Ληστεία στο Νόρμαλμστοργκ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Ληστεία στο Norrmalmstorg)
Το πρώην κτίριο της Kreditbanken στο Νόρμαλμστοργκ το 2005.

Η ληστεία στο Νόρμαλμστοργκ ήταν μια ληστεία τράπεζας και ομηρία, καλύτερα γνωστή ως η προέλευση του όρου Σύνδρομο της Στοκχόλμης. Συνέβη στην πλατεία Νόρμαλμστοργκ στη Στοκχόλμη της Σουηδίας, το 1973. Ήταν η πρώτη ποινική εκδήλωση στη Σουηδία που καλύφθηκε ζωντανά στην τηλεόραση.[1]

Γεγονότα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 23 Αυγούστου του 1973 ο Γιαν-Έρικ "Ζαν" Όλσσον, σε άδεια από τη φυλακή, πήγε σε υποκατάστημα της τράπεζας Κρεντιτμπάνκεν (Kreditbanken) στο Νόρμαλμστοργκ, στην κεντρική Στοκχόλμη και προσπάθησε να ληστέψει την τράπεζα.[2] Η αστυνομία της Σουηδίας κλήθηκε αμέσως και 2 αστυνομικοί μπήκαν μέσα, με αποτέλεσμα ο Όλσσον να ανοίξει πυρ και να τραυματίσει τον έναν από αυτούς. Στον άλλο επιβλήθηκε να κάτσει κάτω και να ξεκινήσει να τραγουδάει. Ξεκίνησε να τραγουδάει το "Lonesome Cowboy". Έπειτα ο Όλσσον πήρε 4 άτομα για ομήρους (Ελίζαμπετ Όλντγκρεν, Κρίστιν Ένμαρκ, Σβεν Σάφστρομ, Μπιργκίτα Λούντμπλαντ). Απαίτησε να του φέρουν τον φίλο του Κλαρκ Όλοφσον (με τον οποίον μοιράζονταν το ίδιο κελί), μαζί με 3 εκατομμύρια Κορόνες Σουηδίας, δύο όπλα, αλεξίσφαιρα γιλέκα, και ένα γρήγορο αυτοκίνητο.[2] Ο Όλοφσον ήταν σεσημασμένος κακοποιός που είχε διαπράξει αρκετές ένοπλες ληστείες και πράξεις βίας στο παρελθόν, με την πρώτη στα 16 του.[1]

Με την άδεια της κυβέρνησης, φέρνουν τον Όλοφσον και επετεύχθη επικοινωνία με τους διαπραγματευτές της αστυνομίας. Μία από τους ομήρους, η Κρίστιν Ένμαρκ, δήλωσε ότι νοιώθει ασφαλής με τον Όλσσον και τον Όλοφσσον, αλλά φοβόταν ότι η αστυνομία θα κλιμάκωνε την κατάσταση χρησιμοποιώντας βίαιες μεθόδους. Οι Όλσσον και Όλοφσσον οχύρωσαν το εσωτερικό, κύριο θησαυροφυλάκιο στο οποίο κρατούσαν τους ομήρους. Οι διαπραγματευτές συμφώνησαν στο να τους δώσουν αυτοκίνητο για να αποδράσουν, αλλά όχι στο να πάρουν ομήρους μαζί τους αν προσπαθούσαν να φύγουν.[3]

Ο Όλσσον τηλεφώνησε τον πρωθυπουργό Όλαφ Πάλμε λέγοντας του ότι θα σκοτώσει τους ομήρους, υποστηρίζοντας την απειλή του με το να αρπάξει μια από τις ομήρους από το λαιμό. Ακούστηκε να ουρλιάζει την ώρα που κατέβαζε το τηλέφωνο ο Όλσσον. Την επόμενη μέρα, ο Πάλμε είχε άλλη μια κλήση. Αυτή τη φορά ήταν η Κρίστιν Ένμαρκ που δήλωσε πολύ δυσαρεστημένη με την συμπεριφορά του, ζητώντας του να αφήσει τους ληστές και τους ομήρους να φύγουν.[3]

