Νεολιθικά ορυχεία πυριτόλιθου στο Σπιέν
| Νεολιθικά ορυχεία πυριτόλιθου στο Σπιέν | |
|---|---|
| Επίσημο όνομα στον κατάλογο μνημείων Π.Κ. | |
 | |
 | |
| Χώρα μέλος |  Βέλγιο |
| Τύπος | Πολιτιστικό |
| Κριτήρια | C (i) (iii) (iv) |
| Ταυτότητα | 1006 |
| Περιοχή | Σπιέν, Μονς, Βαλλωνία |
| Συντεταγμένες | N50 25 E3 58 |
| Ιστορικό εγγραφής | |
| Εγγραφή | 2000 (24η συνεδρίαση) |
| Σε κίνδυνο | Όχι |
Τα Νεολιθικά ορυχεία πυριτόλιθου στο Σπιέν είναι από τα μεγαλύτερα και αρχαιότερα νεολιθικά ορυχεία πυριτόλιθου της βορειοδυτικής Ευρώπης. Βρίσκονται στο διαμέρισμα Σπιέν της πόλης Μονς του Βελγίου[1]. Τα ορυχεία χρησιμοποιήθηκαν κατά την Μέση και τη Νεότερη Νεολιθική εποχή, δηλαδή μεταξύ 4.300 και 2.200 π.Χ. Συμπεριλήφθηκαν στον Κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO το 2000.
Περιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η ανακάλυψή των ορυχείων έγινε το 1843, οι πρώτες ανασκαφές πραγματοποιήθηκαν από τον μηχανικό μεταλλείων Αλφόνς Μπριάρ και τους συνεργάτες του κατά τη διάρκεια της κατασκευής σιδηροδρόμων το 1867. Τα αποτελέσματα αυτών των ανασκαφών παρουσιάστηκαν στο Διεθνές Προϊστορικό Συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες το 1872[Σημ 1]. Ανάλογες ανασκαφικές έρευνες έχουν διενεργηθεί πολλές φορές από τότε μέχρι τις ημέρες μας. Τον 20ο αιώνα η τοποθέτηση ενός αγωγού αερίου προκάλεσε αλλοίωση στο πάνω μέρος των αξόνων σε έκταση περίπου 1800 τετραγωνικών μέτρων, πέραν τούτου ο χώρος έχει διατηρήσει την ακεραιότητά του. Υπουργικό διάταγμα της 7ης Νοεμβρίου 1991 προστατεύει τον παρακείμενο νεολιθικό οικισμό και τα ορυχεία ως αρχαιολογικά μνημεία.[2]
Τα ορυχεία του Σπιέν καλύπτουν πάνω από 1,7 τετραγωνικά χιλιόμετρα (250 στρέμματα) και βρίσκονται 6,5 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της πόλης Μονς. Η τοποθεσία είναι γεμάτη με εκατομμύρια θραύσματα κατεργασμένου πυριτόλιθου και χιλιάδες φρεάτια εξόρυξης βαθιά 16 μέτρα, για την διάνοιξη των οποίων χρησιμοποιήθηκαν κέρατα ελαφιδών[3]. Κάτω από την επιφάνεια της γης υπάρχει ένα περίτεχνο δίκτυο σπηλαίων προσβάσιμο μέσω πολλών φρεατίων και αεραγωγών (με διάμετρο περίπου ενός μέτρου), το οποίο κατασκευάστηκε από τους κατοίκους της περιοχής κατά την νεολιθική περίοδο για την εξόρυξη του πυριτόλιθου.[Σημ 2]
.jpg)
