Βιέκες

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 18°07′N 65°25′W / 18.117°N 65.417°W / 18.117; -65.417

Βιέκες
Vieques
Το Βιέκες από ψηλά.
Γεωγραφία
ΤοποθεσίαΚαραϊβική
ΑρχιπέλαγοςΜεγάλες Αντίλλες
Έκταση135[1] km²
Υψόμετρο301 μ
Υψηλότερη κορυφήΜόντε Πιράτα
Χώρα
ΠρωτεύουσαΙσαμπέλ Σεγούντα
Δημογραφικά
Πληθυσμός9.301[2] (απογραφής 2010)
Πυκνότητα68,9 /χλμ2
Commons page Σχετικά πολυμέσα
Η σημαία του Βιέκες.

Το Βιέκες (αγγλικά: Vieques) είναι νησί στην Καραϊβική, το οποίο ανήκει στο Πουέρτο Ρίκο, το οποίο είναι μια υπερπόντια κτήση των ΗΠΑ. To Βιέκες βρίσκεται 13 χλμ. ανατολικά του Πουέρτο Ρίκο και έχει μήκος περίπου 33 χλμ. και πλάτος 7 χλμ. Έχει έκταση 135 τ.χλμ.[1] και πληθυσμό 9.301 κατοίκους, σύμφωνα με την απογραφή του 2010.[2] Πρωτεύουσα του νησιού είναι η Ισαμπέλ Σεγούντα. Το νησί έγινε διεθνώς γνωστό από μια σειρά διαμαρτυριών που έγιναν σε αυτό, ενάντια στη χρήση του νησιού από το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ, το οποίο το χρησιμοποιούσε ως πεδίο δοκιμών και ως τόπο βομβαρδισμών. Οι διαμαρτυρίες οδήγησαν τελικά στην αποχώρηση του ναυτικού το 2003. Το νησί φημίζεται για τις παραλίες του με τα τιρκουάζ νερά τους και τη λευκή τους άμμο.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ανασκαφές στην τοποθεσία Πουέρτο Φέρο (Puerto Ferro) από τους Luis Chanlatte και Yvonne Narganes[3] αποκάλυψαν έναν κατακερματισμένο ανθρώπινο σκελετό σε μια μεγάλη εστία. Η ραδιοανθρακική χρονολόγηση των κελυφών που βρέθηκαν στην εστία δείχνει μια ημερομηνία ταφής γύρω στο 1900 π.Χ. Αυτός ο σκελετός, γνωστός ως «Ο άνθρωπος του Πουέρτο Φέρο» (El Hombre de Puerto Ferro), θάφτηκε στο κέντρο μιας ομάδας μεγάλων ογκόλιθων κοντά στη νοτιοκεντρική ακτή του Βιέκες. Γραμμικές συστοιχίες μικρότερων πετρών που συνεχίζουν από τους κεντρικούς λίθους είναι εμφανείς στην περιοχή σήμερα, αλλά η ηλικία και ο λόγος τοποθέτησής τους είναι άγνωστοι.

Ακολούθησαν και άλλα κύματα αποικισμού από Ιθαγενείς πληθυσμούς της Αμερικής για πολλούς αιώνες. Οι Saladoid (ή Ιγκνέροι), οι οποίοι μιλούσαν τη γλώσσα των Αραουάκων, πιστεύεται ότι προέρχονται από τη σύγχρονη Βενεζουέλα, έφτασαν στην περιοχή ίσως περίπου το 200 π.Χ. (οι εκτιμήσεις διαφέρουν). Αυτές οι φυλές, γνωστές για την κεραμική, τη λιθοτεχνία και άλλα αντικείμενα, συγχωνεύτηκαν τελικά με ομάδες από την Ισπανιόλα και την Κούβα για να σχηματίσουν αυτό που ονομάζεται τώρα πολιτισμός Ταΐνο. Ο πολιτισμός των Ταΐνο άνθισε στην περιοχή από το 1000 μ.Χ. μέχρι την άφιξη των Ευρωπαίων στα τέλη του 15ου αιώνα.