Ο Όλοφσσον όταν περπατούσε μέσα στο θησαυροφυλάκιο σφύριζε την μελωδία της Ρομπέρτα Φλακ, "Killing me Softly". Στις 26 Αυγούστου, η αστυνομία άνοιξε μια τρύπα με τρυπάνι στο κύριο θησαυροφυλάκιο, μέσω του διαμερίσματος που υπήρχε στον πάνω όροφο από την τράπεζα. Από εκείνη την τρύπα πάρθηκε από δημοσιογράφο μια πολύ φημισμένη φωτογραφία του Όλοφσσον με τους ομήρους. Ο Όλοφσσον όμως πυροβόλησε μέσα από την τρύπα δύο φορές, με αποτέλεσμα την 2η φορά να τραυματίσει έναν αστυνομικό στα χέρια και στο πρόσωπο.[1]

Ο Όλσσον πυροβολώντας απείλησε να σκοτώσει τους ομήρους αν προσπαθήσουν να επιτεθούν οι αστυνομικοί με χημικά αέρια. Στις 28 Αυγούστου, ωστόσο χρησιμοποιήθηκε επίθεση αερίων και μισή ώρα αργότερα οι Όλσσον και Όλοφσσον παραδόθηκαν. Κάνεις από τους ομήρους δεν υπέστη μόνιμους τραυματισμούς.[1]

Μετά τη ληστεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Απαγγέλθηκαν κατηγορίες τόσο στον Όλσσον όσο και στον Όλοφσσον, και καταδικάστηκαν σε παρατεταμένη φυλάκιση για τη ληστεία. Ο Όλοφσσον παρ'όλα αυτά υποστήριξε ότι δεν βοήθησε τον Όλσσον αλλά μόνο προσπάθησε να σώσει τους ομήρους κρατώντας την κατάσταση ήρεμη. Στο εφετείο οι καταδίκες του Όλοφσσον ακυρώθηκαν. Μετά την ληστεία συνάντησε την όμηρο Κρίστιν Ένμαρκ αρκετές φορές, και οι οικογένειές τους έγιναν φίλοι. Αργότερα διέπραξε ξανά εγκλήματα. [1]

Ο Όλσσον καταδικάστηκε σε 10 χρόνια φυλάκιση.[4] Έλαβε πολλά γράμματα θαυμασμού από γυναίκες που τον έβρισκαν ελκυστικό, και μετέπειτα αρραβωνιάστηκε μια από αυτές. Αυτή δεν ήταν, όπως αναφέρουν ορισμένοι, μία από τις πρώην ομήρους. Αφότου αφέθηκε ελεύθερος, συνέχισε μια νόμιμη ζωή. Τρέχοντας για 10 χρόνια μακριά από τις Σουηδικές αρχές για υποτιθέμενα οικονομικά εγκλήματα, παραδόθηκε στην αστυνομία το 2006—μόνο για να μάθει ότι πλέον δεν διώκεται.[3]

Οι όμηροι συνεχίζουν να επαναλαμβάνουν ότι ήταν περισσότερο φοβισμένοι από την αστυνομία παρά από τους ληστές κατά την διάρκεια της εξαήμερης ομηρίας τους. Είχαν σαφέστατα συμπαθήσει τους απαγωγείς τους, κάτι το οποίο έδωσε ακαδημαϊκό ενδιαφέρον στο ζήτημα. Ο όρος Σύνδρομο της Στοκχόλμης επινοήθηκε από τον εγκληματολόγο Νιλς Μπέγιεροτ. Οι κινήσεις των αστυνομικών και άλλων κυβερνητικών αρχών, σε συνδυασμό με την έλλειψη απειλητικής συμπεριφοράς από τον Όλοφσσον, θέτει υπό αμφισβήτηση την ευστοχία του όρου. Οι όμηροι, παρότι απειλήθηκαν από τον Όλσσον, δεν έδειξαν σημάδια εχθρότητας ούτε προς την αστυνομία, ούτε αναμεταξύ τους.[1] Ούτε ταυτίστηκαν, ούτε εντάχθηκαν με τη λογική των απαγωγέων τους. Απλά είχαν εκνευριστεί με τις απερίσκεπτες προσπάθειες της αστυνομίας για την γρήγορη επίλυση της κατάστασης, και μερικοί κατέθεσαν υπέρ του Όλοφσσον γιατί δεν ήταν μάρτυρες καμίας απόδειξης της ενοχής του ή συνέργειας στο έγκλημα.

