Σιδηροδρομική καταστροφή στο Σόχαμ

Η σιδηροδρομική καταστροφή στο Σόχαμ συνέβη στις 2 Ιουνίου 1944, κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, όταν εκδηλώθηκε πυρκαγιά στο πρώτο βαγόνι ενός βαρέος τρένου με πυρομαχικά . Το βαγόνι περιείχε ποσότητα βομβών υψηλής εκρηκτικότητας. Το πλήρωμα του τρένου είχε αποσπάσει το βαγόνι από το υπόλοιπο τρένο και το απομάκρυνε όταν το φορτίο του εξερράγη. Ο θερμαστής του τρένου και ο σηματωρός στο φυλάκιο σηματοδοσίας του Σόχαμ σκοτώθηκαν και πολλοί άλλοι τραυματίστηκαν. Ο οδηγός, Μπέντζαμιν Γκίμπερτ (Benjamin Gimbert) και ο θερμαστής, Τζέιμς Νάιτολ (James Nightall), έλαβαν και οι δύο με το μετάλλιο του Σταυρού του Γεωργίου (George Cross) για την αποτροπή περαιτέρω ζημιών που θα προέκυπταν εάν το υπόλοιπο τρένο είχε εκραγεί.

Λεπτομέρειες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 12.15 π.μ. στις 2 Ιουνίου 1944 ένα βαρύ φορτηγό τρένο έφυγε από το σιδηροδρομικό αμαξοστάσιο του Ουάιτμουρ (Whitemoor), κοντά στο Μαρτς (March) στο Κέιμπριτζσαϊρ . Το τρένο περιλάμβανε την ατμάμαξα WD Austerity 2-8-0 Νο. 7337, 51 βαγόνια και βαγόνι φρένων με κατεύθυνση προς το Ίπσουιτς . Το φορτίο στο τρένο αποτελούνταν από 44 βαγόνια που περιείχαν βόμβες με συνολικό βάρος 400 τόνων και άλλα 7 βαγόνια που περιείχαν άλλα εξαρτήματα π.χ. πτερύγια ουράς αεροσκαφών. Στην ατμάμαξα επέβαιναν ο 41χρονος οδηγός Μπέντζαμιν Γκίμπερτ (Benjamin Gimbert) και ο 22χρονος θερμαστής Τζέιμς Νάιτολ (James Nightall), ενώ επιβλέπων του τρένου ήταν ο Χέρμπερτ Κλάρκε (Herbert Clarke).

Περίπου 90 λεπτά αργότερα, και ενώ το τρένο πλησίαζε τον σταθμό Σόχαμ, ο οδηγός κοίταξε πίσω και είδε φλόγες να βγαίνουν από το πρώτο βαγόνι που περιείχε 44 γενικής χρήσης 500 pounds (227 kg) βόμβες 22.000 λιβρών ή 10 τόνων). Ο Γκίμπερτ σταμάτησε το τρένο και, αντί να τρέξει για τη δική του ασφάλεια, έδωσε εντολή στον Νάιτολ να αποσυνδέσει το πρώτο βαγόνι από το υπόλοιπο τρένο. Ο Νάιτολ το κατάφερε γρήγορα, αν και η φωτιά ήταν πλέον αρκετά σοβαρή. Ο Γκίμπερτ άρχισε να απομακρύνει το βαγόνι και το είχε μετακινήσει περίπου 140 υάρδες και βρισκόταν ακόμα δίπλα στις αποβάθρες στο σταθμό Σόχαμ, όταν εξερράγησαν οι βόμβες. Μια πολύ πιο σφοδρή έκρηξη αποφεύχθηκε με τις ενέργειες των δύο αυτών ανδρών. ^[1]

