Ζωή στην Αφροδίτη: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Δημιουργήθηκε από μετάφραση της σελίδας "Life on Venus"
 
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 2: Γραμμή 2:
Οι εικασίες για ύπαρξη ζωής στην [[Αφροδίτη (πλανήτης)|Αφροδίτη]] είναι περιορισμένες από το 1960 που τα διαστημικά οχήματα έδειξαν ότι οι συνθήκες στην Αφροδίτη είναι ακραίες συγκριτικά προς της Γης.
Οι εικασίες για ύπαρξη ζωής στην [[Αφροδίτη (πλανήτης)|Αφροδίτη]] είναι περιορισμένες από το 1960 που τα διαστημικά οχήματα έδειξαν ότι οι συνθήκες στην Αφροδίτη είναι ακραίες συγκριτικά προς της Γης.


Η Αφροδίτη βρίσκεται πλησιέστερα προς τον [[Ήλιος|Ήλιο]] από ότι [[Γη|η Γη]] και λόγω της μεγάλης επίδρασης του [[Φαινόμενο του θερμοκηπίου|φαινομένου του θερμοκηπίου]] οι θερμοκρασίες στην επιφάνεια είναι αυξημένες σε σχεδόν 462 °C ενώ η ατμοσφαιρική πίεση είναι 90 φορές μεγαλύτερη της Γης, οπότε [[Ζωή|η ζωή]] όπως την ξέρουμε είναι απίθανο να υπάρχει στην επιφάνεια του πλανήτη. Ωστόσο, μερικοί επιστήμονες υποθέτουν ότι μπορούν να υπάρχουν θερμοοξινοφιλικοί [[Ακραιόφιλος|ακραιόφιλοι]] [[Μικροοργανισμός|μικροοργανισμοί]] στα ψυχρότερα, όξινα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας της Αφροδίτης. <ref>{{Cite news|url=https://www.newscientist.com/article/dn2843-acidic-clouds-of-venus-could-harbour-life.html|title=Acidic clouds of Venus could harbour life|last=Clark|first=Stuart|work=New Scientist|date=26 September 2003|accessdate=30 December 2015}}</ref><ref><div>Ρέντφερν, Martin (25 Μαΐου 2004). [http://news.bbc.co.uk/2/hi/3746583.stm "Αφροδίτη σύννεφα " λιμάνι ζωή""]. ''Το BBC News''. Ανακτήθηκε Στις 30 Δεκεμβρίου 2015.</div></ref><ref name="Dartnell2015">{{Cite journal|url=http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0019103515002080|title=Constraints on a potential aerial biosphere on Venus: I. Cosmic rays|last=Dartnell|first=Lewis R.|last2=Nordheim|first2=Tom Andre|date=September 2015|journal=Icarus|accessdate=20 August 2015|doi=10.1016/j.icarus.2015.05.006|volume=257|pages=396–405|bibcode=2015Icar..257..396D|last3=Patel|first3=Manish R.|last4=Mason|first4=Jonathon P.|display-authors=etal}}</ref>
Η Αφροδίτη βρίσκεται πλησιέστερα προς τον [[Ήλιος|Ήλιο]] από ότι [[Γη|η Γη]] και λόγω της μεγάλης επίδρασης του [[Φαινόμενο του θερμοκηπίου|φαινομένου του θερμοκηπίου]] οι θερμοκρασίες στην επιφάνεια είναι αυξημένες σε σχεδόν 462 °C ενώ η ατμοσφαιρική πίεση είναι 90 φορές μεγαλύτερη της Γης, οπότε [[Ζωή|η ζωή]] όπως την ξέρουμε είναι απίθανο να υπάρχει στην επιφάνεια του πλανήτη. Ωστόσο, μερικοί επιστήμονες υποθέτουν ότι μπορούν να υπάρχουν θερμοοξινοφιλικοί [[Ακραιόφιλος|ακραιόφιλοι]] [[Μικροοργανισμός|μικροοργανισμοί]] στα ψυχρότερα, όξινα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας της Αφροδίτης. <ref>{{Cite news|url=https://www.newscientist.com/article/dn2843-acidic-clouds-of-venus-could-harbour-life.html|title=Acidic clouds of Venus could harbour life|last=Clark|first=Stuart|work=New Scientist|date=26 September 2003|accessdate=30 December 2015}}</ref><ref><div>Ρέντφερν, Martin (25 Μαΐου 2004). [http://news.bbc.co.uk/2/hi/3746583.stm "Αφροδίτη σύννεφα " λιμάνι ζωή""]. ''Το BBC News''. Ανακτήθηκε Στις 30 Δεκεμβρίου 2015.</div></ref><ref name="Dartnell2015">{{Cite journal|url=http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0019103515002080|title=Constraints on a potential aerial biosphere on Venus: I. Cosmic rays|last=Dartnell|first=Lewis R.|last2=Nordheim|first2=Tom Andre|date=September 2015|journal=Icarus|accessdate=20 August 2015|doi=10.1016/j.icarus.2015.05.006|volume=257|pages=396–405|bibcode=2015Icar..257..396D|last3=Patel|first3=Manish R.|last4=Mason|first4=Jonathon P.|display-authors=}}</ref>

