Πνευμονία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
updated version of text translated from English by Irene Koukia, Georgios Tziakos, Georgia Efraimidou, Marialena Katsoura of TWB |
||
| Γραμμή 13: | Γραμμή 13: | ||
| MeshID = D011014 |
| MeshID = D011014 |
||
}} |
}} |
||
H '''πνευμονία''' είναι μια [[φλεγμονή|φλεγμονώδης]] νόσος του [[πνεύμονας|πνεύμονα]] που επηρεάζει πρωτίστως τους μικροσκοπικούς σάκους αέρα που είναι γνωστοί ως [[πνευμονικές κυψελίδες]].<ref name=RespText09>{{cite book|last=McLuckie|first=[editor] A.|title=Respiratory disease and its management|year=2009|publisher=Springer|location=New York|isbn=978-1-84882-094-4|page=51}}</ref><ref name=AcuteCare09>{{cite book |author=Leach, Richard E. |title=Acute and Critical Care Medicine at a Glance |edition=2nd |publisher=Wiley-Blackwell|year=2009 |isbn=1-4051-6139-6 |url= http://books.google.co.uk/books?id=7u_wu5VCsVQC&pg=PT168|accessdate=2011-04-21}}</ref> Συνήθως προκαλείται από [[ιός|ιογενείς]] μολύνσεις ή [[βακτήρια]] και λιγότερο συχνά από άλλους [[μικροοργανισμός|μικροοργανισμούς]], ορισμένα [[φάρμακο|φάρμακα]] και άλλες παθήσεις γνωστές ως [[αυτοάνοσο νόσημα|αυτοάνοσα νοσήματα]].<ref name=RespText09/><ref name="isbn0-7637-6258-X">{{cite book |author=Jeffrey C. Pommerville |authorlink= |title=Alcamo's Fundamentals of Microbiology|edition=9th |publisher=Jones & Bartlett |location=Sudbury MA |year=2010 |page=323 |quote= |isbn=0-7637-6258-X |oclc=|url=http://books.google.co.uk/books?id=RJNQwQB8IxIC&pg=PA323|accessdate=}}</ref> |
|||
<!--Συμπτώματα, πρόληψη και θεραπεία-> |
|||
Στα συνήθη συμπτώματα περιλαμβάνονται ο [[βήχας]], ο [[πόνος στο στήθος]], ο [[πυρετός]], και η [[δυσκολία στην αναπνοή]].<ref name="isbn0-8160-6397-4">{{cite book |author=Ashby, Bonnie; Turkington, Carol |title=The encyclopedia of infectious diseases|edition=3rd |publisher=Facts on File |location=New York |year=2007 |origyear= |page= 242|isbn=0-8160-6397-4|url=http://books.google.co.uk/books?id=4Xlyaipv3dIC&pg=PA242|accessdate=2011-04-21}}</ref> Στα [[ιατρική διάγνωση|διαγνωστικά]] εργαλεία περιλαμβάνονται οι ακτίνες Χ και η καλλιέργεια [[πτύελο|πτύελου]]. Υπάρχουν [[εμβόλιο|εμβόλια]] που εμποδίζουν ορισμένους τύπους πνευμονίας. Η θεραπεία της νόσου εξαρτάται από το υποκείμενο αίτιό της. Κατά της βακτηριακής πνευμονίας χορηγείται αγωγή με [[αντιβιοτικό|αντιβιοτικά]]. Αν η πνευμονία είναι σοβαρής μορφής, συνήθως γίνεται εισαγωγή του ασθενή στο νοσοκομείο. |
|||
Η πνευμονία παρουσιάζεται ετησίως σε περίπου 450 εκατομμύρια ανθρώπους, επτά επί τοις εκατό του συνολικού παγκόσμιου πληθυσμού και προκαλεί περίπου 4 εκατομμύρια θανάτους. Αν και η πνευμονία θεωρούταν από τον [[Γουίλια Όσλερ]] τον 19<sup>ο</sup> αιώνα ως "αρχηγό των θανατηφόρων",<ref>{{cite book|last=Osler|first=William|title=Principles and Practice of Medicine, 4th Edition|year=1901|publisher=D. Appleton and Company|location=New York|pages=108|url=http://mcgovern.library.tmc.edu/data/www/html/people/osler/PPM4th/OP400067.htm}}</ref> με τον ερχομό της αντιβιοτικής θεραπείας και εμβολίων έχει σημειωθεί βελτίωση στους βαθμούς επιβίωσης.<ref name=Lancet11/>Εντούτοις, στις αναπτυσσόμενες χώρες, μεταξύ των πολύ νεαρών και πολύ ηλικιωμένων, αλλά και στους [[χρόνια πάθηση (ιατρική)|ασθενείς με χρόνιες παθήσεις]], η πνευμονία παραμένει σημαντική αιτία θανάτου.<ref name=Lancet11/><ref>{{cite book|last=George|first=Ronald B.|title=Chest medicine : essentials of pulmonary and critical care medicine|year=2005|publisher=Lippincott Williams & Wilkins|location=Philadelphia, PA|isbn=9780781752732|pages=353|url=http://books.google.ca/books?id=ZzlX2zJMbdgC&pg=PA353|edition=5th ed.}}</ref> |
|||
{{TOC limit|3}} |
|||
==Ευρήματα και συμπτώματα== |
|||
{|class="wikitable" align="right" |
|||
!colspan=2| Συχνότητα συμπτωμάτων<ref name=Tint10/> |
|||
|- |
|||
! Σύμπτωμα !! Συχνότητα |
|||
|- |
|||
| Βήχας ||<center>79–91%</center> |
|||
|- |
|||
| Κόπωση || <center>90%</center> |
|||
|- |
|||
| Πυρετός || <center>71–75%</center> |
|||
|- |
|||
| Δυσκολία αναπνοής || <center>67–75%</center> |
|||
|- |
|||
| Πτύελο || <center>60–65%</center> |
|||
|- |
|||
| Πόνος στο στήθος || <center>39–49%</center> |
|||
|- |
|||
|} |
|||
[[File:Symptoms of pneumonia.svg|thumb|left|alt=Διάγραμμα του ανθρώπινου σώματος που σκιαγραφεί τα κύρια συμπτώματα της πνευμονίας|300px|Κύρια συμπτώματα της πνευμονικής λοίμωξης]] |
|||
Οι πάσχοντες από πνευμονική λοίμωξη συχνά εμφανίζουν [[βήχας|παραγωγικό βήχα]], [[πυρετός|πυρετό]] συνοδευόμενο από [[ρίγος|ρίγη]],[[δύσπνοια]], οξύ ή διαπεραστικό [[πόνος στο στήθος|πόνο στο στήθος]] κατά τη βαθιά αναπνοή και έναν αυξημένο [[αναπνευστικός ρυθμός|αναπνευστικό ρυθμό]].<ref name=BMJ06/> Στους ηλικιωμένους, το πιο εμφανές εύρημα ενδέχεται να είναι η σύγχυση.<ref name=BMJ06>{{cite journal |author= Hoare Z |coauthors = Lim WS|title=Pneumonia: update on diagnosis and management |journal=BMJ | year= 2006 |pages=1077–9|pmid=16675815|doi=10.1136/bmj.332.7549.1077 |url=http://www.bmj.com/content/332/7549/1077.full.pdf |volume=332 |issue= 7549|pmc= 1458569 |format=PDF}}</ref> Τα συνήθη ευρήματα και συμπτώματα σε παιδιά είναι ο πυρετός, ο βήχας και η γρήγορη αναπνοή ή η δύσπνοια.<ref name=Develop11/> |
|||
Ο πυρετός δεν αποτελεί σαφές σύμπτωμα, διότι εμφανίζεται σε πολλές άλλες συχνές ασθένειες και μπορεί να απουσιάζει σε όσους πάσχουν από σοβαρή μορφή πνευμονίας ή [[υποσιτισμός|υποσιτισμό]]. Επίσης, ο βήχας συχνά απουσιάζει σε παιδιά ηλικίας κάτω των 2 μηνών.<ref name=Develop11/> Πιο σοβαρά ευρήματα και συμπτώματα ενδέχεται να περιλαμβάνουν: [[κεντρική κυάνωση|μελανό δέρμα]], μειωμένη δίψα, σπασμούς, συνεχείς εμετούς, ακραίες θερμοκρασίες ή [[μείωση του επιπέδου συνείδησης]].<ref name=Develop11/><ref name=Clinic2011/> |
|||
Οι βακτηριδιακές και οι ιογενείς περιπτώσεις πνευμονίας συνήθως εμφανίζονται συνοδευόμενες από παρόμοια συμπτώματα.<ref name=WHOPrevent2012/> Μερικά αίτια σχετίζονται με κλασικά, αλλά μη συγκεκριμένα κλινικά χαρακτηριστικά. Η πνευμονία που προκαλείται από βακτήρια ''[[λεγιονέλλα]]'' μπορεί να συνοδεύεται από πόνο στην κοιλιακή χώρα, [[διάρροια]] ή σύγχυση,<ref>{{cite journal|last=Darby|first=J|coauthors=Buising, K|title=Could it be Legionella?|journal=Australian family physician|date=October 2008 |volume=37|issue=10|pages=812–5|pmid=19002299}}</ref> ενώ η πνευμονία που προκαλείται από το βακτήριο ''[[πνευμονικός στρεπτόκοκκος]]'' σχετίζεται με πτύελο στο χρώμα της σκουριάς <ref>{{cite journal|last=Ortqvist|first=A|coauthors=Hedlund, J, Kalin, M|title=Streptococcus pneumoniae: epidemiology, risk factors, and clinical features|journal=Seminars in respiratory and critical care medicine|date=December 2005|volume=26|issue=6|pages=563–74|pmid=16388428|doi=10.1055/s-2005-925523}}</ref> και η πνευμονία που προκαλείται από το βακτήριο ''[[κλεμπσιέλλα]]''μπορεί να συνοδεύεται από πτύελα που περιέχουν αίμα, τα οποίο συχνά παρομοιάζονται με "ζελέ μούρων".<ref name=Tint10>{{cite book |author=Tintinalli, Judith E.|title=Emergency Medicine: A Comprehensive Study Guide (Emergency Medicine (Tintinalli))|publisher=McGraw-Hill Companies|location=New York|year=2010|pages=480 |isbn=0-07-148480-9 |oclc= |doi= |accessdate=}}</ref> Τα πτύελα με αίμα (φαινόμενο γνωστό ως[[αιμόπτυση]]) μπορούν επίσης να παρουσιαστούν σε περιπτώσεις [[φυματίωση|φυματίωσης]], Gram-αρνητικής πνευμονίας και πνευμονικών αποστημάτων, όπως και[[οξεία βρογχίτιδα|οξείας βρογχίτιδας]].<ref name=Clinic2011/> Η πνευμονία από ''μυκόπλασμα'' μπορεί να εμφανιστεί λόγω [[αυχενική λεμφαδενοπάθεια|οιδήματος των λεμφαδένων στο λαιμό]], [[αρθραλγία|πόνου στις αρθρώσεις]] ή [[μέση ωτίτιδα|μόλυνσης του μέσου αυτιού]].<ref name=Clinic2011/> Το σύμπτωμα του [[συριγμός|συριγμού]] συνοδεύει πιο συχνά την ιογενή από την βακτηριακή πνευμονία.<ref name=WHOPrevent2012/> |
|||
==Αιτιολογία== |
|||
[[File:Streptococcus pneumoniae.jpg|thumb|alt=Τρία στρογγυλά σχήματα σε μαύρο φόντο|Το βακτήδιο ''[[πνευμονικός στρεπτόκοκκος]]'', ένα σύνηθες αίτιο πρόκλησης πνευμονίας, όπως το απεικονίζει [[ηλεκτρονικό μικροσκόπιο]]]] |
|||
Η πνευμονία οφείλεται σε μολύνσεις που προκαλούν κυρίως [[βακτήριο|βακτήρια]] ή [[ιός|ιοί]] και σε λιγότερες περιπτώσεις, [[μύκητας|μύκητες]] και [[παράσιτο|παράσιτα]]. Αν και έχουν αναγνωριστεί πάνω από 100 στελέχη λοιμογόνων παραγόντων, μόνο ορισμένα από αυτά ευθύνονται για την πλειοψηφία των περιπτώσεων εμφάνισης πνευμονίας. Μολύνσεις μικτού τύπου, που προκαλούνται ταυτόχρονα από ιούς και βακτήρια μπορούν να εμφανιστούν μέχρι και σε 45% των περιπτώσεων μόλυνσης παιδιών και σε 15% σε ενήλικες.<ref name=Lancet11/> Η απομόνωση του νοσογόνου παράγοντα μπορεί να αποτύχει στις μισές περίπου περιπτώσεις, παρά τη διεξαγωγή προσεκτικών ελέγχων.<ref name=EBMED05/> |
|||
Ο όρος ''πνευμονία'' χρησιμοποιείται ενίοτε με πιο ευρεία έννοια, για να χαρακτηρίσει οποιαδήποτε κατάσταση επιφέρει [[φλεγμονή]] των πνευμόνων (η οποία μπορεί για παράδειγμα να προκληθεί από [[αυτοάνοσο νόσημα|αυτοάνοσα νοσήματα]], χημικά εγκαύματα ή αντιδράσεις σε φάρμακα). Ωστόσο, είναι ακριβέστερο αυτού του είδους η φλεγμονή να χαρακτηρίζεται ως [[πνευμονίτιδα]].<ref name="isbn0-7234-3200-7">{{cite book |author=Lowe, J. F.; Stevens, Alan |authorlink=|editor= |others= |title=Pathology |edition=2nd |publisher=Mosby |location=St. Louis |year=2000 |page=197 |isbn=0-7234-3200-7|oclc= |doi= |url=http://books.google.co.uk/books?id=AfVxLi4QTZQC&pg=PA197|accessdate=}}</ref><ref>{{cite book|last=Snydman|first=editors, Raleigh A. Bowden, Per Ljungman, David R.|title=Transplant infections|year=2010|publisher=Wolters Kluwer Health/Lippincott Williams & Wilkins|location=Philadelphia|isbn=978-1-58255-820-2|page=187|url=http://books.google.com/books?id=NWa4FJv-eBYC&pg=PA447|edition=3rd}}</ref> Ιστορικά, οι λοιμογόνοι παράγοντες χωρίζονταν σε "τυπικούς" και "άτυπους", βάσει της θεωρητικής προβολής τους, αλλά εφόσον τα διαθέσιμα στοιχεία δεν στηρίζουν αυτή τη διάκριση, δεν δίνεται πλέον έμφαση σε αυτήν.<ref name=M32/> |
|||
Οι συνθήκες και οι παράγοντες κινδύνου προδιάθεσης για πνευμονία συμπεριλαμβάνουν τα εξής: κάπνιγμα, ανοσοανεπάρκεια, αλκοολισμός, [[χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια]], [[χρόνια νεφροπάθεια]] και [[ηπατική νόσος]].<ref name=Clinic2011/> Η χρήση φαρμάκων για τη μείωση παραγωγής οξέων –όπως οι [[αναστολείς της αντλίας πρωτονίων]] ή οι [[αναστολείς H2]]– σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο<ref>{{cite journal|last=Eom|first=CS|coauthors=Jeon, CY; Lim, JW; Cho, EG; Park, SM; Lee, KS|title=Use of acid-suppressive drugs and risk of pneumonia: a systematic review and meta-analysis|journal=CMAJ : Canadian Medical Association journal = journal de l'Association medicale canadienne|date=22 February 2011|volume=183|issue=3|pages=310–9|pmid=21173070|doi=10.1503/cmaj.092129|pmc=3042441}}</ref> πνευμονίας. Η προχωρημένη ηλικία αυξάνει επίσης τις πιθανότητες προσβολής από πνευμονία.<ref name=Clinic2011/> |
|||
===Βακτήρια=== |
|||
Τα βακτήρια αποτελούν το συχνότερο αίτιο [[πνευμονία της κοινότητας|πνευμονίας της κοινότητας]] (ΠτΚ). Σε σχεδόν 50% των περιπτώσεων απομονώθηκε το βακτήριο ''[[πνευμονικός στρεπτόκοκκος]]''.<ref name=Rad07/><ref name=EOP10>{{cite journal |author=Anevlavis S | coauthors = Bouros D |title=Community acquired bacterial pneumonia|journal=Expert Opin Pharmacother |volume=11 |issue=3 |pages=361–74 |year=2010|month=February|pmid=20085502|doi=10.1517/14656560903508770 }}</ref> Άλλα βακτήρια που απομονώνονται συχνά περιλαμβάνουν τα εξής: ''[[Haemophilus influenzae]]'' στο 20% των περιπτώσεων, ''[[Chlamydophila pneumoniae]]'' στο 13% και ''[[Mycoplasma pneumoniae]]'' στο 3%;<ref name=Rad07/> ''[[Staphylococcus aureus]]''; ''[[Moraxella catarrhalis]]''; ''[[Legionella pneumophila]]'' και [[Gram-negative bacilli]].<ref name=EBMED05/> Ένα πλήθος [[αντοχή σε αντιβιοτικά|ανθεκτικών σε αντιβιοτικά]] εκδοχών των παραπάνω μολύνσεων γίνονται όλο και συχνότερες, όπως ο ''Πνευμονικός στρεπτόκοκκος'' (DRSP) και [[ανθεκτικός στη μεθικιλλίνη χρυσίζων σταφυυλόκκοκος]](MRSA).<ref name=Clinic2011/> |
|||
