Λογισμικό διαχείρισης βιβλιογραφίας
Το λογισμικό διαχείρισης βιβλιογραφίας ή λογισμικό διαχείρισης βιβλιογραφικών αναφορών είναι λογισμικό που χρησιμοποιείται από μελετητές και συγγραφείς για την καταγραφή και τη χρήση βιβλιογραφικών παραπομπών (αναφορές) καθώς και τη διαχείριση αναφορών έργων είτε ως εταιρεία είτε ως άτομο.[1] Μόλις καταγραφεί μια αναφορά, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ξανά και ξανά για τη δημιουργία βιβλιογραφιών, όπως λίστες παραπομπών σε επιστημονικά βιβλία, άρθρα και δοκίμια. Η ανάπτυξη πακέτων διαχείρισης αναφορών οφείλεται στην ταχεία επέκταση της επιστημονικής βιβλιογραφίας .
Αυτά τα πακέτα λογισμικού συνήθως αποτελούνται από μια βάση δεδομένων στην οποία μπορούν να εισαχθούν πλήρεις βιβλιογραφικές αναφορές, καθώς και ένα σύστημα για τη δημιουργία επιλεκτικών καταλόγων άρθρων στις διαφορετικές μορφές που απαιτούνται από εκδότες και επιστημονικά περιοδικά. Τα σύγχρονα πακέτα διαχείρισης βιβλιογραφίας μπορούν συνήθως να ενσωματωθούν σε επεξεργαστές κειμένου, έτσι ώστε ένα βιβλιογραφικό ευρετήριο στην κατάλληλη μορφή να παράγεται αυτόματα καθώς γράφεται ένα άρθρο, μειώνοντας τον κίνδυνο να μην συμπεριληφθεί μια αναφερόμενη πηγή στη λίστα αναφορών. Έχουν επίσης δυνατότητα εισαγωγής των λεπτομερειών των δημοσιεύσεων από βιβλιογραφικές βάσεις δεδομένων .
Το λογισμικό διαχείρισης βιβλιογραφίας δεν κάνει την ίδια δουλειά με μια βιβλιογραφική βάση δεδομένων, η οποία προσπαθεί να παραθέσει όλα τα άρθρα που δημοσιεύονται σε έναν συγκεκριμένο κλάδο ή ομάδα επιστημονικών κλάδων. Τέτοιες βιβλιογραφικές βάσεις δεδομένων είναι μεγάλες και πρέπει να στεγάζονται σε μεγάλες εγκαταστάσεις διακομιστών. Το λογισμικό διαχείρισης βιβλιογραφίας συλλέγει μια πολύ μικρότερη βάση δεδομένων, με τις δημοσιεύσεις που έχουν χρησιμοποιηθεί ή είναι πιθανό να χρησιμοποιηθούν από έναν συγκεκριμένο συγγραφέα ή ομάδα, και μια τέτοια βάση δεδομένων μπορεί εύκολα να στεγαστεί στον προσωπικό υπολογιστή ενός ατόμου.
Εκτός από τη διαχείριση αναφορών, τα περισσότερα λογισμικά διαχείρισης βιβλιογραφίας επιτρέπουν επίσης στους χρήστες να αναζητούν αναφορές από διαδικτυακές βιβλιοθήκες. Αυτές οι διαδικτυακές βιβλιοθήκες βασίζονται συνήθως στο δημόσιο πρωτόκολλο Z39.50. Οι χρήστες πρέπει απλώς να καθορίσουν τη διεύθυνση IP, το όνομα της βάσης δεδομένων και τις λέξεις-κλειδιά για να ξεκινήσουν μια αναζήτηση Z39.50. Είναι πιο γρήγορο και πιο αποτελεσματικό από ένα πρόγραμμα περιήγησης ιστού. Ωστόσο, το Z39.50 είναι λίγο ξεπερασμένο. Ορισμένοι δημοφιλείς επιστημονικοί ιστότοποι, όπως το Google Scholar, το IEEE Xplore και το arXiv, δεν υποστηρίζουν το πρωτόκολλο Z39.50.
