Δήμος Κλεωνών
Ο Τεως Δήμος Κλεωνών ήταν δήμος του νομού Κορινθίας που συστάθηκε με διάταγμα του Όθωνα στις 26 Μαΐου 1834 (Αριθμός ΦΕΚ 19 που δημοσιεύθηκε στο Ναύπλιο). Ο δήμος λειτούργησε την περίοδο 1834 - 1912.
Με διάταγμα του Όθωνα στις 26 Μαΐου 1834 (Αριθμός ΦΕΚ 19 που δημοσιεύθηκε στο Ναύπλιο) γίνεται ο Δήμος Κλεωνών, με έδρα τον Άγιο Βασίλειο και περιλάμβανε τα χωρία Κοντόσταυλο με 553 κατοίκους, Μπουσμπάρδι, Στεφάνι και ονομάζεται επίσημα στο ΦΕΚ αυτό με το όνομα Κλεωναί. Το 1840 τα υπόλοιπα χωριά της περιοχής συγχωνεύθηκαν στον δήμο «Κλεωνών», με έδρα το Χιλιομόδι .
Ο τέως Δήμος Κλεωνών Κορινθίας (1840 – 1912) συνόρευε με τους τ. δήμους: βόρεια Κορίνθου, δυτικά Νεμέας, ανατολικά Σολυγείας και νότια με το τ. δήμο Προσυμναίων Άργους. Το δήμο αυτόν περικλείουν τα όρη (Απέσας 873μ., διακλαδώσεις Τρητού, πρόβουνος Δαφνιάς 550μ.), ενώ την πεδιάδα των Κλεωνών που κατέρχεται προς Ν. μέχρι τη μονή του Αγίου Δημητρίου Στεφάνι, διασχίζουν χείμαρροι. Γύρω από την πρωτεύουσα του δήμου, το Χιλιομόδι υπάρχει πυκνή φυτεία λόγω των άφθονων υδάτων. Το Χιλιομόδι είναι κωμόπολη σε διαρκή εξέλιξη από το 1837 και μετά, κόμβος συγκοινωνίας προς Κόρινθο – Αθήνα και προς Δ. Κορινθία και Ν. Πελοπόννησο. Κοντά σ’ αυτό βρίσκονται η παλαιά και νέα Μονή Παναγίας της Φανερωμένης.
Το ανατολικό άκρο του δήμου κατέχει το πολυπληθές χωριό Αθίκια στο οποίο μετατοπίστηκαν περί το 1840 οι κάτοικοι του ερημωθέντος χωριού Ρυτού. Κοντά στη θέση Κιάφα και κοντά στο εξωκκλήσι του Αγίου Νικολάου βρέθηκε το 1846 το άγαλμα του Κούρου της Τενέας που κοσμεί τη Γλυπτοθήκη του Μονάχου. Νοτιότερα βρίσκεται το χωριό Άγιος Ιωάννης στα όρια του τ. δήμου Σολυγείας, βορειότερα το Νέο Αλαμάνο, που αντιτίθεται στο Παλιαλαμάνο. Βορειοδυτικά εκείνου βρίσκονταν το χωριό Νεοχώρι και κοντά σ’ αυτό ο Αψός (Μαψός), κοντά στον αρχαίο Μαυσό και τη μονή του Αγίου Νικολάου.
Στο δυτικό μέρος βρίσκεται ο Κοντόσταυλος (Αρχαίες Κλεωνές). Στα νότια όρια του δήμου συναντάμε το Αγιονόρι με το μεσαιωνικό φρούριο, ύψωμα κατάσπαρτο από εκκλησίδια με καταφανή ίχνη ζωηρά ή αμυδρά βυζαντινής προέλευσης. Το χωριό είναι γνωστό, γιατί στη στενή δίοδο, την Κλεισούρα Αγιονορίου, που οδηγεί από την πεδιάδα των Κλεωνών στην του Άργους καταστράφηκε στις 28 Ιουλίου 1822 ο στρατός του Δράμαλη. Αλλά και από το παρακείμενο χωριό Στεφάνι στις δυτικές πλαγιές της Νυφίτσας άλλη ορεινή οδός από τον Άγιο Βασίλειο, που βρίσκεται στο δρόμο Χιλιομοδίου προς Νεμέα, οδηγεί στην πεδιάδα της Αργολίδας. Σε απότομο κωνοειδή πρόβουνο κοντά στο χωριό Άγιος Βασίλειος βρίσκεται το ενετικό φρούριο.
Διοικητική διαίρεση του δήμου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στο δήμο αυτό από το 1834 – 1912 ανήκαν τα χωριά: Χιλιομόδιον, Αγιονορίου, Αγίου Βασιλείου, Άγιος Ιωάννης, Αθικίων, Κλένια, Κοντόσταυλος, Κουταλά, Ομέρ – Τσαούσι, Στεφάνι, μοναί Κοιμήσεως της Θεοτόκου Φανερωμένης και Αγίου Δημητρίου Στεφανίου, Μαψός, Κουρτέσα, Μερζάκιον, Μπουζουμπάρδι, Νεοχώριον, Παληαλαμάνου, Πασιά, Σόΐκα και Σκούρογλι.