Μετάβαση στο περιεχόμενο

Θέμα στο Συζήτηση χρήστη:Glorious 93

Εβραΐκό Νεκροταφείο Θεσσαλονίκης

8
Niki81 (συζήτησησυνεισφορές)

Καλησπέρα. Στο άρθρο Εβραϊκό Νεκροταφείο Θεσσαλονίκης υπάρχει πρόβλημα όσον αφορά τα όρια του νεκροταφείου όπως αναφέρονται στην πηγή που χρησιμοποιήσατε. Ειδικότερα η πηγή αναφέρει και αντίστοιχα μεταφέρατε στο άρθρο: « Ανατολικό όριο του κοιμητηρίου αποτελούσε η σημερινή έκταση της οδού Παύλου Μελά..». Καταρχάς αν το εβραϊκό νεκροταφείο έφτανε μέχρι εκεί  θα ήταν το δυτικό όριο του νεκροταφείου και όχι το ανατολικό. Επίσης δεν μπορεί να υπήρχε νεκροταφείο μέχρι την οδό Παύλου Μελά καθώς η περιοχή βρισκόταν εντός των τειχών της πόλης. «το βόρειο τμήμα του περιλαμβάνεται στη σημερινή έκταση της πανεπιστημιούπολης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου και το νότιο τμήμα του, σήμερα, αποτελεί τμήμα της συνοικίας των Σαράντα Εκκλησιών». Οι Σαράντα Εκκλησιές βρίσκονται βόρεια της πανεπιστημιούπολης άρα το βόρειο νότιο όπως αναφέρεται είναι λάθος. «το δυτικό άκρο του κοιμητηρίου βρισκόταν σε κοντινή απόσταση του σημερινού σταδίου ποδοσφαίρου του ΠΑΟΚ». Δεν μπορεί να είναι το δυτικό όριο καθώς δυτικό όριο (αν ισχύει, όπως ανέφερα προηγουμένως) θα ήταν η οδός Παύλου Μελά. Επίσης αρχικά γήπεδο του ΠΑΟΚ (όχι σύγχρονο στάδιο) υπήρχε στο σημείο περίπου  που είναι σήμερα το Άσυλο του Παιδιού (συμβολή εγνατίας με εθνικής αμύνης) δίπλα (ή πάνω στο εβραϊκό νεκροταφείο) και προφανώς η πηγή σε αυτό αναφέρεται γιατί το εβραϊκό νεκροταφείο δεν έφτανε στην Τούμπα. ~~~~

Εὐθυμένης (συζήτησησυνεισφορές)

Ως προς την Τούμπα, αναφέρεται πως εκεί ήταν το κοιμητήριο των Ντονμέ. Εβραίων, δηλαδή, οι οποίοι είχαν προσηλυτιστεί στο Ισλάμ. Ως εκ τούτου, το θεωρώ σχεδόν βέβαιο πως σε καμία περίπτωση δεν τους είχαν μαζί με τους υπόλοιπους, πιστούς στο θρήσκευμα, αλλά περισσότερο "στην άκρη". Έτσι υποθέτω τουλάχιστον. Για τα υπόλοιπα θα το ψάξω περαιτέρω. Ίσως, βέβαια, να μπορούσε να βοηθήσει και ο Dr Moshe εδώ, ο οποίος έχει ασχοληθεί και συνεισφέρει σημαντικά στη σχετική θεματολογία λημμάτων. Από την πλευρά μου, θα κάτσω να το κοιτάξω περαιτέρω...

Niki81 (συζήτησησυνεισφορές)

Εδώ: https://zenithmag.wordpress.com/tag/%CE%B8%CE%B5%CF%83%CF%83%CE%B1%CE%BB%CE%BF%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%B7/ για το εβραϊκό νεκροταφείο γράφει: «Παρ’ όλες τις απαλλοτριώσεις της εποχής, μέχρι και το 1930, η εβραϊκή νεκρόπολη κάλυπτε μια επιφάνεια 357.726 τετραγωνικών μέτρων. Συνόρευε ανατολικά με τη λεωφόρο Παύλου Μελά, νότια με το τότε γήπεδο του ΠΑΟΚ, το νεκροταφείο των Ντονμέδων και τα παραπήγματα του συνοικισμού Αγίας Φωτεινής, βόρεια με το γήπεδο του «Ηρακλή», το Πανεπιστήμιο και τα παραπήγματά του, καθώς και το «Άσυλο του Παιδιού» και δυτικά με το προάστιο Σαράντα Εκκλησιές, διάφορες ιδιωτικές εκτάσεις, ακάλυπτους χώρους και το στρατιωτικό νεκροταφείο.» και για τους ντονμέδες «Το νεκροταφείο τους ήταν στη βορινή άκρη της οδού Μιντάτ Πασά, (Αγίου Δημητρίου) στρίβοντας ανατολικά και μπαίνοντας στο δρόμο που οδηγούσε στο Μεβλανά, όπου ακριβώς απέναντι υπήρχε και ένα άλλο που ανήκε στην αίρεση των Ταραμπουχλούς.»

