Στεφανιαία καρδιακή νόσος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
αρχικές τροποποιήσεις και προσθήκη πληροφοριών |
+ πληροφορίες |
||
| Γραμμή 10: | Γραμμή 10: | ||
| διάγνωση = [[Ηλεκτροκαρδιογράφημα]], [[τεστ κοπώσεως]], [[αξονική στεφανιογραφία]] |
| διάγνωση = [[Ηλεκτροκαρδιογράφημα]], [[τεστ κοπώσεως]], [[αξονική στεφανιογραφία]] |
||
| DiseasesDB = |
| DiseasesDB = |
||
| θεραπεία = [[Διαδερμική στεφανιαία παρέμβαση]] (PCI), [[επέμβαση αορτοστεφανιαίας παράκαμψης]] - |
| θεραπεία = [[Διαδερμική στεφανιαία παρέμβαση]] (PCI), [[επέμβαση αορτοστεφανιαίας παράκαμψης]] - bypass (CABG) |
||
| φαρμακευτική αγωγή = [[Ασπιρίνη]], β-αναστολείς, [[νιτρογλυκερίνη (φάρμακο)]], [[στατίνες]] |
| φαρμακευτική αγωγή = [[Ασπιρίνη]], β-αναστολείς, [[νιτρογλυκερίνη (φάρμακο)]], [[στατίνες]] |
||
| νοσηρότητα = 110 εκατομμύρια (2015) |
| νοσηρότητα = 110 εκατομμύρια (2015) |
||
| θνησιμότητα = 8 |
| θνησιμότητα = 8,9 εκατομμύρια (2015) |
||
| ICD10 = |
| ICD10 = |
||
| ICD9 = {{ICD9|414.00}} |
| ICD9 = {{ICD9|414.00}} |
||
| Γραμμή 24: | Γραμμή 24: | ||
| Πρόληψη = Υγιεινή διατροφή, τακτική άσκηση, διατήρηση υγιούς βάρους, διακοπή του καπνίσματος |
| Πρόληψη = Υγιεινή διατροφή, τακτική άσκηση, διατήρηση υγιούς βάρους, διακοπή του καπνίσματος |
||
}} |
}} |
||
'''Στεφανιαία καρδιακή νόσος''', ή απλά '''στεφανιαία νόσος''', προκαλείται όταν οι αθηρωματικές πλάκες πληρώνουν, δηλαδή γεμίζουν, στον αυλό των αιμοφόρων [[Αγγείο (ανατομία)|αγγείων]] της [[Καρδιά|καρδιάς]] |
'''Στεφανιαία καρδιακή νόσος''', ή απλά '''στεφανιαία νόσος''', προκαλείται όταν οι αθηρωματικές πλάκες πληρώνουν, δηλαδή γεμίζουν, στον αυλό των αιμοφόρων [[Αγγείο (ανατομία)|αγγείων]] της [[Καρδιά|καρδιάς]] (λέγονται στεφανιαίες [[Αρτηρία|αρτηρίες]]), και εμποδίζουν τη ροή του [[Αίμα|αίματος]] στην καρδιά.<ref>{{Cite web|url=https://www.cdc.gov/heartdisease/coronary_ad.htm|title=Coronary Artery Disease {{!}} cdc.gov|last=CDC|ημερομηνία=2021-07-19|website=Centers for Disease Control and Prevention|language=en-us|accessdate=2021-12-03}}</ref><ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.nhlbi.nih.gov/health-topics/coronary-heart-disease|title=Coronary Heart Disease|website=nhlbi.nih.gov|accessdate=2021-12-03}}</ref> Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη μειωμένη παροχή [[Οξυγόνο|οξυγόνου]] και θρεπτικών ουσιών στους [[ιστός (βιολογία)|ιστούς]] της καρδιάς. Η ελάττωση της παροχής οξυγόνου στο [[μυοκάρδιο]] προκαλεί κλινικά τη [[στηθάγχη]] (σταθερή ή ασταθή), και μπορεί να οδηγήσει στο [[έμφραγμα του μυοκαρδίου]] (καρδιακή προσβολή).<ref name=":1">{{Cite journal|title=Epidemiological studies of CHD and the evolution of preventive cardiology|url=https://www.nature.com/articles/nrcardio.2014.26|journal=Nature Reviews Cardiology|date=2014-05|issn=1759-5010|pages=276–289|volume=11|issue=5|doi=10.1038/nrcardio.2014.26|language=en|first=Nathan D.|last=Wong}}</ref> Με την πάροδο του χρόνου, η στεφανιαία νόσος μπορεί επίσης να αποδυναμώσει το [[μυοκάρδιο]] και να συμβάλει στην [[καρδιακή ανεπάρκεια]], και στις [[Αρρυθμία|αρρυθμίες]].<ref name=":2">{{Cite web|url=https://medlineplus.gov/coronaryarterydisease.html|title=Coronary Artery Disease|website=medlineplus.gov|accessdate=2021-12-03}}</ref> |
