Ιδεολογικοί Μηχανισμοί του Κράτους

Ιδεολογικοί μηχανισμοί του κράτους (ΙΜΚ) (Appareils Idéologiques d'État) είναι έννοια που δημιουργήθηκε από τον Λουί Αλτουσέρ και έγινε γνωστή μέσω άρθρου που δημοσίευσε το 1970 στο περιοδικό La Pensée ( http://classiques.uqac.ca/contemporains/althusser_louis/ideologie_et_AIE/ideologie_et_AIE_texte.html).

Η βασική διάκριση αφορά τον Κατασταλτικό Μηχανισμό του Κράτους (ΚΜΚ) και τους πολυπληθείς Ιδεολογικούς Μηχανισμούς του Κράτος (ΙΜΚ) που επιτρέπουν την αναπαραγωγή του καπιταλισμού, δηλαδή ασκούν μια αμιγώς κρατική λειτουργία, καίτοι πολλές φορές έχουν ιδιωτική μορφή από νομική άποψη (σχολείο, οικογένεια, εκκλησία, ΜΜΕ).

Είναι πάγια η μετάφραση του όρου appareil στα ελληνικά ως "μηχανισμού". Ο Αλτουσέρ εξηγεί όμως ότι δεν πρόκειται για μηχανισμούς με δυνατότητα αυτόνομης λειτουργίας, αλλά για κάτι ανάλογο με "μηχανές" ή "συσκευές".

Βιβλιογραφία

• Althusser, Louis. Positions (1964-1975). Paris: Les Éditions sociales, 1976.
• Althusser, Louis. Sur la reproduction. Paris: PUF, 1995.
• Αλτουσέρ, Λουί. Σημείωση σχετικά με τους ιδεολογικούς μηχανισμούς του κράτους (ΙΜΚ), Θέσεις, 21, σσ. 37-49, 1987.
• Balibar E., «Appareil», in: G. Labica/G. Bensussan (εκδ.), Dictionnaire critique du marxisme, Paris, 1985.
• Δημούλης, Δ. Η "μηχανή παραγωγής νόμιμης εξουσίας": Ζητήματα θεωρίας του κράτους, Θέσεις, τ. 60, 1997.