Κριός (μυθολογία)

Στην ελληνική μυθολογία με το όνομα Κριός είναι γνωστά τα παρακάτω 4 πρόσωπα:

1. Μάντης στη Σπάρτη την εποχή της εισβολής των Δωριέων, γιος του Θεοκλέους. Στο σπίτι του Κριού λάτρευαν τον θεό «Κάρνειο Οικέτα». Κατά την εισβολή τους οι Δωριείς συνάντησαν στον δρόμο τη θυγατέρα του Κριού, η οποία του οδήγησε στο σπίτι του πατέρα της. Εκεί ο Κριός τους συμβούλευσε, υποδεικνύοντάς τους τον τρόπο με τον οποίο θα κατελάμβαναν τη Σπάρτη. Φαίνεται βέβαια πολύ παράξενο το πώς ο Κριός, ιερέας ενός τοπικού θεού, οδήγησε τους εχθρούς εναντίον της πατρίδας του. Στο πρόσωπο του Κριού ωστόσο διακρίνεται από τους μελετητές ο ίδιος ο δωρικός θεός «Κριός-Καρνείος», ο οποίος σύμφωνα με τους Δωριείς τους έφερε στη Σπάρτη. Με αυτό τον τρόπο οι εισβολείς δικαιολογούσαν την επίθεσή τους.
2. Βασιλιάς της Ευβοίας, από τους αρχαιότερους. Ο ασεβής γιος του σύλησε το Μαντείο των Δελφών, αλλά τιμωρήθηκε με θάνατο από τον Απόλλωνα. Ο Κριός αυτός ταυτιζόταν αρχικώς με τον Τιτάνα Κρείο.
3. Παιδαγωγός του Φρίξου που του απεκάλυψε τη συνωμοσία της μητριάς του Ινούς και διέφυγε μαζί του στην Κολχίδα. Σύμφωνα με κάποια παράδοση, ο βασιλιάς της Κολχίδας Αιήτης σκότωσε τον Κριό επειδή προσπαθούσε να κρύψει τον Φρίξο από τις ερωτοτροπίες του.
4. Ο «επώνυμος ήρωας» του αττικού Δήμου Κριώα, δηλαδή αυτός που του έδωσε το όνομά του.

Πηγή

• Emmy Patsi-Garin: «Επίτομο λεξικό Ελληνικής Μυθολογίας», εκδ. οίκος Χάρη Πάτση, Αθήνα 1969