Αετόξυλο
| Αετόξυλο | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| HK Aquilaria sinensis Leaves.JPG | ||||||||||||||
| Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||||||||
|
Το αετόξυλο (Aquilaria) είναι γένος δένδρων με 15 είδη[1], γνωστά και ως λιγναλόες, ιθαγενή των Ινδιών και της νοτιοανατολικής Ασίας. Ειδικότερα φύονται στα δάση βροχής της Ινδονησίας, της Ταϊλάνδης, της Καμπότζης, του Λάος, του Βιετνάμ, της Μαλαισίας, της βορειοανατολικής Ινδίας, του Μπανγκλαντές, των Φιλιππίνων, του Βόρνεο και της Νέας Γουινέας. Το ύψος αυτών των δένδρων φθάνει τα 6 έως 20 μέτρα, αναλόγως του είδους. Τα φύλλα τους φύονται εναλλασσόμενα, έχουν μήκος 5 έως 11 cm και πλάτος 2 έως 4 cm. Τα άνθη είναι κιτρινοπράσινα, εκφυόμενα σε σκιάδιο, ενώ ο καρπός είναι ξυλώδης κάψα μήκους 2,5 έως 3 cm.
Το γένος, όπως φανερώνει και η ονομασία του, είναι κυρίως γνωστό επειδή από αυτό παράγεται το ομώνυμο αρωματικό ξύλο, το καλαμπάκ ή αετόξυλο ή και «ξύλο αλόης» (γαλλ. «calambac», «bois d'aigle», «bois d'agar», «bois d'argile», αγγλ. agarwood, aloeswood, eaglewood ή gharuwood), παρόμοιο με το ξύλο του γένους Gyrinops. Η ευωδιά του ξύλου αυτού οφείλεται στο ότι περιέχει μια αρωματική ρητίνη. Χρησιμεύει ακόμα και στην παραγωγή θυμιάματος, ιδίως το είδος Aquilaria malaccensis[1][2] από το οποίο εξάγεται και αρωματικό αιθέριο έλαιο. Η υλοτόμηση των δένδρων του γένους στη φύση αδιακρίτως είχε ως αποτέλεσμα να συγκαταλέγεται σήμερα στα γένη με είδη που κινδυνεύουν με αφανισμό.[1][2][3] Σε κάποιες από τις χώρες όπου φύεται υπάρχουν σήμερα προγράμματα σε εξέλιξη για το μπόλιασμα και τη δημιουργία φυτειών αετόξυλου, ώστε να παράγεται το προϊόν τους με βιώσιμο τρόπο.[3]
Είδη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Aquilaria acuminata (Merr.), Quisumb., αρχικώς Gyrinopsis acuminata
- Aquilaria apiculata, Merr.
- Aquilaria baillonii, Pierre από Lecomte & Leandri
- Aquilaria banaensae, Phamh.
- Aquilaria beccariana, Tiegh.
- Aquilaria brachyantha (Merr.), Hallier f.
- Aquilaria citrinicarpa (Elmer), Hallier f.
- Aquilaria crassna, Pierre από Lecomte
- Aquilaria cumingiana (Decne.), Ridl.
- Aquilaria filaria (Oken), Merr.
- Aquilaria grandiflora, Benth.
- Aquilaria hirta, Ridl.
- Aquilaria malaccensis, Lam., συνώνυμα: A. agallocha, A. secundaria[3]
- Aquilaria microcarpa Baill.
- Aquilaria ophispermum Poir.
- Aquilaria parvifolia (Quisumb.), Ding Hou
- Aquilaria pentandra, Blanco
- Aquilaria rostrata, Ridl.
- Aquilaria rugosa, K.Le-Cong & Kessler
- Aquilaria sinensis, Gilg
- Aquilaria subintegra, Ding Hou
- Aquilaria urdanetensis, Hallier (είδος των Φιλιππίνων)
- Aquilaria yunnanensis, S.C. Huang
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Ng, L.T., Chang Y.S. και Kadir, A.A.: «A review on agar (gaharu) producing Aquilaria species», Journal of Tropical Forest Products, τόμ. 2(2), έτος 1997, σσ. 272-285
- ↑ 2,0 2,1 Barden, Angela: Heart of the Matter: Agarwood Use and Trade and CITES Implementation for Aquilaria malaccensis, TRAFFIC International, Cambridge, 2000, ISBN 1-85850-177-6
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Broad, S.: «Agarwood harvesting in Vietnam», TRAFFIC Bulletin, τόμ. 15, σελ. 96 (έτος 1995)
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Το λήμμα «αετόξυλον» στη Νέα Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια «Χάρη Πάτση», τόμος 2 (1968), σελ. 265