{{Ζωή στο Σύμπαν}}


== Ιστορικές απόψεις ==
== Ιστορικές απόψεις ==
Γραμμή 13: Γραμμή 15:


== Κατοικησιμότητα της ατμόσφαιρας ==
== Κατοικησιμότητα της ατμόσφαιρας ==
Είναι μάλλον απίθανο να υπάρχει ζωή κοντά στην επιφάνεια της Αφροδίτης, αλλά σε υψόμετρο περίπου 50&#x20;χλμ. που η θερμοκρασία είναι ηπιότερη, ίσως η ατμόσφαιρα της Αφροδίτης να είναι πιο βιώσιμη.<ref>[http://www.maik.ru/cgi-perl/search.pl?type=abstract&name=solsys&number=1&year=12&page=41 Venus as a Natural Laboratory for Search of Life in High Temperature Conditions: Events on the Planet on March 1, 1982], L. V. Ksanfomality, published in [http://www.maik.ru/contents/solsys/solsys1_12v46cont.htm ''Astronomicheskii Vestnik'', Vol. 46, No. 1, 2012] {{Webarchive}}.</ref><ref name="Landis2003b">{{Cite journal|url=http://gltrs.grc.nasa.gov/reports/2003/TM-2003-212310.pdf|title=Astrobiology: the Case for Venus|last=Landis|first=Geoffrey A.|date=2003|journal=Journal of the British Interplanetary Society|issue=7/8|volume=56|pages=250–254|bibcode=2003JBIS...56..250L|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110807004311/http://gltrs.grc.nasa.gov/reports/2003/TM-2003-212310.pdf|archivedate=7 August 2011}}</ref>
Είναι μάλλον απίθανο να υπάρχει ζωή κοντά στην επιφάνεια της Αφροδίτης, αλλά σε υψόμετρο περίπου 50&#x20;χλμ. που η θερμοκρασία είναι ηπιότερη, ίσως η ατμόσφαιρα της Αφροδίτης να είναι πιο βιώσιμη.<ref>{{Cite journal|url=https://link.springer.com/article/10.1134%2FS0038094612010042|title=Venus as a natural laboratory for search of life in high temperature conditions: Events on the planet on March 1, 1982|last=Ksanfomality|first=L. V.|date=2012-01-22|journal=Solar System Research|issue=1|doi=10.1134/s0038094612010042|volume=46|pages=41–53|language=en|issn=0038-0946}}</ref><ref name="Landis2003b">{{Cite journal|url=http://gltrs.grc.nasa.gov/reports/2003/TM-2003-212310.pdf|title=Astrobiology: the Case for Venus|last=Landis|first=Geoffrey A.|date=2003|journal=Journal of the British Interplanetary Society|issue=7/8|volume=56|pages=250–254|bibcode=2003JBIS...56..250L|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110807004311/http://gltrs.grc.nasa.gov/reports/2003/TM-2003-212310.pdf|archivedate=7 August 2011}}</ref>


