Γκόστιν

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 51°52′45″N 17°0′45″E / 51.87917°N 17.01250°E / 51.87917; 17.01250

Γκόστιν

Έμβλημα
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Γκόστιν
51°52′45″N 17°0′45″E
ΧώραΠολωνία[1]
Διοικητική υπαγωγήΠόβιατ Γκόστιν
Ίδρυση1275
Έκταση10,79 km²
Υψόμετρο90 μέτρα
Πληθυσμός20.210 (31  Μαρτίου 2021)[2]
Ταχ. κωδ.63-800
Ζώνη ώραςUTC+01:00 (επίσημη ώρα)
UTC+02:00 (θερινή ώρα)
ΙστότοποςΕπίσημος ιστότοπος
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Το Γκόστιν (πολωνικά: Gostyń, γερμανικά: Gostyn, 1941-45: Gostingen) είναι πόλη και η έδρα του Πόβιατ Γκόστιν στο Βοεβοδάτο Μείζονος Πολωνίας στη δυτική Πολωνία. Τα έτη 1975-1998, ήταν μέρος του πρώην Βοεβοδάτου Λέσνο. Ο πληθυσμός της πόλης είναι 20.296 κάτοικοι.[3]

Η συνολική έκταση του Γκόστιν είναι 10,79 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Η πόλη αποτελεί το 1% της περιοχής του πόβιατ και το 8% της γκμίνα, σύμφωνα με την Στατιστική Υπηρεσία Πολωνίας.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έγγραφο του 1278 για την ίδρυση του Γκόστιν και τη χορήγηση προνομίων πόλης, που εκδόθηκε από τον Πσέμισλ Β΄

Το Γκόστιν χρονολογείται από τον 13ο αιώνα. Η πόλη ιδρύθηκε από τον ντόπιο ευγενή Μικόουαϊ Πσεντπεουκόβιτς και έλαβε προνόμια πόλης το 1278[4] από τον Πσέμισλ Β΄. Πήρε το όνομά του από το κοντινό χωριό Γκόστιν, το οποίο έκτοτε πήρε το όνομα Στάρι Γκόστιν («Παλιό Γκόστιν»). Το Γκόστιν ήταν μια ιδιωτική πόλη, διοικητικά τοποθετημένη στο Πόβιατ Κόστσιαν στο Βοεβοδάτο Πόζναν στην Επαρχία Μείζονος Πολωνίας του Πολωνικού Στέμματος.[5] Αναπτύχθηκε ως τοπικό κέντρο εμπορίου και χειροτεχνίας. Τον 16ο αιώνα, το Γκόστιν ήταν ένα σημαντικό περιφερειακό κέντρο μεταρρύθμισης[6] και το 1565 πραγματοποιήθηκε μια σύνοδος διαφόρων προτεσταντών της Μείζονος Πολωνίας. Η πόλη υπέφερε κατά τη διάρκεια των σουηδικών εισβολών του 17ου αιώνα και από επιδημία τον 18ο αιώνα. Τον 18ο αιώνα μία από τις δύο κύριες διαδρομές που συνέδεαν τη Βαρσοβία και τη Δρέσδη διέσχισε την πόλη και οι Βασιλείς Αύγουστος Β΄ ο Ισχυρός και Αύγουστος Γ΄ της Πολωνίας συχνά ταξίδευαν σε αυτήν τη διαδρομή.[7]

Το 1793, το Γκόστιν προσαρτήθηκε από το Βασίλειο της Πρωσίας κατά το δεύτερο διαμελισμό της Πολωνίας. Το 1807 ανακτήθηκε από τους Πολωνούς ως μέρος του βραχύβιου Δουκάτου της Βαρσοβίας και το 1815 επανεντάχθηκε στην Πρωσία.[6] Το Γκόστιν ήταν ένα κέντρο της πολωνικής αντίστασης στις πολιτικές γερμανοποίησης.[4] Το 1835 ιδρύθηκε το Kasyno Gostyńskie, μια σημαντική τοπική πολωνική οργάνωση, η οποία με τη μεταμφίεση της κοινωνικής δραστηριότητας διεξήγαγε οικονομικές και εκπαιδευτικές δραστηριότητες.[8] Οι Πρώσοι εξάλειψαν την οργάνωση το 1846 και η συλλογή της βιβλιοθήκης της μεταφέρθηκε στο Πόζναν. Το Γκόστιν ήταν ο τόπος προετοιμασιών για την Εξέγερση της Μείζονος Πολωνίας (1848) και κατά τη διάρκεια της εξέγερσης καταλήφθηκε από τους Πρωσούς τον Απρίλιο του 1848. Πολλοί κάτοικοι συμμετείχαν στην επόμενη Εξέγερση της Μείζονος Πολωνίας (1918-1919), μετά από την οποία το Γκόστιν προσχώρησε στο αποκατεστημένο πολωνικό κράτος.

Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μνημείο για τα θύματα της εκτέλεσης της 21ης Οκτωβρίου 1939 στην Πλατεία Αγοράς

Κατά τη διάρκεια της γερμανικής εισβολής στην Πολωνία, η οποία πυροδότησε το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, το Γκόστιν καταλήφθηκε από τη Βέρμαχτ στις 6 Σεπτεμβρίου 1939.[9] Κατά τη διάρκεια της ναζιστικής γερμανικής κατοχής της Πολωνίας, το Γκόστιν έγινε ο τόπος δημοσίων εκτελέσεων, συλλήψεων και απελάσεων των Πολωνών. Οι πρώτες μαζικές συλλήψεις και εκτελέσεις πραγματοποιήθηκαν ήδη από τον Σεπτέμβριο του 1939.[10] Στις 21 Οκτωβρίου 1939, περίπου 30 πολίτες της πόλης των οποίων τα ονόματα καταγράφηκαν στο Sonderfahndungsbuch Polen, το οποίο είχε ετοιμάσει η τοπική γερμανική μειονότητα, εκτελέστηκαν από έναν Einsatzkommando. Μεταξύ των δολοφονηθέτων ήταν ο δήμαρχος του Γκόστιν, Χιπόλιτ Νιεστράφσκι, Πολωνοί ακτιβιστές, αξιωματούχοι, τεχνίτες και πρώην αντάρτες της Μείζονος Πολωνίας.[11] Ήταν μία από τις πολλές σφαγές των Πολωνών που διαπράχθηκε από τη Γερμανία στις 20-23 Οκτωβρίου 1939 σε ολόκληρη την περιοχή, σε μια προσπάθεια να κατευνάσει και να τρομοκρατήσει τον πολωνικό πληθυσμό.[12] Οι μαζικές απελάσεις ξεκίνησαν στις 4 Δεκεμβρίου 1939, με έως και 2.000 Πολωνούς να στέλνονται στο Γενικό Κυβερνείο κατόπιν εντολής του SS-Standartenführer Ερνστ Ντάμτσογκ, όπου σταμάτησαν στο Πόζναν. Μεταξύ της άνοιξης του 1940 και της 15ης Μαρτίου 1941 απελάθηκαν επιπλέον 2222 άτομα.[13] Ο Βουαντίσουαφ Ναβρότσκι, Πολωνός αξιωματικός και προπολεμικός πρόεδρος του τοπικού ποδοσφαιρικού συλλόγου Κάνια Γκόστιν, δολοφονήθηκε από τους Σοβιετικούς στη Σφαγή του Κάτιν το 1940.[14]

Παρά αυτές τις συνθήκες, οι ντόπιοι Πολωνοί οργάνωσαν ένα υπόγειο κίνημα αντίστασης, το οποίο περιελάμβανε δομές του Πολωνικού Υπόγειου Κράτους, τη μυστική οργάνωση νεολαίας Tajny Hufiec και την οργάνωση της Μαύρης Λεγεώνας, η οποία ιδρύθηκε το 1940. [9] Η Μαύρη Λεγεώνα συντρίφτηκε από τους Γερμανούς το 1941. Αρκετές δεκάδες μέλη της συνελήφθησαν και στη συνέχεια βασανίστηκαν με αγριότητα σε φυλακή στο Ράβιτς. Μετά από μια ναζιστική στημένη δίκη στο Τσβίκαου το 1942, 12 μέλη εκτελέστηκαν στη Δρέσδη και αρκετές δεκάδες φυλακίστηκαν σε ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης, όπου 37 από αυτούς πέθαναν. Η γερμανική κατοχή έληξε το 1945.

Αθλητισμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η τοπική ποδοσφαιρική ομάδα είναι η Κάνια Γκόστιν.[15] Αγωνίζεται στις κατώτερες κατηγορίες.

Εικόνες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. (Γερμανικά, Αγγλικά, Γαλλικά, Ισπανικά, Ιταλικά) archINFORM. 45485. Ανακτήθηκε στις 6  Αυγούστου 2018.
  2. bdl.stat.gov.pl/api/v1/data/localities/by-unit/023015904024-0954395?var-id=1639616&format=jsonapi. Ανακτήθηκε στις 6  Οκτωβρίου 2022.
  3. «Gostyń - Podstawowe informacje». polskawliczbach.pl (στα Πολωνικά). 
  4. 4,0 4,1 «Historia». Gostyn.pl (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 8 Μαρτίου 2020. 
  5. Atlas historyczny Polski. Wielkopolska w drugiej połowie XVI wieku. Część I. Mapy, plany (στα Πολωνικά). Βαρσοβία: Πολωνική Ακαδημία Επιστημών, Ινστιτούτο Ιστορίας. 2017. σελ. 1a. 
  6. 6,0 6,1 «Gostyń». Εγκυκλοπαίδεια PWN (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 8 Μαρτίου 2020. 
  7. «Informacja historyczna». Δρέσδη-Βαρσοβία (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 8 Μαρτίου 2020. 
  8. «Kasyno gostyńskie». Μείζων Πολωνία (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 8 Μαρτίου 2020. 
  9. 9,0 9,1 Wojciech Königsberg. «Czarny Legion - polska organizacja podziemna rozbita przez Niemców». WP Opinie (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 8 Μαρτίου 2020. 
  10. Βαρντζίνσκα, Μάρια (2009). Był rok 1939. Operacja niemieckiej policji bezpieczeństwa w Polsce. Intelligenzaktion (στα Πολωνικά). Βαρσοβία: IPN. σελίδες 95, 116. 
  11. Βαρντζίνσκα, σελ. 196
  12. Γκροχοβίνα, Σίλβια (2017). Cultural policy of the Nazi occupying forces in the Reich district Gdańsk–West Prussia, the Reich district Wartheland, and the Reich district of Katowice in the years 1939–1945. Τόρουν. σελ. 87. ISBN 978-83-88693-73-1. 
  13. Ρόμπερτ Τσουμπ. «Pierwsze wysiedlenia Gostynian do Generalnego Gubernatorstwa – 8 grudnia 1939 roku» (PDF). Expulsions of Poles. Muzeum.Gostyn.pl. Ανακτήθηκε στις 20 Ιουνίου 2012. 
  14. «Władysław Nawrocki». wlkp24.info (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2020. 
  15. «Mecze UKS Kania Gostyń». gostyn.pl (στα Πολωνικά). 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]