Ειδώλιο του Πωμού
Το Ειδώλιο του Πωμού είναι ένα προϊστορικό γλυπτό. Βρέθηκε κοντά στο κυπριακό χωριό Πωμός, στην επαρχία της Πάφου. Είναι φτιαγμένο από πικρόλιθο και χρονολογείται περίπου στο 3.000 π.Χ., στη Χαλκολιθική εποχή. Σήμερα βρίσκεται στο Κυπριακό Μουσείο στην Λευκωσία. Η εικόνα του χρησιμοποιείται στην όψη των κυπριακών νομισμάτων του ενός και των δύο ευρώ.
Το ειδώλιο είναι σταυρόσχημο, παριστάνει δηλαδή έναν άνθρωπο με τα χέρια ανοιχτά σε σχήμα σταυρού. Τέτοια σταυρόσχημα ειδώλια βρέθηκαν αρκετά στην Κύπρο, καθώς στην εποχή τους φαίνεται ότι ήταν διαδεδομένα ως φυλαχτά για τη γονιμότητα, ενώ η συμβολική τους σημασία φαίνεται να ήταν η ευχή για καλή γέννα, κάτι που υπογραμμίζεται από το γεγονός ότι μερικές φορές το οριζόντιο τμήμα του ειδώλιου (τα απλωμένα χέρια) αντικαθίσταται από μια δεύτερη ανθρώπινη μορφή σε οριζόντια θέση. Οι ανθρώπινες μορφές παριστάνονται είτε χωρίς σημάδια για το φύλο τους είτε με δυο μικρές προεξοχές στο στήθος σαν μαστούς. Απεικονίζονται σχεδόν πάντα σε καθιστή θέση. Σε παρόμοια ειδώλια της περιόδου υπάρχει στην κορυφή μια τρύπα που επέτρεπε να φοριέται το αγαλματάκι στο λαιμό. Ένα τέτοιο σταυροειδές φυλαχτό φαίνεται να φέρει κρεμασμένο στο λαιμό και η ίδια η μορφή που εικονίζεται στο ειδώλιο του Πωμού.
Το ειδώλιο του Πωμού αποτελεί ένα χαρακτηριστικό είδος προϊστορικής τέχνης της Κύπρου η οποία είναι συγγενής με την Κυκλαδική τέχνη της ίδιας περιόδου.
Παρόμοια σταυρόσχημα ειδώλια από την Κύπρο μπορεί κανείς να δει και στη συλλογή Ζιντίλη στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης στην Αθήνα.
