Εντεριώνια ακτίνα
Οι ακτίνες (rays) ή εντεριώνιες ακτίνες είναι κυτταρικές δομές που απαντώνται στα είδη ξύλου[1] και εμφανίζονται ως ''γραμμώσεις'' στο οριζόντιο σύστημα, κάθετες προς τους αυξητικούς δακτυλίους οι οποίοι είναι ορατοί με γυμνό μάτι.[2]
Σε εγκάρσια τομή εμφανίζονται ως ''γραμμές'', ψιλές, μέτριες ή παχιές, που ξεκινούν από το κέντρο του κορμού (που λέγεται εντεριώνη) και κατευθύνονται εξωτερικά προς τον φλοιό. Σε μια αξονική τομή μπορεί να εμφανίζονται ως μια ποικιλία σημαδιών ή γραμμώσεων , ανάλογα με το πόσο κοντά είναι η τομή στο επίπεδο της ακτίνας. Σε μια εφαπτομενική τομή πιθανά δεν φαίνονται καθόλου.
Σχηματίζονται από τη δραστηριότητα του καμβίου. Κατά τη διαδικασία της διαίρεσης των κυττάρων, το κάμβιο ''αναπαράγει'', ως μεριστωματικός ιστός, τα κύτταρα τόσο στην εξωτερική πλευρά (φλοιού), όσο και στην εσωτερική πλευρά (ξυλώματος). Αυτά τα κύτταρα στις ακτίνες είναι παρεγχυματικά. Αυτά τα κύτταρα που αποκόπτονται από το κάμβιο προς την περιφέρεια είναι παρέγχυμα του εσωτερικού φλοιού (φλοίωμα) ενώ εκείνα προς την κοιλότητα είναι ακτινικά παρεγχυματικά στο σομφό ξύλο. Και τα δύο αυτά κύτταρα μαζί λειτουργούν ως δευτερεύουσες μυελικές ακτίνες.
Οι ακτίνες είναι απαραίτητες για την οριζόντια διακίνηση του νερού, των ανόργανων μεταλλικών ενώσεων και άλλων οργανικών ουσιών. Μεταφέρουν τις ουσίες από το κέντρο στην περιφέρεια. Αυτές οι ακτίνες είναι επίσης γνωστές ως αγγειακές ακτίνες ή πιο ευρύτερα ως εντεριώνιες ακτίνες.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο όρος αναφέρεται σε ακτινωτά φύλλα ή κορδέλες που εκτείνονται κατακόρυφα μέσω του δέντρου κατά μήκος και κάθετα στους δακτυλίους ανάπτυξης. Οι ακτίνες του ξύλου, ως σχηματισμοί κυρίως παρεγχυματικών κυττάρων επιτρέπουν την ακτινική μετακίνηση του χυμού, έχουν και ρόλο αποθηκευτικό, αλλά είναι απαραίτητοι και στη διαδικασία της τύλωσης.
Σε τομές (κοπές) κατά την ακτινική κατεύθυνση (δηλ. πάνω στις ακτίνες του κορμού), το ξύλο κόβεται σε σανίδες με τους αυξητικούς δακτυλίους περίπου κάθετους στην όψη της σανίδας, έτσι οι ακτίνες ''προκαλούν'' την παραγωγή όμορφων σχεδιάσεων (''νερά'') όπως π.χ. κηλίδες, χρυσαλίδα, βροχή και δαντέλες.[3]