Η εξάπλωση οργανισμών διευκολύνεται όταν υπάρχουν παράγοντες κινδύνου.<ref name=EBMED05/> Ο [[αλκοολισμός]] σχετίζεται με το βακτήριο ''Πνευμονικός στρεπτόκοκκος'', [[αναερόβιος οργανισμός|αναερόβιους οργανισμούς]] και το βακτήριο ''Mycobacterium tuberculosis''. Το κάπνισμα εντείνει τις επιπτώσεις του ''πνευμονικού στρεπτόκοκκου'', της “αιμοφίλου ινφλουέντζας '', των ''Moraxella catarrhalis'' και ''Legionella pneumophila''. Η έκθεση σε πουλιά σχετίζεται με τον οργανισμό ''[[Chlamydia psittaci]]''; τα αγροτικά ζώα με τον ''[[Coxiella burnetti]]'', η πνευμονική αναρρόφηση σχετίζεται με [[αναερόβιος οργανισμός|αναερόβιους οργανισμούς]] και η [[κυστική ίνωση]] με τους οργανισμούς ''[[Pseudomonas aeruginosa]]'' και ''Staphylococcus aureus''.<ref name=EBMED05/>Ο οργανισμός ''πνευμονικός στρεπτόκοκκος'' είναι συχνότερος τον χειμώνα<ref name=EBMED05/> και θα πρέπει να θεωρείται κύριος ύποπτος σε ασθενείς που παρουσιάζουν έντονη αναρρόφηση [[[αναερόβιος οργανισμός|αναερόβιων οργανισμών]].<ref name=Clinic2011/> |
|||
===Ιοί=== |
|||
Στους ενήλικες, οι [[ιός|ιοί]] ευθύνονται για περίπου το ένα τρίτο<ref name=Lancet11/> και σε παιδιά το 15% των περιπτώσεων πνευμονίας.<ref name=M31/> Λοιμογόνοι παράγοντες στους οποίους καταλογίζεται συχνά η ασθένεια είναι οι εξής: [[ρινοϊός|ρινοϊοί]], [[κορονοϊός|κορονοϊοί]], ο [[ιός της γρίπης|ιοί της γρίπης]], ο [[συγκυτιακός αναπνευστικός ιός]] (RSV), ο [[αδενοϊός]] και η [[παγραγρίπη]].<ref name=Lancet11/><ref name=Viral09/> Ο [[ιός απλού έρπητα]] σπανίως προκαλεί πνευμονία, εκτός από τις περιπτώσεις ομάδων όπως τα νεογέννητα, οι καρκινοπαθείς, αποδέκτες μοσχευμάτων και άτομα με σοβαρά εγκαύματα<ref name=Text2010>{{cite book|last=Behera|first=D.|title=Textbook of pulmonary medicine|year=2010|publisher=Jaypee Brothers Medical Pub.|location=New Delhi|isbn=8184487495|pages=391–394|url=http://books.google.ca/books?id=0TbJjd9eTp0C&pg=PA391|edition=2nd }}</ref> Σε άτομα που έχουν υποστεί [[μεταμόσχευση οργάνου]] ή εκείνα που βρίσκονται σε κατάσταση [[ανοσολογική ανεπάρκεια|ανοσολογικής ανεπάρκειας]] παρουσιάζουν υψηλά ποσοστά πνευμονίας λόγο[[κυτταρομεγαλοϊός|κυτταρομεγαλοϊού]].<ref name=M31/><ref name=Text2010/> Όσοι έχουν ιογενείς λοιμώξεις ενδέχεται να υποστούν δευτερογενή μόλυνση από τα βακτήρια ''Πνευμονικός στρεπτόκοκκος'', ''Staphylococcus aureus'', ή ''Haemophilus influenzae'', ειδικά όταν υφίστανται και άλλα προβλήματα υγείας.<ref name=Clinic2011/><ref name=M31/> Επικρατούν διαφορετικοί ιοί κατά τις διάφορες περιόδους του έτους, όπως για παράδειγμα η γρίπη κατά την εποχή της γρίπης μπορεί να σταθεί αιτία για πάνω από τις μισές περιπτώσεις ιογενούς λοίμωξης.<ref name=M31/> Ενίοτε μπορεί να παρουσιάζονται κρούσματα και από διαφορετικούς ιούς, όπως ο ''[[ιός hanta]]'' και ο ''[[κορονοϊός]]''.<ref name=M31/> |
|||
===Μύκητες=== |
|||
Η μυκητιασική πνευμονία δεν αποτελεί συχνό φαινόμενο, αλλά εμφανίζεται πιο συχνά σε ασθενείς με [[ανοσολογική ανεπάρκεια|αποδυναμωμένο ανοσοποιητικό σύστημα]] λόγω [[AIDS]], [[ανοσοκατασταλτικό φάρμακο|ανοσοκατασταλτικά φάρμακα]] και άλλα ιατρικά προβλήματα.<ref name=EBMED05/><ref name=Fungus2009>{{cite book|last=Maskell|first=Nick|title=Oxford desk reference.|year=2009|publisher=Oxford University Press|location=Oxford|isbn=9780199239122|pages=196|url=http://books.google.ca/books?id=MfEUkzQQ1BEC&pg=PA196|coauthors=Millar, Ann}}</ref> Προκαλείται συνήθως από το ''[[ιστοπλάσμωση|Histoplasma capsulatum]]'', βλαστομυκητιάσεις, τους μύκητες ''[[Cryptococcus neoformans]]'', ''[[Pneumocystis jiroveci]]'' και ''[[Coccidioides immitis]]''. Η [[ιστοπλάσμωση]] συναντάται συνήθως στη [[λεκάνη απορροής του Μισισιπή]], ενώ η [[κοκκιδιοειδομυκητίαση]] συναντάται συνήθως στις [[Νοτιοδυτικές Η.Π.Α.]].<ref name=EBMED05/> Το πλήθος των κρουσμάτων έχει αρχίσει να αυξάνεται το δεύτερο μισό του 2ου αιώνα, λόγω των αυξημένων μετακινήσεων και το βαθμό ανασοκαταστολής του ανθρώπινου πληθυσμού.<ref name=Fungus2009/> |
|||
===Παράσιτα=== |
|||
Οι πνεύμονες μπορούν να επηρεαστούν από ένα πλήθος [[παράσιτο|παρασίτων]], όπως τα εξής: ''[[Toxoplasma gondii]]'', ''[[Strongyloides stercoralis]]'',''[[Ascaris lumbricoides]]'' και ''[[Plasmodium malariae]]''.<ref name=M37>Murray and Nadel (2010). Chapter 37.</ref> Οι οργανισμοί αυτοί συνήθως εισέρχονται στο σώμα μέσω της άμεσης δερματικής επαφής, της αναρρόφησης ή ενός εντόμου-φορέα.<ref name=M37/>Με εξαίρεση το ''[[Paragonimus westermani]]'', τα περισσότερα παράσιτα δεν επηρεάζουν συγκεκριμένα τους πνεύμονες, αλλά επιδρούν σε αυτούς ως δευτερογενείς επίπτωση μετά από άλλα σημεία του σώματος.<ref name=M37/> Ορισμένα παράσιτα, ειδικά όσα ανήκουν στα γένη ''Ascaris'' και''Strongyloides'', προκαλούν μια έντονη [[ηωσιονοφιλική]] αντίδραση που μπορεί να επιφέρει [[ηωσιονοφιλική πνευμονία]].<ref name=M37/> Σε περιπτώσεις άλλων μολύνσεων, όπως της ελονοσίας, οι πνεύμονες επηρεάζονται κυρίως λόγω συστημικής φλεγμονής που προκαλείται από κυτοκίνη.<ref name=M37/> Στον [[ανεπτυγμένος κόσμος|ανεπτυγμένο κόσμο]] αυτού του είδους λοιμώξεις συναντώνται συχνότερα σε άτομα που επιστρέφουν από ταξίδια ή σε μετανάστες.<ref name=M37/> Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι μολύνσεις αυτές συναντώνται συχνότερα σε όσους βρίσκονται σε κατάσταση ανοσοκαταστολής.<ref>{{cite journal|last=Vijayan|first=VK|title=Parasitic lung infections.|journal=Current opinion in pulmonary medicine|date=2009 May|volume=15|issue=3|pages=274–82|pmid=19276810}}</ref> |
|||
===Ιδιοπαθής=== |
|||
Η ιδιοπαθής διάμεση πνευμονία, γνωστή και ως μη λοιμώδης πνευμονία<ref>{{cite book|first=ed. in chief Richard K. Root. Eds. Francis Waldvogel|title=Clinical infectious diseases : a practical approach|year=1999|publisher=Oxford Univ. Press|location=New York, NY [u.a.]|isbn=978-0-19-508103-9|page=833|url=http://books.google.com/books?id=zvCOpighJggC&pg=PA833}}</ref> αποτελεί τάξη [[διάχυτη νευμονοπάθεια|διάχυτων νευμονοπαθειών]]. Αυτές περιλαμβάνουν τις εξής: [[διάχυτη κυψελιδική βλάβη]], [[οργανούμενη πνευμονία]], [[μη ειδική ενδιάμεση πνευμονία]], [[λεμφοκυτταρική διάμεση πνευμονία]], [[αποφολιδωτική διάμεση πνευμονία]], [[αναπνευστική βρογχιολίτιδα διάμεση πνευμονοπάθεια]] και [[συνήθεις διάμεση πνευμονία]].<ref>{{cite book|first=Volume editors, Ulrich Costabel|title=Diffuse parenchymal lung disease : ... 47 tables|year=2007|publisher=Karger|location=Basel|isbn=978-3-8055-8153-0|page=4|edition=[Online-Ausg.]}}</ref> |
|||
==Παθοφυσιολογία== |
|||
[[File:New Pneumonia cartoon.jpg|thumb|alt=Ένα σχηματικό διάγραμμα των ανθρώπινων πνευμόνων, όπου ένας κενός κύκλος στα αριστερά αντιπροσωπεύει μία φυσιολογική πνευμονική κυψελίδα και ένας στα δεξιά που αντιπροσωπεύει μία κυψελίδα γεμάτη υγρό, όπως σε περιπτώσεις πνευμονίας|Η πνευμονία γεμίζει τις [[πνευμονική κυψελίδα|πνευμονικές κυψελίδες]] με υγρό, εμποδίζοντας την οξυγόνωση. Η κυψελίδα στα αριστερά είναι φυσιολογική, ενώ η δεξιά είναι γεμάτη υγρό λόγω της πνευμονίας.]] |
|||
Η πνευμονία συχνά αρχίζει ως [[λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος]] που μετατοπίζεται στο κατώτερο αναπνευστικό σύστημα.<ref name=PedNA09>{{cite journal|last=Ranganathan|first=SC|coauthors=Sonnappa, S|title=Pneumonia and other respiratory infections|journal=Pediatric clinics of North America|date=February 2009 |volume=56|issue=1|pages=135–56, xi|pmid=19135585|doi=10.1016/j.pcl.2008.10.005}}</ref> |
|||
===Μετάδοση=== |
|||
Οι ιοί μπορούν να φθάσουν στον πνεύμονα μέσα από διάφορες οδούς. Ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός συνήθως μεταδίδεται όταν οι άνθρωποι αγγίξουν μολυσμένα αντικείμενα και στη συνέχεια αγγίξουν τα μάτια ή τη μύτη τους.<ref name=M31>Murray and Nadel (2010). Chapter 31.</ref>Άλλες ιογενείς λοιμώξεις παρουσιάζονται όταν γίνεται εισπνοή μολυσμένων αερομεταφερόμενων σταγονιδίων από τη μύτη ή το στόμα.<ref name=Clinic2011/>Εφόσον οι ιοί εισέλθουν στην ανώτερη αναπνευστική οδό, μπορούν προχωρήσουν στους πνεύμονες, όπου προσβάλλουν τα επιθηλιακά κύτταρα των αεραγωγών, τις κυψελίδες ή το [[πνευμονικό παρέγχυμα]].<ref name=M31/>Μερικοί ιοί όπως ο ιός της ιλαράς και του απλού έρπη μπορεί να φτάσουν στους πνεύμονες μέσω του αίματος.<ref name=Gary2010>{{cite book|last=al.]|first=editors, Gary R. Fleisher, Stephen Ludwig ; associate editors, Richard G. Bachur ... [et|title=Textbook of pediatric emergency medicine|year=2010|publisher=Wolters Kluwer/Lippincott Williams & Wilkins Health|location=Philadelphia|isbn=1605471593|pages=914|url=http://books.google.ca/books?id=a7CqcE1ZrFkC&pg=PA914|edition=6th ed.}}</ref> Η εισβολή στους πνεύμονες μπορεί να οδηγήσει σε διάφορες μορφές κυτταρικού θανάτου.<ref name=M31/> Μόλις το ανοσοποιητικό σύστημα αντιδράσει στη μόλυνση, μπορεί να προκληθεί ακόμα μεγαλύτερη ζημιά στους πνεύμονες.<ref name=M31/> Τα [[λευκά αιμοσφαίρια]], και κυρίως τα [[μονοπύρηνα κύτταρα]], δημιουργούν κατά κύριο λόγο τη φλεγμονή.<ref name=Gary2010/> Εκτός από βλάβη στους πνεύμονες, πολλοί ιοί προσβάλλουν ταυτόχρονα άλλα [[όργανο (ανατομία)|όργανα]], διαταράσσοντας έτσι και άλλες λειτουργίες του σώματος. Οι ιοί καθιστούν επίσης το σώμα πιο επιρρεπές σε βακτηριακές λοιμώξεις• με τον τρόπο αυτό μπορεί να προκύψει βακτηριακή πνευμονία ως [[συννοσηρή]] κατάσταση.<ref name=Viral09>{{cite journal|author=Figueiredo LT |title=Viral pneumonia: epidemiological, clinical, pathophysiological and therapeutic aspects |journal=J Bras Pneumol |volume=35 |issue=9 |pages=899–906 |year=2009 |month=September |pmid=19820817|doi=10.1590/S1806-37132009000900012}}</ref> |
|||
===Βακτήριο=== |
|||
Τα περισσότερα βακτήρια εισέρχονται στους πνεύμονες μέσω μικρής [[εισπνοή|εισπνοής]] οργανισμών που βρίσκονται στο λαιμό ή τη μύτη.<ref name=Clinic2011/> Οι μισοί από αυτούς τους ανθρώπους πραγματοποιούν αυτές τις εισπνοές στη διάρκεια ύπνου.<ref name=M32/> Κι ενώ ο λαιμός περιέχει πάντα βακτήρια, τα [[λοιμογόνα|δυνητικά μολυσματικά]] εξ' αυτών κατοικούν εκεί μόνο κάποιες φορές και υπό ορισμένες προϋποθέσεις.<ref name=M32/> Ένας μικρός αριθμός ορισμένων βακτηρίων, όπως το "[[μυκοβακτηρίδιο της φυματίωσης]]" και η "[[Legionella pneumophila]]" φτάνει στους πνεύμονες μέσω μολυσμένων αερομεταφερόμενων σταγονιδίων.<ref name=Clinic2011/> Τα βακτήρια μπορούν επίσης να εξαπλωθούν μέσω του αίματος.<ref name=WHOPrevent2012/> Εφόσον φτάσουν στους πνεύμονες, τα βακτήρια μπορούν να κατακλύσουν τους χώρους μεταξύ κυττάρων και μεταξύ κυψελίδων, όπου τα [[μακροφάγα]] και [[ουδετερόφιλα]] (αμυντικά [[λευκά αιμοσφαίρια]]) προσπαθούν να αδρανοποιήσουν τα βακτήρια.<ref>{{cite book|last=Hammer|first=edited by Stephen J. McPhee, Gary D.|title=Pathophysiology of disease : an introduction to clinical medicine|year=2010|publisher=McGraw-Hill Medical|location=New York|isbn=0071621679|pages=Chapter 4|edition=6th ed.}}</ref> Τα ουδετερόφιλα απελευθερώνουν επίσης [[κυτοκίνη]], προκαλώντας μια γενική ενεργοποίηση στο ανοσοποιητικό σύστημα.<ref name=Fein2006>{{cite book|last=Fein|first=Alan|title=Diagnosis and management of pneumonia and other respiratory infections|year=2006|publisher=Professional Communications|location=Caddo, OK|isbn=1884735630|pages=28–29|url=http://books.google.ca/books?id=hKdcHK719qgC&pg=PA28|edition=2nd ed.}}</ref> Αυτό προκαλεί πυρετό, ρίγη και κόπωση, συμπτώματα κοινά στη βακτηριακή πνευμονία.<ref name=Fein2006/> Τα ουδετερόφιλα, τα βακτήρια και το υγρό γύρω από τα αιμοφόρα αγγεία γεμίζουν τις κυψελίδες και δημιουργούν την κυψελιδική πύκνωση που εμφανίζεται στην ακτινογραφία θώρακα.<ref>{{cite book|last=Kumar|first=Vinay|title=Robbins and Cotran pathologic basis of disease.|year=2010|publisher=Saunders/Elsevier|location=Philadelphia, PA|isbn=1416031219|pages=Chapter 15|edition=8th ed.}}</ref> |
|||
==Διάγνωση== |
|||
{{listen |
|||
| filename =Crackles pneumoniaO.ogg |
|||
| title = Crackles |
|||
| description = Crackles heard in the lungs of a person with pneumonia using a stethoscope. |
|||
| format = [[Ogg]] |
|||
}} |
|||
Η διάγνωση της πνευμονίας βασίζεται συνήθως στο συνδυασμό συμπτωμάτων και [[ακτινογραφία θώρακα|ακτινογραφίας θώρακα]].<ref name=Diag10>{{cite journal|last=Lynch|first=T|coauthors=Bialy, L, Kellner, JD, Osmond, MH, Klassen, TP, Durec, T, Leicht, R, Johnson, DW|title=A systematic review on the diagnosis of pediatric bacterial pneumonia: when gold is bronze|journal=PLoS ONE|date=2010-08-06|volume=5|issue=8|pages=e11989|pmid=20700510|doi=10.1371/journal.pone.0011989|pmc=2917358|editor1-last=Huicho|editor1-first=Luis}}</ref> Ωστόσο, η υποκείμενη αιτία μπορεί να είναι δύσκολο να επιβεβαιωθεί, καθώς δεν υπάρχει κάποιος συγκεκριμένος έλεγχος που να μπορεί να διαχωρίσει τη βακτηριδιακή από τη μη βακτηριακή προέλευση.<ref name=Lancet11/><ref name=Diag10/> Ο [[Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας |Π.Ο.Υ.]] έχει ορίσει κλινικά την πνευμονία σε παιδιά, με βάση είτε το [[βήχας|βήχα]] ή τη δυσκολία αναπνοής μαζί με γρήγορο ρυθμό αναπνοής, την εισολκή του θώρακα, ή το μειωμένο επίπεδο συνείδησης.<ref name=WHOBook/> Ως γρήγορος ρυθμός αναπνοής ορίζονται περισσότερες από 60 αναπνοές ανά λεπτό σε παιδιά κάτω των 2 μηνών, περισσότερες από 50 αναπνοές ανά λεπτό σε παιδιά από 2 μηνών έως ενός έτους, ή περισσότερες από 40 αναπνοές ανά λεπτό σε παιδιά ηλικίας 1 έως 5 ετών.<ref name=WHOBook>{{cite book|last=Ezzati|first=edited by Majid|title=Comparative quantification of health risks|year=2004|publisher=Organisation mondiale de la santé|location=Genève|isbn=978-92-4-158031-1|page=70|url=http://books.google.com/books?id=ACV1jEGx4AgC&pg=PA70|coauthors=Lopez, Alan D., Rodgers, Anthony, Murray, Christopher J.L.}}</ref> Σε παιδιά, ο αυξημένος ρυθμός αναπνοής και η εισολκή των μεσοπλεύριων διαστημάτων του θώρακα είναι πιο [[ευαισθησία και εξειδίκευση|αποκαλυπτική]] από την ακρόαση [[ρόγχος|ρόγχων]] στους πνεύμονες με το [[στηθοσκόπιο]].<ref name=Develop11/> |
|||
Σε ενήλικες, και σε ήπιες περιπτώσεις δεν απαιτείται γενικά διερεύνηση<ref name= BTS09 />: υπάρχει πολύ μικρός κίνδυνος πνευμονίας αν όλες οι [[ζωτικές λειτουργίες]] και η [[ακρόαση στήθους|στηθοσκόπηση]] είναι φυσιολογικές.<ref>{{cite journal|last=Saldías|first=F|coauthors=Méndez, JI, Ramírez, D, Díaz, O|title=[Predictive value of history and physical examination for the diagnosis of community-acquired pneumonia in adults: a literature review]|journal=Revista medica de Chile|date=April 2007|volume=135|issue=4|pages=517–28|pmid=17554463}}</ref> Σε άτομα που χρήζουν νοσηλείας, συνιστάται [[παλμική οξυμετρία]], [[ακτινογραφία θώρακα]] και [[ εξέταση αίματος]], όπως επίσης [[γενική αίματος]], [[ηλεκτρολύτες ορού]], επίπεδα [[C-αντιδρώσας πρωτεΐνης]] και πιθανώς [[δοκιμασία ηπατικής λειτουργίας]].<ref name=BTS09/> Η διάγνωση [[γριπώδους συνδρομής]] μπορεί να γίνει με βάση τις ενδείξεις και τα συμπτώματα• ωστόσο, απαιτείται έλεγχος για να επιβεβαιωθεί η μόλυνση από γρίπη.<ref name=ILI05>{{cite journal|last=Call|first=SA|coauthors=Vollenweider, MA, Hornung, CA, Simel, DL, McKinney, WP|title=Does this patient have influenza?|journal=JAMA: the Journal of the American Medical Association|date=2005-02-23|volume=293|issue=8|pages=987–97|pmid=15728170|doi=10.1001/jama.293.8.987}}</ref> Έτσι, η θεραπεία συχνά βασίζεται στην παρουσία γρίπης στην κοινότητα ή στην [[δοκιμασία ταχείας διάγνωσης γρίπης|ταχεία διάγνωση γρίπης]].<ref name=ILI05/> |
|||
===Σωματική εξέταση=== |
|||
Μερικές φορές η [[σωματική εξέταση|εξέταση]] μπορεί να αποκαλύψει [[υπόταση|χαμηλή αρτηριακή πίεση]], [[ταχυκαρδία|υψηλή καρδιακή συχνότητα]] ή χαμηλό [[οξυγόνωση (ιατρική)|κορεσμό οξυγόνου]].<ref name=Clinic2011/> Ο ρυθμός αναπνοής μπορεί να είναι ταχύτερος από το κανονικό και αυτό μπορεί να συμβεί μία ή δύο ημέρες πριν από την εμφάνιση άλλων συμπτωμάτων.<ref name=Clinic2011/><ref name=M32/> Η εξέταση θώρακα μπορεί να είναι φυσιολογική, αλλά η προσβεβλημένη περιοχή να παρουσιάζει μειωμένη έκπτυξη θώρακα. Ο σκληρός αναπνευστικός ήχος προερχόμενος από τους μεγαλύτερους αεραγωγούς, ο οποίος μεταδίδεται μέσω της φλεγμονής των πνευμόνων, ονομάζεται [[βρόγχοι|βρογχική]] αναπνοή και γίνεται αντιληπτός κατά την [[ακρόαση]] με [[στηθοσκόπιο]].<ref name=Clinic2011/> Πάνω από την προσβεβλημένη περιοχή μπορεί να ακούγονται [[ρόγχοι]] κατά την [[εισπνοή]].<ref name=Clinic2011/> Η [[επίκρουση (ιατρική)|επίκρουση]] μπορεί να αμβλυνθεί πάνω από τον προσβεβλημένο πνεύμονα, ενώ αυξημένος, αντί του μειωμένου, [[φωνητική αντήχηση|φωνητικός συντονισμός]] οδηγεί στη διάκριση της πνευμονίας από το [[πλευριτικό εξίδρωμα]].<ref name=BMJ06/> |
|||
===Απεικόνιση=== |
|||
[[File:CTpnemonia09.JPG|thumb|alt=Η Αξονική Τομογραφία παράγει μια ασπρόμαυρη εικόνα που απεικονίζει τα εσωτερικά όργανα σε διατομή. Εκεί όπου θα περίμενε κανείς να δει μαύρο στα αριστερά, βλέπει μια πιο λευκή περιοχή με μαύρα στίγματα. Η Αξονική Τομογραφία θώρακα δείχνει πνευμονία στο δεξιό πνεύμονα (αριστερή πλευρά της εικόνας).]] |
|||
Η [[ακτινογραφία θώρακα|ακτινογραφίας θώρακα]] χρησιμοποιείται συχνά κατά τη διάγνωση.<ref name=Develop11/>Σε άτομα με ήπια μορφή της νόσου, η απεικόνιση είναι απαραίτητη μόνο σε εκείνα με ενδεχόμενες επιπλοκές, σε εκείνα που δεν έχουν δει βελτίωση με θεραπεία, ή σε εκείνα με ανεξακρίβωτα αίτια.<ref name=Develop11/><ref name=BTS09>{{cite journal|last=Lim|first=WS|coauthors=Baudouin, SV, George, RC, Hill, AT, Jamieson, C, Le Jeune, I, Macfarlane, JT, Read, RC, Roberts, HJ, Levy, ML, Wani, M, Woodhead, MA, Pneumonia Guidelines Committee of the BTS Standards of Care, Committee|title=BTS guidelines for the management of community acquired pneumonia in adults: update 2009|journal=Thorax|date=October 2009 |volume=64 |issue=Suppl 3|pages=iii1–55|pmid=19783532|doi=10.1136/thx.2009.121434}}</ref> Εάν ένα άτομο είναι αρκετά άρρωστο ώστε να κριθεί απαραίτητη η εισαγωγή του σε νοσοκομείο, τότε συνιστάται η ακτινογραφία θώρακα.<ref name=BTS09/> Τα ευρήματα δεν αντιστοιχούν πάντα με τη σοβαρότητα της νόσου και δεν προσφέρουν μια αξιόπιστη διάκριση μεταξύ βακτηριακής λοίμωξης και ιογενούς λοίμωξης.<ref name=Develop11/> |
|||
Με βάση τα απεικονιστικά ευρήματα των ακτίνων Χ, η πνευμονία μπορεί να ταξινομηθεί σε [[λοβώδης πνευμονία|λοβώδη πνευμονία] (γνωστή επίσης ως λοβαία πνευμονία), [[βρογχοπνευμονία]] και [[διάμεση πνευμονία]].<ref>{{cite book|last=Helms|first=editors, William E. Brant, Clyde A.|title=Fundamentals of diagnostic radiology|publisher=Wolters Kluwer/Lippincott Williams & Wilkins|location=Philadelphia|isbn=9781608319114|pages=435|url=http://books.google.ca/books?id=o_4eoeOinNgC&pg=PA435|edition=4th ed.}}</ref>Στην βακτηριακή πνευμονία ή πνευμονία της κοινότητας, παρουσιάζεται κλασικά [[πνευμονική πύκνωση]] σε ένα [[βρογχοπνευμονικό τμήμα|τμήμα του λοβού του πνεύμονα]], η οποία είναι γνωστή ως λοβώδης πνευμονία.<ref name=Rad07/>Εντούτοις, τα ευρήματα μπορούν να ποικίλουν, και διάφορες ακτινολογικές απεικονίσεις είναι κοινές και σε άλλες μορφές πνευμονίας.<ref name=Rad07/> Η πνευμονία εξ' εισροφήσεως μπορεί να εμφανιστεί με διμερείς σκιάσεις, κυρίως στις βάσεις των πνευμόνων και στη δεξιά πλευρά<ref name=Rad07/> Οι ακτινογραφίες της ιογενούς πνευμονίας μπορεί να φαίνονται φυσιολογικές, να εμφανίζουν υπερδιόγκωση, διάσπαρτα ανομοιογενή πεδία, ή να είναι παρόμοιες με ακτινογραφίες βακτηριακής πνευμονίας με λοβώδη πύκνωση.<ref name=Rad07/> Τα ακτινολογικά ευρήματα μπορεί να μην είναι παρόντα στα αρχικά στάδια της νόσου, ιδιαίτερα παρουσία αφυδάτωσης, ή μπορεί να είναι δύσκολο να ερμηνευθούν σε άτομα που είναι [[παχυσαρκία|παχύσαρκα]] ή που έχουν ιστορικό ασθένειας των πνευμόνων<ref name=Clinic2011/> Μια [[αξονική τομογραφία]] μπορεί να δώσει επιπλέον πληροφορίες σε ασαφείς περιπτώσεις.<ref name=Rad07/> |
|||
===Μικροβιολογικός έλεγχος=== |
|||
Σε ασθενείς που η φροντίδα τους γίνεται στην κοινότητα, ο προσδιορισμός του νοσογόνου παράγοντα δεν είναι οικονομικά αποδοτικός και συνήθως δεν μεταβάλλει τον τρόπο φροντίδας.<ref name=Develop11/> Σε άτομα που δεν ανταποκρίνονται στη θεραπεία, πρέπει να γίνεται [[καλλιέργεια πτυέλων]], ενώ σε άτομα με χρόνιο ξηρό βήχα πρέπει να γίνεται καλλιέργεια για το "[[μυκοβακτηρίδιο της φυματίωσης]]".<ref name=BTS09/> Για λόγους δημόσιας υγείας μπορεί να συνιστάται έλεγχος και για άλλους μικροοργανισμούς, κατά την εκδήλωση της ασθένειας.<ref name=BTS09/> Σε όσους νοσηλεύονται με βαριά μορφή της νόσου, συνιστάται τόσο καλλιέργεια πτυέλων, όσο και [[καλλιέργεια αίματος]],<ref name=BTS09/> καθώς και εξέταση ούρων για το [[αντιγόνο]] της "Λεγεωνέλλας" και του "Στρεπτόκοκκου''.<ref name=IDSA2007/> Οι ιογενείς λοιμώξεις μπορεί να επιβεβαιωθούν με ανίχνευση είτε του ιού είτε των αντιγόνων του, μεταξύ άλλων τεχνικών, και από την [[καλλιέργεια]] ή [[αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης]] (PCR).<ref name=Lancet11/> Ο νοσογόνος παράγοντας προσδιορίζεται μόνο στο 15% των περιπτώσεων μέσα από μικροβιολογικές εξετάσεις ρουτίνας.<ref name=BMJ06/> |
|||
===Ταξινόμηση=== |
|||
Η [[πνευμονίτιδα]] αποδίδεται σε πνευμονική [[φλεγμονή]]• η πνευμονία αποδίδεται σε πνευμονίτιδα που συνήθως οφείλεται σε λοίμωξη –μερικές φορές μη μολυσματική– η οποία φέρει το πρόσθετο χαρακτηριστικό της [[πνευμονικής πύκνωσης]].<ref>{{cite book|title=Stedman's medical dictionary.|year=2006|publisher=Lippincott Williams & Wilkins|location=Philadelphia|isbn=978-0-7817-6450-6|edition=28th}}</ref>Ανάλογα με το πού ή το πώς έχει αποκτηθεί, η πνευμονία συνήθως χαρακτηρίζεται ως: [[πνευμονία της κοινότητας|εξωνοσοκομειακή πνευμονία]], [[πνευμονία εξ' εισροφήσεως|εισρόφηση]], [[πνευμονία των ιδρυμάτων|ενδονοσοκομειακή πνευμονία]], [[νοσοκομειακή πνευμονία|ενδονοσοκομειακή πνευμονία]] και [[πνευμονία που συνδέεται με τη χρήση αναπνευστήρα]].<ref name=Rad07>{{cite journal|last=Sharma|first=S|coauthors=Maycher, B, Eschun, G|title=Radiological imaging in pneumonia: recent innovations|journal=Current Opinion in Pulmonary Medicine|date=May 2007|volume=13|issue=3|pages=159–69|pmid=17414122|doi=10.1097/MCP.0b013e3280f3bff4}}</ref> Μπορεί επίσης να ταξινομηθεί ανάλογα με την περιοχή των πνευμόνων που προσβάλλει, ως: [[λοβώδης πνευμονία]], [[βρογχική πνευμονία ]] και [[οξεία διάμεση πνευμονία ]]•<ref name=Rad07/> ή με βάση τον παθογόνο μικροοργανισμό.<ref>{{cite journal|last=Dunn|first=L|title=Pneumonia: classification, diagnosis and nursing management|journal=Nursing standard (Royal College of Nursing (Great Britain) : 1987)|date=2005 June 29-July 5|volume=19|issue=42|pages=50–4|pmid=16013205}}</ref> Η πνευμονία στα παιδιά μπορεί επιπρόσθετα να ταξινομηθεί με βάση τα σημάδια και τα συμπτώματα ως ήπιας μορφής, βαριάς μορφής, ή πολύ βαριάς μορφής.<ref>{{cite book|last=organization|first=World health|title=Pocket book of hospital care for children : guidelines for the management of common illnesses with limited resources.|year=2005|publisher=World Health Organization|location=Geneva|isbn=978-92-4-154670-6|page=72|url=http://books.google.com/books?id=xbkbRG5XYxsC&pg=PA72}}</ref> |
|||
===Διαφορική διάγνωση=== |
|||
Σε αρκετές ασθένειες μπορεί να παρουσιαστούν παρόμοια σημάδια και συμπτώματα με εκείνα της πνευμονίας, όπως: [[χρόνια αποφρακτική πνευμονική νόσος]] (ΧΑΠ), [[άσθμα]], [[πνευμονικό οίδημα]], [[βρογχεκτασίες]], [[καρκίνος του πνεύμονα]] και [[πνευμονική εμβολή]].<ref name=BMJ06/> Σε αντίθεση με την πνευμονία, το άσθμα και η ΧΑΠ συνήθως εκδηλώνονται με [[πνευμονικό συριγμό]], το πνευμονικό οίδημα εκδηλώνεται με μη φυσιολογικό [[ηλεκτροκαρδιογράφημα]], ο καρκίνος και οι βρογχεκτασίες εκδηλώνονται με βήχα μεγαλύτερης διάρκειας, και η πνευμονική εμβολή εκδηλώνεται με απότομη εμφάνιση διαπεραστικού πόνου στο στήθος και με [[δύσπνοια]].<ref name=BMJ06/> |
|||
==Πρόληψη== |
|||
Η πρόληψη περιλαμβάνει τον [[εμβολιασμός|εμβολιασμό]], τη λήψη περιβαλλοντικών μέτρων και την κατάλληλη θεραπεία άλλων προβλημάτων υγείας.<ref name=Develop11/> Πιστεύεται ότι εάν είχαν καθιερωθεί παγκοσμίως τα κατάλληλα προληπτικά μέτρα, η θνησιμότητα των παιδιών θα μπορούσε να μειωθεί κατά 400.000 και, αν η κατάλληλη θεραπεία ήταν διαθέσιμη σε παγκόσμιο επίπεδο, θα μπορούσε να υπάρξει μια επιπλέον μείωση στους παιδικούς θανάτους κατά 600.000.<ref name=WHOPrevent2012/> |
|||
===Εμβολιασμός=== |
|||
Ο [[εμβολιασμός]] δρα προληπτικά κατά ορισμένων βακτηριακών και ιογενών πνευμονιών, τόσο σε παιδιά όσο και σε ενήλικες. Το [[εμβόλιο της γρίπης]] είναι ελαφρώς αποτελεσματικό κατά της γρίπης τύπου Α και Β.<ref name=Lancet11/><ref>{{cite journal|last=Jefferson|first=T|coauthors=Di Pietrantonj, C, Rivetti, A, Bawazeer, GA, Al-Ansary, LA, Ferroni, E|title=Vaccines for preventing influenza in healthy adults|journal=Cochrane database of systematic reviews|date=2010-07-07|issue=7|pages=CD001269|pmid=20614424|doi=10.1002/14651858.CD001269.pub4|editor1-last=Jefferson|editor1-first=Tom}}</ref>Το [[Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων]] (ΚΕΕΛΠΝΟ) συνιστά ετήσιο εμβολιασμό για όλα τα άτομα ηλικίας 6 μηνών και άνω.<ref>{{cite web|title=Seasonal Influenza (Flu)|url=http://www.cdc.gov/flu/|work=Center for Disease Control and Prevention|accessdate=29 June 2011}}</ref> Η ανοσοποίηση των εργαζομένων στον κλάδο της υγείας μειώνει τον κίνδυνο ιογενούς πνευμονίας μεταξύ των ασθενών τους.<ref name=IDSA2007>{{cite journal|last=Mandell|first=LA|coauthors=Wunderink, RG; Anzueto, A; Bartlett, JG; Campbell, GD; Dean, NC; Dowell, SF; File TM, Jr; Musher, DM; Niederman, MS; Torres, A; Whitney, CG; Infectious Diseases Society of, America; American Thoracic, Society|title=Infectious Diseases Society of America/American Thoracic Society consensus guidelines on the management of community-acquired pneumonia in adults|journal=Clinical infectious diseases : an official publication of the Infectious Diseases Society of America|date=1 March 2007 |volume=44 |issue=Suppl 2|pages=S27–72|pmid=17278083|doi=10.1086/511159}}</ref> Όταν ενσκήπτουν επιδημίες γρίπης, φάρμακα όπως η [[αμανταδίνη]] ή η [[ριμανταδίνη]] μπορεί να βοηθήσουν στην πρόληψη της νόσου.<ref name=jefferson>{{cite journal |author=Jefferson T | coauthors = Deeks JJ, Demicheli V, Rivetti D, Rudin M |title=Amantadine and rimantadine for preventing and treating influenza A in adults|journal=Cochrane Database Syst Rev |issue=3 |pages=CD001169 |year=2004 |pmid=15266442|doi=10.1002/14651858.CD001169.pub2|editor1-last=Jefferson |editor1-first=Tom}}</ref> Είναι άγνωστο εάν η [[ζαναμιβίρη]] ή η [[οσελταμιβίρη]] είναι αποτελεσματικές, επειδή η εταιρεία που παρασκευάζει την οσελταμιβίρη αρνήθηκε να διαθέσει τα δεδομένα των κλινικών δοκιμών για ανεξάρτητη ανάλυση.<ref>{{cite journal|last=Jefferson|first=T|coauthors=Jones, MA; Doshi, P; Del Mar, CB; Heneghan, CJ; Hama, R; Thompson, MJ|title=Neuraminidase inhibitors for preventing and treating influenza in healthy adults and children|journal=Cochrane database of systematic reviews |date=18 January 2012|volume=1|pages=CD008965|doi=10.1002/14651858.CD008965.pub3|pmid=22258996|editor1-last=Jefferson|editor1-first=Tom}}</ref> |
|||
Ο εμβολιασμός κατά της ''[[αιμόφιλου ινφλουέντσας]]'' και του ''[[πνευμονιόκοκκου]]'' υποστηρίζεται από βάσιμα στοιχεία.<ref name=PedNA09/> Ο εμβολιασμός των παιδιών κατά του ''Πνευμονιόκοκκου'' είχε ως αποτέλεσμα τη μειωμένη συχνότητα εμφάνισης αυτών των λοιμώξεων σε ενήλικες, διότι πολλοί ενήλικες κολλούν λοιμώξεις από τα παιδιά. Το [[εμβόλιο πνευμονιόκοκκου πολυσακχαρδικό|''εμβόλιο πνευμονιόκοκκου'' ]] είναι διαθέσιμο για ενήλικες και μειώνει τον κίνδυνο [[διεισδυτική πνευμονιοκοκκική νόσος|διεισδυτικής πνευμονιοκοκκικής νόσου]].<ref>{{cite journal|last=Moberley|first=SA|coauthors=Holden, J, Tatham, DP, Andrews, RM|title=Vaccines for preventing pneumococcal infection in adults|journal=Cochrane database of systematic reviews|date=2008-01-23|issue=1|pages=CD000422|pmid=18253977|doi=10.1002/14651858.CD000422.pub2|editor1-last=Andrews|editor1-first=Ross M}}</ref> Άλλα εμβόλια τα οποία υποστηρίζεται ότι παρέχουν προστασία κατά της πνευμονίας είναι μεταξύ άλλων: [[εμβόλιο κοκκύτη|κοκκύτης]], [[εμβόλιο ανεμοβλογιάς|ανεμοβλογιά]], και [[εμβόλιο ιλαράς |ιλαρά]].<ref name=CDCPrev2012/> |
|||
===Άλλα === |
|||
Η [[διακοπή του καπνίσματος]]<ref name=BTS09/> και η μείωση της [[ατμοσφαιρικής ρύπανσης]] σε κλειστούς χώρους, όπως από μαγείρεμα με καύση ξύλου στο σπίτι ή από [[περιττώματα |κοπριά ]], συνιστώνται.<ref name=Develop11/><ref name=WHOPrevent2012/> Το κάπνισμα φαίνεται να είναι ο μεγαλύτερος παράγοντας κινδύνου για πνευμονιοκοκκική πνευμονία σε κατά τα άλλα υγιείς ενήλικες.<ref name=IDSA2007/> Η υγιεινή των χεριών και η βηχική εκπνοή στο μανίκι μπορεί επίσης να αποτελούν αποτελεσματικά προληπτικά μέτρα.<ref name=CDCPrev2012/> Η χρήση [[χειρουργική μάσκα|χειρουργικών μασκών]] από εκείνους που νοσούν επίσης μπορεί να είναι αποτρέψει ασθένειες.<ref name=IDSA2007/> |
|||
Η σωστή θεραπεία υποκείμενων ασθενειών (όπως το [[HIV/AIDS]], ο [[σακχαρώδης διαβήτης]] και ο [[υποσιτισμός]]) μπορεί να συντελέσει στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης πνευμονίας. <ref name=WHOPrevent2012>{{cite web|title=Pneumonia (Fact sheet N°331)|url=http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs331/en/|work=World Health Organization|date=August 2012}}</ref><ref name=CDCPrev2012>{{cite web|title=Pneumonia Can Be Prevented — Vaccines Can Help|url=http://www.cdc.gov/features/Pneumonia/|work=Centers for Disease Control and Prevention|accessdate=22 October 2012}}</ref><ref>{{cite journal|last=Gray|first=DM|coauthors=Zar, HJ|title=Community-acquired pneumonia in HIV-infected children: a global perspective|journal=Current opinion in pulmonary medicine|date=May 2010|volume=16|issue=3|pages=208–16|pmid=20375782|doi=10.1097/MCP.0b013e3283387984}}</ref> Σε παιδιά μικρότερα των 6 μηνών ο αποκλειστικός θηλασμός μειώνει τον κίνδυνο αλλά και τη σοβαρότητα της νόσου.<ref name=WHOPrevent2012/> Σε ασθενείς με HIV/AIDS και με αριθμό κυττάρων CD4 μικρότερο από 200 κύτταρα/uL το αντιβιοτικό [[τριμεθοπρίμη/σουλφαμεθοξαζόλη]] μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης ''[[πνευμονοκυστική πνευμονία| πνευμονοκυστικής πνευμονίας]]''<ref>{{cite journal|last=Huang|first=L|coauthors=Cattamanchi, A; Davis, JL; den Boon, S; Kovacs, J; Meshnick, S; Miller, RF; Walzer, PD; Worodria, W; Masur, H; International HIV-associated Opportunistic Pneumonias (IHOP), Study; Lung HIV, Study|title=HIV-associated Pneumocystis pneumonia|journal=Proceedings of the American Thoracic Society|date=June 2011 |volume=8|issue=3|pages=294–300|pmid=21653531|doi=10.1513/pats.201009-062WR|pmc=3132788}}</ref>, ενώ μπορεί επίσης να είναι χρήσιμο για την πρόληψη σε εκείνους που είναι ανοσοκατασταλτικοί αλλά δεν έχουν τον ιό HIV.<ref>{{cite journal |author=Green H, Paul M, Vidal L, Leibovici L |title=Prophylaxis for Pneumocystis pneumonia (PCP) in non-HIV immunocompromised patients|journal=Cochrane Database Syst Rev |volume= |issue=3 |pages=CD005590 |year=2007 |pmid=17636808|doi=10.1002/14651858.CD005590.pub2 |url= |editor1-last=Green |editor1-first=Hefziba}}</ref> |
|||
Η εξέταση γυναικών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης για [[στρεπτόκοκκος ομάδας Β|στρεπτόκοκκο ομάδας Β ]] και ''[[χλαμυδιακή λοίμωξη]]'' και η παροχή [[αντιβιοτικό|αντιβιοτικής]]αγωγής, εφόσον κρίνεται απαραίτητο, μειώνει τη συχνότητα εμφάνισης της πνευμονίας στα βρέφη•<ref>{{cite journal|last=Taminato|first=M|coauthors=Fram, D; Torloni, MR; Belasco, AG; Saconato, H; Barbosa, DA|title=Screening for group B Streptococcus in pregnant women: a systematic review and meta-analysis|journal=Revista latino-americana de enfermagem|date=November–December 2011|volume=19|issue=6|pages=1470–8|pmid=22249684}}</ref><ref>{{cite journal|last=Darville|first=T|title=Chlamydia trachomatis infections in neonates and young children|journal=Seminars in pediatric infectious diseases|date=October 2005|volume=16|issue=4|pages=235–44|pmid=16210104|doi=10.1053/j.spid.2005.06.004}}</ref> προληπτικά μέτρα για τη μετάδοση του HIV από τη μητέρα στο παιδί μπορεί επίσης να είναι αποτελεσματικά. <ref>{{cite book|title=Global Action Plan for Prevention and Control of Pneumonia (GAPP)|year=2009|publisher=World Health Organization|url=http://whqlibdoc.who.int/hq/2009/WHO_FCH_CAH_NCH_09.04_eng.pdf}}</ref> Η αναρρόφηση εκ του στόματος και του λαιμού των βρεφών [[αμνιακό υγρό|αμνιακού υγρού]]-κεχρωσμένου με [[μηκώνιο]] δεν φαίνεται να μειώνει την συχνότητα της [[εισροφητική πνευμονία|εισροφητικής πνευμονίας]] και ενδέχεται να προκαλέσει ζημία,<ref name=Rog2009>{{cite journal|last=Roggensack|first=A|coauthors=Jefferies, AL; Farine, D; Basso, M; Delisle, MF; Hudon, L; Mundle, WR; Murphy-Kaulbeck, LC; Ouellet, A; Pressey, T|title=Management of meconium at birth|journal=Journal of obstetrics and gynaecology Canada : JOGC = Journal d'obstetrique et gynecologie du Canada : JOGC|date=April 2009 |volume=31|issue=4|pages=353–4, 355–7|pmid=19497156}}</ref> συνεπώς η εν λόγω πρακτική δεν συνίσταται στην πλειονότητα των περιπτώσεων.<ref name=Rog2009/> Σε ασθενικούς ηλικιωμένους, η καλή φροντίδα της στοματικής υγιεινής ενδέχεται να μειώσει τον κίνδυνο εισροφητικής πνευμονίας. <ref>{{cite journal|last=van der Maarel-Wierink|first=CD|coauthors=Vanobbergen, JN; Bronkhorst, EM; Schols, JM; de Baat, C|title=Oral health care and aspiration pneumonia in frail older people: a systematic literature review|journal=Gerodontology|date=6 March 2012|pmid=22390255|doi=10.1111/j.1741-2358.2012.00637.x|pages=no}}</ref> |
|||
==Διαχείριση == |
|||
{|class="wikitable" align="right" |
|||
|- |
|||
!colspan=2| CURB-65 |
|||
|- |
|||
! Symptom !! Points |
|||
|- |
|||
| '''C'''onfusion ||<center>1</center> |
|||
|- |
|||
| '''U'''rea>7 mmol/l ||<center>1</center> |
|||
|- |
|||
| '''R'''espiratory rate>30 ||<center>1</center> |
|||
|- |
|||
| [[Πίεση αίματος|S'''B'''P]]<90mmHg, D'''B'''P<60mmHg||<center>1</center> |
|||
|- |
|||
| Age>='''65''' ||<center>1</center> |
|||
|- |
|||
|} |
|||
Συνήθως, τα εκ του στόματος χορηγούμενα αντιβιοτικά, η ξεκούραση , συνήθη [[αναλγητικό|αναλγητικά]] και υγρά είναι αρκετά για ολοκληρωτική ανάρρωση. <ref name=BTS09/> Ωστόσο, οι ασθενείς με άλλες παθήσεις, οι ηλικιωμένοι ή τα άτομα με σημαντική δυσκολία στην αναπνοή μπορεί να απαιτούν πιο προηγμένη φροντίδα. Εάν τα συμπτώματα επιδεινωθούν, η πνευμονία δεν βελτιώνεται με θεραπεία στο σπίτι ή εάν παρουσιαστούν επιπλοκές, ενδεχομένως να καταστεί απαραίτητη η νοσηλεία σε νοσοκομείο. <ref name=BTS09/> Παγκοσμίως, περίπου το 7 έως 13% των περιπτώσεων παιδιών χρήζουν νοσοκομειακής περίθαλψης<ref name=Develop11/> ενώ στον ανεπτυγμένο κόσμο ποσοστό από 22 έως 42% των ενηλίκων με πνευμονία της κοινότητας εισάγονται στο νοσοκομείο. <ref name=BTS09/> Ο δείκτης [[CURB-65]] είναι χρήσιμος για να διαπιστωθεί η ανάγκη εισαγωγής στους ενήλικες. <ref name=BTS09/> Εάν το αποτέλεσμα είναι 0 ή 1 οι ασθενείς μπορούν να παραμείνουν στο σπίτι, εάν είναι 2 απαιτείται είτε μια σύντομη παραμονή στο νοσοκομείο είτε στενή παρακολούθηση, εάν είναι από 3 έως 5 συνίσταται νοσοκομειακή περίθαλψη. <ref name=BTS09/> Σε παιδιά με [[δύσπνοια|αναπνευστική δυσχέρεια]] ή με κορεσμό οξυγόνου κάτω από 90% απαιτείται εισαγωγή στο νοσοκομείο. <ref name=PIDS11>{{cite journal|last=Bradley|first=JS|coauthors=Byington, CL, Shah, SS, Alverson, B, Carter, ER, Harrison, C, Kaplan, SL, Mace, SE, McCracken GH, Jr, Moore, MR, St Peter, SD, Stockwell, JA, Swanson, JT|title=The Management of Community-Acquired Pneumonia in Infants and Children Older Than 3 Months of Age: Clinical Practice Guidelines by the Pediatric Infectious Diseases Society and the Infectious Diseases Society of America|journal=Clinical infectious diseases : an official publication of the Infectious Diseases Society of America|date=2011-08-31|pmid =21880587|volume= 53|issue= 7|pages= e25–76|doi=10.1093/cid/cir531}}</ref> Η ωφέλεια [[φυσιοθεραπεία θώρακα|φυσιοθεραπείας θώρακα]] σε περιπτώσεις πνευμονίας δεν έχει ακόμα προσδιοριστεί. <ref>{{cite journal|last=Yang|first=M|coauthors=Yuping, Y, Yin, X, Wang, BY, Wu, T, Liu, GJ, Dong, BR|title=Chest physiotherapy for pneumonia in adults|journal=Cochrane database of systematic reviews |date=2010-02-17|issue= 2|pages=CD006338|pmid=20166082|doi= 10.1002/14651858.CD006338.pub2 |editor1-last=Dong|editor1-first=Bi Rong}}</ref> Ο [[μηχανικός αερισμός|μη επεμβατικός αερισμός]] μπορεί να είναι επωφελής σε περιπτώσεις εισαχθέντων στη [[μονάδα εντατικής θεραπείας]].<ref>{{cite journal|last=Zhang|first=Y|coauthors=Fang, C; Dong, BR; Wu, T; Deng, JL|title=Oxygen therapy for pneumonia in adults|journal=Cochrane database of systematic reviews |date=14 March 2012|volume=3|pages=CD006607|pmid=22419316|doi=10.1002/14651858.CD006607.pub4|editor1-last=Dong|editor1-first=Bi Rong}}</ref> Τα [[φάρμακα για το βήχα ]] που χορηγούνται χωρίς ιατρική συνταγή δεν έχουν αποδειχτεί αποτελεσματικά <ref name=Chang2012>{{cite journal |author=Chang CC, Cheng AC, Chang AB |title=Over-the-counter (OTC) medications to reduce cough as an adjunct to antibiotics for acute pneumonia in children and adults |journal=Cochrane Database Syst Rev |volume=2 |issue= |pages=CD006088 |year=2012 |pmid=22336815|doi=10.1002/14651858.CD006088.pub3 |editor1-last=Chang |editor1-first=Christina C}}</ref> ενώ το ίδιο ισχύει και για τη χρήση [[ψευδάργυρος|ψευδαργύρου]] στα παιδιά. <ref>{{cite journal|last=Haider|first=BA|coauthors=Lassi, ZS; Ahmed, A; Bhutta, ZA|title=Zinc supplementation as an adjunct to antibiotics in the treatment of pneumonia in children 2 to 59 months of age|journal=Cochrane database of systematic reviews |date=5 October 2011|issue=10|pages=CD007368|pmid=21975768|doi=10.1002/14651858.CD007368.pub2|editor1-last=Bhutta|editor1-first=Zulfiqar A}}</ref> Δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για τα[[βλεννολυτικά]].<ref name=Chang2012/> |