Δημιουργοί παραπομπών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι δημιουργοί παραπομπών ή οι γεννήτριες παραπομπών είναι διαδικτυακά εργαλεία που διευκολύνουν τη δημιουργία έργων που αναφέρονται και βιβλιογραφιών. Οι δημιουργοί παραπομπών χρησιμοποιούν φόρμες ιστού για να λάβουν στοιχεία και να μορφοποιήσουν τα αποτελέσματα σύμφωνα με οδηγίες και πρότυπα, όπως το Εγχειρίδιο μορφής MLA της Modern Language Association, το εγχειρίδιο μορφής APA της Αμερικανικής Ψυχολογικής Εταιρείας, το Εγχειρίδιο μορφής του Σικάγο ή τη μορφή Turabian. Ορισμένοι δημιουργοί βιβλιογραφίας παράγουν αποτέλεσμα μόνο κατά το χρόνο εκτέλεσής τους, ενώ άλλοι αποθηκεύουν τα δεδομένα παραπομπών για μελλοντική χρήση.
Σε διαφορετικούς ακαδημαϊκούς τομείς[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Χρήση από νομικούς ερευνητές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 2013, πραγματοποιήθηκε με έρευνα σύγκριση της χρήσης των EndNote, RefWorks και Zotero μεταξύ των νομικών μελετητών της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης. Το 0% των συμμετεχόντων στην έρευνα χρησιμοποιούσε το RefWorks· το 40% χρησιμοποιούσε το Endnote· το 17% χρησιμοποιούσε το Zotero, κυρίως φοιτητές ερευνητές. Η δυσκολία χρήσης των RefWorks, Endnote και Zotero από νομικούς μελετητές της Οξφόρδης εκτιμήθηκε επίσης από τον συγγραφέα. Έγινε σύγκριση αυτών των εργαλείων για νομικούς μελετητές σε διάφορα σενάρια χρήσης, όπως: εγκατάσταση και ρύθμιση στυλ αναφοράς OSCOLA· δημιουργία προσωπικής νομικής βιβλιογραφικής βιβλιοθήκης και χρήση εξαγωγής μεταδεδομένων από νομικές βιβλιογραφικές βάσεις δεδομένων. δημιουργία υποσημειώσεων και βιβλιογραφιών για ακαδημαϊκές δημοσιεύσεις· χρήση και τροποποίηση του στυλ αναφοράς OSCOLA. [2]
Διαχείριση παραπομπών στη Wikipedia[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Wikipedia, η οποία λειτουργεί με το λογισμικό MediaWiki, διαθέτει ενσωματωμένα εργαλεία για τη διαχείριση των παραπομπών. Αυτά τα εργαλεία —με πολλούς τρόπους— έχουν τη λειτουργία λογισμικού διαχείρισης βιβλιογραφίας, καθώς:
- αριθμεί αυτόματα τις παραπομπές
- δημιουργεί τη λίστα παραπομπών
- δημιουργεί συνδέσμους μεταξύ του στοιχείου της παραπομπής στο κείμενο και της λίστας παραπομπών
Τα Wikidata αποθηκεύουν διάφορες παραμέτρους επιστημονικών περιοδικών και άρθρων περιοδικών στον κύριο, αντικείμενο, χώρο ονομάτων του Wikidata. [3]
Σε αντίθεση με τα παραδοσιακά εργαλεία διαχείρισης αναφορών, το MediaWiki δεν αποθηκεύει αναφορές σε μια βάση δεδομένων που έχει κατασκευαστεί για να διευκολύνει την παραπομπή.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Francese, Enrico (2013). «Usage of Reference Management Software at the University of Torino». JLIS.it (University of Florence) 4 (2). doi:. https://www.torrossa.com/it/resources/an/4383239#. Ανακτήθηκε στις 2022-06-04.
- ↑ Meredith, Sandra (2013-01-21). «Critical review of referencing software when used with OSCOLA». European Journal of Law and Technology 4 (1). doi:. ISSN 2042-115X.
- ↑ «Help:Sources - Wikidata».
Περαιτέρω ανάγνωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Beel, Joeran (14 Οκτωβρίου 2013). «What makes a bad reference manager?». Intelligent Systems Group, University of Siegen. Ανακτήθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 2016.
- Fenner, Martin· Scheliga, Kaja (2014). «Reference management». Στο: Bartling, Sönke. Opening Science: The Evolving Guide on How the Internet Is Changing Research, Collaboration and Scholarly Publishing. New York: Springer-Verlag. σελίδες 125–137. ISBN 9783319000251.
- Universitätsbibliothek Technische Universität München (Ιουνίου 2020). «Reference management software comparison» (PDF). Ανακτήθηκε στις 4 Ιουνίου 2022.