Η περιοχή τεκμηριώνει το επίπεδο τεχνογνωσίας και τεχνολογικής επιδεξιότητας των νεολιθικών πληθυσμών και το πέρασμα από τα υπέργεια λατομεία σε υπόγεια ορυχεία για την εξόρυξη πρώτης ύλης. Τα ορυχεία αυτά χρησιμοποιήθηκαν για αρκετούς αιώνες και είναι επίσης αξιοσημείωτα για το γεγονός ότι συνδέονται άμεσα με έναν παρακείμενο οικισμό της ίδιας περιόδου.[2] Οι έρευνες που έχουν γίνει μας προσφέρουν πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με την εξόρυξη των πυρήνων πυριτόλιθου, που πολλές φορές ζύγιζαν εκατοντάδες κιλά, και τις τεχνικές κατεργασίας τους. Από αυτούς τους πυρήνες παράγονταν πάμπολλες λεπίδες, κανονικές ως προς τις πλευρές και τις νευρώσεις. Οι λεπίδες αυτές αποτελούσαν την πρώτη ύλη για την κατασκευή αποκρουσμένων εργαλείων για κοπτικές κυρίως δραστηριότητες, και είτε προσαρμόζονταν σε ξύλινο στέλεχος (π.χ. συνενωμένες πολλές λεπίδες για την κατασκευή δρεπανιών, αιχμές βελών κλπ) είτε χρησιμοποιούνταν ως ανεξάρτητα μαχαίρια[4]. Η διακίνηση του τελικού προϊόντος κάλυπτε μια περιοχή περίπου 150 χλμ και πολλές φορές η λείανση γινόταν στον τόπο προορισμού. Η διαδικασία λείανσης χρησίμευε στην ενίσχυση των λεπίδων, στη μείωση της τριβής τους με το ξύλο, στο οποίο προσαρμόζονταν, κάνοντας έτσι πιο ανθεκτικά τα εργαλεία.
Από το τέλος των προϊστορικών χρόνων η περιοχή δεν έχει γνωρίσει καμία σημαντική δραστηριότητα. Οι αρχαίοι χάρτες τη δείχνουν ως γεωργική γη, που βρίσκεται σε αγρανάπαυση στα τμήματα στα οποία η αφθονία πυριτόλιθου την έκανε ακατάλληλη για καλλιέργειες.[2]
Την άνοιξη του 2015 άρχισε η λειτουργία του «Silex'S, Centre d'interprétation des minières de Spiennes», κέντρο τεκμηρίωσης των ορυχείων και ταυτόχρονα εκθεσιακός χώρος των ευρημάτων. Κατόπιν συνεννόησης με το Silex μπορεί κάποιος να επισκεφθεί τις υπόγειες στοές σε βάθος έως και 9 μέτρα. Το έργο χρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή ένωση, την περιφέρεια της Βαλλωνίας και την πόλη της Μονς.[5]
Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Congrès international d'anthropologie et d'archéologie préhistoriques. 1872 «Sur l'âge de la pierre polie et les exploitations préhistorques de silex dans la province de Hainaut.» F.L.Cornet και A. Briart, σελ. 287-299
- ↑ Οι πυριτόλιθοι είναι ιζηματογενή πετρώματα κρυπτοκρυσταλλικής υφής, με μεγάλη ποικιλία ποιότητας και χρώματος.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «Mines de Spiennes». Επίσημος ιστότοπος των Ορυχείων. Ανακτήθηκε στις 21 Φεβρουαρίου 2021.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 «Neolithic Flint Mines at Spiennes (Mons)». UNESCO. Ανακτήθηκε στις 21 Φεβρουαρίου 2021.
- ↑ J.G.D. Clark (1952). «7, Flint and stone». Prehistoric Europe: the Economic Basis. Λονδίνο: Methuen & Co. Ltd. σελίδες 222–224.
- ↑ «Οστέινα - λίθινα Εργαλεία». Νεολιθικός πολιτισμός στην Ελλάδα. Αθήνα: Μουσείο κυκλαδικής τέχνης - Ίδρυμα Ν.Π. Γουλανδρή. 1996. σελίδες 103–4. ISBN 960-7064-14-3.
- ↑ «A la découverte d'un site exceptionnel». SILEX. Ανακτήθηκε στις 22 Φεβρουαρίου 2021.