|||
===Βακτηριακή === |
|||
Τα [[αντιβιοτικά]] βελτιώνουν τα κλινικά αποτελέσματα σε ασθενείς με βακτηριακή πνευμονία. <ref name=CochraneTx10/> H επιλογή αντιβιοτικού εξαρτάται αρχικά από τα χαρακτηριστικά του ασθενούς, όπως η ηλικία, η υποκείμενη υγεία και η τοποθεσία όπου αποκτήθηκε η λοίμωξη. Στο Η.Β. η [[εμπειρική θεραπεία|εμπειρική αγωγή]] με [[αμοξικιλλίνη]] προτείνεται ως αρχική θεραπεία για την [[πνευμονία της κοινότητας]], με τις ουσίες [[δοξυκυκλίνη]] ή [[κλαριθρομυκίνη]] ως εναλλακτικές επιλογές. <ref name=BTS09/> Στη [[Βόρειος Αμερική|Βόρειο Αμερική]], όπου οι μορφές της «άτυπης» πνευμονίας της κοινότητας είναι πιο συχνές, τα [[μακρολίδια]] (όπως η [[αζιθρομυκίνη]] ή η [[ερυθρομυκίνη]]) και η δοξυκυκλίνη έχουν αντικαταστήσει την εκτοπισμένη αμοξικιλλίνη ως αρχική θεραπεία σε ενήλικες στα εξωτερικά ιατρεία. <ref name=EOP10/><ref name=Lutfiyya>{{cite journal |author=Lutfiyya MN | coauthors = Henley E, Chang LF, Reyburn SW |title=Diagnosis and treatment of community-acquired pneumonia |journal=Am Fam Physician |volume=73 |issue=3 |pages=442–50 |year=2006|month=February |pmid=16477891 |url=http://www.aafp.org/afp/2006/0201/p442.pdf |format=PDF}}</ref> Σε παιδιά με ήπια ή μέτρια συμπτώματα, η αμοξυκιλλίνη παραμένει η αρχική θεραπεία. <ref name=PIDS11/> Η χρήση [[φθοριοκινολόνα|φθοριοκινολόνων]] σε απλές περιπτώσεις αποθαρρύνεται λόγω των ανησυχιών για παρενέργειες και δημιουργία αντοχής, ενώ δεν προσφέρουν μεγαλύτερο κλινικό όφελος. <ref name=EOP10/><ref>{{cite journal|last=Eliakim-Raz|first=N|coauthors=Robenshtok, E; Shefet, D; Gafter-Gvili, A; Vidal, L; Paul, M; Leibovici, L|title=Empiric antibiotic coverage of atypical pathogens for community-acquired pneumonia in hospitalized adults|journal=Cochrane database of systematic reviews |date=12 September 2012|volume=9|pages=CD004418|pmid=22972070|doi=10.1002/14651858.CD004418.pub4|editor1-last=Eliakim-Raz|editor1-first=Noa}}</ref> Η διάρκεια της θεραπείας ήταν ανέκαθεν από 7 έως 10 ημέρες, αλλά όλο και περισσότερα στοιχεία δείχνουν ότι η συντομότερη αγωγή (από τρεις έως πέντε ημέρες) είναι εξίσου αποτελεσματική. <ref>{{cite journal |author=Scalera NM | coauthors = File TM |title=How long should we treat community-acquired pneumonia? |journal=Curr. Opin. Infect. Dis. |volume=20 |issue=2 |pages=177–81 |year=2007|month=April |pmid= 17496577|doi= 10.1097/QCO.0b013e3280555072}}</ref> Συνιστώμενη αγωγή για [[νοσοκομειακή πνευμονία]] περιλαμβάνουν τρίτης και τέταρτης γενιάς αντιβιοτικά όπως [[κεφαλοσπορίνες]], [[καρβαπενέμες]], [[φθοριοκινολόνες]], [[αμινογλυκοσίδες]], και [[βανκομυκίνη]]. <ref name=HAPGuideline>{{cite journal |author=[[American Thoracic Society]]; [[Infectious Diseases Society of America]] |title=Guidelines for the management of adults with hospital-acquired, ventilator-associated, and healthcare-associated pneumonia |journal=Am J Respir Crit Care Med |volume=171 |issue=4 |pages=388–416 |year=2005|month=February |pmid=15699079 |doi=10.1164/rccm.200405-644ST}}</ref> Αυτά τα αντιβιοτικά συχνά παρέχονται ως [[ενδοφλέβια θεραπεία|ενδοφλέβια]] και χρησιμοποιούνται συνδυαστικά. <ref name=HAPGuideline/> Σε ασθενείς που ακολούθησαν τη θεραπεία στο νοσοκομείο, περισσότεροι από 90% παρουσίασαν βελτίωση με τα αρχικά αντιβιοτικά. <ref name=M32/> |
|||
===Ιογενής === |
|||
Οι [[αναστολείς της νευραμινιδάσης]] μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη θεραπεία της [[ιογενούς πνευμονίας]] η οποία προκαλείται από τους ιούς της γρίπης ([[ινφλουέντζα A]] και [[ινφλουέντζα B]]).<ref name=Lancet11/> Καμία συγκεκριμένη αγωγή με [[αντιιικό φάρμακο|αντιιικό]] δεν προτείνεται για άλλους τύπους ιογενούς πνευμονίας της κοινότητας όπως τον[[SARS|κορωνοϊό του SARS]], [[αδενοϊό]], [[ιό του Hantavirus]] και τον ιό της [[παραγρίπης]].<ref name=Lancet11/> Η γρίπη τύπου Α μπορεί να θεραπευτεί με [[ριμανταδίνη]] ή [[αμανταδίνη]], ενώ οι ιοί της γρίπης A ή B θεραπεύονται με [[οσελταμιβίρη]], [[ζαναμιβίρη]] ή [[περαμιβίρη ]].<ref name=Lancet11/> Αυτά είναι από τα πιο ωφέλιμα φάρμακα εφόσον η θεραπεία ξεκινήσει μέσα σε 48 ώρες από την εμφάνιση των συμπτωμάτων. <ref name=Lancet11/>Πολλά στελέχη γρίπης τύπου Α [[H5N1]], γνωστή και ως [[γρίπη των πτηνών]], έχουν δείξει ανθεκτικότητα στη ριμανταδίνη και την αμανταδίνη. <ref name=Lancet11/> Η χρήση των αντιβιοτικών σε ιογενή πνευμονία συνιστάται από ορισμένους εμπειρογνώμονες, καθώς είναι αδύνατον να αποκλειστεί μια περίπλοκη βακτηριακή λοίμωξη. <ref name=Lancet11/> Η [[Βρετανική Πνευμονολογική Εταιρεία]] συνιστά την αποφυγή αντιβιοτικών σε άτομα με ήπια συμπτώματα. <ref name=Lancet11/> Η χρήση [[κορτικοστεροειδή|κορτικοστεροειδών]] είναι αμφιλεγόμενη. <ref name=Lancet11/> |
|||
===Εισρόφηση === |
|||
Σε γενικές γραμμές, η [[χημική πνευμονίτιδα|πνευμονία από εισρόφηση]] αντιμετωπίζεται συντηρητικά με αντιβιοτικά, τα οποία ενδείκνυνται μόνο για [[πνευμονία από εισρόφηση]]. <ref name=PA2011>{{cite journal|last=Marik|first=PE|title=Pulmonary aspiration syndromes|journal=Current Opinion in Pulmonary Medicine|date=May 2011|volume=17|issue=3|pages=148–54|pmid=21311332|doi=10.1097/MCP.0b013e32834397d6}}</ref> Η επιλογή του αντιβιοτικού θα εξαρτηθεί από διάφορους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των εικαζόμενων υπαίτιων οργανισμών καθώς και το αν η πνευμονία αποκτήθηκε στην κοινότητα ή αναπτύχθηκε σε νοσοκομειακό περιβάλλον. Συνήθεις επιλογές περιλαμβάνουν [[κλινδαμυκίνη]], έναν συνδυασμό [[αντιβιοτικών τύπου βήτα-λακτάμης]] και [[μετρονιδαζόλη]] ή [[αμινογλυκοσίδη]].<ref name=OConnor> |
|||
{{cite journal |author=O'Connor S |title=Aspiration pneumonia and pneumonitis |journal=Australian Prescriber |volume=26|issue=1 |year=2003 |pages=14–7 |url=http://www.australianprescriber.com/magazine/26/1/14/7}}</ref> |
|||
Τα [[κορτικοστεροειδή]]χρησιμοποιούνται μερικές φορές σε πνευμονία από εισρόφηση, αλλά στοιχεία που υποστηρίζουν την αποτελεσματικότητά τους είναι περιορισμένα. <ref name=PA2011/> |
|||
==Πρόγνωση == |
|||
Με θεραπεία, τα περισσότερα είδη της βακτηριακής πνευμονίας θα σταθεροποιηθούν σε 3-6 ημέρες.<ref name=Behera2010>{{cite book|last=Behera|first=D.|title=Textbook of pulmonary medicine|year=2010|publisher=Jaypee Brothers Medical Pub.|location=New Delhi|isbn=9788184487497|pages=296–297|url=http://books.google.ca/books?id=0TbJjd9eTp0C&pg=PA296|edition=2nd}}</ref> Συχνά, τα περισσότερα συμπτώματα υποχωρούν μετά την πάροδο μερικών εβδομάδων. <ref name=Behera2010/> Τα ακτινολογικά ευρήματα είναι τυπικά ανύπαρκτα εντός τεσσάρων εβδομάδων και η θνησιμότητα είναι χαμηλή (λιγότερο από 1%).<ref name=Clinic2011/><ref name=C6/> Στους ηλικιωμένους ή σε άτομα που έχουν άλλα πνευμονολογικά προβλήματα, η αποθεραπεία μπορεί να διαρκέσει περισσότερο από 12 εβδομάδες.<!-- <ref name=Clinic2011/> -->Σε άτομα χρήζουν νοσοκομειακής περίθαλψης, η θνησιμότητα μπορεί να ανέλθει ακόμη και στο 10% και σε όσους απαιτούν εντατική θεραπεία έως και το 30-50%.<ref name=Clinic2011/> Η πνευμονία είναι η πιο κοινή θανατηφόρα[[νοσοκομειακή λοίμωξη|ενδο-νοσοκομειακή λοίμωξη]]. <ref name=M32>Murray and Nadel (2010). Chapter 32.</ref> Πριν από την εμφάνιση των αντιβιοτικών, το ποσοστό της θνησιμότητα αποτελούσε συνήθως το 30% των νοσηλευόμενων. <ref name=EBMED05/> |
|||
Επιπλοκές μπορεί να εμφανισθούν ιδιαίτερα στους ηλικιωμένους και στα άτομα με υποκείμενα προβλήματα υγείας .<ref name=C6/> Αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων: [[εμπύημα]], [[πνευμονικό απόστημα]], [[αποφρακτική βρογχιολίτιδα]], [[σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας]], [[σήψη]] καθώς και την επιδείνωση των υποκείμενων προβλημάτων υγείας. <ref name=C6>Cunha (2010). Pages6-18.</ref> |
|||
===Κλινικοί κανόνες πρόβλεψης === |
|||
Οι κλινικοί κανόνες πρόβλεψης έχουν αναπτυχθεί για την πιο αντικειμενική πρόγνωση των κλινικών αποτελεσμάτων πνευμονίας. <ref name=M32/> Οι κανόνες αυτοί χρησιμοποιούνται συχνά για να αποφασιστεί εάν θα πρέπει ή όχι να νοσηλευτεί ο ασθενής.<ref name=M32/> |
|||
* [[Δείκτης σοβαρότητας πνευμονίας]] (or ''PSI Score'')<ref name=M32/> |
|||
* [[CURB-65]] score, which takes into account the severity of symptoms, any underlying diseases, and age<ref>{{cite journal|last=Rello|first=J|title=Demographics, guidelines, and clinical experience in severe community-acquired pneumonia.|journal=Critical care (London, England)|year=2008|volume=12 Suppl 6|pages=S2|pmid=19105795}}</ref> |
|||
===Πλευριτική συλλογή, εμπύημα και απόστημα === |
|||
[[File:Pleural effusion.jpg|thumb|alt=Μια ακτινογραφία δείχνει το θώρακα σε οριζόντια θέση. Η μαύρη περιοχή χαμηλά, που είναι ο δεξιά πνεύμονας, είναι μικρότερη με μια λευκή περιοχή από κάτω που παρουσιάζει πνευμονική συλλογή. Υπάρχει σήμανση με κόκκινα βέλη που δείχνουν το μέγεθος αυτών.| Η [[πλευριτική συλλογή]]: όπως φαίνεται στην ακτινογραφία θώρακος. Το βέλος Α δείχνει ένα υγρό να επικαλύπτει το δεξί στήθος. Το βέλος Β δείχνει το πλάτος του δεξιού πνεύμονα. Ο όγκος του πνεύμονα μειώνεται λόγω της συλλογής του υγρού γύρω από τον πνεύμονα.]] |
|||
Στην πνευμονία, μπορεί να σχηματιστεί [[πλευριτικό εξίδρωμα|συσσώρευση υγρού]] στο [[υπεζωκοτική κοιλότητα|χώρο που περιβάλλει τον πνεύμονα]].<ref name=Yu2011>{{cite journal|last=Yu|first=H|title=Management of pleural effusion, empyema, and lung abscess.|journal=Seminars in interventional radiology|date=2011 Mar|volume=28|issue=1|pages=75–86|pmid=22379278}}</ref> Περιστασιακά, οι μικροοργανισμοί μολύνουν αυτό το υγρό, προκαλώντας [[θωρακικό εμπύημα|εμπύημα]].<ref name=Yu2011/> Για να γίνει διάκριση μεταξύ εμπυήματος και κοινής [[παραπνευμονικής συλλογής]], το υγρό μπορεί να συλλεχθεί με βελόνα ([[θωρακοκέντηση]]) και να υποβληθεί σε εξέταση.<ref name=Yu2011/> Εάν η εξέταση καταδείξει στοιχεία εμπυήματος, είναι απαραίτητη η αναρροφητική παροχέτευση του υγρού, η οποία συχνά απαιτεί [[θωρακικός σωλήνας|καθετήρα παροχέτευσης]].<ref name=Yu2011/> Σε σοβαρές περιπτώσεις εμπυήματος, μπορεί να απαιτηθεί [[αποφλοίωση|χειρουργική αντιμετώπιση]].<ref name=Yu2011/> Εάν το μολυσμένο υγρό δεν αποστραγγίζεται, η λοίμωξη μπορεί να επιμείνει, επειδή τα αντιβιοτικά δεν διεισδύουν καλά στην υπεζωκοτική κοιλότητα. Εάν το υγρό είναι αποστειρωμένο, πρέπει να αποστραγγιστεί, μόνο εφόσον αυτό ευθύνεται για τα συμπτώματα ή είναι υπό αμφισβήτηση.<ref name=Yu2011/> |
|||
Σε σπάνιες περιπτώσεις, τα βακτήρια στον πνεύμονα σχηματίζουν μια εντοπισμένη περιοχή συγκέντρωσης μολυσμένων υγρών που ονομάζεται [[πνευμονικό απόστημα]].<ref name=Yu2011/> Τα πνευμονικά αποστήματα είναι συνήθως ορατά στην ακτινογραφία θώρακα, αλλά συχνά απαιτείται αξονική τομογραφία θώρακα για να επιβεβαιωθεί η διάγνωση.<ref name=Yu2011/> Τα αποστήματα συνήθως εμφανίζονται στην [[πνευμονία εξ' εισροφήσεως]] και συχνά περιέχουν διάφορα είδη βακτηρίων. Η μακροχρόνια λήψη αντιβιοτικών φαρμάκων είναι συνήθως επαρκής για την αντιμετώπιση του πνευμονικού αποστήματος, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις πρέπει να γίνεται αποστράγγιση του αποστήματος από [[χειρουργική επέμβαση|χειρουργό]] ή από [[επεμβατική ακτινολογία|ακτινολόγο]].<ref name=Yu2011/> |
