Ο Θάνατος του Εμποράκου

Ο Θάνατος του Εμποράκου Death of a Salesman
Συγγραφέας	Άρθουρ Μίλερ
Πρωτότυπος τίτλος	Death of a Salesman
Παγκόσμια πρώτη παράσταση	10  Φεβρουαρίου 1949
Τοποθεσία πρώτης παράστασης	Θέατρο Μπρόντγουεϊ
Ρόλοι	Γουίλυ Λόμαν
Γλώσσα πρωτότυπου	Αγγλικά
Είδος	τραγωδία
Διαδραματίζεται στο/η	Μπρούκλιν
Σχετικά πολυμέσα

Ο Θάνατος του Εμποράκου είναι ένα θεατρικό έργο του 1949 γραμμένο από τον Αμερικανό θεατρικό συγγραφέα Άρθουρ Μίλερ. Το έργο έκανε πρεμιέρα στο Μπρόντγουεϊ τον Φεβρουάριο του 1949, με 742 παραστάσεις. Πρόκειται για μια τραγωδία δύο πράξεων που διαδραματίζεται στα τέλη της δεκαετίας του 1940 στο Μπρούκλιν που ιστορείται μέσα από ένα μοντάζ αναμνήσεων, ονείρων και επιχειρημάτων του πρωταγωνιστή Γουίλι Λόμαν, ενός πωλητή πλασιέ που είναι απελπισμένος από τη ζωή του και φαίνεται να διολισθαίνει προς την άνοια. Το έργο πραγματεύεται μια ποικιλία θεμάτων, όπως το αμερικανικό όνειρο, η ανατομία της αλήθειας και η απιστία. Κέρδισε το βραβείο Πούλιτζερ του 1949 και το βραβείο Tony για το καλύτερο θεατρικό έργο. Θεωρείται από ορισμένους κριτικούς ως ένα από τα σπουδαιότερα θεατρικά του 20ου αιώνα. Το έργο επιλέχθηκε ως ένα από τα καλύτερα έργα της περιόδου 1948-1949, με μια έκδοση σε αποσπάσματα που δημοσιεύτηκε στο The Burns Mantle Best Plays του 1948-1949 .

Από την πρεμιέρα του, το έργο έχει αναβιώσει στο Μπρόντγουεϊ πέντε φορές, κερδίζοντας τρία Βραβεία Tony για την καλύτερη αναβίωση θεατρικού έργου. Έχει προσαρμοστεί για τον κινηματογράφο δέκα φορές, συμπεριλαμβανομένης μιας έκδοσης του 1951 από τον σεναριογράφο Στάνλεϊ Ρόμπερτς, με πρωταγωνιστή τον Φρέντρικ Μάρτς. Το 1999 ο John Lahr, κριτικός θεάτρου του περιοδικού New Yorker ανέφερε ότι με 11 εκατομμύρια αντίτυπα που πουλήθηκαν, ήταν «πιθανώς το πιο επιτυχημένο σύγχρονο έργο που δημοσιεύτηκε ποτέ».

Πλοκή

Το έργο διαδραματίζεται το 1949. Το σκηνικό είναι το σπίτι Λόμαν στο Μπρούκλιν, που βρίσκεται σε μια τυπική σειρά αστικών πολυκατοικιών.

Ο Γουίλι Λόμαν επιστρέφει ξαφνικά στο σπίτι εξουθενωμένος μετά από ένα ακυρωμένο επαγγελματικό ταξίδι στη Βοστώνη. Ανησυχώντας για την ψυχική κατάσταση του Γουίλι και το πρόσφατο αυτοκινητιστικό ατύχημα, η σύζυγός του Λίντα του προτείνει να ζητήσει από το αφεντικό του, Χάουαρντ, να του επιτρέψει να εργαστεί στην πόλη του, ώστε να μην χρειαστεί να ταξιδέψει. Ο Γουίλι παραπονιέται στη Λίντα για τον γιο τους, Μπιφ, ο οποίος είναι 35 ετών και δεν έχει κάνει ακόμα κάτι στη ζωή του. Παρά το γεγονός ότι ο Μπιφ είχε μια πολλά υποσχόμενη ποδοσφαιρική καριέρα στο γυμνάσιο, απέτυχε στα μαθηματικά και ως εκ τούτου δεν μπόρεσε να μπει σε πανεπιστήμιο.

