Μελανοδοχείο

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μελανοδοχείο

Το μελανοδοχείο είναι σκεύος - μικρή δεξαμενή μελάνης. Ήταν από την αρχαιότητα και μέχρι την ανακάλυψη της σύγχρονης πένας απαραίτητο εξάρτημα όλων των γραφέων χειρογράφων. Πολύτιμα συλλεκτικά μελανοδοχεία βρίσκονται σήμερα σε ιδιωτικές και δημόσιες συλλογές και μουσεία.

Ιστορική αναδρομή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η μελάνη εφευρέθηκε γύρω στα 2600 π.Χ. στην Κίνα και την Αίγυπτο. Πότε εφευρέθηκε το μελανοδοχείο δεν είναι ακριβώς γνωστό. Τα αρχαιότερα μελανοδοχεία ήταν απλά κέρατα βοδιού, ενώ διασώζονται πρώτα χάλκινα διακοσμημένα μελανοδοχεία από την ρωμαϊκή αρχαιότητα. Την εποχή του μεσαίωνα το μελανοδοχείο συχνά είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα των επιτυχημένων εμπόρων και τεχνιτών. Την ίδια εποχή το μελανοδοχείο αλλάζει μορφή, και από μικρό δοχείο παίρνει μεγαλύτερες διαστάσεις και γίνεται μικρό επιτραπέζιο κασελάκι, καλλιτεχνικά επεξεργασμένο και με πλούσιο διάκοσμο, ενώ ταυτόχρονα γίνεται χρήσιμο αλλά και διακοσμητικό στοιχείο με όλα τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του εκάστοτε ρυθμού της τέχνης και του πολιτισμού της εποχής του. Η τέχνη της κατασκευής του μελανοδοχείου άνθισε στις αρχές του 18ου αιώνα, κατά την οποία επιδέξιοι αργυροχόοι εκπαιδευμένοι στην τέχνη της κηροπηγιοποιΐας, αγγειοπλάστες στην τέχνη της κεραμικής και αγγειογραφίας, μεταλλοτεχνίτες και ξυλουργοί κατασκεύασαν πλήθος αριστουργηματικών μα και λειτουργικών μελανοδοχείων. Η ακμή του μελανοδοχείου σημειώνεται στην ύστερη βικτωριανή εποχή, στο δεύτερο ήμισυ του 19ου αιώνα. Τα πολυτιμότερα μελανοδοχεία την εποχή αυτή είναι καλλιτεχνικά διακοσμημένα αργυρά αριστουργήματα τοποθετημένα επάνω σε τασάκι, εξίσου από ατόφιο άργυρο. Το μελανοδοχείο αρχίζει να εκτοπίζεται σταδιακά από τις αρχές του 20ού αιώνα, όταν η εφεύρεση της σύγχρονης πένας, η οποία είναι εξοπλισμένη με δεξαμενή μελάνης, δεν απαιτεί την συνεχή χρήση του μελανοδοχείου. Αργότερα, η εφεύρεση του στυλού θα καταστήσει το μελανοδοχείο απλό διακοσμητικό στοιχείο, χωρίς ιδιαίτερη πρακτική χρήση. Η χρήση του θα περιοριστεί πλέον μόνο σε εξειδικευμένες περιπτώσεις, όπως την ιστορική γραφή και την καλλιγραφία.

Ιστορικά μελανοδοχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Claus Maywald, Das Tintenfass, FU-Berlin Geschichtswissenschaften , Dissertationsschrift auf Mikrofiche, Berlin 1998.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

CC-BY-SA
Μετάφραση
Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Tintenfass της Γερμανικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες).