Επιχείρηση «Κεφαλές»

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η Επιχείρηση «Κεφαλές» (πολωνικά: Operacja Główki) ήταν η κωδική ονομασία μιας σειράς δολοφονιών Ναζί αξιωματούχων από την Πολωνική Αντίσταση, στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Οι συγκεκριμένοι Ναζί αξιωματούχοι καταδικάστηκαν σε θάνατο από Ειδικά Δικαστήρια του κρυφού πολωνικού κράτους, για εγκλήματα κατά Πολωνών πολιτών, κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής της Πολωνίας. Το κωδικό όνομα της επιχείρησης (κυριολεκτικά «Επιχείρηση Κεφαλάκια») ήταν μια ειρωνική αναφορά στα διακριτικά Totenkopf («Νεκροκεφαλές») των ναζιστικών γερμανικών στολών και των πηλικίων των SS.[1]

Ιστορικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πηλίκιο των SS με Totenkopf: εξ ου και το όνομα «Επιχείρηση Κεφαλές»

Η «Επιχείρηση Κεφαλές» ήταν η απάντηση των Πολωνών μαχητών του Στρατού της Πατρίδας στον ναζιστικό τρόμο στην Πολωνία.

Στους δρόμους των πόλεων της Πολωνίας ο πληθυσμός υπέφερε από την πολιτική της łapanka (μπλόκων), στα οποία οι ναζιστικές δυνάμεις συνελάμβαναν αδιάκριτα, απήγαγαν και δολοφονούσαν πολίτες.[2]

Στη Βαρσοβία, μεταξύ 1942 και 1944, περίπου 400 άνθρωποι κάθε μέρα συλλαμβάνονταν σε łapanka, και από τους συλληφθέντες χιλιάδες εκτελέστηκαν σε μαζικές εκτελέσεις. Επίσης περίπου 37.000 άνθρωποι εκτελέστηκαν στο συγκρότημα φυλακών Πάβιακ, που διευθυνόταν από τη Γκεστάπο, και χιλιάδες άλλοι σκοτώθηκαν στο Γκέτο της Βαρσοβίας. Οι Ναζί διεξήγαγαν επίσης δημόσιες εκτελέσεις ομήρων. Δημοσιεύονταν καθημερινές λίστες των Πολωνών που θα εκτελούνταν σε περίπτωση οποιασδήποτε επίθεσης εναντίον των Γερμανών στρατιωτών. Σε αντίποινα για αυτές τις τρομοκρατικές ενέργειες, η ηγεσία του Πολωνικού Μυστικού Κράτους προετοίμασε καταλόγους ναζιστών ηγετών, που θα έπρεπε να εξοντωθούν για τα εν λόγω εγκλήματα εναντίον πολιτών.[1]

Επιχείρηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι στόχοι αυτής της επιχείρησης ήταν μέλη της γερμανικής διοίκησης, της αστυνομίας, των SS, της SA, του γραφείου εργασίας και των πρακτόρων της Γκεστάπο,[3] που είχαν καταδικαστεί σε θάνατο από τα Ειδικά Δικαστήρια του πολωνικού μυστικού κράτους, για εγκλήματα κατά Πολωνών πολιτών. Λόγω της ιδιαίτερης βαρβαρότητας της αστυνομίας, ο Στρατός της Πατρίδας σκότωσε 361 χωροφύλακες το 1943 και 584 το 1944. Μόνο στη Βαρσοβία σκοτώνονταν 10 Γερμανοί καθημερινά, γεγονός που προκάλεσε άμεση καταστολή και αντεκδικήσεις από τη γερμανική πλευρά. Από τον Αύγουστο έως τον Δεκέμβριο του 1942, ο Στρατός της Πατρίδας πραγματοποίησε 87 επιθέσεις κατά της γερμανικής διοίκησης και των μελών των δυνάμεων κατοχής. Το 1943 ο αριθμός αυτός αυξήθηκε ριζικά. Κατά τη διάρκεια των πρώτων τεσσάρων μηνών του 1943, ο Στρατός της Πατρίδας αύξησε αυτές τις επιθέσεις σε 514.[4]