||
Υπεύθυνη τις περισσότερες φορές για την εμφάνιση της νόσου είναι μια κατάσταση γνωστή με το όνομα [[Αθηροσκλήρωση|αθηρoσκλήρωση]], η οποία οφείλεται στην δημιουργία αθηρωματικών πλακών που επικάθονται στο εσωτερικό των στεφανιαίων αρτηριών προκαλώντας έτσι την στένωση του αυλού τους και τη μείωση του παρεχόμενου αίματος. Οι αθηρωματικές πλάκες αποτελούνται κυρίως από [[χοληστερόλη]], λιπώδη στοιχεία, ινώδη ιστό και ενίοτε από κατά τόπους εναποθέσεις [[Ασβέστιο|ασβεστίου]]. Η σταδιακή αυτή συσσώρευση, που ονομάζεται [[αρτηριοσκλήρυνση]], προκαλεί στένωση ή απόφραξη των [[Αγγείο (ανατομία)|αγγείων]]. |
|||
| ⚫ | Η ρήξη της πλάκας, ή αθηρώματος,''<ref>[[Αθήρωμα]], [[Λατινική γλώσσα|λατ.]] ''atheroma'', ονομάζεται η απόφραξη της αρτηρίας —πιο συγκεκριμένα του αυλού της αρτηρίας— από υπολείμματα κυττάρων και περιλαμβάνει [[λιπίδια]], ασβέστιο και ινώδη [[Συνδετικός ιστός|συνδετικό ιστό]]. Έχει χρώμα «αθηρό», δηλαδή υπόξανθο ή υποκίτρινο, από το οποίο παίρνει το όνομά του.</ref>'' και η δημιουργία θρόμβου, που ονομάζεται αθηροθρόμβωση αποτελεί αιτία οξέων ισχαιμικών ή στεφανιαίων συνδρόμων. Ο σχηματισμός αποφρακτικού θρόμβου έχει ως αποτέλεσμα την παντελή και παρατεταμένη έλλειψη οξυγόνου στο μυοκάρδιο, η οποία με τη σειρά της προκαλεί νέκρωση του μυοκαρδίου, ή αλλιώς [[Έμφραγμα του μυοκαρδίου|έμφραγμα]].<ref name=":2" /> |
||
Οι αθηρωματικές πλάκες σχηματίζονται από εναποθέσεις [[Λίπος (βιολογία)|λίπους]] στο τοίχωμα των [[Αρτηρία|αρτηριών]] λόγω κυκλοφορίας στο [[αίμα]] υπερβολικών ποσοτήτων λιπών. Η σταδιακή αυτή συσσώρευση, που ονομάζεται [[αρτηριοσκλήρυνση]], προκαλεί στένωση ή απόφραξη των [[Αγγείο (ανατομία)|αγγείων]]. |
|||
Τα συμπτώματα της στεφανιαίας νόσου μπορεί να είναι διαφορετικά από άτομο σε άτομο, ακόμη και αν έχουν τον ίδιο τύπο στεφανιαίας νόσου. Ωστόσο, επειδή πολλοί άνθρωποι δεν έχουν συμπτώματα, δεν γνωρίζουν ότι πάσχουν από στεφανιαία νόσο μέχρι να εμφανίσουν [[Στηθάγχη|πόνο στο στήθος]], [[καρδιακή προσβολή]] ή ξαφνική [[καρδιακή ανακοπή]].<ref name=":0" /> Στα ύποπτα συμπτώματα περιλαμβάνονται πόνος ή δυσφορία στο στήθος που μπορεί να ταξιδέψει στον ώμο, στο χέρι, στην πλάτη, στο λαιμό ή στη γνάθο. Τα συμπτώματα συνήθως εμφανίζονται με την άσκηση ή συναισθηματικό στρες, διαρκούν λιγότερο από λίγα λεπτά και βελτιώνονται με την ανάπαυση. Περιστασιακά εμφανίζεται κάψιμο στην περιοχή της καρδιάς, όπως επίσης δύσπνοια.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20150224034615/http://www.nhlbi.nih.gov/health/health-topics/topics/cad/signs|title=What Are the Signs and Symptoms of Coronary Heart Disease? - NHLBI, NIH|ημερομηνία=2015-02-24|website=web.archive.org|accessdate=2021-12-03}}</ref> Στους παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη της νόσου περιλαμβάνονται η υψηλή αρτηριακή πίεση, το [[κάπνισμα]], ο [[Διαβήτης (ασθένεια)|διαβήτης]], η έλλειψη άσκησης, η [[παχυσαρκία]], η υψηλή [[χοληστερόλη]] στο αίμα, η κακή διατροφή, η [[κατάθλιψη]], και η κατανάλωση υπερβολικής ποσόστητας [[αλκοόλ]].<ref>{{Cite journal|title=Global atlas on cardiovascular disease prevention and control|first3=B.|first6=World Stroke|last5=Federation|first5=World Heart|last4=Organization|first4=World Health|last3=Norrving|last2=Puska|url=https://apps.who.int/iris/handle/10665/44701|first2=Pekka|last=Mendis|first=Shanthi|language=en|date=2011|publisher=World Health Organization|last6=Organization}}</ref><ref>{{Cite journal|title=Ischemic heart disease in women: A focus on risk factors|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1050173814001807|journal=Trends in Cardiovascular Medicine|date=2015-02-01|issn=1050-1738|pages=140–151|volume=25|issue=2|doi=10.1016/j.tcm.2014.10.005|language=en|first=Puja K.|last=Mehta|first2=Janet|last2=Wei|first3=Nanette K.|last3=Wenger}}</ref> |
|||
| ⚫ | Η ρήξη της πλάκας, ή αθηρώματος,<ref> |
||
Ένας αριθμός εξετάσεων μπορεί να βοηθήσει στη διάγνωση της νόσου. Αυτές περιλαμβάνουν το [[ηλεκτροκαρδιογράφημα]], το [[τεστ κοπώσεως]], την [[αξονική στεφανιογραφία]], τις εξετάσεις αίματος κ.α.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20150224070406/http://www.nhlbi.nih.gov/health/health-topics/topics/cad/diagnosis|title=How Is Coronary Heart Disease Diagnosed? - NHLBI, NIH|ημερομηνία=2015-02-24|website=web.archive.org|accessdate=2021-12-03}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://medlineplus.gov/hearthealthtests.html|title=Heart Health Tests|website=medlineplus.gov|accessdate=2021-12-03}}</ref> Η πρόληψη της νόσου μπορεί να επιτευχθεί μέσω της υγιεινής διατροφής, τακτικής άσκησης, διατήρησης υγιούς βάρους, και αποφυγής του καπνίσματος.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20150224105151/http://www.nhlbi.nih.gov/health/health-topics/topics/cad/prevention|title=How Can Coronary Heart Disease Be Prevented or Delayed? - NHLBI, NIH|ημερομηνία=2015-02-24|website=web.archive.org|accessdate=2021-12-03}}</ref> Μετά τη διάγνωση, η θεραπεία περιλαμβάνει αλλαγές στον τρόπο ζωής, φαρμακευτική αγωγή, και χειρουργικές επεμβάσεις. Τα φάρμακα που συνήθως χρησιμοποιούνται είναι τα αντιπηκτικά (αραιωτικά του αίματος), όπως η [[ασπιρίνη]], όπως επίσης β-αναστολείς, φαρμακευτική νιτρογλυκερίνη, [[στατίνες]] κ.α. Στις χειρουργικές επεμβάσεις περιλαμβάνονται η [[διαδερμική στεφανιαία παρέμβαση]] (PCI), και η [[επέμβαση αορτοστεφανιαίας παράκαμψης]] - bypass (CABG).<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20150224093945/http://www.nhlbi.nih.gov/health/health-topics/topics/cad/treatment|title=How Is Coronary Heart Disease Treated? - NHLBI, NIH|ημερομηνία=2015-02-24|website=web.archive.org|accessdate=2021-12-03}}</ref> |
|||
