Γαλάζια Πατρίδα
Η Γαλάζια Πατρίδα, γνωστή ως Μάβι Βατάν (τουρκικά: Mavi Vatan), είναι αναθεωρητικό και αλυτρωτικό δόγμα της τουρκικής γεωπολιτικής σύμφωνα με το οποίο η Τουρκία αμφισβητεί την κυριαρχία των ελληνικών νησιών του Αιγαίου καθώς και της ελληνικής και κυπριακής ΑΟΖ.[1][2][3] Το ιδεολόγημα της «Γαλάζιας Πατρίδας» αποτελεί την ενοποίηση σε ένα ολιστικό σχέδιο των κατά καιρούς τουρκικών διεκδικήσεων και εντάσσεται στην προβολή της νεο-οθωμανικής ατζέντας του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.[4] Αφορά στη μεθόδευση της επανάκαμψης της σύγχρονης Τουρκίας στους ευρύτερους γεωγραφικούς χώρους όπου ιστορικά επιδρούσε και κυριαρχούσε ή διεκδικούσε την ηγεμονία η Οθωμανική Αυτοκρατορία.[5]
Ιστορικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η «Γαλάζια Πατρίδα» προβάλλεται ως υπόβαθρο γεωπολιτικών διεκδικήσεων και γρήγορα γίνεται εξαιρετικά δημοφιλής στις τάξεις των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων. Από το 2006 ανώτατοι αξιωματικοί του τουρκικού πολεμικού ναυτικού υιοθετούν και χρησιμοποιούν τον όρο «Γαλάζια Πατρίδα» για να υποδηλώσουν την ανάγκη η Τουρκία να διεκδικήσει και να υπερασπιστεί μια μεγάλη σε εύρος Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ), αμφισβητώντας την ελληνική κυριαρχία και τα ελληνικά και κυπριακά κυριαρχικά δικαιώματα στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο.[5]
Στις 2 Σεπτεμβρίου 2019, ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εμφανίστηκε σε μια φωτογραφία με έναν χάρτη να απεικονίζει σχεδόν το μισό Αιγαίο Πέλαγος και ένα τμήμα μέχρι την ανατολική ακτή της Κρήτης να ανήκει στην Τουρκία.[6] Ο χάρτης εμφανίστηκε κατά τη διάρκεια επίσημης τελετής ορκωμοσίας στο Τουρκικό Πανεπιστήμιο Εθνικής Άμυνας στην Κωνσταντινούπολη[7] δείχνοντας μια περιοχή με την ένδειξη «Γαλάζια Πατρίδα της Τουρκίας» που εκτεινόταν μέχρι τη μέση του Αιγαίου,[8] περιλαμβάνοντας τα ελληνικά νησιά σε εκείνο το τμήμα της θάλασσας, χωρίς καμία ένδειξη των ελληνικών χωρικών υδάτων γύρω τους.
Στις 13 Νοεμβρίου 2019, η Τουρκία υπέβαλε μια σειρά διεκδικήσεων για Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες στην Ανατολική Μεσόγειο στα Ηνωμένα Έθνη που έρχονταν σε σύγκρουση με τις ΑΟΖ της Ελλάδας και της Κύπρου – συμπεριλαμβανομένης μιας θαλάσσιας ζώνης που εκτείνεται δυτικά από τα νοτιοανατολικά της Ρόδου και νότια της Κρήτης. Οι τουρκικοί ισχυρισμοί διατυπώθηκαν σε επίσημη επιστολή του Μόνιμου Αντιπροσώπου της Τουρκίας Φεριντούν Σινιρλιόγλου στον ΟΗΕ, οι οποίες αντικατοπτρίζουν την έννοια της Άγκυρας για μια «Γαλάζια Πατρίδα» (Mavi Vatan). Η Ελλάδα καταδίκασε αυτούς τους ισχυρισμούς ως νομικά αβάσιμους, ανακριβείς και αυθαίρετους και ως πλήρη παραβίαση της ελληνικής κυριαρχίας.[9] Τον Ιούνιο του 2022 το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών έδωσε στη δημοσιότητα χάρτες ξεκινούν από το status quo που είχε κατοχυρωθεί με τη Συνθήκη της Λωζάνης (1923) και τη Συνθήκη των Παρισίων (1947).[10][11]
Απειλή για την Ελλάδα και την Κύπρο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το διακύβευμα για την Ελλάδα είναι θεμελιώδες, γιατί στρέφεται κατά των ζωτικών της συμφερόντων. Δυνητικά την αποκόπτει από την Ανατολική Μεσόγειο, της αρνείται κάθε δικαίωμα σε θαλάσσιες ζώνες ανατολικά του 25ου μεσημβρινού και ουσιαστικά υπάγει τα ελληνικά νησιά στη θαλάσσια δικαιοδοσία της Τουρκίας. Το στρατηγικό όραμα της «Γαλάζιας Πατρίδας» βασίζεται σε μια εγγενώς μιλιταριστική λογική, που προτάσσει τη χρήση ή την απειλή χρήσης βίας. Η «Γαλάζια Πατρίδα» εμπεριέχει, ιδεολογικοποιεί και μετεξελίσσει το casus belli.[5]
Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Mavi Vatan and Forward Defense The Sinuous Journey of a Republican and Imperial Hybridization Evangelos Areteos
- ↑ Κωστίδης, Μανώλης (23 Μαΐου 2023). «Ο Τσαβούσογλου αμφισβητεί την κυριαρχία των ελληνικών νησιών». Η Καθημερινή. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουνίου 2023.
- ↑ «Σάλος με αφίσα της «Γαλάζιας Πατρίδας» που εμφανίζει την Κύπρο ως τουρκική». CNN.gr. 28 Φεβρουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουνίου 2023.
- ↑ «Προεκλογικό σποτ του Ερντογάν με τη «Γαλάζια Πατρίδα» - Όλο το Αν. Αιγαίο υπό τουρκική κατοχή». Τα Νέα. 25 Απριλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουνίου 2023.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 ««Γαλάζια Πατρίδα», η ανατομία ενός επιθετικού δόγματος». Η Καθημερινή. 19 Ιουνίου 2023. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουνίου 2023.
- ↑ «Χάρτης φανέρωσε τη «Γαλάζια Πατρίδα»: Περιλαμβάνει το μισό Αιγαίο». CNN.gr. 2 Σεπτεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουνίου 2023.
- ↑ «Erdogan takes photograph in front of 'Blue Homeland' map». Kathimerini. 2 Σεπτεμβρίου 2019.
- ↑ «Dentro la dottrina marittima turca della Mavi Vatan che accende lo scontro con la Grecia (di M. Giustino)». HuffPost Italia (στα Ιταλικά). 26 Αυγούστου 2020. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουνίου 2023.
- ↑ «Turkey eyeing area west of Rhodes». Kathimerini. 28 Νοεμβρίου 2019.
- ↑ Γιαννακού, Αγγελική (9 Ιουνίου 2022). ««Γαλάζια Πατρίδα»: Με 16 χάρτες «απαντά» η Ελλάδα στον τουρκικό αναθεωρητισμό | Flash.gr». www.flash.gr. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουνίου 2023.
- ↑ «Ανακοίνωση του Υπουργείου Εξωτερικών για τον τουρκικό αναθεωρητισμό την περίοδο 1973-2022 - Απεικόνιση σε 16 χάρτες (09.06.2022)». mfa.gr. Υπουργείο Εξωτερικών. 9 Ιουνίου 2022.