Πολύμορφο γλοιοβλάστωμα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1: Γραμμή 1:
[[Αρχείο:Glioblastoma - MR coronal with contrast.jpg|thumb|right|280px|Μετωπική Μαγνητ. τομογραφία με γλοιοβλάστωμα WHO βαθμού IV σε 15χρονο αγόρι]]
{{Πηγές|28|10|2010}}<br />
[[Αρχείο:Glioblastoma - MR sagittal with contrast.jpg|thumb|right|220px|Το ίδιο σε πλευρική αποτύπωση]]
[[Αρχείο:Glioblastoma (1).jpg|thumb|220px|Γλοιοβλάστωμα (Ιστολογικό παρασκεύασμα]]
Το '''πολύμορφο γλοιοβλάστωμα''' (αγγλ. ''glioblastoma multiforme - GBM'') είναι ο πιο κοινός και άκρως επιθετικός τύπος πρωτογενούς [[εγκέφαλος|εγκεφαλικού όγκου]] (κακοήθους καρκίνου) στους ανθρώπους
<ref>{{cite journal | vauthors = Bleeker FE, Molenaar RJ, Leenstra S | title = Recent advances in the molecular understanding of glioblastoma | journal = Journal of Neuro-Oncology | volume = 108 | issue = 1 | pages = 11–27 | date = May 2012 | pmid = 22270850 | pmc = 3337398 | doi = 10.1007/s11060-011-0793-0 }}</ref>, που αφορά τα νευρογλοιακά κύτταρα και αποτελεί σήμερα το 52% όλων των περιπτώσεων παρεγχυματικών [[εγκεφαλικός όγκος|εγκεφαλικών όγκων]] και το 20% όλων των ενδοκρανιακών όγκων. Παρόλο που αποτελεί την επικρατούσα μορφή πρωταρχικού εγκεφαλικού όγκου, το Π.Γ. εμφανίζεται μόλις σε 2-3 περιπτώσεις ανά 100.000 ανθρώπους σε [[Ευρώπη]] και [[Βόρεια Αμερική]]. Σύμφωνα με την ταξινόμηση των όγκων του [[Νευρικό σύστημα|κεντρικού νευρικού συστήματος]] από τον [[Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας|Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας]], ο καθιερωμένος όρος γι' αυτό τον εγκεφαλικό όγκο είναι "γλοιοβλάστωμα", ενώ εμφανίζει δύο μορφές: γιγαντοκυτταρικό γλοιοβλάστωμα και γλοιωσάρκωμα. Τα γλοιοβλαστώματα είναι επίσης σημαντικοί εγκεφαλικοί όγκοι σε σκύλους και η έρευνα συνεχίζεται, ώστε να χρησιμοποιηθεί αυτό ως μοντέλο για την ανάπτυξη θεραπειών σε ανθρώπους. Η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει [[χημειοθεραπεία]], ακτινοβολία και χειρουργική επέμβαση.


Χαρακτηρίζεται από πολύ φτωχή πρόγνωση, παρά την ύπαρξη πολλών θεραπευτικών μεθόδων, που περιλαμβάνουν ανοικτή κρανιοτομία με χειρουργική εκτομή μεγαλύτερου δυνατού τμήματος του όγκου, ακολουθούμενη από ταυτόχρονη ή επακόλουθη χημειοακτινοθεραπεία, αντιαγγειογενετική θεραπεία με bevacizumab, ακτινοχειρουργική gamma knife και συμπτωματική φροντίδα με κορτικοστεροειδή. Με εξαίρεση τα γλοιώματα εγκεφαλικού στελέχους, έχει τη χειρότερη πρόγνωση από κάθε άλλη κακοήθεια του κεντρικού νευρικού συστήματος, με ενδιάμεση επιβίωση 14 μήνες. Ερευνητές πρόσφατα ανακάλυψαν δύο [[Γονίδιο|γονίδια]], τα οποία φαίνεται να είναι υπεύθυνα για τον [[Καρκίνος|καρκίνο]], τα C/EPB και Stat3.