Ισπανική αποικιακή περίοδος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ευρωπαϊκή ανακάλυψη του Βιέκες πιστώνεται μερικές φορές στον Χριστόφορο Κολόμβο, ο οποίος έφτασε στο Πουέρτο Ρίκο το 1493. Δεν φαίνεται να είναι βέβαιο εάν ο Κολόμβος επισκέφτηκε το Βιέκες, αλλά σε κάθε περίπτωση το νησί διεκδικήθηκε σύντομα από τους Ισπανούς. Στις αρχές του 16ου αιώνα, το Βιέκες έγινε το επίκεντρο της εξέγερσης των Ταΐνο εναντίον των Ευρωπαίων εισβολέων, ωθώντας τους Ισπανούς να στείλουν ένοπλες δυνάμεις στο νησί για να συντρίψουν την αντίσταση. Ο γηγενής πληθυσμός των Ταΐνο αποδεκατίστηκε, και οι Ταΐνο είτε σκοτώθηκαν, είτε φυλακίστηκαν είτε υποδουλώθηκαν από τους Ισπανούς.[4]

Ωστόσο, οι Ισπανοί δεν αποίκισαν μόνιμα το Βιέκες αυτή την περίοδο και για τα επόμενα 300 χρόνια παρέμεινε ένα παράνομο φυλάκιο, στο οποίο σύχναζαν πειρατές και παράνομοι. Καθώς οι ευρωπαϊκές δυνάμεις αγωνίστηκαν για τον έλεγχο της περιοχής, έγινε μια σειρά από απόπειρες Γάλλων, Άγγλων και Δανών να αποικίσουν το νησί τον 17ο και 18ο αιώνα, αλλά απωθήθηκαν από τους Ισπανούς.

Στις αρχές του 19ου αιώνα, οι Ισπανοί άρχισαν να εγκαθίστανται μόνιμα στο νησί και να το οχυρώνουν. Το 1811, ο Σαλβαδόρ Μελέντεζ (Salvador Meléndez), τότε κυβερνήτης του Πουέρτο Ρίκο, έστειλε τον στρατιωτικό διοικητή Juan Rosselló για να ξεκινήσει αυτό που θα γινόταν η προσάρτηση του Βιέκες στο Πουέρτο Ρίκο.[5] Το 1832, κατόπιν συμφωνίας με την ισπανική κυβέρνηση του Πουέρτο Ρίκο, ο γάλλος Teófilo José Jaime María Le Guillou έγινε κυβερνήτης του Βιέκες και ανέλαβε να επιβάλει την τάξη στην επαρχία. Ο Le Guillou παρότρυνε τη δημιουργία μεγάλων φυτειών, σηματοδοτώντας μια περίοδο κοινωνικής και οικονομικής αλλαγής. Ο Le Guillou θεωρείται πλέον ως ο «ιδρυτής» του Βιέκες (αν και αυτός ο τίτλος απονέμεται επίσης μερικές φορές και στον Francisco Saínz, κυβερνήτη από το 1843 έως το 1852, ο οποίος ίδρυσε την Ισαμπέλ Σεγούντα, την «πόλη του Βιέκες», που πήρε το όνομά της από τη βασίλισσα Ισαβέλλα Β΄ της Ισπανίας). Το Βιέκες προσαρτήθηκε επισήμως στο Πουέρτο Ρίκο το 1854.