Ο Μπιφ και ο μικρότερος αδερφός του, Χάπι, ο οποίος μένει προσωρινά με τον Γουίλι και τη Λίντα μετά την απροσδόκητη επιστροφή του Μπιφ από τη Δύση, αναπολούν τα παιδικά τους χρόνια. Συζητούν τον ψυχικό εκφυλισμό του πατέρα τους, τον οποίο έχουν δει με τη μορφή της συνεχούς αναποφασιστικότητας και της ονειροπόλησης του για τα χρόνια του γυμνασίου των αγοριών. Τελικά, ο Γουίλι μπαίνει μέσα, θυμωμένος που τα δύο αγόρια δεν είχαν ποτέ τίποτα. Σε μια προσπάθεια να ηρεμήσουν τον πατέρα τους, ο Μπιφ και ο Χάπι του λένε ότι ο Μπιφ σχεδιάζει να κάνει μια φιλόδοξη επιχειρηματική πρόταση την επόμενη μέρα.

Την επόμενη μέρα, ο Γουίλι πηγαίνει στο γραφείο του Χάουαρντ για μια δουλειά στην πόλη ενώ ο Μπιφ πηγαίνει να κάνει μια επιχειρηματική πρόταση, αλλά και οι δύο αποτυγχάνουν. Ο Χάουαρντ αρνείται να δώσει στον Γουίλι δουλειά στη Νέα Υόρκη, παρά τις απεγνωσμένες εκκλήσεις του Γουίλι. Τότε ο Γουίλι χάνει την ψυχραιμία του και καταλήγει να απολυθεί όταν ο Χάουαρντ του λέει ότι χρειάζεται μακρά ξεκούραση και δεν του επιτρέπεται πλέον να εκπροσωπεί την Εταιρεία Βάγκνερ. Από την άλλη, ο Μπιφ περιμένει ώρες για να δει έναν πρώην εργοδότη ο οποίος εν τέλει δεν τον θυμάται και τον απορρίπτει και ως απάντηση, ο Μπιφ, νιώθοντας συντετριμμένος, κλέβει παρορμητικά ένα στυλό. Στη συνέχεια, ο Γουίλι πηγαίνει στο γραφείο του γείτονά του Τσάρλι, όπου συναντά τον γιο του Τσάρλι, Μπερνάρντ, ο οποίος είναι τώρα ένας επιτυχημένος δικηγόρος που ετοιμάζεται να διεκδικήσει μια υπόθεση ενώπιον του Ανώτατου Δικαστηρίου . Ο Μπερνάρντ του λέει ότι ο Μπιφ αρχικά ήθελε να πάει σε θερινό σχολείο για να αναπληρώσει την αποτυχία στα μαθηματικά, αλλά κάτι συνέβη στη Βοστώνη όταν ο Μπιφ πήγε να επισκεφτεί τον πατέρα του που του άλλαξε γνώμη. Στη συνέχεια, ο Τσάρλι προσφέρει στον Γουίλι μια σταθερή δουλειά, αλλά ο Γουίλι αρνείται σθεναρά παρόλο που έχασε τη δουλειά του. Ο Τσάρλι, που νιώθει προσβεβλημένος, δίνει απρόθυμα στον άνεργο πλέον Γουίλι χρήματα για να πληρώσει το ασφάλιστρο ζωής του και ο Γουίλι σοκάρει τον Τσάρλι λέγοντας ότι τελικά, «ένας άντρας αξίζει περισσότερο νεκρός παρά ζωντανός».

Ο Χάπι, ο Μπιφ και ο Γουίλι συναντιούνται για δείπνο σε ένα εστιατόριο, αλλά ο Γουίλι αρνείται να ακούσει τα άσχημα νέα από τον Μπιφ. Ο Χάπι προσπαθεί να πείσει τον Μπιφ να πει ψέματα στον πατέρα τους. Ο Μπιφ προσπαθεί να του πει τι συνέβη καθώς ο Γουίλι θυμώνει και ξεφεύγει σε μια αναδρομή του τι συνέβη στη Βοστώνη την ημέρα που ο Μπιφ ήρθε να τον δει: Ο Μπιφ είχε έρθει στη Βοστώνη για να ζητήσει από τον Γουίλι να πείσει τον δάσκαλο του Μπιφ να αλλαξει τον χαμηλό βαθμό του Μπιφ στα μαθηματικά ωστε να μπορέσει να αποφοιτήσει. Ωστόσο, ο Γουίλι βρισκόταν στη μέση μιας τρυφερής σκηνής με μια ρεσεψιονίστ όταν ο Μπιφ έφτασε απροσδόκητα και είδε τη μισοντυμένη γυναίκα μαζί του. Ο Μπιφ δεν αποδέχτηκε τη συγκάλυψη της ιστορίας του πατέρα του για την παρουσία της και τον απέρριψε θυμωμένος ως ψεύτη και δήθεν πριν βγει έξω. Από εκείνη τη στιγμή, οι απόψεις του Μπιφ για τον πατέρα του αλλάζουν.