Από το 1996, ο Γιαν-Έρικ Όλσσον ζει στη βορειοανατολική Ταϊλάνδη, με την Ταϊλανδή γυναίκα του και τον γιο του. Η αυτοβιογραφία του με τίτλο Stockholms-syndromet εκδόθηκε στη Σουηδία το 2009.[1]

Ο Κλαρκ Όλοφσσον, που από τα 19 του ήταν αναμειγμένος σε μία υπόθεση δολοφονίας εις βάρους αξιωματικού της αστυνομίας συνεχίζει να διάγει ένα ανήσυχο βίο μπαινοβγαίνοντας στη φυλακή. Η τελευταία του σύλληψη ήταν το 2008 για μία υπόθεση ναρκωτικών. Ένα διάστημα είχε παρακολουθήσει τη Σχολή Δημοσιογραφίας της Στοκχόλμης.[5]

Η 40η επέτειος της ληστείας του Νόρμαλμστοργκ συνέβη στις 23 Αυγούστου 2013, με τις εφημερίδες να δημοσιεύουν συνεντεύξεις συμμετεχόντων ατόμων και την τηλεόραση να καλύπτει την επέτειο.[1]

Οι μύθοι της ληστείας του Νόρμαλμστοργκ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο πιο διαδεδομένος μύθος με την ληστεία, ή μάλλον με το Σύνδρομο της Στοκχόλμης, είναι ότι είτε ένας, ή και οι δύο ληστές αρραβωνιάστηκαν τις ομήρους τους. Αυτό δεν αληθεύει και μάλλον προέρχεται από παρανόηση της σουηδικής φράσεως att engagera sig i någon. Στα σουηδικά αυτό σημαίνει "δείχνω ενδιαφέρον για κάποιον". Δεν σημαίνει "αρραβωνιάζομαι κάποιον" (το οποίο θα ήταν att förlova sig med någon).

Πολιτιστική επιρροή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Η ληστεία ενέπνευσε την ταινία του Χώκαν Λιντέ Norrmalmstorg.[6]
  • Μια μικρού μήκους ιστορία μυθοπλασίας του Τζο Μίνο με όνομα "Stockholm 1973" που εκδόθηκε στο περιοδικό λογοτεχνίας: Timothy McSweeney's Quarterly Concern.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 40 år sedan Norrmalmstorgs dramat
  2. ↑ 2,0 2,1 «Norrmalmstorgsdramat» (στα Swedish). Nationalencyklopedin. http://www.ne.se/norrmalmstorgsdramat. Ανακτήθηκε στις 30 October 2010.  (απαιτείται συνδρομή)
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Sherwood, Jody (5 May 2006). «'Stockholm Syndrome' robber turned away by police». The Local. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-07-31. https://web.archive.org/web/20130731065652/http://www.thelocal.se/article.php?ID=3733&date=20060505&PHPSESSID=05a719dcda4a58c908a1e8993b46c51c. Ανακτήθηκε στις 30 October 2010. 
  4. ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2013. 
  5. ↑ «1973 : Η συμπεριφορά των ομήρων σε μια απόπειρα ληστείας σουηδικής τράπεζας αποκαλύπτει το "Σύνδρομο της Στοκχόλμης".». Lifo. (23η Αυγούστου 2012). http://www.lifo.gr/team/sansimera/32307. 
  6. ↑ Jeanette Gentele (1 September 2003). «Norrmalmstorgsdramat blir riktigt spännande tv» (στα Swedish). Svenska Dagbladet. http://www.svd.se/kultur/scen/norrmalmstorgsdramat-blir-riktigt-spannande-tv_107001.svd. Ανακτήθηκε στις 16 June 2013. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Συντεταγμένες: 59°20′00″N 18°04′26″E / 59.3332°N 18.0740°E / 59.3332; 18.0740

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ληστεία_στο_Νόρμαλμστοργκ&oldid=9829718"