Η έκρηξη φόνευσε αμέσως τον Νάιτολ. Ο σηματωρός Φρανκ Μπρίτζες (Frank Bridges), που βρισκόταν στην απέναντι αποβάθρα, απεβίωσε την επόμενη μέρα. Ο Γκίμπερτ, αν και βαριά τραυματισμένος, επέζησε. Ο επιβλέπων Κλαρκ, αν και εμβρόντητος από την έκρηξη και έχοντας υποστεί σοκ, κατάφερε να περπατήσει ως το επόμενο φυλάκιο σηματοδοσίας για να προειδοποιήσει τον σηματωρό εκεί για το τι είχε συμβεί. Εκτός από αυτούς τους τέσσερις άνδρες, άλλοι πέντε τραυματίστηκαν σοβαρά και άλλοι 22 ελαφρά. Η έκρηξη δημιούργησε κρατήρα διαμέτρου 18 μέτρων και 4,5 μέτρων βάθους, τα κτίρια του σταθμού σχεδόν κατεδαφίστηκαν και υπήρξαν ζημιές σοβαρές ή μέτριες σε περισσότερα από 700 ακίνητα σε απόσταση 800 μέτρων.

Παρά τη σφοδρότητα της έκρηξης, οι επείγουσες επισκευές είχαν ως αποτέλεσμα η γραμμή να ανοίξει για εμπορευματική κυκλοφορία εντός δεκαοκτώ ωρών και η κυκλοφορία επιβατών ξανάρχισε την επόμενη μέρα.

Η ατμομηχανή 7337 υπέστη εκτεταμένες ζημιές από την έκρηξη, αλλά επισκευάστηκε και επέστρεψε σε λειτουργία. Αργότερα εντάχθηκε στον Στρατιωτικό Σιδηρόδρομο Λόνγκσμουρ στο Χαμσάιρ ως Νο. 400 Sir Guy Williams και διαλύθηκε το 1967.

Αιτία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η αιτία της πυρκαγιάς δεν εξηγήθηκε ποτέ πλήρως. Το βαγόνι είχε χρησιμοποιηθεί προηγουμένως για τη μεταφορά φορτίου χύδην σκόνης θείου και παρόλο που θα είχε καθαριστεί μετά την εκφόρτωση, παρέμενε η πιθανότητα να υπήρχε ακόμα μέρος της σκόνης. Αν και το βαγόνι ήταν καλυμμένο, ^[2] η θεωρία που επικράτησε ήταν ότι θράκα από την ατμάμαξα είχε επιπέσει στο βαγόνι και είχε ανέφλεξε το ελάχιστο θείο που πιθανόν είχε απομείνει, το οποίο με τη σειρά του πυροδότησε το ξύλινο βαγόνι.

Συνέπεια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αν και αυτή ήταν μεγάλη έκρηξη, το αποτέλεσμα και η ζημιά ήταν ελάχιστες σε σύγκριση με αυτό που θα είχε συμβεί αν είχε εκραγεί ολόκληρο το φορτίο των βομβών του τρένου. Η συμπεριφορά του οδηγού και του θερμαστή στην επιτυχημένη προσπάθεια να μειώσουν το αποτέλεσμα του συμβάντος αναγνωρίστηκε με την απονομή, τον Ιούλιο του 1944, του Σταυρού του Γεωργίου και στους δύο άνδρες. Η αναφορά για την απονομή αναγράφει:

Καθώς ένα τρένο με πυρομαχικά έμπαινε σε σταθμό στο Κέιμπριτζσαϊρ, ο οδηγός, Γκίμπερτ, διαπίστωσε ότι το βαγόνι ακριβώς πίσω από την ατμάμαξα φλεγόταν. Αμέσως επέστησε την προσοχή του Νάιτολ στη φωτιά και ακινητοποίησε το τρένο. Μέχρι να σταματήσει το τρένο, ολόκληρο το βαγόνι τυλίχτηκε στις φλόγες και, συνειδητοποιώντας τον κίνδυνο, ο οδηγός έδωσε εντολή στον θερμαστή να προσπαθήσει να αποσυνδέσει το φορτηγό αμέσως πίσω από το φλεγόμενο όχημα. Χωρίς τον παραμικρό δισταγμό, ο Νάιτολ, αν και ήξερε ότι το φορτηγό περιείχε εκρηκτικά, αποσύνδεσε το όχημα και ανέβηκε ξανά με τον οδηγό στην ατμάμαξα.
Το φλεγόμενο βαγόνι βρισκόταν κοντά στα κτίρια του σταθμού και προφανώς ήταν πιθανό να θέσει σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές στο χωριό. Ο οδηγός και ο θερμαστής συνειδητοποίησαν ότι ήταν απαραίτητο να διαχωρίσουν το βαγόνι από το υπόλοιπο τρένο και να το οδηγήσουν στο ύπαιθρο. Ο Γκίμπερτ έθεσε την ατμάμαξα σε κίνηση και, καθώς πλησίασε ένα φυλάκιο σηματοδοσίας, προειδοποίησε τον σηματωρό, ώστε να σταματήσει τυχόν τρένα που ήταν πιθανό να εμπλακούν και ανέφερε τι σκόπευε να κάνει. Σχεδόν αμέσως το όχημα ανατινάχθηκε. Ο Νάιτολ σκοτώθηκε και ο Γκίμπερτ τραυματίστηκε πολύ σοβαρά.
Ο Γκίμπερτ και ο Νάιτολ γνώριζαν πλήρως το περιεχόμενο του βαγονιού που φλεγόταν και επέδειξαν εξαιρετικό θάρρος και επινοητικότητα στην προσπάθειά τους να το απομονώσουν. Όταν ανακάλυψαν ότι το βαγόνι φλεγόταν, θα μπορούσαν εύκολα να φύγουν από το τρένο και να αναζητήσουν καταφύγιο, αλλά συνειδητοποιώντας ότι αν δεν αφαιρούσαν το φλεγόμενο όχημα, ολόκληρο το τρένο, το οποίο αποτελούνταν από 51 βαγόνια με εκρηκτικά, θα είχε ανατιναχτεί. Διακινδύνευσαν τη ζωή τους για να ελαχιστοποιήσουν την επίδραση της πυρκαγιάς. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αν είχε εμπλακεί ολόκληρο το τρένο, όπως θα συνέβαινε χωρίς τη γενναία δράση των εμπλεκομένων, θα υπήρχαν σοβαρές απώλειες ζωών και περιουσιών.

Μνημείο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ένα μόνιμο μνημείο αποκαλύφθηκε στις 2 Ιουνίου 2007 από τον πρίγκιπα Ριχάρδο, δούκα του Γκλόστερ, ακολουθούμενο από λειτουργία στην εκκλησία του Αγίου Ανδρέα, στο Σόχαμ. Το μνημείο είναι κατασκευασμένο από πέτρα Πόρτλαντ με μπρούτζινο ένθετο που απεικονίζει το κατεστραμμένο τρένο καθώς και κείμενο που περιγράφει λεπτομερώς το περιστατικό.

Σε μηχανές κλάσης 47 αποδόθηκαν, τιμής ένεκεν, τα ονόματα των Γκίμπερτ και Νάιτολ, αν και οι πινακίδες έχουν μεταφερθεί από τότε στις μηχανές κλάσης 66. ^[3]

Ο σταθμός Σόχαμ έκλεισε για το επιβατικό κοινό το 1965. Μετά από περισσότερα από 50 χρόνια άνοιξε ξανά τον Δεκέμβριο του 2021. Στην επαναλειτουργία αποκαλύφθηκαν μια πλακέτα στη μνήμη των τεσσάρων σιδηροδρομικών που συμμετείχαν. ^[4]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

↑ Rolt, Tom (1966). Red for Danger (2 έκδοση). London: Pan. σελίδες 255–7. ISBN 0-330-20168-9.
↑ Η επικάλυψη γινόταν με μιας μορφής μουσαμά, ώστε να προστατεύεται το φορτίο από τις καιρικές συνθήκες.
↑ «fleet lists : class 66». Ανακτήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 2009.
↑ Wilde, Gabrielle (13 Δεκεμβρίου 2021). «First look at Cambs train station as it opens for the first time in 56 years». CambridgeshireLive (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 13 Δεκεμβρίου 2021.