Σταύρος Ιατρίδης (ολυμπιονίκης)

Σταύρος Ιατρίδης
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	1887
Θάνατος	1976
Χώρα πολιτογράφησης	Ελλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Ελληνικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	σκακιστής σκακιστικός συνθέτης

Ο Σταύρος Ιατρίδης, (1887 – 1976), ήταν χρυσός ολυμπιονίκης στην σύνθεση σκακιστικών προβλημάτων. Εκτός από την αντικειμενικά επιτυχημένη ενασχόλησή του με την σύνθεση στο Καλλιτεχνικό σκάκι που του απέφερε πλήθος πρώτων βραβείων και πολλές διακρίσεις, ήταν ταχύτατος λύτης, και τον αποκαλούσαν "Ο Δράκος των Προβλημάτων". Ήταν επίσης πολύ δυνατός στο αγωνιστικό σκάκι.

Βιογραφικά στοιχεία

• 25 Νοεμβρίου 1964 : Στην 16η Ολυμπιάδα Σκακιού του Τελ Αβίβ ο συνταγματάρχης του ελληνικού στρατού Σταύρος Ιατρίδης αναδείχθηκε παμψηφεί χρυσός ολυμπιονίκης στην σύνθεση, στην κατηγορία ορθόδοξου τριών κινήσεων. Ήταν το τέταρτο χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο που είχε πάρει μέχρι τότε η Ελλάδα (μετά από Τσικλητήρα, Λούη, και τέως βασιλέα Κωνσταντίνο).
• 1967 : Το σκάκι αναγνωρίστηκε ως πνευματικό άθλημα. Ο Ιατρίδης διετέλεσε πρόεδρος της Ελληνικής Σκακιστικής Ομοσπονδίας (Ε.Σ.Ο.) για ένα περίπου χρόνο, μετακάλεσε ξένο προπονητή για την εθνική ομάδα (τον Μεγάλο Διεθνή Μαίτρ Δρ Πέταρ Τριφούνοβιτς), διοργάνωσε τουρνουά με χορηγούς εταιρείες (Φίλιπς, Σελλ), και το διεθνές τουρνουά "Ακρόπολις", κάλεσε τον Μπόμπι Φίσερ στην Ελλάδα για ένα χάντικαπ σιμουλτανέ, και έχοντας γνωριμίες από τον στρατό διευκολύνθηκε στην εύρεση εντευκτηρίου για την Ε.Σ.Ο.. Παράλληλα, έγραφε την στήλη "Καλλιτεχνικό Σκάκι" στο μηνιαίο περιοδικό "Ο Σκακιστής", (τεύχη #2 - #6), που εξέδιδε ο Κώστας Χαρβάτης. Ο δραστήριος και αποτελεσματικός πρόεδρος Ιατρίδης παραιτήθηκε από την προεδρία της Ε.Σ.Ο. για λόγους υγείας.
• Οκτώβριος 1969 : Διευθυντής των Προκριματικών Αγώνων του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος (Ζόναλ 3) που διεξήχθησαν στην Αθήνα.
• 1971 : Ιδρύθηκε ο Σκακιστικός Όμιλος Αμπελοκήπων (Σ.Ο.Α.) και μεταξύ των ιδρυτικών μελών βρισκόταν και ο συνταγματάρχης ε.α. Ιατρίδης, επίτιμος πρόεδρος της Ε.Σ.Ο..
• 1976 : Ο συμπαθής μπαρμπα-Σταύρος σκοτώθηκε σε τροχαίο σε ηλικία 89 ετών.

Το χρυσό τριάρι

Σ. Ιατρίδης, Χρυσό μετάλλιο, 16η Ολυμπιάδα, Τελ Αβίβ, 1964

Ματ σε 3.

Το πρόβλημα, που βλέπετε στο διάγραμμα δεξιά, πήρε χρυσό μετάλλιο γιατί έχει σπάνια ομορφιά. Παρακολουθήστε την λύση:

Κλειδί 1.Πθ4!

Ο Ιη4 και ο Πθ5 δημιουργούν μια μπαταρία (δες ορολογία) η οποία θα ενεργοποιηθεί με κίνηση του Ιη4, (π.χ. 2.Ιζ6++ και ματ).

αν 1... Ρζ4 2.Πζ3+ Ρε4 3.Ιζ2#

Η μαύρη βασίλισσα Βη5 μπορεί να πάρει τον πύργο ή να μπει ανάμεσα σε βασιλιά και ίππο.

αν 1... Βxθ4 2.Βxβ2

και γίνεται ματ στην επόμενη κίνηση, με Ββ4 ή Βxε5.

αν 1... Βζ4 2.Ρxβ6!!

η κίνηση αυτή μπορεί να φέρνει τα μαύρα σε Τσούκτσβανγκ, αλλά εκθέτει και τον λευκό βασιλιά σε οκτώ σαχ!

Τέσσερα σαχ δίνουν τα μαύρα άλογα και τα αντιμετωπίζει η λευκή βασίλισσα.

αν 2... Ια4+ 3.Βxα4#

αν 2... Ιγ4+ 3.Βxγ4#

αν 2... Ιδ5+ 3.Βxδ5#

αν 2... Ια8+ 3.Βxα8#

Τέσσερα σαχ δίνει η μαύρη βασίλισσα και τα αντιμετωπίζει το άσπρο άλογο.