|||
===Διαταραχές του αναπνευστικού και κυκλοφορικού συστήματος === |
|||
Η πνευμονία μπορεί να προκαλέσει αναπνευστική ανεπάρκεια πυροδοτώντας το [[σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας]] (ARDS), που προκύπτει από το συνδυασμό της λοίμωξης και της φλεγμονώδους απόκρισης.<!-- <ref name=M31/> --> Οι πνεύμονες γεμίζουν γρήγορα με υγρό και γίνονται δύσκαμπτοι.<!-- <ref name=M31/> --> Αυτή η δυσκαμψία, σε συνδυασμό με σοβαρές δυσκολίες εξαγωγής οξυγόνου λόγω του κυψελιδικού υγρού, μπορεί να απαιτήσει μακρές περιόδους [[μηχανικού αερισμού]] για την επιβίωση του ασθενούς.<ref name=M31/> |
|||
Η [[σηψαιμία]] αποτελεί μια πιθανή επιπλοκή της πνευμονίας αλλά εκδηλώνεται συνήθως μόνο σε ανθρώπους με μειωμένη ανοσία ή [[υποσπληνισμό]].<!-- <ref name=C250/> --> Οι συνηθέστερα εμπλεκόμενοι οργανισμοί είναι ο "Streptococcus pneumonia", ο "Haemophilus influenzae" και ο "Klebsiela ozaenae pneumoniae".<!-- <ref name=C250/> --> Όμως και άλλες αιτίες για τα συμπτώματα πρέπει να ληφθούν υπόψη, όπως το [[έμφραγμα του μυοκαρδίου]] ή η [[πνευμονική εμβολή]].<ref name=C250>Cunha (2010). Pages 250-251.</ref> |
|||
==Επιδημιολογία== |
|||
[[Εικόνα:παγκόσμιος χάρτης λοιμώξεων του κατώτερου αναπνευστικού συστήματος - DALY - WHO2004.svg|thumb|225px|alt=Παγκόσμιος χάρτης που απεικονίζει τους [[κατά ηλικία προσαρμοσμένοι|κατά ηλικία τυποποιημένους]] συντελεστές θνησιμότητας με ελάχιστο σκούρο κόκκινο χρώμα στην Αφρική, πορτοκαλί χρώματα σε διάφορα μέρη της Ασίας και της Νότιας Αμερικής, και κίτρινο στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική: [[Λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού]] ανά 100.000 κατοίκους το 2004.<ref>{{cite web|url=http://www.who.int/healthinfo/global_burden_disease/estimates_country/en/index.html |title=WHO Disease and injury country estimates |year=2004 |publisher = [[World Health Organization]] (WHO) |accessdate=11 November 2009}}</ref> |
|||
{{Multicol}} |
|||
{{legend|#b3b3b3|no data}} |
|||
{{legend|#ffff65|<100}} |
|||
{{legend|#fff200|100–700}} |
|||
{{legend|#ffdc00|700–1400}} |
|||
{{legend|#ffc600|1400–2100}} |
|||
{{legend|#ffb000|2100–2800}} |
|||
{{legend|#ff9a00|2800–3500}} |
|||
{{Multicol-break}} |
|||
{{legend|#ff8400|3500–4200}} |
|||
{{legend|#ff6e00|4200–4900}} |
|||
{{legend|#ff5800|4900–5600}} |
|||
{{legend|#ff4200|5600–6300}} |
|||
{{legend|#ff2c00|6300–7000}} |
|||
{{legend|#cb0000|>7000}} |
|||
{{Multicol-end}}]] |
|||
Η πνευμονία είναι μια συνηθισμένη ασθένεια που προσβάλλει περίπου 450 εκατομμύρια ανθρώπους το χρόνο και εκδηλώνεται σε όλα τα μέρη του κόσμου.<ref name=Lancet11>{{cite journal|last=Ruuskanen|first=O|coauthors=Lahti, E, Jennings, LC, Murdoch, DR|title=Viral pneumonia|journal=Lancet|date=2011-04-09|volume=377|issue=9773|pages=1264–75|pmid=21435708|doi=10.1016/S0140-6736(10)61459-6}}</ref> Αποτελεί σημαντική αιτία θανάτου σε όλες τις ηλικιακές ομάδες, προκαλώντας ετησίως 4 εκατομμύρια θανάτους (7% του συνόλου των θανάτων παγκοσμίως).<ref name=Lancet11/><ref name=CochraneTx10/> Τα ποσοστά είναι μεγαλύτερα σε παιδιά κάτω των πέντε, και σε ενήλικες άνω των 75 ετών.<ref name=Lancet11/> Εκδηλώνεται περίπου πέντε φορές πιο συχνά στον [[αναπτυσσόμενο κόσμο]] από ότι στον [[ανεπτυγμένο κόσμο]].<ref name=Lancet11/> Περίπου 200 εκατομμύρια περιστατικά οφείλονται σε ιογενή πνευμονία.<ref name=Lancet11/> Στις Ηνωμένες Πολιτείες, από το 2009, η πνευμονία αποτελεί την 8<sup>η</sup> κύρια αιτία θανάτου.<ref name=Clinic2011>{{cite journal|last=Nair|first=GB|coauthors=Niederman, MS|title=Community-acquired pneumonia: an unfinished battle|journal=The Medical clinics of North America|date=November 2011|volume=95|issue=6|pages=1143–61|pmid=22032432|doi=10.1016/j.mcna.2011.08.007}}</ref> |
|||
===Τα παιδιά === |
|||
Το 2008, η πνευμονία εμφανίστηκε σε περίπου 156 εκατομμύρια παιδιά (151 εκατομμύρια στις αναπτυσσόμενες χώρες και 5 εκατομμύρια στις ανεπτυγμένες χώρες).<ref name=Lancet11/> Αυτό είχε ως αποτέλεσμα 1,6 εκατομμύρια θανάτους, ή 28-34% του συνόλου των θανάτων σε άτομα κάτω των πέντε ετών, το 95% εκ των οποίων σημειώθηκε στον αναπτυσσόμενο κόσμο.<ref name=Lancet11/><ref name=Develop11>{{cite journal|last=Singh|first=V|coauthors=Aneja, S|title=Pneumonia — management in the developing world|journal=Paediatric respiratory reviews|date=March 2011 |volume=12|issue=1|pages=52–9|pmid=21172676|doi=10.1016/j.prrv.2010.09.011}}</ref>Ανάμεσα στις χώρες που επλήγησαν περισσότερο από τη νόσο, περιλαμβάνονται: Η Ινδία (43 εκατομμύρια), η Κίνα (21 εκατομμύρια) και το Πακιστάν (10 εκατομμύρια).<ref>{{cite journal|last=Rudan|first=I|coauthors=Boschi-Pinto, C, Biloglav, Z, Mulholland, K, Campbell, H|title=Epidemiology and etiology of childhood pneumonia|journal=Bulletin of the World Health Organization|date=May 2008|volume=86|issue=5|pages=408–16|pmid=18545744|doi=10.2471/BLT.07.048769|pmc=2647437}}</ref> Είναι η κύρια αιτία παιδικού θανάτου στις [[χώρες χαμηλού εισοδήματος]].<ref name=Lancet11/><ref name=CochraneTx10>{{cite journal |author=Kabra SK |coauthors = Lodha R, Pandey RM |title=Antibiotics for community-acquired pneumonia in children |journal=Cochrane Database Syst Rev |volume=3 |issue= 3|pages=CD004874 |year=2010 |pmid=20238334 |doi=10.1002/14651858.CD004874.pub3 |editor1-last=Kabra|editor1-first=Sushil K }}</ref> Πολλοί από αυτούς τους θανάτους καταγράφονται κατά τη [[νεογνό|νεογνική]] περίοδο. Ο [[Παγκόσμιος Οργάνισμός Υγείας]] εκτιμά ότι ένας στους τρεις θανάτους νεογνών αποδίδεται στην πνευμονία.<ref name=garenne>{{cite journal|author=Garenne M | coauthors = Ronsmans C, Campbell H |title=The magnitude of mortality from acute respiratory infections in children under 5 years in developing countries |journal=World Health Stat Q |volume=45 |issue=2–3 |pages=180–91 |year=1992|pmid=1462653 }}</ref> Περίπου οι μισοί από αυτούς τους θανάτους μπορούν θεωρητικά να αποτραπούν, όπως εκείνοι που προκαλούνται από βακτηρίδια για τα οποία υπάρχουν αποτελεσματικά εμβόλια.<ref>{{cite journal |author=WHO |title=Pneumococcal vaccines. WHO position paper|journal=Wkly. Epidemiol. Rec. |volume=74 |issue=23 |pages=177–83 |year=1999 |pmid=10437429 }}</ref> |
|||
==Ιστορικά στοιχεία == |
|||
[[Εικόνα:Αφίσα για την πνευμονία από τη Διοίκηση Προόδου Εργασιών.jpg|thumb|alt==Μια αφίσα με έναν καρχαρία στο μέσον της, στην οποία αναγράφεται «Η πνευμονία χτυπάει σαν ανθρωποφάγος καρχαρίας, καθοδηγούμενος από το ψάρι πιλότο, το κοινό κρυολόγημα»|αριστερά [[Διοίκηση Προόδου Εργασιών|Works Progress Administration - WPA]] αφίσα, 1936/193]] |
|||
Η πνευμονία ήταν μια γνωστή ασθένεια καθ' όλη τη διάρκεια της ιστορίας του ανθρώπου.<ref name=History03>{{cite book|last=al.]|first=Ralph D. Feigin ... [et|title=Textbook of pediatric infectious diseases|year=2003|publisher=W. B. Saunders|location=Philadelphia|isbn=978-0-7216-9329-3|page=299|edition=5th|url=http://books.google.com/books?id=G6k0tpPMRsIC&pg=PA299}}</ref> Τα συμπτώματά της είχε περιγράψει ο [[Ιπποκράτης]] (περ. 460 π.Χ. - 370 π.Χ.):<ref name=History03/><ref name=History03/>«Θα πρέπει να γίνεται παρακολούθηση της περιπνευμονίας και των πλευριτικών παθήσεων: Εάν ο πυρετός είναι υψηλός και εάν εκδηλωθεί πόνος στο ένα ή και στα δύο πλευρά ο οποίος σταματά με την παρουσία βήχα, και η απόχρεμψη ή τα πτύελα έχουν κίτρινο ή κιτρινοπράσινο χρώμα, ή είναι επίσης λεπτά, αφρώδη, και ροδόχροα, ή φέρουν οποιοδήποτε άλλο χαρακτηριστικό διαφορετικό από τα συνήθη χαρακτηριστικά... Όταν η πνευμονία είναι στο αποκορύφωμά της, ο ασθενής δεν επιδέχεται θεραπεία εάν δεν έχει προηγηθεί κένωση (του εντέρου), και είναι σε άσχημη κατάσταση εάν έχει δύσπνοια, αραιά και όξινα ούρα, και εφίδρωση στο λαιμό και το κεφάλι, διότι τέτοιου είδους εφιδρώσεις είναι κακές, καθώς ακολουθούνται από ασφυξία, ρόγχους, και επιθετικότητα της νόσου, η οποία έχει αποκτήσει πια το πάνω χέρι».<ref name=hippo>Hippocrates ''On Acute Diseases'' [[s:On Regimen in Acute Diseases|wikisource link]]</ref> Ωστόσο, ο Ιπποκράτης αναφέρθηκε στην πνευμονία ως ασθένεια «που πήρε το όνομά της από τους αρχαίους». Επίσης, δημοσίευσε τα αποτελέσματα της χειρουργικής παροχέτευσης του εμπυήματος. Ο [[Μαϊμονίδης]] (1135–1204 μ.χ.) αναφέρει: «Τα βασικά συμπτώματα που εκδηλώνονται στην πνευμονία και δεν εκλείπουν ποτέ, είναι τα εξής: υψηλός πυρετός, εντοπισμένος [[πλευριτικός]] πόνος στα πλευρά, σύντομες ταχείες αναπνοές, ακανόνιστος [[σφυγμός]] και βήχας».<ref name=maimo>Maimonides, ''Fusul Musa'' ("''Pirkei Moshe''").</ref> Αυτή η κλινική περιγραφή είναι αρκετά παρόμοια με εκείνες που υπάρχουν στα σύγχρονα εγχειρίδια, και αντικατοπτρίζει το βαθμό της ιατρικής γνώσης από την εποχή του [[Μεσαίωνας|Μεσαίωνα]] μέχρι τον 19<sup>ο</sup> αιώνα. |
|||
Ο [[Edwin Klebs]] ήταν ο πρώτος που εντόπισε βακτήρια στους αεραγωγούς ατόμων που πέθαναν από πνευμονία το 1875.<ref name=klebs>{{cite journal |author=Klebs E |title=Beiträge zur Kenntniss der pathogenen Schistomyceten. VII Die Monadinen|journal=Arch. Exptl. Pathol. Parmakol. |volume=4 |issue=5/6 |pages=40–488 |date=1875-12-10}}</ref> Η πρώτη προσπάθεια προσδιορισμού των δύο κοινών βακτηριακών αιτιών της "Πνευμονικός στρεπτόκοκκος" και της "Klebsiela ozaenae pneumoniae" έγινε από τον [[Carl Friedländer]] [[Carl Friedländer]]<ref name=fried>{{cite journal |author=Friedländer C |title=Über die Schizomyceten bei der acuten fibrösen Pneumonie |journal=Virchow's Arch pathol. Anat. U. Physiol. |volume=87 |issue=2 |pages=319–324 |date=1882-02-04|doi=10.1007/BF01880516}}</ref> και τον [[Albert Fränkel (1848-1916)|Albert Fränkel]]<ref name=fraenkel>{{cite journal|author=Fraenkel A |title=Über die genuine Pneumonie, Verhandlungen des Congress für innere Medicin |journal=Dritter Congress|volume=3 |pages=17–31 |date=1884-04-21}}</ref> το 1882 και 1884, αντίστοιχα. Η αρχική έρευνα του Friedländer εισήγαγε τη [[χρώση κατά Γκραμ|Χρώση κατά Gram]], έναν θεμελιώδη εργαστηριακό έλεγχο που χρησιμοποιείται ακόμα και σήμερα για τον εντοπισμό και την κατηγοριοποίηση των βακτηρίων. Η μελέτη του [[Christian Gram]], που το 1884 περιέγραφε τη διαδικασία, βοήθησε στο διαχωρισμό των δύο βακτηρίων, και έδειξε ότι η πνευμονία θα μπορούσε να προκληθεί από περισσότερους του ενός μικροοργανισμούς.<ref name=gram>{{cite journal |author=Gram C |title=Über die isolierte Färbung der Schizomyceten in Schnitt- und Trocken-präparaten |journal=Fortschr. Med |volume=2 |issue=6 |pages=185–9|date=1884-03-15}}</ref> |
|||
Ο σερ [[William Osler]], γνωστός ως «ο πατέρας της σύγχρονης ιατρικής», αποτιμώντας το θάνατο και την οφειλόμενη σε πνευμονία αναπηρία, χαρακτήρισε το 1918 τη νόσο ως «καπετάνιο των ανδρών του θανάτου», καθώς είχε ξεπεράσει τη [[φυματίωση]] ως μία από τις κυριότερες αιτίες θανάτου της εποχής εκείνης. Αυτή η φράση επινοήθηκε αρχικά από τον [[John Bunyan]] για να περιγράψει τη «φθίση» (φυματίωση).<ref>{{cite book|last=al.]|first=edited by J.F. Tomashefski, Jr ... [et|title=Dail and Hammar's pulmonary pathology.|year=2008|publisher=Springer|location=New York|isbn=978-0-387-98395-0|page=228|url=http://books.google.com/books?id=j-eYLc1BA3oC&pg=PA228|edition=3rd}}</ref><ref>{{cite book |author=William Osler, Thomas McCrae |title=The principles and practice of medicine: designed for the use of practitioners and students of medicine |publisher=D. Appleton |year=1920 |page=78|edition=9th |
|||
|quote=[http://books.google.com/books?lr=&id=JLTgoEc9QOAC&q=Captain+of+the+Men+of+Death&pgis=1#search_anchor One of the most widespread and fatal of all acute diseases, pneumonia has become the "Captain of the Men of Death," to use the phrase applied by John Bunyan to consumption.]}}</ref> O Οsler περιέγραψε επίσης την πνευμονία ως το «φίλο του ηλικιωμένου», καθώς ο θάνατος ήταν συχνά γρήγορος και ανώδυνος, σε σχέση με πολλούς άλλους πιο αργούς και επώδυνους τρόπους θανάτου.<ref name=EBMED05>{{cite journal|last=Ebby|first=Orin|title=Community-Acquired Pneumonia: From Common Pathogens To Emerging Resistance|journal=Emergency Medicine Practice|year=2005|month=Dec|volume=7|issue=12|url=https://www.ebmedicine.net/topics.php?paction=showTopic&topic_id=118}}</ref> |