Το 1816, το Βιέκες επισκέφθηκε για λίγο ο Σιμόν Μπολίβαρ όταν το πλοίο του κατέφυγε εκεί, καθώς έφυγε μετά την ήττα στη Βενεζουέλα.[6]

Κατά το δεύτερο μέρος του 19ου αιώνα, χιλιάδες Αφρικανοί μετανάστες ήρθαν στο Βιέκες για να εργαστούν στις φυτείες ζαχαροκάλαμου. Έφτασαν από τα κοντινά νησιά Άγιος Θωμάς, Νέβις, Άγιος Χριστόφορος, Σαιντ Κρουά και πολλά άλλα νησιά της Καραϊβικής, μερικοί από αυτούς ως σκλάβοι και άλλοι ως ανεξάρτητοι οικονομικοί μετανάστες.[εκκρεμεί παραπομπή]

Υπό τον έλεγχο των Ηνωμένων Πολιτειών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πλάκα του Δήμου Βιέκες.

Το Πουέρτο Ρίκο παραχωρήθηκε από την Ισπανία, μετά τον Ισπανοαμερικανικό πόλεμο και σύμφωνα με τη Συνθήκη των Παρισίων (1898) και έγινε έδαφος των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής. Το 1899, οι Ηνωμένες Πολιτείες διεξήγαγαν την πρώτη απογραφή του Πουέρτο Ρίκο, διαπιστώνοντας ότι ο πληθυσμός του Βιέκες ήταν 6.642 κάτοικοι (συμπεριλαμβανομένων 704 κατοίκων του κοντινού νησιού Κουλέμπρα).[7]

Στη δεκαετία του 1920 και του 1930, η βιομηχανία ζάχαρης, από την οποία εξαρτιόνταν πλήρως το Βιέκες, μειώθηκε λόγω της πτώσης των τιμών και της βιομηχανικής αναταραχής. Πολλοί ντόπιοι αναγκάστηκαν να μετακινηθούν στο ηπειρωτικό Πουέρτο Ρίκο ή στο Σαιντ Κρουά για να αναζητήσουν εργασία.

Το 1941, ενώ η Ευρώπη βρισκόταν στη μέση του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου, το Ναυτικό των Ηνωμένων Πολιτειών αγόρασε ή κατέσχεσε περίπου τα δύο τρίτα του Βιέκες ως επέκταση του Ναυτικού Σταθμού Roosevelt Roads στην κοντινή ηπειρωτική χώρα του Πουέρτο Ρίκο. Ο αρχικός σκοπός της βάσης (δεν εφαρμόστηκε ποτέ) ήταν να παρέχει ένα ασφαλές καταφύγιο για τον βρετανικό στόλο σε περίπτωση που η Βρετανία καταληφθεί από τη Ναζιστική Γερμανία. Μεγάλο μέρος της γης αγοράστηκε από τους ιδιοκτήτες μεγάλων αγροκτημάτων και ζαχαροκάλαμων και η αγορά προκάλεσε την τελική κατάρρευση της βιομηχανίας ζάχαρης. Πολλοί αγρότες, που δεν είχαν επίσημο τίτλο στη γη που είχαν, εκδιώχθηκαν.[8]

Μετά τον πόλεμο, το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ συνέχισε να χρησιμοποιεί το νησί για στρατιωτικές ασκήσεις και ως πεδίο βολών και δοκιμαστικό έδαφος για πυρομαχικά.

Γεωγραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Υποτροπικό ξηρό δάσος στο Βιέκες.

Το Βιέκες έχει μήκος περίπου 33 χλμ. και πλάτος 7 χλμ. Έχει έκταση 135 τ.χλμ.[1] και βρίσκεται περίπου 16 χλμ. ανατολικά του Πουέρτο Ρίκο. Βόρεια του Βιέκες βρίσκεται ο Ατλαντικός Ωκεανός ενώ νότια η Καραϊβική θάλασσα. Το νησί Κουλέμπρα βρίσκεται περίπου 16 χλμ. βόρεια του Βιέκες και οι Αμερικανικές Παρθένοι Νήσοι βρίσκονται στα ανατολικά. Το Βιέκες και η Κουλέμπρα, μαζί με διάφορα μικρά νησάκια, αποτελούν τις Ισπανικές Παρθένους Νήσους.[9]

