Θριαμβική αψίδα

Η αψίδα θριάμβου είναι είδος μνημείου της ρωμαϊκής αρχιτεκτονικής, ιδρυόμενο προς τιμή ενός προσώπου ή σε ανάμνηση ενός σημαντικού γεγονότος. Συνήθως έχει τη μορφή μιας ή περισσότερων τοξωτών διόδων που φέρουν πάνω τους τα αγάλματα, διακοσμητικά στοιχεία και αναθηματικές επιγραφές, σχετικές με το πρόσωπο ή το γεγονός αυτό. Δεν υπήρχε ειδικός χώρος για την ίδρυση των αψίδων θριάμβων, προτιμούσαν όμως πολυσύχναστα μέρη, όπως η αγορά της πόλης, τα σταυροδρόμια, οι πλατείες, οι κεντρικοί δρόμοι, οι ναοί κ.α. Η κυκλοφορία γίνονταν μέσα, από το πλάι ή γύρω από τις αψίδες.

Δικαίωμα για ίδρυση αψίδων είχαν τόσο οι ανώτεροι αξιωματούχοι, όσο και οι ιερείς προς τιμή του αυτοκράτορα. Αφορμή για την ίδρυση και αφιέρωση μιας αψίδας ήταν ένα γεγονός μεγάλης πολιτικής σημασίας: μια λαμπρή νίκη, η αποκατάσταση του γοήτρου μετά από μια ήττα του παρελθόντος, η αύξηση των εδαφών της αυτοκρατορίας κ.ά..