|||
Διάφορες εξελίξεις κατά τη δεκαετία του 1900 συνέβαλαν στη βελτίωση των αποτελεσμάτων σε ασθενείς που έπασχαν από πνευμονία. Με την έλευση της [[πενικιλλίνη|πενικιλλίνης]] και άλλων αντιβιοτικών, τις σύγχρονες χειρουργικές τεχνικές και την εντατική φροντίδα στη διάρκεια του 20<sup>ου</sup> αιώνα, η θνησιμότητα εξαιτίας της πνευμονίας προσέγγισε το 30%, σημειώνοντας απότομη πτώση στον ανεπτυγμένο κόσμο. Ο εμβολιασμός των βρεφών κατά του "[[αιμόφιλος ινφλουέντζα]]" τύπου B ξεκίνησε το 1988 και λίγο αργότερα οδήγησε σε εντυπωσιακή μείωση των κρουσμάτων.<ref name=adams>{{cite journal |author=Adams WG| coauthors = Deaver KA, Cochi SL, ''et al.'' | Title=μείωση των παιδικών Haemophilus influenzae, χορήγηση τύπου B (Hib) ασθένεια στο εμβόλιο Hib εποχής | εφημερίδα=JAMA | όγκο=269 | θέμα=2 | σελίδες= 221-6 | έτος=1993 | μήνας=Ιανουαρίου | pmid=8417239 | doi=10,1001 /jama.269.2.221 } } < /ref> Ο εμβολιασμός κατά του "Πνευμονικός στρεπτόκοκκος" ξεκίνησε το 1977 σε ενήλικες και το 2000 σε παιδιά, και οδήγησε σε αντίστοιχη μείωση.<ref name=whit>{{cite journal |author=Whitney CG | coauthors = Farley MM, Hadler J,''et al.'' |title=Decline in invasive pneumococcal disease after the introduction of protein-polysaccharide conjugate vaccine|journal=N. Engl. J. Med. |volume=348 |issue=18 |pages=1737–46 |year=2003 |month=May |pmid=12724479 |doi=10.1056/NEJMoa022823}}</ref> |
|||
==Κοινωνία και πολιτισμός == |
|||
Λόγω του μεγάλου αριθμού κρουσμάτων στις αναπτυσσόμενες χώρες και της σχετικά χαμηλής διάδοσης της νόσου στις ανεπτυγμένες χώρες, η παγκόσμια ιατρική κοινότητα έχει ορίσει την 12<sup>η</sup> Νοεμβρίου, ως την [[Παγκόσμια Ημέρα Πνευμονίας]], μια ημέρα κατά την οποία οι ενδιαφερόμενοι πολίτες και οι φορείς χάραξης πολιτικής μπορούν να αναλάβουν δράση κατά της νόσου.<ref>{{cite web|title=World Pneumonia Day Official Website|url=http://worldpneumoniaday.org/|work=World Pneumonia Day Official Website|publisher=Fiinex|accessdate=13 August 2011}}</ref> Εκτιμάται ότι το οικονομικό κόστος της πνευμονίας της κοινότητας ανέρχεται παγκοσμίως σε $17 δις δολάρια.<ref name=Clinic2011/> |
|||
'''Πνευμονία''' είναι μια [[φλεγμονή]] των [[Πνεύμονας|πνευμόνων]] που προκαλείται από [[βακτήριο|βακτήρια]], [[ιός|ιούς]], [[μύκητας|μύκητες]] και άλλους [[Μικρόβιο|μικροοργανισμούς]]. Κατά την εξέλιξη της πάθησης, οι [[κυψελίδες]] και ο διάμεσος χώρος τους καταλαμβάνεται από [[Φλεγμονή|φλεγμονώδη κύτταρα]] και εκκρίσεις. |
'''Πνευμονία''' είναι μια [[φλεγμονή]] των [[Πνεύμονας|πνευμόνων]] που προκαλείται από [[βακτήριο|βακτήρια]], [[ιός|ιούς]], [[μύκητας|μύκητες]] και άλλους [[Μικρόβιο|μικροοργανισμούς]]. Κατά την εξέλιξη της πάθησης, οι [[κυψελίδες]] και ο διάμεσος χώρος τους καταλαμβάνεται από [[Φλεγμονή|φλεγμονώδη κύτταρα]] και εκκρίσεις. |
||
| Γραμμή 75: | Γραμμή 280: | ||
* [http://www.gr.european-lung-foundation.org/ Ευρωπαϊκή Πνευμονολογική Εταιρεία] |
* [http://www.gr.european-lung-foundation.org/ Ευρωπαϊκή Πνευμονολογική Εταιρεία] |
||
==Παραπομπές== |
|||
{{reflist|30em}} |
|||
'''Βιβλιογραφία''' |
|||
{{Refbegin}} |
|||
* {{cite book|first=John F. Murray|title=Murray and Nadel's textbook of respiratory medicine.|year=2010|publisher=Saunders/Elsevier|location=Philadelphia, PA|isbn=1416047107|edition=5th}} |
|||
*{{cite book|last=Cunha|first=edited by Burke A.|title=Pneumonia essentials|year=2010|publisher=Physicians' Press|location=Sudbury, MA|isbn=0763772208|edition=3rd ed.|url=http://books.google.ca/books?id=VVgmFAbnrUgC&printsec=frontcover}} |
|||
{{Refend}} |
|||
[[Κατηγορία:Λοιμώδεις ασθένειες]] |
[[Κατηγορία:Λοιμώδεις ασθένειες]] |
||
Έκδοση από την 14:42, 18 Φεβρουαρίου 2014
| Πνευμονία | |
|---|---|
 Ακτινογραφία θώρακος δείχνει μια πολύ σοβαρή πνευμονία στο δεξιό πνεύμονα. | |
| Ειδικότητα | πνευμονολογία και λοιμωξιολογία |
| Συμπτώματα | βήχας[1], ταχύπνοια[1], πυρετός[1], δύσπνοια[1], αιμόπτυση[2], Ροχαλητό[2] και ρίγος[3] |
| Ταξινόμηση | |
| ICD-10 | J12, J13, J14, J15, J16, J17, J18, P23 |
| ICD-9 | 480-486, 770.0 |
| DiseasesDB | 10166 |
| MedlinePlus | 000145 |
| eMedicine | topic list |
| MeSH | D011014 |
H πνευμονία είναι μια φλεγμονώδης νόσος του πνεύμονα που επηρεάζει πρωτίστως τους μικροσκοπικούς σάκους αέρα που είναι γνωστοί ως πνευμονικές κυψελίδες.[4][5] Συνήθως προκαλείται από ιογενείς μολύνσεις ή βακτήρια και λιγότερο συχνά από άλλους μικροοργανισμούς, ορισμένα φάρμακα και άλλες παθήσεις γνωστές ως αυτοάνοσα νοσήματα.[4][6]
Σε άτομα χρήζουν νοσοκομειακής περίθαλψης, η θνησιμότητα μπορεί να ανέλθει ακόμη και στο 10% και σε όσους απαιτούν εντατική θεραπεία έως και το 30-50%.[7] Η πνευμονία είναι η πιο κοινή θανατηφόραενδο-νοσοκομειακή λοίμωξη. [8] Πριν από την εμφάνιση των αντιβιοτικών, το ποσοστό της θνησιμότητα αποτελούσε συνήθως το 30% των νοσηλευόμενων. [9]
Επιπλοκές μπορεί να εμφανισθούν ιδιαίτερα στους ηλικιωμένους και στα άτομα με υποκείμενα προβλήματα υγείας .[10] Αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων: εμπύημα, πνευμονικό απόστημα, αποφρακτική βρογχιολίτιδα, σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας, σήψη καθώς και την επιδείνωση των υποκείμενων προβλημάτων υγείας. [10]
Κλινικοί κανόνες πρόβλεψης
Οι κλινικοί κανόνες πρόβλεψης έχουν αναπτυχθεί για την πιο αντικειμενική πρόγνωση των κλινικών αποτελεσμάτων πνευμονίας. [8] Οι κανόνες αυτοί χρησιμοποιούνται συχνά για να αποφασιστεί εάν θα πρέπει ή όχι να νοσηλευτεί ο ασθενής.[8]
- Δείκτης σοβαρότητας πνευμονίας (or PSI Score)[8]
- CURB-65 score, which takes into account the severity of symptoms, any underlying diseases, and age[11]
Πλευριτική συλλογή, εμπύημα και απόστημα
Στην πνευμονία, μπορεί να σχηματιστεί συσσώρευση υγρού στο χώρο που περιβάλλει τον πνεύμονα.[12] Περιστασιακά, οι μικροοργανισμοί μολύνουν αυτό το υγρό, προκαλώντας εμπύημα.[12] Για να γίνει διάκριση μεταξύ εμπυήματος και κοινής παραπνευμονικής συλλογής, το υγρό μπορεί να συλλεχθεί με βελόνα (θωρακοκέντηση) και να υποβληθεί σε εξέταση.[12] Εάν η εξέταση καταδείξει στοιχεία εμπυήματος, είναι απαραίτητη η αναρροφητική παροχέτευση του υγρού, η οποία συχνά απαιτεί καθετήρα παροχέτευσης.[12] Σε σοβαρές περιπτώσεις εμπυήματος, μπορεί να απαιτηθεί χειρουργική αντιμετώπιση.[12] Εάν το μολυσμένο υγρό δεν αποστραγγίζεται, η λοίμωξη μπορεί να επιμείνει, επειδή τα αντιβιοτικά δεν διεισδύουν καλά στην υπεζωκοτική κοιλότητα. Εάν το υγρό είναι αποστειρωμένο, πρέπει να αποστραγγιστεί, μόνο εφόσον αυτό ευθύνεται για τα συμπτώματα ή είναι υπό αμφισβήτηση.[12]
Σε σπάνιες περιπτώσεις, τα βακτήρια στον πνεύμονα σχηματίζουν μια εντοπισμένη περιοχή συγκέντρωσης μολυσμένων υγρών που ονομάζεται πνευμονικό απόστημα.[12] Τα πνευμονικά αποστήματα είναι συνήθως ορατά στην ακτινογραφία θώρακα, αλλά συχνά απαιτείται αξονική τομογραφία θώρακα για να επιβεβαιωθεί η διάγνωση.[12] Τα αποστήματα συνήθως εμφανίζονται στην πνευμονία εξ' εισροφήσεως και συχνά περιέχουν διάφορα είδη βακτηρίων. Η μακροχρόνια λήψη αντιβιοτικών φαρμάκων είναι συνήθως επαρκής για την αντιμετώπιση του πνευμονικού αποστήματος, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις πρέπει να γίνεται αποστράγγιση του αποστήματος από χειρουργό ή από ακτινολόγο.[12]
Διαταραχές του αναπνευστικού και κυκλοφορικού συστήματος
Η πνευμονία μπορεί να προκαλέσει αναπνευστική ανεπάρκεια πυροδοτώντας το σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας (ARDS), που προκύπτει από το συνδυασμό της λοίμωξης και της φλεγμονώδους απόκρισης. Οι πνεύμονες γεμίζουν γρήγορα με υγρό και γίνονται δύσκαμπτοι. Αυτή η δυσκαμψία, σε συνδυασμό με σοβαρές δυσκολίες εξαγωγής οξυγόνου λόγω του κυψελιδικού υγρού, μπορεί να απαιτήσει μακρές περιόδους μηχανικού αερισμού για την επιβίωση του ασθενούς.[13]
Η σηψαιμία αποτελεί μια πιθανή επιπλοκή της πνευμονίας αλλά εκδηλώνεται συνήθως μόνο σε ανθρώπους με μειωμένη ανοσία ή υποσπληνισμό. Οι συνηθέστερα εμπλεκόμενοι οργανισμοί είναι ο "Streptococcus pneumonia", ο "Haemophilus influenzae" και ο "Klebsiela ozaenae pneumoniae". Όμως και άλλες αιτίες για τα συμπτώματα πρέπει να ληφθούν υπόψη, όπως το έμφραγμα του μυοκαρδίου ή η πνευμονική εμβολή.[14]
Επιδημιολογία
Αρχείο:Παγκόσμιος χάρτης λοιμώξεων του κατώτερου αναπνευστικού συστήματος - DALY - WHO2004.svgalt=Παγκόσμιος χάρτης που απεικονίζει τους κατά ηλικία τυποποιημένους συντελεστές θνησιμότητας με ελάχιστο σκούρο κόκκινο χρώμα στην Αφρική, πορτοκαλί χρώματα σε διάφορα μέρη της Ασίας και της Νότιας Αμερικής, και κίτρινο στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική: Λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού ανά 100.000 κατοίκους το 2004.[15]
no data <100 100–700 700–1400 1400–2100 2100–2800 2800–3500 | 3500–4200 4200–4900 4900–5600 5600–6300 6300–7000 >7000 |
Η πνευμονία είναι μια συνηθισμένη ασθένεια που προσβάλλει περίπου 450 εκατομμύρια ανθρώπους το χρόνο και εκδηλώνεται σε όλα τα μέρη του κόσμου.[16] Αποτελεί σημαντική αιτία θανάτου σε όλες τις ηλικιακές ομάδες, προκαλώντας ετησίως 4 εκατομμύρια θανάτους (7% του συνόλου των θανάτων παγκοσμίως).[16][17] Τα ποσοστά είναι μεγαλύτερα σε παιδιά κάτω των πέντε, και σε ενήλικες άνω των 75 ετών.[16] Εκδηλώνεται περίπου πέντε φορές πιο συχνά στον αναπτυσσόμενο κόσμο από ότι στον ανεπτυγμένο κόσμο.[16] Περίπου 200 εκατομμύρια περιστατικά οφείλονται σε ιογενή πνευμονία.[16] Στις Ηνωμένες Πολιτείες, από το 2009, η πνευμονία αποτελεί την 8η κύρια αιτία θανάτου.[7]
Τα παιδιά
Το 2008, η πνευμονία εμφανίστηκε σε περίπου 156 εκατομμύρια παιδιά (151 εκατομμύρια στις αναπτυσσόμενες χώρες και 5 εκατομμύρια στις ανεπτυγμένες χώρες).[16] Αυτό είχε ως αποτέλεσμα 1,6 εκατομμύρια θανάτους, ή 28-34% του συνόλου των θανάτων σε άτομα κάτω των πέντε ετών, το 95% εκ των οποίων σημειώθηκε στον αναπτυσσόμενο κόσμο.[16][18]Ανάμεσα στις χώρες που επλήγησαν περισσότερο από τη νόσο, περιλαμβάνονται: Η Ινδία (43 εκατομμύρια), η Κίνα (21 εκατομμύρια) και το Πακιστάν (10 εκατομμύρια).[19] Είναι η κύρια αιτία παιδικού θανάτου στις χώρες χαμηλού εισοδήματος.[16][17] Πολλοί από αυτούς τους θανάτους καταγράφονται κατά τη νεογνική περίοδο. Ο Παγκόσμιος Οργάνισμός Υγείας εκτιμά ότι ένας στους τρεις θανάτους νεογνών αποδίδεται στην πνευμονία.[20] Περίπου οι μισοί από αυτούς τους θανάτους μπορούν θεωρητικά να αποτραπούν, όπως εκείνοι που προκαλούνται από βακτηρίδια για τα οποία υπάρχουν αποτελεσματικά εμβόλια.[21]
Ιστορικά στοιχεία
Η πνευμονία ήταν μια γνωστή ασθένεια καθ' όλη τη διάρκεια της ιστορίας του ανθρώπου.[22] Τα συμπτώματά της είχε περιγράψει ο Ιπποκράτης (περ. 460 π.Χ. - 370 π.Χ.):[22][22]«Θα πρέπει να γίνεται παρακολούθηση της περιπνευμονίας και των πλευριτικών παθήσεων: Εάν ο πυρετός είναι υψηλός και εάν εκδηλωθεί πόνος στο ένα ή και στα δύο πλευρά ο οποίος σταματά με την παρουσία βήχα, και η απόχρεμψη ή τα πτύελα έχουν κίτρινο ή κιτρινοπράσινο χρώμα, ή είναι επίσης λεπτά, αφρώδη, και ροδόχροα, ή φέρουν οποιοδήποτε άλλο χαρακτηριστικό διαφορετικό από τα συνήθη χαρακτηριστικά... Όταν η πνευμονία είναι στο αποκορύφωμά της, ο ασθενής δεν επιδέχεται θεραπεία εάν δεν έχει προηγηθεί κένωση (του εντέρου), και είναι σε άσχημη κατάσταση εάν έχει δύσπνοια, αραιά και όξινα ούρα, και εφίδρωση στο λαιμό και το κεφάλι, διότι τέτοιου είδους εφιδρώσεις είναι κακές, καθώς ακολουθούνται από ασφυξία, ρόγχους, και επιθετικότητα της νόσου, η οποία έχει αποκτήσει πια το πάνω χέρι».[23] Ωστόσο, ο Ιπποκράτης αναφέρθηκε στην πνευμονία ως ασθένεια «που πήρε το όνομά της από τους αρχαίους». Επίσης, δημοσίευσε τα αποτελέσματα της χειρουργικής παροχέτευσης του εμπυήματος. Ο Μαϊμονίδης (1135–1204 μ.χ.) αναφέρει: «Τα βασικά συμπτώματα που εκδηλώνονται στην πνευμονία και δεν εκλείπουν ποτέ, είναι τα εξής: υψηλός πυρετός, εντοπισμένος πλευριτικός πόνος στα πλευρά, σύντομες ταχείες αναπνοές, ακανόνιστος σφυγμός και βήχας».[24] Αυτή η κλινική περιγραφή είναι αρκετά παρόμοια με εκείνες που υπάρχουν στα σύγχρονα εγχειρίδια, και αντικατοπτρίζει το βαθμό της ιατρικής γνώσης από την εποχή του Μεσαίωνα μέχρι τον 19ο αιώνα.