αν 2... Βε3+ 3.Ιxε3#

αν 2... Βζ2+ 3.Ιxζ2#

αν 2... Βζ6+ 3.Ιxζ6#

αν 2... Βxθ6+ 3.Ιxθ6#

Δύο βαριάντες ακόμη με καρφωμένη την μαύρη βασίλισσα.

αν 2... ε6 3.Ιζ6#

αν 2... η2 3.Ιζ2#

Η πλήρης ρόδα του ίππου

Σ. Ιατρίδης, Ο Σκακιστής, τεύχος #50, Φεβρουάριος 1972

Ματ σε 2.

Στο διάγραμμα δεξιά βλέπουμε ένα πρόβλημα με πλήρη ρόδα ίππου, όπου φεύγει ο Ι από το δ4 και πρέπει να πάει σε διαφορετικό τετράγωνο κάθε φορά.

Κλειδί 1.Ιε7!

Προστατεύεται το πιόνι ζ5 και η λευκή "μπαταρία" προετοιμάζεται να κάνει ματ τον Ρζ6 με μετακίνηση του Ιδ4 και αποκάλυψη της Βα2.

αν 1... Ρη7 2.Ιε6#

αν 1... γxδ6 2.Ιδγ6#

αν 1... Ρε5 2.Ιβ5#

αν 1... Ιβ3 2.Ιxβ3#

αν 1... Ιγ2 2.Ιxγ2#

αν 1... Ιε2 2.Ιxε2#

αν 1... ε3+ 2.Ιζ3#

αν 1... Ιxζ5 2.Ιδxζ5#

Ο Παίκτης Ιατρίδης

Ο Σταύρος Ιατρίδης ήταν επίσης ισχυρός παίκτης αγωνιστικού σκακιού με τον τίτλο του Μαιτρ και με εξαιρετικές ικανότητες στην ανάλυση των παρτίδων. Στο πρώτο ανεπίσημο πανελλήνιο πρωτάθλημα του 1935 νίκησε όλους τους αντιπάλους του, αλλά οι επαγγελματικές υποχρεώσεις τον εμπόδισαν να συμμετάσχει στους δύο τελευταίους γύρους.

Παρακάτω παρουσιάζουμε μια διδακτική παρτίδα του Σταύρου Ιατρίδη, που δείχνει πώς εκμεταλλεύτηκε τα λάθη του αντιπάλου στο άνοιγμα και έφθασε σε κερδισμένο φινάλε. Προσέξτε το σχόλιο στην δέκατη κίνηση που δείχνει το αναλυτικό μυαλό του:

Λευκά: Π.Π., Μαύρα: Σταύρος Ιατρίδης
Αθήνα, 1937
Γκαμπί της Βασίλισσας

1.δ4 δ5 2.Ιζ3 Ιζ6 3.γ4 ε6 4.Ιβδ2 Αε7 5.ε3 0-0 6.Αδ3 β6 7.0-0 Αβ7 8.β3 Ιβδ7 9.Αβ2 Ιε4 10.Ιε5

Στο σημείο αυτό ο Ιατρίδης αναγγέλλει στον αντίπαλό του ότι μετά τις αλλαγές των κομματιών θα οδηγηθούν σε φινάλε με ομοιόχρωμους αξιωματικούς και θα κερδίσει με το πιόνι που θα είναι ελεύθερο.

10... Ιxε5 11.δxε5

Αν 11.Αxε4 δxε4 12.δxε5 Βδ3 13.Ιβ1 Πζδ8 και τα μαύρα κερδίζουν, ή 13.Πε1 Πζδ8 14.Αγ1 Αβ4 15.Πε2 Αγ3 16.Βxβ1 και τα μαύρα κερδίζουν.

11... Ιxδ2 12.Βδ2 δxγ4 13.βxγ4 Αε4 14.Πζδ1 Βxδ3 15.Βxδ3 Αxδ3 16.Πxδ3 Πζδ8 17.Παδ1 Πxδ1+ 18.Πxδ1 Πδ8 19.Πxδ8+ Αxδ8 20.Αα3 γ5 21.Ρζ1 Ρζ8 22.Ρε2 Ρε7 23.Ρδ3 Ρδ7 24.Ργ2 Ργ6 25.Αβ2 α6 26.α4 β5 27.γxβ5 αxβ5 28.αxβ5+ Ρxβ5 29.Ρδ3 γ4+ 30.Ργ2 Αα5 31.Αγ3 Αxγ3 32.Ρxγ3 Ργ5 33.ε4 Ρβ5 34.ζ4 Ργ5 35.η4 Ρβ5 36.θ4 Ργ5 37.ζ5 Ρβ5 38.η5 Ργ5 39.θ5 η6

Εδώ τα λευκά εγκατέλειψαν. Αν 40.ζxη6 ζxη6 41.θxη6 θxη6 42.Ργ2 Ρδ4 43.Ρδ2 Ρxε4 44.Ργ3 Ρxε5 και τα μαύρα κερδίζουν.

Βιβλία

• Σταύρου Δ. Ιατρίδου, "Κανονισμός Ζατρικίου (Σκακιού)", Εκδόσεις "Αστήρ" Παπαδημητρίου, Αθήνα, 1940.

Πηγές

• "Ο Σκακιστής", Μηνιαία σκακιστική επιθεώρηση, Τεύχος #1 Ιανουάριος 1967 – Τεύχος #54 Ιούνιος 1972