Χριστούγεννα στη Γαλλία

Ο Περ Νοέλ, το γαλλικό αντίστοιχο του «Άι Βασίλη»

Τα Χριστούγεννα στη Γαλλία αποτελούν μεγάλη εορτή, όπως και στις περισσότερες χώρες του χριστιανικού κόσμου. Καθώς συμβαίνει και στις ΗΠΑ, είναι επίσημη δημόσια αργία παρότι σε αμφότερες τις χώρες υπάρχει πλήρης διαχωρισμός κράτους και θρησκείας. Εκτός από τις δημόσιες υπηρεσίες και τα καταστήματα, είναι κλειστά τα εστιατόρια και τα καφέ. Πολλά σπιτικά στη Γαλλία στολίζουν ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο, ενώ αρκετοί Γάλλοι παρακολουθούν τη λειτουργία των Χριστουγέννων, παρακάθονται σε ένα εορταστικό γεύμα και ανοίγουν δώρα.

Περ Νοέλ

Ο Περ Νοέλ ή Παπά Νοέλ, δηλαδή ο «μπαμπάς-Χριστούγεννα», είναι θρυλικό πρόσωπο των γαλλικών παραδόσεων, που φέρνει δώρα στα παιδιά τα Χριστούγεννα. Πλέον έχει σχεδόν ταυτισθεί με τον «Άι Βασίλη» (Σάντα Κλάους/Κλως) του αγγλοσαξονικού κόσμου. Σύμφωνα με τη γαλλική παράδοση, το βράδυ της Παραμονής των Χριστουγέννων τα παιδιά αφήνουν, προτού πάνε για ύπνο, τα παπούτσια τους δίπλα στο τζάκι γεμάτα με μικρά καρότα και άλλα κεράσματα για το γαϊδουράκι του Περ Νοέλ, τον Γκυ (Gui). Ο Περ Νοέλ παίρνει τις προσφορές των παιδιών και αφήνει δώρα στο σπίτι όσων από αυτά είναι καλά παιδιά. Τα δώρα αυτά είναι αρκετά μικρά, ώστε να χωρούν μέσα σε στα παπούτσια: γλυκίσματα, χρήματα ή μικρά παιχνιδάκια.

Χριστουγεννιάτικα τραγούδια

Μερικά συνηθισμένα στη Γαλλία χριστουγεννιάτικα τραγούδια και κάλαντα είναι τα εξής:

• «Il est né, le divin enfant», παραδοσιακό γαλλικό, εκδ. 1875
• «Les Anges dans nos campagnes»
• «Minuit, Chrétiens» (Cantique de Noël), μουσική Αντόλφ Αντάμ (1847)
• «Noël nouvelet», 15ος αιώνας
• «Patapan» («Guillô, pran ton tamborin!»), παραδοσιακό της Βουργουνδίας
• «Petit Papa Noël», στίχοι Ραϋμόν Βινσύ, μουσική Ανρί Μαρτινέ, 1946
• «C'est Noël», μουσική Ανρί Μπετί, 1956
• «Quelle est cette odeur agréable?»
• «Un flambeau, Jeannette, Isabelle», 1553
• «La Marche Des Rois Mages», παραδοσιακό του 13ου αιώνα
• «Çà, bergers, assemblons-nous», μουσική του 15ου ή του 16ου αιώνα, εκδόθηκε το 1701 με στίχους του Σιμόν-Ζοζέφ Πελεγκρέν
• «Dans cette étable», στίχοι του 19ου αιώνα

Χριστουγεννιάτικα φαγητά

Τα spritz είναι μπισκότα που παρασκευάζονται παραδοσιακώς για τα Χριστούγεννα στην ανατολική Γαλλία.

Τυπικά παραδοσιακά γαλλικά χριστουγεννιάτικα φαγητά και γλυκά είναι μεταξύ άλλων τα εξής:

• κουνέλι
• τρούφες
• ψητό καπόνι
• σκορδόσουπα
• σαλάτες με πράσινα φασόλια, καρότα και πατάτες
• σοκολατάκια και ζαχαρωτά

Γενικώς το παραδοσιακό γαλλικό χριστουγεννιάτικο τραπέζι περιλαμβάνει πολλά κρεατικά (ζαμπόν, γαλοπούλα, κοτόπουλο και μοσχάρι) με παράπλευρα «πιάτα» πουρέ, σαλάτες, αρακά και καρότα. Οι σούπες είναι επίσης πολύ συνηθισμένες. Τα επιδόρπια περιλαμβάνουν τούρτα «κορμό», καπ-κέικς, μάφιν και μικρά γλυκάκια.

Στολισμοί

Φωτισμένα ομοιώματα σπιτιών στη βάση του ψηλού χριστουγεννιάτικου δέντρου του Στρασβούργου

Ο χριστουγεννιάτικος στολισμός είναι πολύ συνηθισμένος στη Γαλλία. Πολλά σπιτικά, δημόσιοι χώροι και επιχειρήσεις διακοσμούνται με φωτάκια και χριστουγεννιάτικα δέντρα. Ειδικά στεφάνια πρασινάδας από έλατο, τα Couronnes de l'Avent, είναι επίσης συνηθισμένα.

Το χριστουγεννιάτικο δέντρο μπορεί να είναι πλούσια διακοσμημένο ή να φέρει μόνο λίγες κόκκινες κορδέλες. Οι γυάλινες ή πλαστικές μπάλες που κρεμιούνται στο δέντρο αποτελούν ανάμνηση των μήλων που παραδοσιακά κρεμούσαν κάποτε στα δέντρα τα Χριστούγεννα οι Γάλλοι. Επίσης χρησιμοποιούν και λευκά κεριά.

Αγαπημένα διακοσμητικά αντικείμενα είναι και τα παπούτσια (αντί για κάλτσες) πάνω από το τζάκι. Τα κεριά είναι πολύ δημοφιλή και ως διακόσμηση στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι ή στα πρεβάζια των παραθύρων. Πολλά γαλλικά νοικοκυριά, ιδίως τα πιο θρήσκα, έχουν και φάτνες, που στολίζουν το σαλόνι, από τις πιο απλές μέχρι και τις πιο περίτεχνες.

Πηγές

• Bowler, Gerry: The World Encyclopedia of Christmas, έκδ. McClelland & Stewart, Οκτώβριος 2004
• Pedrinelli, Andrea: Le musiche del Natale, εκδ. Àncora, Μιλάνο 2010