Η στεφανιαία νόσος είναι η πιο κοινή ασθένεια μεταξύ των [[Καρδιαγγειακές παθήσεις|καρδιαγγειακών παθήσεων]].<ref>{{Cite journal|title=Global, regional, and national age-sex specific all-cause and cause-specific mortality for 240 causes of death, 1990-2013: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2013|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4340604/|journal=Lancet|date=2015-01-10|issn=0140-6736|pmc=4340604|pmid=25530442|pages=117–171|volume=385|issue=9963|doi=10.1016/S0140-6736(14)61682-2}}</ref> Το 2015, επηρέασε 110 εκατομμύρια ανθρώπους και οδήγησε σε 8,9 εκατομμύρια θανάτους. Αποτελεί το 15,6% όλων των θανάτων, κάτι που την καθιστά την πρωταρχική αιτία θανάτου παγκοσμίως.<ref name=":1" /> |
|||
== Παραπομπές == |
== Παραπομπές == |
||
Έκδοση από την 12:41, 3 Δεκεμβρίου 2021
| Στεφανιαία καρδιακή νόσος | |
|---|---|
 Απεικόνιση αθηροσκλήρωσης σε μια στεφανιαία αρτηρία. | |
| Ειδικότητα | Καρδιολογία, καρδιοχειρουργική |
| Συμπτώματα | Πόνος στο στήθος, δύσπνοια |
| Επιπλοκές | Καρδιακή ανεπάρκεια, αρρυθμία, έμφραγμα του μυοκαρδίου (καρδιακή προσβολή), καρδιογενές σοκ, καρδιακή ανακοπή |
| Αίτια | Αθηροσκλήρωση των αρτηριών της καρδιάς |
| Παράγοντες κινδύνου | Υψηλή αρτηριακή πίεση, κάπνισμα, διαβήτης, έλλειψη άσκησης, παχυσαρκία, υψηλή χοληστερόλη στο αίμα |
| Διαγνωστική μέθοδος | Ηλεκτροκαρδιογράφημα, τεστ κοπώσεως, αξονική στεφανιογραφία |
| Θεραπεία | Διαδερμική στεφανιαία παρέμβαση (PCI), επέμβαση αορτοστεφανιαίας παράκαμψης - bypass (CABG) |
| Φαρμακευτική αγωγή | Ασπιρίνη, β-αναστολείς, νιτρογλυκερίνη (φάρμακο), στατίνες |
| Νοσηρότητα | 110 εκατομμύρια (2015) |
| Θνησιμότητα | 8,9 εκατομμύρια (2015) |
| Ταξινόμηση | |
| ICD-9 | 414.00 |
| MeSH | D003327 |
Στεφανιαία καρδιακή νόσος, ή απλά στεφανιαία νόσος, προκαλείται όταν οι αθηρωματικές πλάκες πληρώνουν, δηλαδή γεμίζουν, στον αυλό των αιμοφόρων αγγείων της καρδιάς (λέγονται στεφανιαίες αρτηρίες), και εμποδίζουν τη ροή του αίματος στην καρδιά.[1][2] Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη μειωμένη παροχή οξυγόνου και θρεπτικών ουσιών στους ιστούς της καρδιάς. Η ελάττωση της παροχής οξυγόνου στο μυοκάρδιο προκαλεί κλινικά τη στηθάγχη (σταθερή ή ασταθή), και μπορεί να οδηγήσει στο έμφραγμα του μυοκαρδίου (καρδιακή προσβολή).[3] Με την πάροδο του χρόνου, η στεφανιαία νόσος μπορεί επίσης να αποδυναμώσει το μυοκάρδιο και να συμβάλει στην καρδιακή ανεπάρκεια, και στις αρρυθμίες.[4]
Υπεύθυνη τις περισσότερες φορές για την εμφάνιση της νόσου είναι μια κατάσταση γνωστή με το όνομα αθηρoσκλήρωση, η οποία οφείλεται στην δημιουργία αθηρωματικών πλακών που επικάθονται στο εσωτερικό των στεφανιαίων αρτηριών προκαλώντας έτσι την στένωση του αυλού τους και τη μείωση του παρεχόμενου αίματος. Οι αθηρωματικές πλάκες αποτελούνται κυρίως από χοληστερόλη, λιπώδη στοιχεία, ινώδη ιστό και ενίοτε από κατά τόπους εναποθέσεις ασβεστίου. Η σταδιακή αυτή συσσώρευση, που ονομάζεται αρτηριοσκλήρυνση, προκαλεί στένωση ή απόφραξη των αγγείων.