[[Αρχείο:Glioblastoma - MR coronal with contrast.jpg|thumb|right|150px|Μετωπική Μαγνητ. τομογραφία με γλοιοβλάστωμα WHO βαθμού IV σε 15χρονο αγόρι]]
[[Αρχείο:Glioblastoma - MR sagittal with contrast.jpg|thumb|right|150px|Το ίδιο σε πλευρική αποτύπωση]]
[[Αρχείο:Glioblastoma (1).jpg|thumb|150px|Γλοιοβλάστωμα (Ιστολογικό παρασκεύασμα]]

Το '''πολύμορφο γλοιοβλάστωμα''' ('''Glioblastoma multiforme - GBM''') είναι ο πιο κοινός και πιο επιθετικός τύπος πρωτογενούς [[εγκέφαλος|εγκεφαλικού]] όγκου στους ανθρώπους, εμπλέκοντας νευρογλοιακά κύτταρα και αποτελώντας το 52% όλων των περιπτώσεων παρεγχυματικών [[εγκεφαλικός όγκος|εγκεφαλικών όγκων]] και το 20% όλων των ενδοκρανιακών όγκων. Παρόλο που αποτελεί την επικρατούσα μορφή πρωταρχικού εγκεφαλικού όγκου, το Π.Γ. εμφανίζεται μόλις σε 2-3 περιπτώσεις ανά 100.000 ανθρώπους σε [[Ευρώπη]] και [[Βόρεια Αμερική]]. Σύμφωνα με την ταξινόμηση των όγκων του [[Νευρικό σύστημα|κεντρικού νευρικού συστήματος]] από τον [[Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας|Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας]], ο καθιερωμένος όρος γι' αυτό τον εγκεφαλικό όγκο είναι "γλοιοβλάστωμα", ενώ εμφανίζει δύο μορφές: γιγαντοκυτταρικό γλοιοβλάστωμα και γλοιωσάρκωμα. Τα γλοιοβλαστώματα είναι επίσης σημαντικοί εγκεφαλικοί όγκοι σε σκύλους και η έρευνα συνεχίζεται, ώστε να χρησιμοποιηθεί αυτό ως μοντέλο για την ανάπτυξη θεραπειών σε ανθρώπους. Η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει [[χημειοθεραπεία]], ακτινοβολία και χειρουργική επέμβαση.

Το Π.Γ. χαρακτηρίζεται από πολύ φτωχή πρόγνωση, παρά την ύπαρξη πολλών θεραπευτικών μεθόδων, που περιλαμβάνουν ανοικτή κρανιοτομία με χειρουργική εκτομή μεγαλύτερου δυνατού τμήματος του όγκου, ακολουθούμενη από ταυτόχρονη ή επακόλουθη χημειοακτινοθεραπεία, αντιαγγειογενετική θεραπεία με bevacizumab, ακτινοχειρουργική gamma knife και συμπτωματική φροντίδα με κορτικοστεροειδή. Με εξαίρεση τα γλοιώματα εγκεφαλικού στελέχους, έχει τη χειρότερη πρόγνωση από κάθε άλλη κακοήθεια του κεντρικού νευρικού συστήματος, με ενδιάμεση επιβίωση 14 μήνες. Ερευνητές πρόσφατα ανακάλυψαν δύο [[Γονίδιο|γονίδια]], τα οποία φαίνεται να είναι υπεύθυνα για τον [[Καρκίνος|καρκίνο]], τα C/EPB και Stat3.


== Σημάδια και Συμπτώματα ==
== Σημάδια και Συμπτώματα ==
Γραμμή 14: Γραμμή 11:


== Αίτια ==
== Αίτια ==
Το Π.Γ. είναι, για λόγους άγνωστους, πιο κοινό στους άνδρες. Τα περισσότερα γλοιοβλαστώματα φαίνεται να είναι σποραδικά (μεμονωμένα), χωρίς κάποια γενετική προδιάθεση. Δεν έχει αποδειχθεί πλήρως κάποια σχέση του γλοιοβλαστώματος με το κάπνισμα, τη διατροφή, τα κινητά τηλέφωνα ή τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία. Πρόσφατα, ανακαλύφθηκαν στοιχεία για ιογενή αίτια, πιθανώς από τον ιό SV40 (ιός του DNA) ή τον κυτταρομεγαλοϊό. Επίσης φαίνεται να υπάρχει μια μικρή σχέση μεταξύ γλοιοβλαστώματος και ιονίζουσας ακτινοβολίας. Πιστεύεται επίσης ότι ενδέχεται να σχετίζεται με το PVC (θερμοπλαστικό πολυμερές που χρησιμοποιείται ευρέως). Αναφορές έχουν γίνει και για ενδεχόμενη συσχέτιση των καρκίνων του εγκεφάλου με την έκθεση σε μόλυβδο στο περιβάλλον εργασίας.
Τα ακριβή αίτια αυτού παραμένουν άγνωστα<ref>{{cite book|title=World Cancer Report 2014|date=2014|publisher=World Health Organization|isbn=978-9283204299| chapter=Chapter 5.16}}</ref> έως και σήμερα. Το πολύμορφο γλοιοβλάστωμα είναι, για λόγους άγνωστους, πιο κοινό στους άνδρες. Τα περισσότερα γλοιοβλαστώματα φαίνεται να είναι σποραδικά (μεμονωμένα), χωρίς κάποια γενετική προδιάθεση.<ref>{{cite journal | vauthors = Young RM, Jamshidi A, Davis G, Sherman JH | title = Current trends in the surgical management and treatment of adult glioblastoma | journal = Annals of Translational Medicine | volume = 3 | issue = 9 | pages = 121 | date = June 2015 | pmid = 26207249 | pmc = 4481356 | doi = 10.3978/j.issn.2305-5839.2015.05.10 }}</ref> Δεν έχει αποδειχθεί πλήρως κάποια σχέση του γλοιοβλαστώματος με το κάπνισμα, τη διατροφή, τα κινητά τηλέφωνα ή τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία. Πρόσφατα, ανακαλύφθηκαν στοιχεία για ιογενή αίτια, πιθανώς από τον ιό SV40 (ιός του DNA) ή τον κυτταρομεγαλοϊό. Επίσης φαίνεται να υπάρχει μια μικρή σχέση μεταξύ γλοιοβλαστώματος και ιονίζουσας ακτινοβολίας. Πιστεύεται επίσης ότι ενδέχεται να σχετίζεται με το PVC (θερμοπλαστικό πολυμερές που χρησιμοποιείται ευρέως). Αναφορές έχουν γίνει και για ενδεχόμενη συσχέτιση των καρκίνων του εγκεφάλου με την έκθεση σε μόλυβδο στο περιβάλλον εργασίας.
Λοιποί παράγοντες κινδύνου:
Λοιποί παράγοντες κινδύνου:
* Φύλο: αρσενικό (ελαφρώς πιο κοινό στους άνδρες)
* Φύλο: αρσενικό (ελαφρώς πιο κοινό στους άνδρες)
Γραμμή 23: Γραμμή 20:


== Διάγνωση ==
== Διάγνωση ==
Παρατηρώντας τα γλοιοβλαστώματα μέσω απεικόνισης μαγνητικού συντονισμού (γνωστή στη Ελλάδα ως [[μαγνητική τομογραφία]]), φαίνονται σαν δακτυλιοειδώς αυξανόμενες βλάβες (αλλοιώσεις). Η εμφάνιση δεν είναι συγκεκριμένη, ωστόσο κάποιες αλλοιώσεις, όπως το απόστημα, η μετάσταση, η προοδευτική-χρόνια πολλαπλή σκλήρυνση (γνωστή ως [[Πολλαπλή σκλήρυνση|σκλήρυνση κατά πλάκας]]) και άλλες υποστάσεις ενδέχεται να έχουν παρόμοια εμφάνιση. Η σαφής διάγνωση ενός πιθανού Π.Γ. με [[αξονική τομογραφία]] ή μαγνητική τομογραφία απαιτεί κατευθυνόμενη βιοψία ή κρανιοτομία με εκτομή όγκου και παθολογική επιβεβαίωση. Επειδή ο βαθμός ταξινόμησης του όγκου βασίζεται στο πλέον κακοήθες τμήμα του, η βιοψία ή η ολική εκτομή του όγκου μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την υποβάθμιση (ως προς την αυτή ταξινόμηση) της αλλοίωσης.
Παρατηρώντας τα γλοιοβλαστώματα μέσω απεικόνισης μαγνητικού συντονισμού ([[μαγνητική τομογραφία]]), φαίνονται σαν δακτυλιοειδώς αυξανόμενες βλάβες (αλλοιώσεις). Η εμφάνιση δεν είναι συγκεκριμένη, ωστόσο κάποιες αλλοιώσεις, όπως το απόστημα, η μετάσταση, η προοδευτική-χρόνια πολλαπλή σκλήρυνση (γνωστή ως [[Πολλαπλή σκλήρυνση|σκλήρυνση κατά πλάκας]]) και άλλες υποστάσεις ενδέχεται να έχουν παρόμοια εμφάνιση. Η σαφής διάγνωση ενός πιθανού Π.Γ. με [[αξονική τομογραφία]] ή μαγνητική τομογραφία απαιτεί κατευθυνόμενη βιοψία ή κρανιοτομία με εκτομή όγκου και παθολογική επιβεβαίωση. Επειδή ο βαθμός ταξινόμησης του όγκου βασίζεται στο πλέον κακοήθες τμήμα του, η βιοψία ή η ολική εκτομή του όγκου μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την υποβάθμιση (ως προς την αυτή ταξινόμηση) της αλλοίωσης.



