Μάγκα (στρατός)

Η Μάγκα ήταν ομάδα ή μονάδα άτακτου στρατού κατά την επανάσταση του 1821.

Το όνομα φέρεται ως αλβανικής προέλευσης που σήμαινε ομάδα οπλοφόρων, απροσδιόριστου αριθμού. Επί τουρκοκρατίας η αλβανική μάγκα σήμαινε σώμα οπλοφόρων που δεν την αποτελούσαν μέλη της ίδιας οικογένειας, όπως αντίθετα ήταν η "φάρα". Με την ονομασία αυτή και τον χαρακτήρα η μάγκα ήταν διαδεδομένη σε όλη την επικράτεια της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Έτσι, κατ΄ απομίμηση αυτής, με την έκρηξη της Ελληνικής Επανάστασης και πριν τη σύσταση του τακτικού στρατού, τα άτακτα συγκροτημένα στρατιωτικά σώματα των Ελλήνων αρχηγών δημιούργησαν ιδιαίτερο στρατιωτικό οργανισμό με βάση τη μάγκα ως κατώτερη συγκρότηση των μονάδων τους που αργότερα ονομάσθηκαν «δεκανείες».
Δύο ή τρεις το πολύ «μάγκες» αποτελούσαν το μπουλούκι (Εικοσιπενταρχία). Ό αρχηγός της κάθε «μάγκας» ονομαζόταν «μαγκατζής» και ήταν υπαξιωματικός, ενώ ο αρχηγός του «Μπουλούκι» ονομαζόταν «Μπουλουκτσής» και θεωρούνταν Αξιωματικός. Πολλές τέτοιες μονάδες αποτελούσαν ανεξάρτητο άτακτο στρατό το «Καπετανάτο» με αρχηγό τον «Καπετάνο».

Σε κάθε Μάγκα υπήρχαν 1 ή 2 «ψυχογιοί» (παίδες στρατού) οι οποίοι ήσαν επιφορτισμένοι με τη σημερινή όπως λέγεται διοικητική μέριμνα δηλαδή τη τροφοδοσία των μαχητών, ακόμα και μέσα στη μάχη, με εφόδια και τροφή, το ζύμωμα του ψωμιού, και άλλων περιορισμένων καθηκόντων.

Με το οργανωτικό διάταγμα της 14 Μαρτίου 1833, με το οποίο ιδρύθηκαν τα δέκα τάγματα άτακτων ακροβολιστών, η μάγκα μετονομάστηκε σε λόχο και ορίστηκαν οι άνδρες σε αυτόν να είναι 50.

Δείτε επίσης

• Μάγκας (χαρακτήρας)

Βιβλιογραφία

• "Μάγκα", Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό, Ελευθερουδάκης, Αθήνα (1930)