Μπάρναρντ 68

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Barnard 68
Αστερισμός: Οφιούχος
Τύπος αντικειμένου: Σκοτεινό νεφέλωμα (μοριακό νέφος / σφαιρίδιο Bok)
Συντεταγμένες κέντρου (εποχή 2000.0): α = 17h 22m 38,2s
δ = −23°49΄34΄΄
Φαινόμενες διαστάσεις
Πραγματική διάμετρος 0,5 έτος φωτός
Απόσταση από τη Γη: 500 έτη φωτός
Άλλες ονομασίες: LDN 57

Το Μπάρναρντ 68 (Barnard 68) είναι σκοτεινό νεφέλωμα, και συγκεκριμένα μοριακό νέφος ή σφαιρίδιο Μποκ, στον Γαλαξία μας, και συγκεκριμένα στο νότιο μέρος του αστερισμού Οφιούχου, πολύ κοντά σε άλλα σκοτεινά νεφελώματα. Είναι ένα από τα κοντινότερα στη Γη τέτοια νεφελώματα, απέχοντας περίπου 400 ως 500 έτη φωτός, έτσι ώστε ούτε ένας αστέρας δεν φαίνεται μπροστά του. Ο Αμερικανός αστρονόμος Έντουαρντ Έμερσον Μπάρναρντ το προσέθεσε στον γνωστό κατάλογό του των σκοτεινών νεφελωμάτων το 1919, μπορεί όμως να είχε ανακαλυφθεί ενωρίτερα, είτε από τον ίδιο, είτε από άλλον αστρονόμο (ο κατάλογος εκδόθηκε το 1927).

Χαρακτηριστικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παρά το ότι είναι αδιαφανές στο ορατό φως, το Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο (VLT) στο Σέρο Παρανάλ της Χιλής έχει αποκαλύψει την παρουσία περίπου 3.700 αστέρων του Γαλαξία που βρίσκεται πίσω του, από τα οποία περί τα χίλια είναι ορατά στο υπέρυθρο φως.[1] Προσεκτικές μετρήσεις του βαθμού αποκρύψεως έδωσαν μία ακριβή χαρτογράφηση της κατανομής της σκόνης μέσα στο νέφος.[2][3] Από την άλλη, παρατηρήσεις με το Διαστημικό Τηλεσκόπιο Χέρσελ μπόρεσαν να θέσουν όρια στην κατανομή της σκόνης και ακόμα περισσότερο της θερμοκρασίας.[4] Εξαιτίας της αδιαφάνειάς του, το εσωτερικό του νέφους Μπάρναρντ 68 είναι εξαιρετικά ψυχρό, με τη θερμοκρασία του να αγγίζει τους 16 K (−257 °C). Η μάζα του είναι περίπου διπλάσια της ηλιακής και έχει διάμετρο σχεδόν μισό έτος φωτός.[5] Η παρουσία ενός σκοτεινού νεφελώματος τόσο κοντά μας στον Γαλαξία διευκολύνει πολύ την παρατήρηση και τις μετρήσεις. Αν δεν διαταράσσεται από εξωτερικές δυνάμεις, η σταθερότητα των μοριακών νεφών αποτελεί μία λεπτή ισορροπία μεταξύ της προς τα έξω πιέσεως του αερίου τους και των προς το κέντρο βαρυτικών δυνάμεων των σωματιδίων αερίου και σκόνης. Αυτή η ισορροπία προκαλεί την ταλάντωση του νέφους με τρόπο παρόμοιο με το «τρέμουλο» μιας μεγάλης σαπουνόφουσκας ή ενός μπαλονιού γεμάτου με νερό που το κουνάμε. Προκειμένου να γεννηθεί ένας αστέρας από αυτό το νέφος, η βαρύτητα πρέπει να επικρατήσει επί αρκετό χρονικό διάστημα ώστε να προκαλέσει τη βαρυτική του κατάρρευση και έτσι στο κέντρο του η θερμοκρασία και η πυκνότητα να αυξηθεί τόσο, ώστε να συντηρείται πυρηνική σύντηξη. Από εκείνη τη στιγμή, οι πολύ μικρότερες διαστάσεις του θύλακα του αστέρα εγκαθιστούν μία νέα ισορροπία ανάμεσα σε μια πολύ αυξημένη βαρύτητα και στην πίεση ακτινοβολίας.[6]

Τα ξεκάθαρο περίγραμμα του Μπάρναρντ 68 και άλλα χαρακτηριστικά του υποδεικνύουν ότι βρίσκεται στο όριο της βαρυτικής καταρρεύσεως και τη συνακόλουθη γένεση ενός αστέρα από αυτό μέσα στις επόμενες 200 ή 300 χιλιάδες χρόνια.[7]


Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «The Dark Cloud B68 at Different Wavelengths». Ευρωπαϊκό Νότιο Αστεροσκοπείο. Ανακτήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 2012. 
  2. Alves, João; Lada, Charles; Lada, Elizabeth (΄Μάρτιος 2001). «Seeing the light through the dark». The Messenger 103: 15–20. Bibcode2001Msngr.103....1A. http://www.eso.org/sci/publications/messenger/archive/no.103-mar01/messenger-no103-1-1.pdf. 
  3. Alves, João F.; Lada, Charles J.; Lada, Elizabeth A. (Ιανουάριος 2001). «Internal structure of a cold dark molecular cloud inferred from the extinction of background starlight». Nature 409 (6817): 159–161. doi:10.1038/35051509. PMID 11196632. Bibcode2001Natur.409..159A. 
  4. Nielbock, Markus; Launhardt, Ralf; Steinacker, Jürgen (Αύγουστος 2012). «The Earliest Phases of Star formation observed with Herschel (EPoS): The dust temperature and density distributions of B68». Astronomy and Astrophysics 547: A11. doi:10.1051/0004-6361/201219139. Bibcode2012A&A...547A..11N. 
  5. «Astronomy Picture of the Day - 11 Μαΐου 1999 - Barnard 68». NASA. 11 Μαΐου 1999. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Απριλίου 2009. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2009. 
  6. Redman, Matt P.; Keto, Eric; Rawlings, J.M.C. (Ιούλιος 2006). «Oscillations in the stable starless core Barnard». Monthly Notices of the Royal Astron. Society 370 (1): L1-L5. doi:10.1111/j.1745-3933.2006.00172.x. Bibcode2006MNRAS.370L...1R. 
  7. Burkert, Andreas; Alves, João (2009). «THE INEVITABLE FUTURE OF THE STARLESS CORE BARNARD 68». The Astrophysical Journal 695 (2): 1308–1314. doi:10.1088/0004-637X/695/2/1308. ISSN 0004-637X. Bibcode2009ApJ...695.1308B. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

CC-BY-SA
Μετάφραση
Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Barnard 68 της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες).