Αλληλόμορφα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Αναστροφή της επεξεργασίας από τον 79.103.5.209 (συνεισφ.), επιστροφή στην τελευταία εκδοχή υπό Ttzavaras Ετικέτα: Επαναφορά |
τροποποιήσεις |
||
| Γραμμή 1: | Γραμμή 1: | ||
{{Πηγές|20|05|2010}}<br /> |
{{Πηγές|20|05|2010}}<br /> |
||
[[Αρχείο:Gene_Loci_and_Alleles.png|μικρογραφία|Δύο αλληλόμορφα που βρίσκονται σε ομόλογα χρωμοσώματα, δύο για κάθε γονίδιο. Το ένα γονίδιο είναι υπεύθυνο για την έκφραση του ύψους του μπιζελιού (ομόζυγο) και το άλλο για την έκφραση του σχήματος σπέρματος (ετερόζυγο). Ένα αλληλόμορφο είναι πατρικής και ένα μητρικής προέλευσης.]] |
|||
[[Αρχείο:Allèles ABO.jpg|μικρογραφία|H [[ομάδα αίματος]] ABO ελέγχεται από το γονίδιο ABO, το οποίο έχει τρία αλληλόμορφα (Α, Β, Ο). Ο φαινότυπος σχεδόν κάθε ζωντανού ανθρώπου για το γονίδιο ABO είναι κάποιος συνδυασμός αυτών των τριών αλληλόμορφων (ΑΑ, ΑΟ, ΒΒ, ΒΟ, ΑΒ, ΟΟ).<ref>{{Cite book|title=The ABO blood group|first=Laura|last=Dean|publisher=National Center for Biotechnology Information (US)|date=2005|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK2267/}}</ref><ref name=":0">{{Cite web|url=http://users.sch.gr/dgspanos/Mendel/9.htm|title=Πολλαπλά αλληλόμορφα|website=users.sch.gr|accessdate=2021-06-28}}</ref>]] |
|||
Τo '''αλληλόμορφo''' είναι μία από τις δύο ή περισσότερες μορφές ενός [[Γονίδιο|γονιδίου]]. Για παράδειγμα, η ομάδα αίματος ΑΒΟ ελέγχεται από το γονίδιο ΑΒΟ που έχει τρία κοινά αλληλόμορφα (Α, Β, Ο).<ref>{{Cite web|url=https://www.ebi.ac.uk/training/online/courses/human-genetic-variation-introduction/what-is-genetic-variation/what-are-variants-alleles-and-haplotypes/|title=What are variants, alleles and haplotypes? {{!}} Human genetic variation|last=EMBL-EBI|language=en|accessdate=2021-06-28}}</ref><ref name=":0" /> Ένα άτομο κληρονομεί δύο αλληλόμορφα για κάθε γονίδιο, ένα από κάθε γονέα. Εάν τα δύο αλληλόμορφα είναι τα ίδια, το άτομο είναι [[ομόζυγο]] για αυτό το γονίδιο. Εάν τα αλληλόμορφα είναι διαφορετικά, το άτομο είναι [[ετερόζυγο]].<ref>{{Cite web|url=https://www.genome.gov/genetics-glossary/Allele|title=Allele|website=Genome.gov|language=en|accessdate=2021-06-28}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|url=http://ebooks.edu.gr/ebooks/v/html/8547/2210/Biologia_B-G-Gymnasiou_html-empl/index5_3.html|title=5.3 Αλληλόμορφα|website=ebooks.edu.gr|accessdate=2021-06-28}}</ref> |
|||
| ⚫ | Για κάθε χαρακτηριστικό, οι [[Διπλοειδής οργανισμός|διπλοειδείς οργανισμοί]] διαθέτουν δύο αλληλόμορφα που βρίσκονται στην ίδια θέση των [[ομόλογα χρωμοσώματα|ομόλογων χρωμοσωμάτων]].<ref name=":1" /> Το ζευγάρι των αλληλόμορφων συνιστά τον [[γενότυπος|γονότυπο]] ενώ η έκφρασή τους συνιστά τον [[φαινότυπος|φαινότυπο]]. Συνήθως από τα δύο αλληλόμορφα, το ένα επικρατεί έναντι του άλλου και καθορίζει τον φαινότυπο. Αυτό το αλληλόμορφο ονομάζεται επικρατές και το άλλο υπολειπόμενο. Το επικρατές συνήθως το συμβολίζουμε με ένα κεφαλαίο γράμμα, ενώ το υπολειπόμενο με ένα μικρό. Αν '''"Α"''' είναι το επικρατές αλληλόμορφο που ελέγχει ένα χαρακτηριστικό, το υπολειπόμενο θα συμβολίζεται με '''"α"'''. Οι δυνατοί γονότυποι από τον συνδυασμό των δύο αλληλόμορφων είναι τρεις '''(ΑΑ,Αα,αα)''' και οι δυνατοί φαινότυποι δύο '''(Α,α)'''. Ο φαινότυπος '''Α''' εκφράζεται σε δύο περιπτώσεις, για γονότυπο '''ΑΑ''' και για γονότυπο '''Αα''' αφού το '''Α''' είναι επικρατές. Αντίθετα ο φαινότυπος '''α''' εκφράζεται μόνο όταν έχουμε γονότυπο '''αα'''.<ref name=":1" /><ref>{{Cite web|url=https://www.britannica.com/science/allele|title=allele {{!}} Definition, Examples, & Facts|website=Encyclopedia Britannica|language=en|accessdate=2021-06-28}}</ref> |
||
Υπάρχουν διαφορετικά μεγέθη αλληλόμορφων. Στο μικρότερο δυνατό μέγεθος ένα αλληλόμορφο μπορεί να είναι ένας [[πολυμορφισμός μονού νουκλεοτιδίου]] (SNP).<ref>{{Cite journal|title=dbSNP: a database of single nucleotide polymorphisms|first=Elizabeth M.|first4=Stephen T.|last3=Ward|first3=Minghong|last2=Sirotkin|first2=Karl|last=Smigielski|issue=1|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC102496/|volume=28|pages=352–355|pmid=10592272|issn=0305-1048|date=2000-01-01|journal=Nucleic Acids Research|last4=Sherry}}</ref> Στο μεγαλύτερο δυνατό μέγεθος, μπορεί να έχει μήκος έως και αρκετές χιλιάδες ζεύγη βάσεων.<ref>{{Cite journal|title=Genetic Terminology|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4450815/|journal=Methods in molecular biology (Clifton, N.J.)|date=2012|issn=1064-3745|pmc=4450815|pmid=22307690|pages=1–9|volume=850|doi=10.1007/978-1-61779-555-8_1|first=Robert|last=Elston|first2=Jaya|last2=Satagopan|first3=Shuying|last3=Sun}}</ref> Τα περισσότερα αλληλόμορφα έχουν μικρή ή καμία παρατηρήσιμη επίδραση στη λειτουργία της πρωτεΐνης που κωδικοποιείται από ένα γονίδιο. |
|||
| ⚫ | |||
== |
== Δες επίσης == |
||
* [[Γονίδιο]] |
* [[Γονίδιο]] |
||
* [[Μεντελική κληρονομικότητα]] |
* [[Μεντελική κληρονομικότητα]] |
||
==Παραπομπές== |
|||
{{Γενετική-επέκταση}} |
|||
<references /> |
|||
[[Κατηγορία:Γονίδια|Αλληλομορφα]] |
[[Κατηγορία:Γονίδια|Αλληλομορφα]] |
||
Έκδοση από την 15:22, 28 Ιουνίου 2021
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Τo αλληλόμορφo είναι μία από τις δύο ή περισσότερες μορφές ενός γονιδίου. Για παράδειγμα, η ομάδα αίματος ΑΒΟ ελέγχεται από το γονίδιο ΑΒΟ που έχει τρία κοινά αλληλόμορφα (Α, Β, Ο).[3][2] Ένα άτομο κληρονομεί δύο αλληλόμορφα για κάθε γονίδιο, ένα από κάθε γονέα. Εάν τα δύο αλληλόμορφα είναι τα ίδια, το άτομο είναι ομόζυγο για αυτό το γονίδιο. Εάν τα αλληλόμορφα είναι διαφορετικά, το άτομο είναι ετερόζυγο.[4][5]