Με ανάλυση των δεδομένων από τις αποστολές ''[[Πρόγραμμα Βενέρα|Βενέρα]]'', [[Πάιονηρ Αφροδίτη|Παιονηρ Αφροδίτη]] και ''[[Μαγγελάνος (διαστημικό σκάφος)|Μαγγελάνος]]'', διαπιστώθηκε ότι στην ανώτερη ατμόσφαιρα υπάρχουν μαζί καρβονυλοσουλφίδια, [[υδρόθειο]] και [[διοξείδιο του θείου]]. Το ''Βενέρα'' ανίχνευσε και μεγάλες ποσότητες τοξικού [[Χλώριο|χλωρίου]] άμεσα κάτω από τη νεφοκάλυψη της Αφροδίτης.<ref><div>[https://www.amazon.com/dp/0201328399/ Η αφροδίτη Αποκάλυψε: Μια Νέα Ματιά Κάτω από τα Σύννεφα Μας Μυστηριώδες Δίδυμο Πλανήτη], ο David Grinspoon, </div></ref> Τα καρβονυλοσουλφίδια δύσκολα παράγονται μη οργανικά,<ref name="Landis2003b">{{Cite journal|url=http://gltrs.grc.nasa.gov/reports/2003/TM-2003-212310.pdf|title=Astrobiology: the Case for Venus|last=Landis|first=Geoffrey A.|date=2003|journal=Journal of the British Interplanetary Society|issue=7/8|volume=56|pages=250–254|bibcode=2003JBIS...56..250L|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110807004311/http://gltrs.grc.nasa.gov/reports/2003/TM-2003-212310.pdf|archivedate=7 August 2011}}</ref> οπότε μάλλον προέρχονται από ηφαιστειακή δραστηριότητα.<ref name="Seinfeld 2006">{{Cite book|title=Atmospheric Chemistry and Physics|first=J.|last=Seinfeld|publisher=J. Wiley|isbn=978-1-60119-595-1|year=2006|location=London}}</ref> Το θειικό οξύ παράγεται στην ανώτερη ατμόσφαιρα από τη [[Φωτοχημεία|φωτοχημική]] επίδραση του Ήλιου σε [[Διοξείδιο του άνθρακα|διοξειδίου του άνθρακα]], [[διοξείδιο του θείου]] και υδρατμούς.<ref>{{Cite web|url=http://m.esa.int/Our_Activities/Space_Science/Venus_Express/Acid_clouds_and_lightning|title=Venus Express: Acid clouds and lightning|website=European Space Agency (ESA)|accessdate=2016-09-08}}</ref>
Με ανάλυση των δεδομένων από τις αποστολές ''[[Πρόγραμμα Βενέρα|Βενέρα]]'', [[Πάιονηρ Αφροδίτη|Παιονηρ Αφροδίτη]] και ''[[Μαγγελάνος (διαστημικό σκάφος)|Μαγγελάνος]]'', διαπιστώθηκε ότι στην ανώτερη ατμόσφαιρα υπάρχουν μαζί καρβονυλοσουλφίδια, [[υδρόθειο]] και [[διοξείδιο του θείου]]. Το ''Βενέρα'' ανίχνευσε και μεγάλες ποσότητες τοξικού [[Χλώριο|χλωρίου]] άμεσα κάτω από τη νεφοκάλυψη της Αφροδίτης.<ref><div>[https://www.amazon.com/dp/0201328399/ Η αφροδίτη Αποκάλυψε: Μια Νέα Ματιά Κάτω από τα Σύννεφα Μας Μυστηριώδες Δίδυμο Πλανήτη], ο David Grinspoon, </div></ref> Τα καρβονυλοσουλφίδια δύσκολα παράγονται μη οργανικά,<ref name="Landis2003b">{{Cite journal|url=http://gltrs.grc.nasa.gov/reports/2003/TM-2003-212310.pdf|title=Astrobiology: the Case for Venus|last=Landis|first=Geoffrey A.|date=2003|journal=Journal of the British Interplanetary Society|issue=7/8|volume=56|pages=250–254|bibcode=2003JBIS...56..250L|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110807004311/http://gltrs.grc.nasa.gov/reports/2003/TM-2003-212310.pdf|archivedate=7 August 2011}}</ref> οπότε μάλλον προέρχονται από ηφαιστειακή δραστηριότητα.<ref name="Seinfeld 2006">{{Cite book|title=Atmospheric Chemistry and Physics|first=J.|last=Seinfeld|publisher=J. Wiley|isbn=978-1-60119-595-1|year=2006|location=London}}</ref> Το θειικό οξύ παράγεται στην ανώτερη ατμόσφαιρα από τη [[Φωτοχημεία|φωτοχημική]] επίδραση του Ήλιου σε [[Διοξείδιο του άνθρακα|διοξειδίου του άνθρακα]], [[διοξείδιο του θείου]] και υδρατμούς.<ref>{{Cite web|url=http://m.esa.int/Our_Activities/Space_Science/Venus_Express/Acid_clouds_and_lightning|title=Venus Express: Acid clouds and lightning|website=European Space Agency (ESA)|accessdate=2016-09-08}}</ref>

Έκδοση από την 11:47, 1 Νοεμβρίου 2018

Η ατμόσφαιρα της Αφροδίτης, όπως εμφανίζεται στο υπεριώδες από το Πάιονηρ Αφροδίτη Τροχιακό, το 1979.