Η ρήξη της πλάκας, ή αθηρώματος,[5] και η δημιουργία θρόμβου, που ονομάζεται αθηροθρόμβωση αποτελεί αιτία οξέων ισχαιμικών ή στεφανιαίων συνδρόμων. Ο σχηματισμός αποφρακτικού θρόμβου έχει ως αποτέλεσμα την παντελή και παρατεταμένη έλλειψη οξυγόνου στο μυοκάρδιο, η οποία με τη σειρά της προκαλεί νέκρωση του μυοκαρδίου, ή αλλιώς έμφραγμα.[4]
Τα συμπτώματα της στεφανιαίας νόσου μπορεί να είναι διαφορετικά από άτομο σε άτομο, ακόμη και αν έχουν τον ίδιο τύπο στεφανιαίας νόσου. Ωστόσο, επειδή πολλοί άνθρωποι δεν έχουν συμπτώματα, δεν γνωρίζουν ότι πάσχουν από στεφανιαία νόσο μέχρι να εμφανίσουν πόνο στο στήθος, καρδιακή προσβολή ή ξαφνική καρδιακή ανακοπή.[2] Στα ύποπτα συμπτώματα περιλαμβάνονται πόνος ή δυσφορία στο στήθος που μπορεί να ταξιδέψει στον ώμο, στο χέρι, στην πλάτη, στο λαιμό ή στη γνάθο. Τα συμπτώματα συνήθως εμφανίζονται με την άσκηση ή συναισθηματικό στρες, διαρκούν λιγότερο από λίγα λεπτά και βελτιώνονται με την ανάπαυση. Περιστασιακά εμφανίζεται κάψιμο στην περιοχή της καρδιάς, όπως επίσης δύσπνοια.[6] Στους παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη της νόσου περιλαμβάνονται η υψηλή αρτηριακή πίεση, το κάπνισμα, ο διαβήτης, η έλλειψη άσκησης, η παχυσαρκία, η υψηλή χοληστερόλη στο αίμα, η κακή διατροφή, η κατάθλιψη, και η κατανάλωση υπερβολικής ποσόστητας αλκοόλ.[7][8]
Ένας αριθμός εξετάσεων μπορεί να βοηθήσει στη διάγνωση της νόσου. Αυτές περιλαμβάνουν το ηλεκτροκαρδιογράφημα, το τεστ κοπώσεως, την αξονική στεφανιογραφία, τις εξετάσεις αίματος κ.α.[9][10] Η πρόληψη της νόσου μπορεί να επιτευχθεί μέσω της υγιεινής διατροφής, τακτικής άσκησης, διατήρησης υγιούς βάρους, και αποφυγής του καπνίσματος.[11] Μετά τη διάγνωση, η θεραπεία περιλαμβάνει αλλαγές στον τρόπο ζωής, φαρμακευτική αγωγή, και χειρουργικές επεμβάσεις. Τα φάρμακα που συνήθως χρησιμοποιούνται είναι τα αντιπηκτικά (αραιωτικά του αίματος), όπως η ασπιρίνη, όπως επίσης β-αναστολείς, φαρμακευτική νιτρογλυκερίνη, στατίνες κ.α. Στις χειρουργικές επεμβάσεις περιλαμβάνονται η διαδερμική στεφανιαία παρέμβαση (PCI), και η επέμβαση αορτοστεφανιαίας παράκαμψης - bypass (CABG).[12]
Η στεφανιαία νόσος είναι η πιο κοινή ασθένεια μεταξύ των καρδιαγγειακών παθήσεων.[13] Το 2015, επηρέασε 110 εκατομμύρια ανθρώπους και οδήγησε σε 8,9 εκατομμύρια θανάτους. Αποτελεί το 15,6% όλων των θανάτων, κάτι που την καθιστά την πρωταρχική αιτία θανάτου παγκοσμίως.[3]
Παραπομπές
- ↑ CDC (19 Ιουλίου 2021). «Coronary Artery Disease | cdc.gov». Centers for Disease Control and Prevention (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 3 Δεκεμβρίου 2021.