Οι πρώην εκτάσεις του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ, που τώρα αποτελούν καταφύγια άγριας ζωής, καταλαμβάνουν ολόκληρο το ανατολικό και δυτικό άκρο του Βιέκες. Αυτές οι περιοχές δεν είναι κατοικημένες. Η πρώην μη στρατιωτική περιοχή καταλαμβάνει περίπου το κεντρικό τρίτο του νησιού και περιέχει τις πόλεις Ισαμπέλ Σεγούντα στη βόρεια ακτή και Εσπεράνσα στο νότο.

Το έδαφος του Βιέκες είναι λοφώδες, με μια κεντρική κορυφογραμμή με κατεύθυνση ανατολικά-δυτικά. Το υψηλότερο σημείο είναι το Μόντε Πιράτα με υψόμετρο 301 μέτρων. Γεωλογικά το νησί αποτελείται από ένα μείγμα από ηφαιστειακό υπόστρωμα, ιζηματογενή πετρώματα όπως ασβεστόλιθο και ψαμμίτη, και αλλούβιες αποθέσεις από χαλίκι, άμμο, λάσπη και πηλό. Δεν υπάρχουν μόνιμα ποτάμια ή ρυάκια. Μεγάλες εκτάσεις πρώην γεωργικής γης έχουν ανακτηθεί από τη φύση λόγω της παρατεταμένης ακαλλιεργησίας και, εκτός από κάποιες μικρές καλλιέργειες στην κεντρική περιοχή, το νησί καλύπτεται σε μεγάλο βαθμό από θάμνους και υποτροπικά ξηρά δάση.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 «Vieques Island». Encyclopædia Britannica Online. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιουλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2019. 
  2. 2,0 2,1 Απογραφή 2010
  3. «Current Research». American Antiquity 57 (1): 146–163. January 1992. doi:10.1017/S0002731600051222. https://archive.org/details/sim_american-antiquity_1992-01_57_1/page/146. 
  4. Cinquino, Michael A.; Tronolone, Carmine A.; Vandrei, Charles; Vescelius, Gary S. (1997). «Historic Resources on the Vieques Naval Reservation and the Historical Development of Vieques Island, Puerto Rico». Proceedings of the 17th Congress for Caribbean Archaeology: 376–387. https://ufdcimages.uflib.ufl.edu/AA/00/06/19/61/00673/17-25.pdf. Ανακτήθηκε στις June 26, 2019. 
  5. Mullenneaux, Lisa (2000). Ni Una Bomba Más!: Vieques vs. U.S. Navy. New York: Penington Press. σελ. 22. ISBN 978-0-97042-960-5. 
  6. Keeling, Stephen (2008). The Rough Guide to Puerto Rico. Rough Guides. σελ. 162. ISBN 978-1-85828-354-8. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Μαρτίου 2015. Ανακτήθηκε στις 6 Μαρτίου 2016. 
  7. Joseph Prentiss Sanger· Henry Gannett· Walter Francis Willcox (1900). Informe sobre el censo de Puerto Rico, 1899, United States. War Dept. Porto Rico Census Office (στα Ισπανικά). Imprenta del gobierno. σελ. 164. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Νοεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2020. 
  8. Ayala, César (Spring 2001). «From Sugar Plantations to Military Bases: the U.S. Navy's Expropriations in Vieques, Puerto Rico, 1940-45». Centro: Journal of the Center for Puerto Rican Studies 13 (1): 22–44. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2009-02-27. https://web.archive.org/web/20090227114757/http://www.sscnet.ucla.edu/soc/faculty/ayala/vieques/Papers/06ayalacentro.pdf. Ανακτήθηκε στις July 21, 2019. 
  9. «Vieques Municipality». enciclopediapr.org. Fundación Puertorriqueña de las Humanidades (FPH). Ανακτήθηκε στις 2 Μαρτίου 2021.