Οι εικασίες για ύπαρξη ζωής στην Αφροδίτη είναι περιορισμένες από το 1960 που τα διαστημικά οχήματα έδειξαν ότι οι συνθήκες στην Αφροδίτη είναι ακραίες συγκριτικά προς της Γης.

Η Αφροδίτη βρίσκεται πλησιέστερα προς τον Ήλιο από ότι η Γη και λόγω της μεγάλης επίδρασης του φαινομένου του θερμοκηπίου οι θερμοκρασίες στην επιφάνεια είναι αυξημένες σε σχεδόν 462 °C ενώ η ατμοσφαιρική πίεση είναι 90 φορές μεγαλύτερη της Γης, οπότε η ζωή όπως την ξέρουμε είναι απίθανο να υπάρχει στην επιφάνεια του πλανήτη. Ωστόσο, μερικοί επιστήμονες υποθέτουν ότι μπορούν να υπάρχουν θερμοοξινοφιλικοί ακραιόφιλοι μικροοργανισμοί στα ψυχρότερα, όξινα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας της Αφροδίτης. [1][2][3]

Ιστορικές απόψεις

Μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα, πιστευόταν ότι το περιβάλλον της επιφάνειας της Αφροδίτης ήταν παρόμοιο με της Γης, και άρα θα μπορούσε να φιλοξενεί ζωή. Το 1870, ο Βρετανός αστρονόμος Ρίτσαρντ Πρόκτορ υπέθεσε ότι η ύπαρξη ζωής στην Αφροδίτη είναι αδύνατη κοντά στον ισημερινό,[4] αλλά ίσως υπάρχει στους πόλους.

Από τη δεκαετία του 1960, τα ολοένα και πιο ακριβή δεδομένα από του διαστημικούς ανιχνευτές δείχνουν ότι η Αφροδίτη έχει ένα ακραίο κλίμα, με το φαινόμενο του θερμοκηπίου να διατηρεί μια σταθερή θερμοκρασία των περίπου 500 °C στην επιφάνεια. Η ατμόσφαιρα περιέχει σύννεφα θειικού οξέος και η ατμοσφαιρική πίεση στην επιφάνεια είναι 90 μπαρ, σχεδόν 100 φορές μεγαλύτερη από αυτή της Γης και ισοδύναμη με την πίεση σε βάθος 1000 μ. στους Γήινους ωκεανούς. Συνεπώς, οι αντιξοότητες του περιβάλλοντος αποκλείουν την ύπαρξη ζωής στην επιφάνεια του πλανήτη.

Τον Σεπτέμβριο 1967, οι Καρλ Σαγκάν και Χάρολντ Μορόγουιτζ δημοσίευσαν μια ανάλυση για το ζήτημα της ζωής στην Αφροδίτη, στο περιοδικό Nature.[5]

Κατοικησιμότητα της ατμόσφαιρας

Είναι μάλλον απίθανο να υπάρχει ζωή κοντά στην επιφάνεια της Αφροδίτης, αλλά σε υψόμετρο περίπου 50 χλμ. που η θερμοκρασία είναι ηπιότερη, ίσως η ατμόσφαιρα της Αφροδίτης να είναι πιο βιώσιμη.[6][7]

Με ανάλυση των δεδομένων από τις αποστολές Βενέρα, Παιονηρ Αφροδίτη και Μαγγελάνος, διαπιστώθηκε ότι στην ανώτερη ατμόσφαιρα υπάρχουν μαζί καρβονυλοσουλφίδια, υδρόθειο και διοξείδιο του θείου. Το Βενέρα ανίχνευσε και μεγάλες ποσότητες τοξικού χλωρίου άμεσα κάτω από τη νεφοκάλυψη της Αφροδίτης.[8] Τα καρβονυλοσουλφίδια δύσκολα παράγονται μη οργανικά,[7] οπότε μάλλον προέρχονται από ηφαιστειακή δραστηριότητα.[9] Το θειικό οξύ παράγεται στην ανώτερη ατμόσφαιρα από τη φωτοχημική επίδραση του Ήλιου σε διοξειδίου του άνθρακα, διοξείδιο του θείου και υδρατμούς.[10]