Επιχείρηση «Κεφαλές» 1943-1944[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Ο Άντον Χέργκελ ήταν Ναζί επίτροπος για εκδόσεις που έλεγχε τον τύπο και τους εκδότες στο Γενικό Κυβερνείο. Οι Πολωνοί μαχητές της Αντίστασης τον τραυμάτισαν δύο φορές, σε δύο ξεχωριστές ενέργειες το 1943.[1]
  • Επιχείρηση Μπουρκλ - Ο Φραντς Μπουρκλ ήταν SS-Oberscharführer (Επιλοχίας), μέλος της Γκεστάπο και διοικητής της φυλακής Πάβιακ. Σκοτώθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 1943.[1]
  • Ο Άουγκουστ Κρέτσμανν ήταν SS-Hauptscharfuhrer (Επιλοχίας) και διοικητής του στρατοπέδου εγκλεισμού Γκεσιόβκα. Εκτελέστηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 1943.[1]
    Ανακοίνωση εκτέλεσης 100 Πολωνών ομήρων σε αντίποινα για δολοφονία μελών της γερμανικής αστυνομίας και των SS από την πολωνική «τρομοκρατική οργάνωση που είναι υπό αγγλική υπηρεσία», Βαρσοβία, 2 Οκτωβρίου 1943
  • Ο Στέφαν Κλάιν - SS-Scharführer (Λοχίας), μέλος της διοίκησης της φυλακής Πάβιακ. Σκοτώθηκε το 1943 από το τμήμα Kedyw του τάγματος Parasol του Στρατού της Πατρίδας.
  • Ο Χέρμπερτ Σουλτς- SS-Obersturmführer (Υπολοχαγός) δολοφονήθηκε στις 6 Μαΐου 1943 κατά τη διάρκεια της Επιχείρησης Σούλτς.
  • Ο Έβαλντ Λάνγκε - SS-Rottenführer (Υποδεκανέας), μέλος της Γκεστάπο, δολοφονήθηκε στις 22 Μαΐου 1943 κατά τη διάρκεια της Επιχείρησης Λάνγκε από το τμήμα Kedyw του τάγματος Zośka.
  • Επιχείρηση Κούτσερα - Ο Φραντς Κούτσερα ήταν ταξίαρχος των SS (SS-Brigadeführer) και στρατηγός (Generalmajor) της Αστυνομίας, και περιφερειακός Αρχηγός SS και Αστυνομίας (SSPF) της Βαρσοβίας. Σκοτώθηκε την 1η Φεβρουαρίου 1944 από τον Στρατό της Πατρίδας.[5][6]
  • Ο Ερνστ Βέφελς ήταν υποδεκανέας των SS (SS-Sturmmann), μέλος του προσωπικού της φυλακής Πάβιακ. Εκτελέστηκε την 1η Οκτωβρίου 1943 για σκληρότητα και εκτελέσεις στο γυναικείο τμήμα της φυλακής Πάβιακ.
  • Ο Λούντβιχ Φίσερ ήταν κυβερνήτης της Περιφέρειας της Βαρσοβίας κατά τη διάρκεια της κατοχής. Πυροβολήθηκε στο αυτοκίνητό του στη διάρκεια της επιχείρησης Κυνήγι το 1944 αλλά επέζησε. Μετά τον πόλεμο συνελήφθη, καταδικάστηκε σε θάνατο και εκτελέστηκε με απαγχονισμό στην Πολωνία.
  • Ο Άλμπρεχτ Άιτνερ ήταν ένας μυστικός πράκτορας που εργαζόταν για την Άμπβερ, τηε γερμανική αντικατασκοπεία, υπό τον ναύαρχο Βίλχελμ Κανάρις. Εκτελέστηκε την 1η Φεβρουαρίου 1944 από τον Στρατό της Πατρίδας.[7][8]
  • Ο Βίλλι Λούμπερτ εργάστηκε στο γραφείο ανεργίας και ήταν οργανωτής των μπλόκων (łapanka) εναντίον Πολωνών με σκοπό την μεταγωγή τους σε στρατόπεδα εργασίας των Ναζί. Εκτελέστηκε την 1η Φεβρουαρίου 1944 από τον Στρατό της Πατρίδας.[7]
  • Βίλχελμ Κέππε - Ανώτερος Αρχηγός SS και Αστυνομίας (HSSPF), αντιστράτηγος των SS (SS-Obergruppenführer), τραυματίστηκε στη διάρκεια της Επιχείρησης Κέππε στις 11 Ιουλίου 1944 στην Κρακοβία.[9]
  • Ο Ερνστ Ντούρφελντ πυροβολήθηκε στο αυτοκίνητό του στις 12 Ιουλίου 1944, αλλά δραπέτευσε.
  • Ο Βίλλυ Λάιτγκεμπερ ήταν αξιωματικός του τμήματος της Εγκληματολογικής Αστυνομίας (Kripo) που είχε επιφορτιστεί να καταπολεμήσει το πολωνικό μυστικό κράτος. Τραυματίστηκε σε μία δράση και σκοτώθηκε στη δεύτερη.
