Γκινίσι

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Το γκινίσι
Το γκινίσι

Το γκινίσι[1], ή αλλιώς γκινόσο, είναι εργαλείο της ξυλουργικής τέχνης και της επιπλοποιίας. Μοιάζει με το ροκάνι αλλά η κοπτική του λάμα είναι πολύ στενή με πλάτος 4 έως 6 χιλιοστά.[2] Η λέξη πιθανά να προέρχεται ως τουρκικό δάνειο, τουρκ. genis = «ροκάνι του ξυλουργού».[3] Μπορεί όμως να έχει και ιταλική προέλευση από τη σχετική λέξη, ginochio, που εκτός των άλλων σημαίνει και κομμάτι ξύλου με άρθρωση.

Ο ξυλουργικός σύνδεσμος της γκινισιάς γινόταν παλαιότερα με χρήση αυτού του εργαλείου χειρός. Συγκεκριμένα, το γκινίσι βοηθούσε στη διάνοιξη στενόμακρου αυλακιού πάνω στο ξύλο με έναν αργό, χειρωνακτικό τρόπο, που απαιτούσε υπομονή αλλά και εμπειρία. Σήμερα το γκινίσι έχει περάσει στην ιστορία και σύγχρονα μηχανικά εργαλεία χρησιμοποιούνται για τις γκινισιές, ιδίως στην επιπλοποιία.

Διαμπερής γκινισιά (αυλάκωση) πάνω σε ξύλινη επιφάνεια


Το γκινίσι τυπικά δημιουργούσε σχισμή ή αυλάκωση επάνω σε ένα ξύλινο στοιχείο ή πριστό σε αξονική κατεύθυνση (κατά μήκος των ινών του) με τελικό στόχο τη συνένωση ξύλων ή μελών του για την παραγωγή ενός τμήματος επίπλου ή ξυλουργικού στοιχείου. Η αυλάκωση τυπικά είναι μικρού βάθους και συνήθως έχει πλάτος 4 έως 6 χιλιοστά. Παρόμοιο εργαλείο χειρός για μεγαλύτερες αυλακώσεις λεγόταν και γκινόσο (σημ. είχε κοπτική λάμα με πλάτος μέχρι 2 εκατοστά).[4]



Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Σιμωνέτης, Γιάννης Θ. (2001). Γλωσσάρι της Μαστοράντζας. Αθήνα: Εκδόσεις Ξύλο-Έπιπλο. σελ. 79. 
  2. https://dspace.lib.ntua.gr/xmlui/bitstream/handle/123456789/48225/0100_04099635.pdf?sequence=1
  3. «ΛΕΞΙΚΟ ΤΟΥ ΙΔΙΩΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΝΙΣΥΡΟΥ» (PDF). ΜΙΧ. ΣΚΑΝΔΑΛΙΔΗ. 15 Δεκεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 27 Ιουνίου 2022.  σελ. 177
  4. Σκαρβέλης, Μιχάλης (2019). Τεχνολογία Παραγωγής Επίπλου. Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Τζιόλα. σελ. 321.