Ίσως λεωφόρος Παύλου Μελά να ονομαζόταν κάποιος άλλος δρόμος (και όχι η σημερινή Παύλου Μελά στο κέντρο) . ~~~~

Εὐθυμένης (συζήτησησυνεισφορές)

Δεν μπορώ να έχω ακριβή εικόνα, καθώς μόλις 3-4 φορές έχει τύχει να βρεθώ στη συγκεκριμένη πόλη. Σίγουρα όχι αρκετές για να έχω πλήρη εικόνα για την γεωγραφία της... Ίσως κάτι να έχω βρει σε 1-2 πηγές που βρήκα με το ψάξιμο, αλλά θέλω να το διασταυρώσω πρώτα, ώστε να μην αντιλέγει η μία πηγή την άλλη... Όσο αυτό είναι δυνατό βεβαίως, καθώς μιλάμε πάντοτε στο "περίπου" εδώ...

Εὐθυμένης (συζήτησησυνεισφορές)

@Niki81: Καλημέρα, η διαδικασία συγγραφής-τεκμηρίωσης του λήμματος έχει ολοκληρωθεί, ωστόσο παραμένει ανοιχτό το ζήτημα της οριοθέτησης-τοποθεσίας του κοιμητηρίου, όπως αυτό τέθηκε παραπάνω. Προσπαθώντας να βρω περαιτέρω πληροφορίες σε ελληνόγλωσσες πηγές (καθώς οι ξενόγλωσσες, ακόμη και αυτές που ασχολούνται περισσότερο με το κοιμητήριο, πέραν ορισμένων γενικοτήτων πχ. νοτιοανατολικά κτλ., δεν μπαίνουν σε διαδικασία συγκεκριμένης οριοθέτησης) έπεσα σε αυτόν εδώ τον χάρτη, τον οποίον βρήκα εδώ. Το πρόβλημα, βέβαια, είναι πως δεν υπάρχει ακριβής αναφορά στην πηγή του.

Εὐθυμένης (συζήτησησυνεισφορές)

ΥΓ. Επίσης, εδώ (σελ. 7 εγγράφου) υπάρχει ακόμη ένας χάρτης (θέλει ζουμάρισμα, βέβαια, και μάτι), ενώ γενικότερα θεωρώ πως προσφέρει ορισμένες επιπλέον σημαντικές πληροφορίες. Θα το κάνω process εντός του λήμματος ότι μπορεί πραγματικά να τεκμηριωθεί.

Niki81 (συζήτησησυνεισφορές)

Καλησπέρα. Στο διάγραμμα εδώ https://www.huffingtonpost.gr/entry/-9573_gr_14284198  μπορείτε να δείτε αυτό που ανέφερα χτες: δηλαδή ότι το γήπεδο του ΠΑΟΚ αρχικά ήταν κατασκευασμένο στη συμβολή των οδών Εγνατία και Εθνικής Αμύνης (δεν επρόκειτο για σύγχρονο γήπεδο κάτι σαν αλάνα ήταν). Επίσης μπορείτε να δείτε και το Ανατολή Δύση που φαίνεται στο διάγραμμα. Έχω την αίσθηση ότι έγινε λάθος από ορισμένους που έγραψαν σχετικά με το Εβραϊκό νεκροταφείο της Θεσσαλονίκης καθώς αγνοούσαν που ήταν αρχικά το γήπεδο. Επίσης η έκταση από τα Πανεπιστήμια μέχρι το σημερινό γήπεδο στην Τούμπα είναι τεράστια –περισσότερο από διπλάσια από την Πανεπιστημιούπολη που ήταν ο χώρος του νεκροταφείου. Επίσης μετά τη σημερινή Πανεπιστημιούπολη βρίσκεται το κτίριο του Νοσοκομείου Λοιμωδών που χτίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα. Δεν έχω ακούσει ποτέ να χτίστηκε πάνω σε νεκροταφείο –το εβραϊκό νεκροταφείο καταστράφηκε στην κατοχή. Ακόμα υπάρχουν παλιές φωτογραφίες από την περιοχή της Τούμπας –δεν υπάρχουν φωτογραφίες που να δείχνουν μνήματα (ούτε των Ντονμέδων για τους οποίους δεν έχω ακούσει ποτέ να είχαν μνήματα στην Τούμπα).

Όσον αφορά το νεκροταφείο το Ντονμέδων το διάγραμμα στο προαναφερθέν άρθρο το δείχνει δίπλα στο παλιό γήπεδο του ΠΑΟΚ (περίπου εκεί που είναι σήμερα το κτίριο της Νομικής). Εδώ https://zenithmag.wordpress.com/tag/%CE%B8%CE%B5%CF%83%CF%83%CE%B1%CE%BB%CE%BF%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%B7/ ,όπως έγραψα και χτες, γράφει ότι βρισκόταν  «στη βορινή άκρη της οδού Μιντάτ Πασά, (Αγίου Δημητρίου) στρίβοντας ανατολικά και μπαίνοντας στο δρόμο που οδηγούσε στο Μεβλανά, όπου ακριβώς απέναντι υπήρχε και ένα άλλο που ανήκε στην αίρεση των Ταραμπουχλούς.»

Εὐθυμένης (συζήτησησυνεισφορές)

Ναι, είναι εμφανές πως έχει γίνει ένα μπέρδεμα Βορρά-Νότου, Ανατολής-Δύσης. Έχει διορθωθεί, ενώ αυτή την στιγμή προχωρώ στην προσθήκη περαιτέρω τεκμηρίωσης, όπου αυτό χρειάζεται. Να σημειώσω, πάντως, πως δεδομένης της (τραγικής) κατάληξης της εβραϊκής κοινότητας της πόλης και όσα ακολούθησαν ως προς την "εξαφάνιση" της μνήμης τους εκ μέρους του τοπικού πληθυσμού είμαι σχετικά επιφυλακτικός απέναντι στις προφορικές-πρωτογενείς πηγές.