  • Ο Μιχαίλο Ποχολόβκο ήταν Ουκρανός συνεργάτης των Ναζί. Σκοτώθηκε στις 31 Μαρτίου 1944.
  • Βάλτερ Σταμ, αξιωματικός της Γκεστάπο, ταγματάρχης των SS (SS-Sturmbannführer), διευθυντής της Υπηρεσίας Ασφαλείας των SS (SD) στη Βαρσοβία. Απέδρασε στη διάρκεια της Επιχείρησης Σταμμ στις 5 Μαΐου 1944.
  • Ο Όιγκεν Μπολλοντίνο εργάστηκε στο γραφείο ανεργίας και οργάνωσε τα μπλόκα (łapanka) εναντίον Πολωνών με σκοπό τη μεταγωγή τους σε στρατόπεδα εργασίας των Ναζί. Σκοτώθηκε το 1944.
  • Ο Καρλ Φρόιντενταλ επικεφαλής της επαρχίας Γκαρβόλιν, υπεύθυνος για τη δολοφονία Εβραίων και Πολωνών και για την απέλαση του τοπικού εβραϊκού πληθυσμού στο γκέτο. Σκοτώθηκε στις 5 Ιουλίου 1944.[10]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Strzembosz, Tomasz. (1983). Akcje zbrojne podziemnej Warszawy 1939-1944 (Wyd. 2., popr. i rozszerz έκδοση). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy. ISBN 83-06-00717-4. 123207920. 
  2. "With the demands of the German military draining its industrial labour force, where better had Germany to procure replacements than from the defeated and occupied countries? Round-ups, or lapankas, * the Polish name they were known under, became an essential feature of life in Warsaw and precipitated much wider ferocity on both sides. Abroad in public I had survived numerous German security checks, shielded from unpleasant developments by Nazi Labour department registration and other efficient false documents. The round-ups of Poles created an additional threat for me as well as all Poles. Whole streets were sealed off by police and soldiers and most trapped men and women were carted off to concentration camps or sent as slave labour to the Reich. Tram and trainloads of people, regardless of work documents, were herded like cattle into trucks, many never to see home or family again. Being Polish was sufficient to qualify for such treatment.", Ron Jeffery, "Red Runs the Vistula", Nevron Associates Publ., Manurewa, Auckland, New Zealand 1985
  3. Strzembosz, Tomasz. (1983). Akcje zbrojne podziemnej Warszawy 1939-1944 (Wyd. 2., popr. i rozszerz έκδοση). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy. ISBN 83-06-00717-4. 123207920. 
  4. Eugeniusz Duraczyński, Wojna i okupacja, Wiedza Powszechna, 1974.
  5. "ISSUU - Inferno of Choices by Service culturel de l'Ambassade de Pologne". Issuu. Retrieved 10 October 2014.
  6. Lukas, Richard C., 1937- (2001). The forgotten Holocaust : the Poles under German occupation, 1939-1944 (Rev. ed έκδοση). New York: Hippocrene. ISBN 0-7818-0901-0. 50900307. CS1 maint: Πολλαπλές ονομασίες: authors list (link) CS1 maint: Extra text (link)
  7. 7,0 7,1 Dale, Victor. (1980). Legends of Poland : an album to color. Los Angeles: PolAmerica Press. ISBN 0-914310-00-3. 27463258. 
  8. Lehnstaedt, Stephan (19 Μαΐου 2010). Okkupation im Osten (1. Edition έκδοση). De Gruyter Oldenbourg. CS1 maint: Extra text (link)
  9. (in Polish) Piotr Stachiewicz "Akcja Koppe : Krakowska akcja Parasola" Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warsaw, 1982
  10. Piętka, Artur (2008). "Zamach na Freudenthala". Rocznik Mińsko-Mazowiecki (in Polish). 16: 57–65.