Κολοκυθιά
| Κολοκυθιά | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Κολοκυθιά
| ||||||||||||||
| Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||||||||
| Σύστημα: κατά CRONQUIST, 1981 | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Είδη | ||||||||||||||
|
Δείτε κείμενο | ||||||||||||||
Η κολοκυθιά ή κολοκύνθη είναι γένος αγγειόσπερμων, δικότυλων, αναρριχητικών φυτών που ανήκει στην οικογένεια των Κολοκυνθοειδών (Cucurbitaceae).
Οι κολοκυθιές είναι γενικά λαχανοκομικά φυτά και οι καρποί τους, ανάλογα με το είδος καταναλώνονται στη μαγειρική ή χρησιμοποιούνται για καλλωπιστικούς σκοπούς.
Χαρακτηριστικά
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Είναι μονοετή ή και πολυετή φυτά, φέρουν έλικες και οι βλαστοί τους είναι πράσινοι, κυλινδρικοί, τριχωτοί. Τα φύλλα τους είναι μεγάλα, πλατιά, παλαμοειδή και οι μίσχοι τους μακριοί. Τα άνθη της κολοκυθιάς είναι μεγάλα κίτρινου χρώματος, μονογενή. Τα αρσενικά άνθη φέρουν μακρύ ποδίσκο και τα θηλυκά κοντό. Ο πολλαπλασιασμός της γίνεται με σπορά και η ανάπτυξη της είναι πολύ γρήγορη. Είναι φυτό της καλοκαιρινής περιόδου και δεν αναπτύσσεται στο ψύχος. Η καλύτερη θερμοκρασία είναι γύρω στους 22 βαθμούς. Όταν υπάρχει αρκετή ζέστη τότε χρειάζεται αρκετό πότισμα. Στην υγρασία το φυτό αναπτύσσεται πολύ καλά, ενώ το έδαφος πρέπει να είναι πλούσιο σε οργανικές ουσίες και γενικά μέσης συστάσεως. Η λίπανση με κοπριά ή οργανικά λιπάσματα θεωρείται απαραίτητη. Κατά τη χειμερινή περίοδο η καλλιέργεια γίνεται σε θερμοκήπια.
Είδη
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τα κυριότερα είδη κολοκυθιάς είναι :
Η κοινή κολοκυθιά (Cucurbita pepo – Κολοκύνθη η πέπων, Κολοκύνθη η κοινή)
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η επιστημονική της ονομασία είναι Cucurbita pepo – Κολοκύνθη ο πέπων. Οι καρποί της είναι τα γνωστά κολοκυθάκια που τρώγονται μαγειρεμένα σε πολλές παραλλαγές. Περιέχουν βιταμίνη C, κάλιο, βιταμίνη Β12 [εκκρεμεί παραπομπή], υδατάνθρακες και πρωτεΐνες.
Συλλέγονται όταν φτάσουν σε ένα ορισμένο μέγεθος ή όταν είναι ακόμα σχετικά μικρά. Όταν παραμείνουν πάνω στο φυτό το μέγεθος τους μεγαλώνει και σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να φτάσει και τα τρία μέτρα στο μήκος. Η σάρκα τους τότε γίνεται σπογγώδης και χρησιμοποιούνται για την συγκομιδή σπόρου. Εκτός από τα κολοκύθια μαγειρεύονται και οι ανθοί, συνήθως γεμιστοί με ρύζι. Αν και υπάρχει διαφωνία από περιοχή σε περιοχή της χώρας σχετικά με την ονομασία «κολοκυθοανθοί» ή «κολοκυθοκορφάδες», σε γενικές γραμμές οι κολοκυθοανθοί είναι οι αρσενικοί ανθοί της κολοκυθιάς που φυτρώνουν από το στέλεχος του φυτού και είναι μακρύτεροι με λεπτό μίσχο, ενώ οι κολοκυθοκορφάδες είναι οι μικροί ανθοί στην "κορφή" του καρπού (εξ ου και η ονομασία)[1].
Υπάρχουν αρκετές ποικιλίες κοινής κολοκυθιάς και αυτές έχουν να κάνουν κυρίως με το σχήμα, το μέγεθος και το χρώμα του καρπού.
Οι κυριότερες περιοχές καλλιέργειας στην Ελλάδα είναι η Ηλεία, η Μεσσηνία, η Κρήτη και η Αττική. Καλλιεργούνται γύρω στα 45.000 στρέμματα και η ετήσια παραγωγή φτάνει τους 70.000 τόνους.
Κολοκύθα (Cucurbita maxima – Κολοκύνθη η μεγίστη ή Κολοκύνθη η μείζων)
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο καρπός της είναι ογκώδης, σφαιρικός και φτάνει πολλές φορές και τα 50 κιλά βάρος αν και έχουν αναφερθεί και ακόμα πιο βαριές κολοκύθες. Χρησιμοποιείται στην παρασκευή γλυκών, σε πίτες γλυκές ή αλμυρές και για διακοσμητικούς σκοπούς.
Σαν έθιμο στις Η.Π.Α. κατασκευάζουν χαρακτηριστικά πρόσωπα-φανάρια την παραμονή των Αγίων Πάντων στις 31 Οκτωβρίου (Halloween).
Η γλυκιά κολοκυθιά (Cucurbita moschata)
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ωριμάζει τους καρπούς της το φθινόπωρο και είναι ανθεκτική και σε χαμηλές θερμοκρασίες. Από τη γλυκοκολοκύθα παρασκευάζονται διάφορες πίτες.
Η φλασκιά ή νεροκολοκύθα ή λαγηνοκολοκύνθη (Lagenaria siceraria, παλαιά ονομασία Cucurbita lagenaria)
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι καρποί της έχουν χαρακτηριστικό σχήμα (λάγηνος) και όταν ξεραθούν βάφονται και χρησιμοποιούνται για διακοσμητικούς σκοπούς.
Άλλα είδη
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Υπάρχουν επίσης αρκετές άλλες διακοσμητικές ποικιλίες, που οι καρποί τους έχουν μεγάλη ποικιλία σχεδίων και χρωμάτων. Οι σπόροι μερικών ποικιλιών τρώγονται ως ξηρός καρπός, που είναι γνωστός με την ονομασία πασατέμπος.
Φωτοθήκη
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]-
Κολοκύθες -
Κολοκυθοκορφάδες και κολοκυθοανθοί γεμιστοί με ρύζι πριν ψηθούν στο φούρνο
Πηγές - Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Λεξιλογικός ορισμός του κολοκυθιά στο Βικιλεξικό
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Cucurbita στο Wikimedia Commons