- ↑ 2,0 2,1 «Coronary Heart Disease». nhlbi.nih.gov. Ανακτήθηκε στις 3 Δεκεμβρίου 2021.
- ↑ 3,0 3,1 Wong, Nathan D. (2014-05). «Epidemiological studies of CHD and the evolution of preventive cardiology» (στα αγγλικά). Nature Reviews Cardiology 11 (5): 276–289. doi:. ISSN 1759-5010. https://www.nature.com/articles/nrcardio.2014.26.
- ↑ 4,0 4,1 «Coronary Artery Disease». medlineplus.gov. Ανακτήθηκε στις 3 Δεκεμβρίου 2021.
- ↑ Αθήρωμα, λατ. atheroma, ονομάζεται η απόφραξη της αρτηρίας —πιο συγκεκριμένα του αυλού της αρτηρίας— από υπολείμματα κυττάρων και περιλαμβάνει λιπίδια, ασβέστιο και ινώδη συνδετικό ιστό. Έχει χρώμα «αθηρό», δηλαδή υπόξανθο ή υποκίτρινο, από το οποίο παίρνει το όνομά του.
- ↑ «What Are the Signs and Symptoms of Coronary Heart Disease? - NHLBI, NIH». web.archive.org. 24 Φεβρουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 3 Δεκεμβρίου 2021.
- ↑ Mendis, Shanthi; Puska, Pekka; Norrving, B.; Organization, World Health; Federation, World Heart; Organization, World Stroke (2011) (στα αγγλικά). Global atlas on cardiovascular disease prevention and control. World Health Organization. https://apps.who.int/iris/handle/10665/44701.
- ↑ Mehta, Puja K.; Wei, Janet; Wenger, Nanette K. (2015-02-01). «Ischemic heart disease in women: A focus on risk factors» (στα αγγλικά). Trends in Cardiovascular Medicine 25 (2): 140–151. doi:. ISSN 1050-1738. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1050173814001807.
- ↑ «How Is Coronary Heart Disease Diagnosed? - NHLBI, NIH». web.archive.org. 24 Φεβρουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 3 Δεκεμβρίου 2021.
- ↑ «Heart Health Tests». medlineplus.gov. Ανακτήθηκε στις 3 Δεκεμβρίου 2021.
- ↑ «How Can Coronary Heart Disease Be Prevented or Delayed? - NHLBI, NIH». web.archive.org. 24 Φεβρουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 3 Δεκεμβρίου 2021.
- ↑ «How Is Coronary Heart Disease Treated? - NHLBI, NIH». web.archive.org. 24 Φεβρουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 3 Δεκεμβρίου 2021.
- ↑ «Global, regional, and national age-sex specific all-cause and cause-specific mortality for 240 causes of death, 1990-2013: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2013». Lancet 385 (9963): 117–171. 2015-01-10. doi:. ISSN 0140-6736. PMID 25530442. PMC 4340604. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4340604/.