιεύθηκε στις 15 Αυγούστου 2021 γράφοντας πως:

«Ερμηνείες που δεν υστερούν από μιας ιαπωνικής ταινίας, τεχνική ισόποσα άρτια όταν πέφτουν κορμιά και όταν η σκηνή είναι στατική, ρυθμός που δεν παρασύρεται από την πολεμική δυναμική του έργου, αλλά και χαρακτήρες που ξεχωρίζουν μέσα σε αυτό το χάος. Ο γερο-Ίστγουντ συνεχίζει ένα περίεργο «ρεκόρ» του να κάνει ταινίες που ξεχωρίζουν με άνεση από τη μέση χολιγουντιανή φινέτσα, και την επόμενη ώρα να σου παρουσιάζει κάτι το μέτριο, ως απόρροια ενός συντηρητικού τρόπου σκέψης που έρχεται σε εσωτερική κόντρα με τα ανθρωπιστικά του πιστεύω. Εδώ όμως αυτό που κατασκεύασε εμπεριείχε όλη αυτή τη λαμπρή πλευρά της νόησης του, και αξίζει παράσημο κινηματογραφικής ανδρείας.»

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Letters from Iwo Jima στο Wikimedia Commons