Ο Edwin Klebs ήταν ο πρώτος που εντόπισε βακτήρια στους αεραγωγούς ατόμων που πέθαναν από πνευμονία το 1875.[25] Η πρώτη προσπάθεια προσδιορισμού των δύο κοινών βακτηριακών αιτιών της "Πνευμονικός στρεπτόκοκκος" και της "Klebsiela ozaenae pneumoniae" έγινε από τον Carl Friedländer Carl Friedländer[26] και τον Albert Fränkel[27] το 1882 και 1884, αντίστοιχα. Η αρχική έρευνα του Friedländer εισήγαγε τη Χρώση κατά Gram, έναν θεμελιώδη εργαστηριακό έλεγχο που χρησιμοποιείται ακόμα και σήμερα για τον εντοπισμό και την κατηγοριοποίηση των βακτηρίων. Η μελέτη του Christian Gram, που το 1884 περιέγραφε τη διαδικασία, βοήθησε στο διαχωρισμό των δύο βακτηρίων, και έδειξε ότι η πνευμονία θα μπορούσε να προκληθεί από περισσότερους του ενός μικροοργανισμούς.[28]
Ο σερ William Osler, γνωστός ως «ο πατέρας της σύγχρονης ιατρικής», αποτιμώντας το θάνατο και την οφειλόμενη σε πνευμονία αναπηρία, χαρακτήρισε το 1918 τη νόσο ως «καπετάνιο των ανδρών του θανάτου», καθώς είχε ξεπεράσει τη φυματίωση ως μία από τις κυριότερες αιτίες θανάτου της εποχής εκείνης. Αυτή η φράση επινοήθηκε αρχικά από τον John Bunyan για να περιγράψει τη «φθίση» (φυματίωση).[29][30] O Οsler περιέγραψε επίσης την πνευμονία ως το «φίλο του ηλικιωμένου», καθώς ο θάνατος ήταν συχνά γρήγορος και ανώδυνος, σε σχέση με πολλούς άλλους πιο αργούς και επώδυνους τρόπους θανάτου.[9]
Διάφορες εξελίξεις κατά τη δεκαετία του 1900 συνέβαλαν στη βελτίωση των αποτελεσμάτων σε ασθενείς που έπασχαν από πνευμονία. Με την έλευση της πενικιλλίνης και άλλων αντιβιοτικών, τις σύγχρονες χειρουργικές τεχνικές και την εντατική φροντίδα στη διάρκεια του 20ου αιώνα, η θνησιμότητα εξαιτίας της πνευμονίας προσέγγισε το 30%, σημειώνοντας απότομη πτώση στον ανεπτυγμένο κόσμο. Ο εμβολιασμός των βρεφών κατά του "αιμόφιλος ινφλουέντζα" τύπου B ξεκίνησε το 1988 και λίγο αργότερα οδήγησε σε εντυπωσιακή μείωση των κρουσμάτων.Σφάλμα αναφοράς: Λείπει η ετικέτα κλεισίματος </ref> για την ετικέτα <ref>
Κοινωνία και πολιτισμός
Λόγω του μεγάλου αριθμού κρουσμάτων στις αναπτυσσόμενες χώρες και της σχετικά χαμηλής διάδοσης της νόσου στις ανεπτυγμένες χώρες, η παγκόσμια ιατρική κοινότητα έχει ορίσει την 12η Νοεμβρίου, ως την Παγκόσμια Ημέρα Πνευμονίας, μια ημέρα κατά την οποία οι ενδιαφερόμενοι πολίτες και οι φορείς χάραξης πολιτικής μπορούν να αναλάβουν δράση κατά της νόσου.[31] Εκτιμάται ότι το οικονομικό κόστος της πνευμονίας της κοινότητας ανέρχεται παγκοσμίως σε $17 δις δολάρια.[7]
Πνευμονία είναι μια φλεγμονή των πνευμόνων που προκαλείται από βακτήρια, ιούς, μύκητες και άλλους μικροοργανισμούς. Κατά την εξέλιξη της πάθησης, οι κυψελίδες και ο διάμεσος χώρος τους καταλαμβάνεται από φλεγμονώδη κύτταρα και εκκρίσεις.
Τα τελευταία χρόνια, η ταξινόμηση που έχει επικρατήσει να ακολουθείται στις πνευμονίες είναι η εξής: 1) Πνευμονία της κοινότητας, 2) Νοσοκομειακή πνευμονία, 3) Πνευμονικές λοιμώξεις σε ανοσοκαταστολή.
Πνευμονία της κοινότητας
Είναι η πνευμονία που συμβαίνει εκτός νοσοκομείου. Παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξή της αποτελούν: η ηλικία άνω των 60 ετών, η κατανάλωση μεγάλης ποσότητας οινοπνεύματος σε βραχύ χρονικό διάστημα, η συνύπαρξη χρόνιων νοσημάτων, η ανοσοκαταστολή και η λοίμωξη από διάφορα παθογόνα μικρόβια. Συχνότερα αίτια είναι ο πνευμονιόκοκκος (Streptococcus pneumoniae), το μυκόπλασμα της πνευμονίας (Mycoplasma), τα χλαμύδια της πνευμονίας (Chlamydia), η Λεγεωνέλλα (Legionella) κ.ά.
Ανάλογα με τη σοβαρότητα της πάθησης, η πνευμονία της κοινότητας διακρίνεται σε 3 αιτιολογικά πρότυπα: 1) πνευμονία που αντιμετωπίζεται εξωνοσοκομειακά, 2) πνευμονία που χρειάζεται νοσοκομειακή αντιμετώπιση, 3) σοβαρή πνευμονία που χρειάζεται αντιμετώπιση σε Μονάδα εντατικής θεραπείας. Η διάγνωση γίνεται με ακτινογραφία θώρακα και εξέταση των πτυέλων. Για τη θεραπεία εφαρμόζεται κατάλληλη αντιμικροβιακή αγωγή.
Νοσοκομειακή πνευμονία
Ως νοσοκομειακή πνευμονία θεωρείται εκείνη που συμβαίνει τις περισσότερες φορές 48 ώρες μετά την εισαγωγή του ασθενούς στο νοσοκομείο, αφού αποκλειστεί κάθε λοίμωξη που προϋπάρχει ή βρίσκεται υπό εξέλιξη το προηγούμενο διάστημα. Αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα και δυσεπίλυτα προβλήματα διεθνώς. Η συχνότητα της νόσου κυμαίνεται από 5-10 περιπτώσεις ανά 1000 εισαγωγές, αλλά μπορεί ακόμη και εικοσαπλασιαστεί όταν πρόκειται για ασθενείς υπό μηχανική αναπνοή. Μέχρι και το 70% των ασθενών με νοσοκομειακή πνευμονία μπορεί να αποβιώσει από αυτήν, έστω και αν δεν αποδίδονται όλοι οι θάνατοι στη λοίμωξη αυτή καθεαυτή.
Στην εμφάνιση της λοίμωξης συμβάλλει και ο πλημμελής έλεγχος εστιών λοίμωξης (π.χ. μη αλλαγή γαντιών και ανεπαρκής καθαρισμός χεριών ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού. Η έγκαιρη χορήγηση αντιβιοτικών βελτιώνει την εικόνα των ασθενών.
Πνευμονικές λοιμώξεις σε ανοσοκαταστολή
Οι πνευμονικές λοιμώξεις αποτελούν ένα σοβαρό πρόβλημα που εμφανίζεται συχνά σε ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς. Διάφορα παθογόνα μικρόβια έχουν ενοχοποιηθεί για τις διάφορες μορφές πνευμονίας που εμφανίζονται σε αυτούς τους ασθενείς. Συχνότερα συμπτώματα είναι ο βήχας, η δύσπνοια και ο πυρετός. Η θεραπευτική αντιμετώπιση με αντιβιοτικά απαιτείται να ξεκινήσει άμεσα.
Συμπτώματα
Τα πιο κοινά συμπτώματα της πνευμονίας είναι:
- Βήχας (σε κάποιες πνευμονίες μπορεί να βγαίνει με το βήχα πρασινωπή ή κιτρινωπή βλέννα ή ακόμα και αιματηρή βλέννα).
- Πυρετός, που μπορεί να είναι ήπιος ή υψηλός.
- Ρίγη.
- Δύσπνοια (μπορεί να συμβαίνει μόνο όταν ο ασθενής ανεβαίνει σκάλες).
Τα επιπρόσθετα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Σύγχυση, ιδιαίτερα στους ηλικιωμένους.
- Υπερβολική εφίδρωση και κολλώδες δέρμα.
- Πονοκέφαλος.
- Απώλεια της όρεξης, χαμηλή ενέργεια και κόπωση.
- Οξύ ή διαξιφιστικό θωρακικό άλγος που επιδεινώνεται όταν ο ασθενής αναπνέει βαθιά ή βήχει.
Θεραπεία πνευμονίας
Η θεραπεία της πνευμονίας γίνεται με αντιβιοτικά. Στις περισσότερες περιπτώσεις η θεραπεία με αντιβιοτικά από το στόμα είναι ικανοποιητική. Εάν όμως συμβαίνει ένα από τα πιο κάτω πολύ πιθανόν να χρειαστεί εισαγωγή στο νοσοκομείο και χορήγηση των αντιβιοτικών ενδοφλέβια.
- Έμετοι με αποτέλεσμα να μην μπορεί να πάρει το αντιβιοτικό.
- Δύσπνοια
- Όταν το χρώμα του δέρματος δείχνει ότι οι πνεύμονες δεν μπορούν να οξυγονώσουν καλά τον οργανισμό.
- Εάν το παιδί είναι μικρότερο των 3 μηνών.
- Εάν παρουσιάζει επανειλημμένες πνευμονίες.
Πηγές
Βιβλιογραφία
- Ευρωπαϊκή Πνευμονολογική Εταιρεία, άρθρο: "Τι είναι η πνευμονία", από τον ιστότοπο: http://www.gr.european-lung-foundation.org/index.php?id=3298, (c) European Lung Foundation.
- McPhee, "Παθολογική φυσιολογία", ιατρικές εκδόσεις Λίτσας, 2η έκδοση, 2000. ISBN 960-372-035-6
- Danidson's "Παθολογία", ιατρικές εκδόσεις Π.Χ.Πασχαλίδης, 19η έκδοση, 2005.
- Προσωπικό τομέως παθολογίας Ιατρικής Σχολής Αθηνών, "Παθολογία", ιατρικές εκδόσεις Π.Χ.Πασχαλίδης, 2002. ISBN 960-399-053-1
- Marrie TJ. "Community-acquired penumonia", Clin. Infect. Dis. 18:501-515, 1994.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
- Lung.gr - Κατευθυντήριες Οδηγίες (Guidelines) για την αντιμετώπιση της Πνευμονίας
- Ευρωπαϊκή Πνευμονολογική Εταιρεία
Παραπομπές
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 medlineplus
.gov /spanish /ency /article /000145 .htm. - ↑ 2,0 2,1 www
.malacards .org /card /pneumonia. Ανακτήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 2019. - ↑ (Αγγλικά) οντολογία των ασθενειών. 27 Μαΐου 2016. purl
.obolibrary .org /obo /doid .owl. Ανακτήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2020. - ↑ 4,0 4,1 McLuckie, [editor] A. (2009). Respiratory disease and its management. New York: Springer. σελ. 51. ISBN 978-1-84882-094-4.
- ↑ Leach, Richard E. (2009). Acute and Critical Care Medicine at a Glance (2nd έκδοση). Wiley-Blackwell. ISBN 1-4051-6139-6. Ανακτήθηκε στις 21 Απριλίου 2011.
- ↑ Jeffrey C. Pommerville (2010). Alcamo's Fundamentals of Microbiology (9th έκδοση). Sudbury MA: Jones & Bartlett. σελ. 323. ISBN 0-7637-6258-X.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 Nair, GB; Niederman, MS (November 2011). «Community-acquired pneumonia: an unfinished battle». The Medical clinics of North America 95 (6): 1143–61. doi:. PMID 22032432.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 Murray and Nadel (2010). Chapter 32.
- ↑ 9,0 9,1 Ebby, Orin (Dec 2005). «Community-Acquired Pneumonia: From Common Pathogens To Emerging Resistance». Emergency Medicine Practice 7 (12). https://www.ebmedicine.net/topics.php?paction=showTopic&topic_id=118.
- ↑ 10,0 10,1 Cunha (2010). Pages6-18.
- ↑ Rello, J (2008). «Demographics, guidelines, and clinical experience in severe community-acquired pneumonia.». Critical care (London, England) 12 Suppl 6: S2. PMID 19105795.
- ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 12,4 12,5 12,6 12,7 12,8 Yu, H (2011 Mar). «Management of pleural effusion, empyema, and lung abscess.». Seminars in interventional radiology 28 (1): 75–86. PMID 22379278.
- ↑ Σφάλμα αναφοράς: Σφάλμα παραπομπής: Λανθασμένο
<ref>. Δεν υπάρχει κείμενο για τις παραπομπές με όνομαM31. - ↑ Cunha (2010). Pages 250-251.
- ↑ «WHO Disease and injury country estimates». World Health Organization (WHO). 2004. Ανακτήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2009.
- ↑ 16,0 16,1 16,2 16,3 16,4 16,5 16,6 16,7 Ruuskanen, O; Lahti, E, Jennings, LC, Murdoch, DR (2011-04-09). «Viral pneumonia». Lancet 377 (9773): 1264–75. doi:. PMID 21435708.
- ↑ 17,0 17,1 Kabra SK; Lodha R, Pandey RM (2010). Kabra, Sushil K, επιμ. «Antibiotics for community-acquired pneumonia in children». Cochrane Database Syst Rev 3 (3): CD004874. doi:. PMID 20238334.
- ↑ Singh, V; Aneja, S (March 2011). «Pneumonia — management in the developing world». Paediatric respiratory reviews 12 (1): 52–9. doi:. PMID 21172676.
- ↑ Rudan, I; Boschi-Pinto, C, Biloglav, Z, Mulholland, K, Campbell, H (May 2008). «Epidemiology and etiology of childhood pneumonia». Bulletin of the World Health Organization 86 (5): 408–16. doi:. PMID 18545744.
- ↑ Garenne M; Ronsmans C, Campbell H (1992). «The magnitude of mortality from acute respiratory infections in children under 5 years in developing countries». World Health Stat Q 45 (2–3): 180–91. PMID 1462653.
- ↑ WHO (1999). «Pneumococcal vaccines. WHO position paper». Wkly. Epidemiol. Rec. 74 (23): 177–83. PMID 10437429.
- ↑ 22,0 22,1 22,2 al.], Ralph D. Feigin ... [et (2003). Textbook of pediatric infectious diseases (5th έκδοση). Philadelphia: W. B. Saunders. σελ. 299. ISBN 978-0-7216-9329-3.
- ↑ Hippocrates On Acute Diseases wikisource link
- ↑ Maimonides, Fusul Musa ("Pirkei Moshe").
- ↑ Klebs E (1875-12-10). «Beiträge zur Kenntniss der pathogenen Schistomyceten. VII Die Monadinen». Arch. Exptl. Pathol. Parmakol. 4 (5/6): 40–488.
- ↑ Friedländer C (1882-02-04). «Über die Schizomyceten bei der acuten fibrösen Pneumonie». Virchow's Arch pathol. Anat. U. Physiol. 87 (2): 319–324. doi:.
- ↑ Fraenkel A (1884-04-21). «Über die genuine Pneumonie, Verhandlungen des Congress für innere Medicin». Dritter Congress 3: 17–31.
- ↑ Gram C (1884-03-15). «Über die isolierte Färbung der Schizomyceten in Schnitt- und Trocken-präparaten». Fortschr. Med 2 (6): 185–9.
- ↑ al.], edited by J.F. Tomashefski, Jr ... [et (2008). Dail and Hammar's pulmonary pathology (3rd έκδοση). New York: Springer. σελ. 228. ISBN 978-0-387-98395-0.
- ↑ William Osler, Thomas McCrae (1920). The principles and practice of medicine: designed for the use of practitioners and students of medicine (9th έκδοση). D. Appleton. σελ. 78.
One of the most widespread and fatal of all acute diseases, pneumonia has become the "Captain of the Men of Death," to use the phrase applied by John Bunyan to consumption.
- ↑ «World Pneumonia Day Official Website». World Pneumonia Day Official Website. Fiinex. Ανακτήθηκε στις 13 Αυγούστου 2011.
Βιβλιογραφία
- Murray and Nadel's textbook of respiratory medicine (5th έκδοση). Philadelphia, PA: Saunders/Elsevier. 2010. ISBN 1416047107.
|first1=missing|last1=in Authors list (βοήθεια) - Cunha, edited by Burke A. (2010). Pneumonia essentials (3rd ed. έκδοση). Sudbury, MA: Physicians' Press. ISBN 0763772208.