Για κάθε χαρακτηριστικό, οι διπλοειδείς οργανισμοί διαθέτουν δύο αλληλόμορφα που βρίσκονται στην ίδια θέση των ομόλογων χρωμοσωμάτων.[5] Το ζευγάρι των αλληλόμορφων συνιστά τον γονότυπο ενώ η έκφρασή τους συνιστά τον φαινότυπο. Συνήθως από τα δύο αλληλόμορφα, το ένα επικρατεί έναντι του άλλου και καθορίζει τον φαινότυπο. Αυτό το αλληλόμορφο ονομάζεται επικρατές και το άλλο υπολειπόμενο. Το επικρατές συνήθως το συμβολίζουμε με ένα κεφαλαίο γράμμα, ενώ το υπολειπόμενο με ένα μικρό. Αν "Α" είναι το επικρατές αλληλόμορφο που ελέγχει ένα χαρακτηριστικό, το υπολειπόμενο θα συμβολίζεται με "α". Οι δυνατοί γονότυποι από τον συνδυασμό των δύο αλληλόμορφων είναι τρεις (ΑΑ,Αα,αα) και οι δυνατοί φαινότυποι δύο (Α,α). Ο φαινότυπος Α εκφράζεται σε δύο περιπτώσεις, για γονότυπο ΑΑ και για γονότυπο Αα αφού το Α είναι επικρατές. Αντίθετα ο φαινότυπος α εκφράζεται μόνο όταν έχουμε γονότυπο αα.[5][6]
Υπάρχουν διαφορετικά μεγέθη αλληλόμορφων. Στο μικρότερο δυνατό μέγεθος ένα αλληλόμορφο μπορεί να είναι ένας πολυμορφισμός μονού νουκλεοτιδίου (SNP).[7] Στο μεγαλύτερο δυνατό μέγεθος, μπορεί να έχει μήκος έως και αρκετές χιλιάδες ζεύγη βάσεων.[8] Τα περισσότερα αλληλόμορφα έχουν μικρή ή καμία παρατηρήσιμη επίδραση στη λειτουργία της πρωτεΐνης που κωδικοποιείται από ένα γονίδιο.
Δες επίσης
Παραπομπές
- ↑ Dean, Laura (2005). The ABO blood group. National Center for Biotechnology Information (US).
- ↑ 2,0 2,1 «Πολλαπλά αλληλόμορφα». users.sch.gr. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουνίου 2021.
- ↑ EMBL-EBI. «What are variants, alleles and haplotypes? | Human genetic variation» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 28 Ιουνίου 2021.
- ↑ «Allele». Genome.gov (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 28 Ιουνίου 2021.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 «5.3 Αλληλόμορφα». ebooks.edu.gr. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουνίου 2021.
- ↑ «allele | Definition, Examples, & Facts». Encyclopedia Britannica (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 28 Ιουνίου 2021.
- ↑ Smigielski, Elizabeth M.; Sirotkin, Karl; Ward, Minghong; Sherry, Stephen T. (2000-01-01). «dbSNP: a database of single nucleotide polymorphisms». Nucleic Acids Research 28 (1): 352–355. ISSN 0305-1048. PMID 10592272. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC102496/.
- ↑ Elston, Robert; Satagopan, Jaya; Sun, Shuying (2012). «Genetic Terminology». Methods in molecular biology (Clifton, N.J.) 850: 1–9. doi:. ISSN 1064-3745. PMID 22307690. PMC 4450815. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4450815/.