Μονή Βαρλαάμ

Μονή Βαρλαάμ
Είδος	μοναστήρι
Γεωγραφικές συντεταγμένες	39°43′31″N 21°37′49″E
Θρήσκευμα	Ανατολικός Ορθόδοξος Χριστιανισμός
Θρησκευτική υπαγωγή	Ιερά Μητρόπολις Σταγών και Μετεώρων
Διοικητική υπαγωγή	Δήμος Μετεώρων
Τοποθεσία	Μετέωρα
Χώρα	Ελλάδα
Έναρξη κατασκευής	16ος αιώνας
Προστασία	αρχαιολογικός χώρος στην Ελλάδα
Πολυμέσα
δεδομένα (π)

Η μονή όπως φαίνεται από κάτω

Η μονή όπως φαίνεται από πάνω

Η μονή σε κοντινή λήψη από κάτω

Η Μονή Βαρλαάμ ή μονή των Αγίων Πάντων είναι ανδρικό μοναστήρι στα Μετέωρα, στην κορυφή απότομου βράχου. Είναι ένα από τα έξι που συνεχίζουν να είναι ενεργά στα Μετέωρα, τα οποία από το 1988 συμπεριλαμβάνονται στα μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO. Η μονή δημιουργήθηκε στις αρχές του 16ου αιώνα, αλλά το όνομά της πήρε από τον ασκητή Βαρλαάμ, ο οποίος εγκαταστάθηκε στον βράχο τον 14ο αιώνα. Είναι γνωστή για το σημαντικό αρχείο που διατηρεί. Η μονή οργανώθηκε από τους αδελφούς Νεκτάριο και Θεοφάνη, τους λεγόμενους Αψαράδες, από την Ήπειρο στις αρχές του 16ου αιώνα. Το 1518 ανακαίνισαν το παρεκκλήσι των Τριών Ιεραρχών, το οποίο είχε κτίσει ο Βαρλαάμ. Το 1536 κτίστηκε ο πύργος του βριζονίου. Το μοναστήρι γνώρισε οικονομική ανάπτυξη και πνευματική άνθηση.

Το καθολικό της μονής, αφιερωμένο στους Άγιους Πάντες, είναι σταυροειδής εγγεγραμμένος ναός αθωνίτικου τύπου και χρονολογείται από το 1541. Η αγιογράφησή του έγινε σε τρεις φάσεις. Οι παλαιότερες αγιογραφίες φιλοτεχνήθηκαν από τον Φράγκο Κατελάνο το 1548. Η δεύτερη φάση χρονολογείται από το 1566 και είναι έργο των αγιογράφων Γεώργιος και Φράγκος Κονταρής. Οι πιο πρόσφατες αγιογραφίες χρονολογούνται από το 1780 και 1782, σύμφωνα με κτητορική επιγραφή, αλλά πιθανότατα ήταν μικρής κλίμακας επεμβάσεις. Βορειοδυτικά του καθολικού βρίσκεται η τράπεζα, η οποία στεγάζει κειμήλια, το παρεκκλήσι των Τριών Ιεραρχών, ένας μονόχωρος δρομικός ξυλόστεγος ναός, η εστία, τα κελιά και ο ξενώνας. Στην άλλη πλευρά, προς την είσοδο, βρίσκεται το νοσοκομείο και το παρεκκλήσι των Αγίων Αναργύρων.