Ο Μπιφ φεύγει από το εστιατόριο απογοητευμένος, ακολουθούμενος από τον Χάπι και δύο κορίτσια που πήρε ο Χάπι, αφήνοντας πίσω τον μπερδεμένο και αναστατωμένο Γουίλι. Όταν αργότερα επιστρέφουν στο σπίτι, η Λίντα τους αντιμετωπίζει θυμωμένα επειδή εγκατέλειψαν τον πατέρα τους, ενώ ο Γουίλι παραμένει έξω, μιλώντας στον εαυτό του. Ο Μπιφ προσπαθεί να συμφιλιωθεί με τον Γουίλι, αλλά η συζήτηση γρήγορα κλιμακώνεται σε συναισθηματική σύγκρουση. Ο Μπιφ μεταφέρει ξεκάθαρα στον πατέρα του ότι δεν προορίζεται για τίποτα σπουδαίο, επιμένοντας ότι και οι δύο είναι απλοί άνθρωποι που προορίζονται να ζήσουν συνηθισμένες ζωές. Το επιχείρημα φτάνει σε μια προφανή κορύφωση καθώς ο Μπιφ αγκαλιάζει τον Γουίλι και αρχίζει να κλαίει καθώς προσπαθεί να πείσει τον Γουίλι να αφήσει τις μη ρεαλιστικές του προσδοκίες. Αντί να ακούσει τι λέει στην πραγματικότητα ο Μπιφ, ο Γουίλι φαίνεται να πιστεύει ότι ο γιος του τον συγχώρεσε και θα ακολουθήσει τα βήματά του, και αφού η Λίντα πάει στο κρεβάτι, πέφτει για μια τελευταία φορά σε παραίσθηση, νομίζοντας ότι μιλάει στον νεκρό πλούσιος αδερφό του Μπεν. Στο μυαλό του Γουίλι, ο Μπεν "εγκρίνει" το σχέδιο που ο Γουίλι ονειρεύτηκε να αυτοκτονήσει για να δώσει στον Μπιφ τα χρήματα της ασφάλισης ζωής του για να τον βοηθήσει να ξεκινήσει μια επιχείρηση. Ο Γουίλι βγαίνει από το σπίτι και ο Μπιφ και η Λίντα φωνάζουν απελπισμένοι καθώς ο ήχος του αυτοκινήτου του Γουίλι φουντώνει και σβήνει. Το αυτοκίνητο τρακάρει και ο Γουίλι πεθαίνει.

Η τελευταία σκηνή διαδραματίζεται στην κηδεία του Γουίλι, στην οποία παρευρίσκεται μόνο η οικογένειά του, ο Τσάρλι και ο Μπερνάρντ (ο οποίος είναι ο μόνος χαρακτήρας που δεν μιλάει στην τελική σκηνή). Οι ασάφειες των ανάμεικτων και μη αντιμετωπίσιμων συναισθημάτων εξακολουθούν να υφίστανται, ιδιαίτερα σχετικά με το εάν οι επιλογές ή οι συνθήκες του Γουίλι ήταν ξεπερασμένες. Στην κηδεία, ο Μπιφ υποστηρίζει την πεποίθησή του ότι δεν θέλει να γίνει επιχειρηματίας όπως ο πατέρας του. Ο Χάπι, από την άλλη, επιλέγει να ακολουθήσει τα βήματα του πατέρα του, ενώ η Λίντα θρηνεί για την απόφαση του συζύγου της λίγο πριν την πληρωμή της τελευταίας δόσης για το σπίτι τους.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Death of a Salesman στο Wikimedia Commons