== Παραπομπές ==
{{Ιατρική-επέκταση}}
<references/>


[[Κατηγορία:Καρκίνος]]
[[Κατηγορία:Καρκίνος]]

Έκδοση από την 17:55, 9 Ιουνίου 2022

Μετωπική Μαγνητ. τομογραφία με γλοιοβλάστωμα WHO βαθμού IV σε 15χρονο αγόρι
Το ίδιο σε πλευρική αποτύπωση
Γλοιοβλάστωμα (Ιστολογικό παρασκεύασμα

Το πολύμορφο γλοιοβλάστωμα (αγγλ. glioblastoma multiforme - GBM) είναι ο πιο κοινός και άκρως επιθετικός τύπος πρωτογενούς εγκεφαλικού όγκου (κακοήθους καρκίνου) στους ανθρώπους [1], που αφορά τα νευρογλοιακά κύτταρα και αποτελεί σήμερα το 52% όλων των περιπτώσεων παρεγχυματικών εγκεφαλικών όγκων και το 20% όλων των ενδοκρανιακών όγκων. Παρόλο που αποτελεί την επικρατούσα μορφή πρωταρχικού εγκεφαλικού όγκου, το Π.Γ. εμφανίζεται μόλις σε 2-3 περιπτώσεις ανά 100.000 ανθρώπους σε Ευρώπη και Βόρεια Αμερική. Σύμφωνα με την ταξινόμηση των όγκων του κεντρικού νευρικού συστήματος από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ο καθιερωμένος όρος γι' αυτό τον εγκεφαλικό όγκο είναι "γλοιοβλάστωμα", ενώ εμφανίζει δύο μορφές: γιγαντοκυτταρικό γλοιοβλάστωμα και γλοιωσάρκωμα. Τα γλοιοβλαστώματα είναι επίσης σημαντικοί εγκεφαλικοί όγκοι σε σκύλους και η έρευνα συνεχίζεται, ώστε να χρησιμοποιηθεί αυτό ως μοντέλο για την ανάπτυξη θεραπειών σε ανθρώπους. Η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει χημειοθεραπεία, ακτινοβολία και χειρουργική επέμβαση.

Χαρακτηρίζεται από πολύ φτωχή πρόγνωση, παρά την ύπαρξη πολλών θεραπευτικών μεθόδων, που περιλαμβάνουν ανοικτή κρανιοτομία με χειρουργική εκτομή μεγαλύτερου δυνατού τμήματος του όγκου, ακολουθούμενη από ταυτόχρονη ή επακόλουθη χημειοακτινοθεραπεία, αντιαγγειογενετική θεραπεία με bevacizumab, ακτινοχειρουργική gamma knife και συμπτωματική φροντίδα με κορτικοστεροειδή. Με εξαίρεση τα γλοιώματα εγκεφαλικού στελέχους, έχει τη χειρότερη πρόγνωση από κάθε άλλη κακοήθεια του κεντρικού νευρικού συστήματος, με ενδιάμεση επιβίωση 14 μήνες. Ερευνητές πρόσφατα ανακάλυψαν δύο γονίδια, τα οποία φαίνεται να είναι υπεύθυνα για τον καρκίνο, τα C/EPB και Stat3.

Σημάδια και Συμπτώματα

Παρόλο που στα κοινά συμπτώματα της ασθένειας περιλαμβάνονται επιληπτικές κρίσεις, ναυτίες και εμετοί, πονοκέφαλοι και ημιπαραλυσία, κυριότερο σύμπτωμα αποτελεί μια προοδευτική αλλοίωση της μνήμης, της προσωπικότητας ή νευρολογικές επιπλοκές, λόγω της εμπλοκής των κροταφικών και μετωπιαίων λοβών. Το είδος των εμφανιζομένων συμπτωμάτων εξαρτάται κατά κύριο λόγο από τη θέση του όγκου και λιγότερο από τα παθολογικά χαρακτηριστικά του. Ο όγκος μπορεί να αρχίσει την εμφάνιση συμπτωμάτων γρήγορα, αλλά περιστασιακά παρατηρείται ασυμπτωματική κατάσταση, μέχρις ότου αποκτήσει μεγάλες διαστάσεις.

Αίτια

Τα ακριβή αίτια αυτού παραμένουν άγνωστα[2] έως και σήμερα. Το πολύμορφο γλοιοβλάστωμα είναι, για λόγους άγνωστους, πιο κοινό στους άνδρες. Τα περισσότερα γλοιοβλαστώματα φαίνεται να είναι σποραδικά (μεμονωμένα), χωρίς κάποια γενετική προδιάθεση.[3] Δεν έχει αποδειχθεί πλήρως κάποια σχέση του γλοιοβλαστώματος με το κάπνισμα, τη διατροφή, τα κινητά τηλέφωνα ή τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία. Πρόσφατα, ανακαλύφθηκαν στοιχεία για ιογενή αίτια, πιθανώς από τον ιό SV40 (ιός του DNA) ή τον κυτταρομεγαλοϊό. Επίσης φαίνεται να υπάρχει μια μικρή σχέση μεταξύ γλοιοβλαστώματος και ιονίζουσας ακτινοβολίας. Πιστεύεται επίσης ότι ενδέχεται να σχετίζεται με το PVC (θερμοπλαστικό πολυμερές που χρησιμοποιείται ευρέως). Αναφορές έχουν γίνει και για ενδεχόμενη συσχέτιση των καρκίνων του εγκεφάλου με την έκθεση σε μόλυβδο στο περιβάλλον εργασίας. Λοιποί παράγοντες κινδύνου:

  • Φύλο: αρσενικό (ελαφρώς πιο κοινό στους άνδρες)
  • Ηλικία: άνω των 50 ετών
  • Εθνικότητα: Καυκάσιοι, Λατίνοι, Ασιάτες
  • Πάσχοντες από χαμηλού βαθμού αστροκύτωμα (μορφή εγκεφαλικού όγκου), το οποίο συν τω χρόνω εξελίσσεται σε όγκο μεγαλύτερου βαθμού
  • Πάσχοντες από ένα εκ των παρακάτω γενετικών νοσημάτων (γεγονός σχετιζόμενο με αυξανόμενο αριθμό περιστατικών γλοιωμάτων): Νευρινωμάτωση, Οζώδης Σκλήρυνση, ασθένεια Von Hippel-Lindau, σύνδρομο Li-Fraumeni, σύνδρομο Turcot.

Διάγνωση

Παρατηρώντας τα γλοιοβλαστώματα μέσω απεικόνισης μαγνητικού συντονισμού (μαγνητική τομογραφία), φαίνονται σαν δακτυλιοειδώς αυξανόμενες βλάβες (αλλοιώσεις). Η εμφάνιση δεν είναι συγκεκριμένη, ωστόσο κάποιες αλλοιώσεις, όπως το απόστημα, η μετάσταση, η προοδευτική-χρόνια πολλαπλή σκλήρυνση (γνωστή ως σκλήρυνση κατά πλάκας) και άλλες υποστάσεις ενδέχεται να έχουν παρόμοια εμφάνιση. Η σαφής διάγνωση ενός πιθανού Π.Γ. με αξονική τομογραφία ή μαγνητική τομογραφία απαιτεί κατευθυνόμενη βιοψία ή κρανιοτομία με εκτομή όγκου και παθολογική επιβεβαίωση. Επειδή ο βαθμός ταξινόμησης του όγκου βασίζεται στο πλέον κακοήθες τμήμα του, η βιοψία ή η ολική εκτομή του όγκου μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την υποβάθμιση (ως προς την αυτή ταξινόμηση) της αλλοίωσης.

Παραπομπές

  1. «Recent advances in the molecular understanding of glioblastoma». Journal of Neuro-Oncology 108 (1): 11–27. May 2012. doi:10.1007/s11060-011-0793-0. PMID 22270850. 
  2. «Chapter 5.16». World Cancer Report 2014. World Health Organization. 2014. ISBN 978-9283204299. 
  3. «Current trends in the surgical management and treatment of adult glioblastoma». Annals of Translational Medicine 3 (9): 121. June 2015. doi:10.3978/j.issn.2305-5839.2015.05.10. PMID 26207249.