Η ηλιακή ακτινοβολία περιορίζει την ατμοσφαιρική κατοικήσιμη ζώνη σε υψόμετρα 51 χλμ. (65 °C) έως 62 χλμ. (-20 °C) μέσα στα όξινα σύννεφα.[3] Στα σύννεφα ίσως υπάρχουν χημικές ουσίες που μπορούν να εξελιχθούν σε βιολογικά δραστικές μορφές.[11][12] Πιθανολογείται ότι οποιοιδήποτε υποθετικοί μικροοργανισμοί κατοικούν στην ατμόσφαιρα, αν υπάρχουν, θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν το υπεριώδες φως που εκπέμπεται από τον Ήλιο ως πηγή ενέργειας, και αυτό θα αποτελούσε μια εξήγηση για τις σκοτεινές γραμμές που παρατηρούνται στις υπεριώδεις φωτογραφίες της Αφροδίτης.[13][14]

Κατοικησιμότητα στο παρελθόν

Είναι πιθανό να υπήρξε μικροβιακή ζωή στην Αφροδίτη ενόσω υπήρχε υγρό νερό στην επιφάνειά, προτού υπερθερμανθεί ο πλανήτης από το φαινόμενο του θερμοκηπίου, αλλά να μην υπάρχει πια.[15] Έστω ότι το φαινόμενο που έφερε το νερό στη Γη ήταν κοινό σε όλους τους πλανήτες κοντά στην κατοικήσιμη ζώνη, τότε εκτιμάται ότι υγρό νερό θα μπορούσε να υπάρχει στην επιφάνειά για έως και 600 εκατομμύρια χρόνια κατά τη διάρκεια και λίγο μετά τα Τέλη του Βαρέος Βομβαρδισμού, που θα ήταν αρκετό χρονικό διάστημα για την ανάπτυξη απλών μορφών ζωής, αλλά ο αριθμός αυτός μπορεί να κυμαίνεται από μερικά εκατομμύρια χρόνια έως λίγα δισεκατομμύρια.[16][17][18][19][20] Σε αυτό το χρονικό διάστημα η ζωή θα μπορούσε να εξελιχθεί και να γίνει εναέρια.[21] Τα υλικά που αποτελούν την επιφάνεια της Αφροδίτης έχουν μελετηθεί ελάχιστα επειδή οι ακραίες συνθήκες εκεί δεν επιτρέπουν την πρόσβαση στους διαστημικούς ανιχνευτές,[5][22] οπότε είναι αδύνατο να ανιχνευτούν ίχνη παρελθοντικής ζωής, και η ανανέωση της πλανητικής επιφάνειας κατά τα τελευταία 500 εκατ. χρόνια[23] σημαίνει ότι είναι απίθανο να διατηρήθηκαν τα αρχαία βράχια, ειδικά αυτά που περιέχουν το ορυκτό τρεμολίτης , όπου θεωρητικά θα είχαν διατηρηθεί κάποιες βιοϋπογραφές.[22]

Δείτε επίσης

Αναφορές

  1. Clark, Stuart (26 September 2003). «Acidic clouds of Venus could harbour life». New Scientist. https://www.newscientist.com/article/dn2843-acidic-clouds-of-venus-could-harbour-life.html. Ανακτήθηκε στις 30 December 2015. 
  2. Ρέντφερν, Martin (25 Μαΐου 2004). "Αφροδίτη σύννεφα " λιμάνι ζωή"". Το BBC News. Ανακτήθηκε Στις 30 Δεκεμβρίου 2015.
  3. 3,0 3,1 Dartnell, Lewis R.; Nordheim, Tom Andre; Patel, Manish R.; Mason, Jonathon P. (September 2015). «Constraints on a potential aerial biosphere on Venus: I. Cosmic rays». Icarus 257: 396–405. doi:10.1016/j.icarus.2015.05.006. Bibcode2015Icar..257..396D. http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0019103515002080. Ανακτήθηκε στις 20 August 2015.  Σφάλμα αναφοράς: Μη έγκυρη ετικέτα <ref> • όνομα " Dartnell2015 " ορίζεται πολλές φορές με διαφορετικό περιεχόμενο
  4. Πρόκτορ, Richard A., Άλλους Κόσμους Από τον δικό Μας: Η Πολλαπλότητα των Κόσμων Μελετηθεί Υπό το Πρίσμα των Πρόσφατων Επιστημονικών Ερευνών. Νέα Υόρκη : J. A. Hill και Συν., Το 1870. s. 94.
  5. 5,0 5,1 Morowitz, Harold (2011). «Life on Venus». Astrobiology 11 (9): 931. doi:10.1089/ast.2011.9270. PMID 22059693. Bibcode2011AsBio..11..931M. 
  6. Ksanfomality, L. V. (2012-01-22). «Venus as a natural laboratory for search of life in high temperature conditions: Events on the planet on March 1, 1982» (στα αγγλικά). Solar System Research 46 (1): 41–53. doi:10.1134/s0038094612010042. ISSN 0038-0946. https://link.springer.com/article/10.1134%2FS0038094612010042. 
  7. 7,0 7,1 Landis, Geoffrey A. (2003). «Astrobiology: the Case for Venus». Journal of the British Interplanetary Society 56 (7/8): 250–254. Bibcode2003JBIS...56..250L. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 August 2011. https://web.archive.org/web/20110807004311/http://gltrs.grc.nasa.gov/reports/2003/TM-2003-212310.pdf. 
  8. Seinfeld, J. (2006). Atmospheric Chemistry and Physics. London: J. Wiley. ISBN 978-1-60119-595-1. 
  9. «Venus Express: Acid clouds and lightning». European Space Agency (ESA). Ανακτήθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 2016. 
  10. David, Leonard (11 Φεβρουαρίου 2003). «Life Zone on Venus Possible». Space.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Φεβρουαρίου 2003. Ανακτήθηκε στις 30 Δεκεμβρίου 2015. 
  11. Schulze-Makuch, Dirk; Grinspoon, David H.; Abbas, Ousama; Irwin, Louis N.; Bullock, Mark A. (March 2004). «A Sulfur-Based Survival Strategy for Putative Phototrophic Life in the Venusian Atmosphere.». Astrobiology 4: 11–18. doi:10.1089/153110704773600203. PMID 15104900. Bibcode2004AsBio...4...11S. 
  12. «Venus could be a haven for life». ABC News. 28 September 2002. http://www.abc.net.au/cgi-bin/common/printfriendly.pl?/news/scitech/2002/09/item20020926135029_1.htm. Ανακτήθηκε στις 30 December 2015. 
  13. Schulze-Makuch, Dirk; Irwin, Louis N. (5 July 2004). «Reassessing the Possibility of Life on Venus: Proposal for an Astrobiology Mission». Astrobiology 2 (2): 197–202. doi:10.1089/15311070260192264. PMID 12469368. Bibcode2002AsBio...2..197S. http://online.liebertpub.com/doi/abs/10.1089/15311070260192264. Ανακτήθηκε στις 20 August 2015. 
  14. «Was Venus once a habitable planet?». European Space Agency. 24 Ιουνίου 2010. Ανακτήθηκε στις 22 Μαΐου 2016. 
  15. Nancy Atkinson (24 Ιουνίου 2010). «Was Venus once a waterworld?». Universe Today. Ανακτήθηκε στις 22 Μαΐου 2016. 
  16. Henry Bortman (26 Αυγούστου 2004). «Was Venus Alive? 'The Signs are Probably There'». Space.com. Ανακτήθηκε στις 22 Μαΐου 2016. 
  17. «NASA Climate Modeling Suggests Venus May Have Been Habitable». NASA.gov. NASA. 11 Αυγούστου 2016. Ανακτήθηκε στις 15 Αυγούστου 2016. 
  18. Michael J. Way (2 August 2016). «Was Venus the First Habitable World of our Solar System?'». Geophysical Research Letters 43 (16): 8376. doi:10.1002/2016GL069790. Bibcode2016GeoRL..43.8376W. 
  19. «Did the Early Venus Harbor Life? (Weekend Feature)». The Daily Galaxy. 2 Ιουνίου 2012. Ανακτήθηκε στις 22 Μαΐου 2016. 
  20. 22,0 22,1 David Shiga (10 Οκτωβρίου 2007). «Did Venus's ancient oceans incubate life?». New Scientist. Ανακτήθηκε στις 22 Μαΐου 2016. 
  21. Strom, Robert G.; Schaber, Gerald G.; Dawson, Douglas D. (25 May 1994). «The global resurfacing of Venus». Journal of Geophysical Research 99 (E5): 10899–10926. doi:10.1029/94JE00388. Bibcode1994JGR....9910899S.